- 05 ناۋ. 2024 02:10
- 208
ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتىلمايدى
شقو، ءۇرجار اۋدانى، بارقىتبەل اۋىلى،
بارقىتبەل ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى:
كوۆناشاروۆا ك. ك.، اليپپايەۆا س. ك.
3 - 4 سىنىپ
تاقىرىپ: ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتىلمايدى
ماقساتى:
ۇلى وتان سوعىسى، ونىڭ زارداپتارى، ۇلى جەڭىستىڭ ءمان - ماڭىزى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ. وتان ءۇشىن جان قيعان اتالار مەن اپالاردىڭ، قازىرگى تاڭداعى ارامىزدا جۇرگەن ارداگەرلەرىمىزدىڭ ەرلىكتەرىن ۇلگى ەتە وتىرىپ، ولاردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ؛ وتانسۇيگىشتىككە، ەلجاندىلىققا، باتىلدىققا شىنشىلدىققا باۋلۋ.
كورنەكىلىكتەر:
كىتاپ كورمەسى، ناقىل سوزدەر، باتىرلاردىڭ سۋرەتتەرى، بۋكلەتتەر، وقۋشىلار سالعان سۋرەتتەر، بەلگىلى داتالار، سلايدتار.
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
ءمۇعالىم:
- بيىلعى 9 مامىر كۇنى ۇلى جەڭىسكە 70 جىل تولدى. سەندەر دە، سەندەردىڭ اكەلەرىڭ دە، ءتىپتى كەيبىرەۋلەرىڭنىڭ اتالارىڭ دا سوعىستى كورگەن جوق. سوندىقتان دا، ءبىز باقىتتى ۇرپاقپىز! ال بىزگە بەيبىت تە، باقىتتى ءومىردى سىيلاعان كىم؟ ولار 1941 جىلى ماۋسىم ايىنىڭ 21 - دە باستالىپ، 1945 جىلدىڭ 9 مامىرىندا جەڭىسپەن اياقتالعان ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان ءبىزدىڭ بابالارىمىز بەن اجەلەرىمىز. ولاردىڭ كوپشىلىگى بۇگىندە ءبىزدىڭ ارامىزدا جوق، ءبىراق ەسىمدەرى مەن ەرلىكتەرىن ءبىز ەشقاشان ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ۇلى وتان سوعىسىنا قازاقستاننان 1 ميلليون 200 مىڭ ادام قاتىستى. ولاردىڭ 400 مىڭى ايەلدەر ەدى. سوعىس كەزىندە وتان ءۇشىن، ەل ءۇشىن تالاي بوزداقتار جانىن پيدا ەتتى. ولاردىڭ كوپشىلىگى 17 - 18 جاستاعى ورىمدەي جاستار ەدى. باسىم كوپشىلىگى ۇلى جەڭىستى كورە الماي، كەيىنگى ۇرپاقتىڭ باقىتى ءۇشىن جات جەردە كوز جۇمدى. سوعىس جىلدارىندا ەلدە قالعان قاريالار مەن انالار، بوتا تىرسەك بالالار كۇن دەمەي، ءتۇن دەمەي اش قۇرساق كۇيلەرىندە ارىپ - اشىپ ەڭبەك ەتتى. سوعىس كەزىندە قازاقستاننان بارعان 500 جاۋىنگەرلەر مەن وفيسەرلەر، ونىڭ ىشىندە 100 قازاق ۇلتىنىڭ ازاماتى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى دەگەن ەڭ جوعارعى اتاققا يە بولدى. ولار ءبىزدىڭ ماڭگىلىك ماقتانىشىمىز، ايبارىمىز.
ءان: « سوعىس ەشقاشان دا، بولماسىن» (حور)
وقۋشىلاردىڭ ۇلى جەڭىسىنە ارنالعان ولەڭ جولدارى:
1. وقۋشى:
- ولار ءولدى تەك اسپان ساۋ بولسىن دەپ،
ولار ءولدى تۋعان جەر بار بولسىن دەپ.
ولار ءولدى اق ارمان سونبەسىن دەپ،
ولار ءولدى وزگەلەر ولمەسىن دەپ.
ولار جۇتقان اۋانى قۇلاتپادىق
ولار جىرتقان دالانى جىلاتپادىق
ولار ءولىپ كەتكەنمەن ولمەيتۇعىن
داڭقىمەنەن بەرليندە ءبىر اتتادىق.
2. وقۋشى:
سوعىس كەلدى باتار كۇن جارقىنىمەن،
وزدەرىنىڭ كوك تەمىر تولقىنىمەن
قاراتاستىڭ قاتىگەز قاباعىمەن،
سارى قۇمنىڭ سارى جەز سالقىنىمەن
قارا جەردى قاپسىرىپ باۋىر باسقان،
ورتەنەدى ەرتە كەش جانىپ اسپان
قارا اعاشتار بىرگە قاراۋىل بوپ،
قارا ءتۇندى قوپارىپ جالىن شاشقان.
3. وقۋشى:
وتانىم ەركەلەيمىن ەندى كىمگە،
وزىڭمەن نەنى بولسا كورەم بىرگە.
قالايشا قابىرعاما باتپاس مەنىڭ،
باسىڭا قاتەر بۇلدى تونگەن كۇندە.
ءبارى: بارلىعى مايدان ءۇشىن،
بارلىعى جەڭىس ءۇشىن.
4. وقۋشى:
كوپ قوي باتىر اعالار،
حالىق ءسۇيىپ باعالار.
كوپ قوي باتىر اعالار.
جاتتاپ العىن بالالار.
بولاشاقتى بىزگە ميراس ەتەم دەپ،
قىرشىن كەتتى ءاليا، مانشۇك اپالار.
5. وقۋشى:
قامىقپاعان قيىندىقتىڭ تۇبىنە
وزدەرىڭە جيناپ قىردىڭ گۇلىنەن.
بۇگىنگى ۇرپاق – باقىتتى ۇرپاق اتىنان
قۇتتىقتايمىز ۇلى جەڭىس كۇنىمەن!
بارقىتبەل ورتا مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمدەرى:
كوۆناشاروۆا ك. ك.، اليپپايەۆا س. ك.
3 - 4 سىنىپ
تاقىرىپ: ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتىلمايدى
ماقساتى:
ۇلى وتان سوعىسى، ونىڭ زارداپتارى، ۇلى جەڭىستىڭ ءمان - ماڭىزى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ. وتان ءۇشىن جان قيعان اتالار مەن اپالاردىڭ، قازىرگى تاڭداعى ارامىزدا جۇرگەن ارداگەرلەرىمىزدىڭ ەرلىكتەرىن ۇلگى ەتە وتىرىپ، ولاردى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ؛ وتانسۇيگىشتىككە، ەلجاندىلىققا، باتىلدىققا شىنشىلدىققا باۋلۋ.
كورنەكىلىكتەر:
كىتاپ كورمەسى، ناقىل سوزدەر، باتىرلاردىڭ سۋرەتتەرى، بۋكلەتتەر، وقۋشىلار سالعان سۋرەتتەر، بەلگىلى داتالار، سلايدتار.
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
ءمۇعالىم:
- بيىلعى 9 مامىر كۇنى ۇلى جەڭىسكە 70 جىل تولدى. سەندەر دە، سەندەردىڭ اكەلەرىڭ دە، ءتىپتى كەيبىرەۋلەرىڭنىڭ اتالارىڭ دا سوعىستى كورگەن جوق. سوندىقتان دا، ءبىز باقىتتى ۇرپاقپىز! ال بىزگە بەيبىت تە، باقىتتى ءومىردى سىيلاعان كىم؟ ولار 1941 جىلى ماۋسىم ايىنىڭ 21 - دە باستالىپ، 1945 جىلدىڭ 9 مامىرىندا جەڭىسپەن اياقتالعان ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان ءبىزدىڭ بابالارىمىز بەن اجەلەرىمىز. ولاردىڭ كوپشىلىگى بۇگىندە ءبىزدىڭ ارامىزدا جوق، ءبىراق ەسىمدەرى مەن ەرلىكتەرىن ءبىز ەشقاشان ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ۇلى وتان سوعىسىنا قازاقستاننان 1 ميلليون 200 مىڭ ادام قاتىستى. ولاردىڭ 400 مىڭى ايەلدەر ەدى. سوعىس كەزىندە وتان ءۇشىن، ەل ءۇشىن تالاي بوزداقتار جانىن پيدا ەتتى. ولاردىڭ كوپشىلىگى 17 - 18 جاستاعى ورىمدەي جاستار ەدى. باسىم كوپشىلىگى ۇلى جەڭىستى كورە الماي، كەيىنگى ۇرپاقتىڭ باقىتى ءۇشىن جات جەردە كوز جۇمدى. سوعىس جىلدارىندا ەلدە قالعان قاريالار مەن انالار، بوتا تىرسەك بالالار كۇن دەمەي، ءتۇن دەمەي اش قۇرساق كۇيلەرىندە ارىپ - اشىپ ەڭبەك ەتتى. سوعىس كەزىندە قازاقستاننان بارعان 500 جاۋىنگەرلەر مەن وفيسەرلەر، ونىڭ ىشىندە 100 قازاق ۇلتىنىڭ ازاماتى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى دەگەن ەڭ جوعارعى اتاققا يە بولدى. ولار ءبىزدىڭ ماڭگىلىك ماقتانىشىمىز، ايبارىمىز.
ءان: « سوعىس ەشقاشان دا، بولماسىن» (حور)
وقۋشىلاردىڭ ۇلى جەڭىسىنە ارنالعان ولەڭ جولدارى:
1. وقۋشى:
- ولار ءولدى تەك اسپان ساۋ بولسىن دەپ،
ولار ءولدى تۋعان جەر بار بولسىن دەپ.
ولار ءولدى اق ارمان سونبەسىن دەپ،
ولار ءولدى وزگەلەر ولمەسىن دەپ.
ولار جۇتقان اۋانى قۇلاتپادىق
ولار جىرتقان دالانى جىلاتپادىق
ولار ءولىپ كەتكەنمەن ولمەيتۇعىن
داڭقىمەنەن بەرليندە ءبىر اتتادىق.
2. وقۋشى:
سوعىس كەلدى باتار كۇن جارقىنىمەن،
وزدەرىنىڭ كوك تەمىر تولقىنىمەن
قاراتاستىڭ قاتىگەز قاباعىمەن،
سارى قۇمنىڭ سارى جەز سالقىنىمەن
قارا جەردى قاپسىرىپ باۋىر باسقان،
ورتەنەدى ەرتە كەش جانىپ اسپان
قارا اعاشتار بىرگە قاراۋىل بوپ،
قارا ءتۇندى قوپارىپ جالىن شاشقان.
3. وقۋشى:
وتانىم ەركەلەيمىن ەندى كىمگە،
وزىڭمەن نەنى بولسا كورەم بىرگە.
قالايشا قابىرعاما باتپاس مەنىڭ،
باسىڭا قاتەر بۇلدى تونگەن كۇندە.
ءبارى: بارلىعى مايدان ءۇشىن،
بارلىعى جەڭىس ءۇشىن.
4. وقۋشى:
كوپ قوي باتىر اعالار،
حالىق ءسۇيىپ باعالار.
كوپ قوي باتىر اعالار.
جاتتاپ العىن بالالار.
بولاشاقتى بىزگە ميراس ەتەم دەپ،
قىرشىن كەتتى ءاليا، مانشۇك اپالار.
5. وقۋشى:
قامىقپاعان قيىندىقتىڭ تۇبىنە
وزدەرىڭە جيناپ قىردىڭ گۇلىنەن.
بۇگىنگى ۇرپاق – باقىتتى ۇرپاق اتىنان
قۇتتىقتايمىز ۇلى جەڭىس كۇنىمەن!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.