ەسىرتكىگە قارسى كۇرەس
بىرىگىڭدەر عاسىر دەرتىن جويۋعا
ءوز قولىمەن، قازعان ولار ءوز كورىن،
ناشا ءۇشىن، جاستاي قيعان ءومىرىن.
ءحالىن كورىپ ۇرپاعىنىڭ، ۇلىنىڭ،
اتا - انانىڭ قايعى باسقان كوڭىلىن.
ءومىر مەنەن دەنساۋلىقتى ۋلاعان،
ق ۇلى بولدى، اساۋ اتتاي تۋلاعان.
ار – نامىسىن اياقتارعا تاپتاتىپ،
كوڭىلدەرىن قارا تۇمان جايلاعان.
توقتا، باۋىرىم، سپورتپەنەن شۇعىلدان،
بيىكتەردەن كورىنە ءبىل تۇعىردان.
زاڭعارداي بول، اق بۇلتتارمەن الىسقان.
تۇلپارداي بول، اساۋ جەلمەن جارىسقان.
تاعدىرىڭدى ۇستاتپاعىن ءازازىلدىڭ قولىنا،
جىگەرىڭدى جاسىتپاي، قارسى تۇرعىن جولىنا.
ورلە بيىك، ارمان اسقار شىڭىنا،
سالاۋاتتى ءومىر سالتىن، سەرىك ەتىپ جانىڭا.
جاقىنداما ناشا دەگەن تاجالعا،
جاس ءومىردى يتەرەتىن اجالعا.
ءوز ءومىرىڭ ءوز قولىڭدا، ەي، دوستىم!
دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن ءبىل، باعالا!
ناشاقورلىق – عاسىر دەرتى، الەمدى ول جايلاعان
اجداھاداي ەش اياۋسىز تالاي جاندى جالماعان.
پوليسەيلەر كۇرەسەدى قيىندىقتان قاشپاعان.
«بۇل ىندەتتى جويامىز» - دەپ ەش ءبىر تىنىم تاپپاعان.
ەلىمىزدىڭ تىنىشتىعى، بولسىن اركەز باستى ۇران
قۇرەسەيىك ىندەتپەنەن كەل، دوستارىم، بوس تۇرمان
بىرىگىڭدەر عاسىردىڭ بۇل تاعدىرى ءۇشىن، ايانباي
كەلەشەكتى ساقتاۋدا بولايىن مەن دە جان قۇربان.
« مەن ءومىردى قالايمىن!»
(قازاق جاستارىنا جولداۋ)
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى!
مەن، ءوز جولداۋىمدى «جارقىن ىسپەن كۇللى الەمدى تاڭ قىلىپ، جاساي بەرسىن ەلدىگىمىز ماڭگىلىك!» دەگەن ەلىمىزدىڭ باسشىسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ سوزىمەن باستاعىم كەلەدى. مەنىڭ بۇل ۇندەۋىم ۇلت تاعدىرىنا قاتىستى بولماق.
مەنىڭ جاسىم ون ۇشتە. مەن اق پەن قارانى، جاقسى مەن جاماندى اجىراتا الاتىن جاستامىن. ۇنەمى تەلەديداردان جاڭالىقتاردى قاراپ، گازەت - جۋرنالدارداعى الەمدە بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى قالت جىبەرمەيمىن. جاڭالىقتاردان ادام جانى تۇرشىگەرلىك قىلمىستىق وقيعالاردى ەستىگەندە مەن ءوزىمنىڭ، باۋىرلارىمنىڭ جانە الەمدەگى بارلىق بالالاردىڭ ءومىرى ءۇشىن الاڭدايمىن. ءبىزدى اتا – انالارىمىز قاناتتىعا قاقتىرماي، تۇمسىقتىعا شوقىتتىرماي وسىرەدى، ءبىراق ەلىمىزدە اتا – انانىڭ باقىلاۋىنسىز قالعان بالالار قانشاما؟ مىنە، وسىنداي بالالار قىلمىسكەردىڭ قۇربانى بولادى نەمەسە قىلمىستىڭ ق ۇلى بولادى.
ءيا، الەمدە قىلمىستىڭ ءتۇرى كوپ، سونىڭ ىشىندە ەڭ اۋىر قىلمىس ەسىرتكى ساۋداسى. ناشاقورلىق – عاسىر ىندەتى دەيمىز. سول ىندەت ءبىزدىڭ ەلىمىزدەن اينالىپ وتپەدى. ەسىرتكى ساۋداسى بىزدە دە ءورشىپ تۇر. ارينە بۇل ورايدا پوليسيا قىزمەتكەرلەرى قالىس قالىپ جاتقان جوق. ولار كوپتەگەن ناشا ساۋداسىمەن اينالىساتىن جاۋىزداردى قۇرىقتاۋدى.. ءبىراق جەڭىل اقشا تابۋدى كوزدەيتىن، ارام تاماق قاتىگەزدەر، بۇنىمەن توقتار ەمەس. قۋلىعىنا قۇرىق بويلامايتىن اككى قىلمىسكەرلەردىڭ ءوزىن قۇرىقتاسا دا، جەتى باستى ايداھار ىسپەتتى قايتا شىعادى.
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى!
ەلدىگىمىزدى ماڭگىلىك ساقتاپ قالۋ ءۇشىن، زياندى ادەتتەردەن اۋلاق بولىپ، ەسىرتكىنىڭ ەلىتكەنىنە ەرمەي ادامدىق قالپىمىزدان اينىمايىق. زياندى زاتتاردىڭ ءوز دەنساۋلىعىمىزعا، ومىرىمىزگە، وتباسىمىزعا، اتا - انامىزعا، بۇكىل قوعامعا زيانىن تيگىزەتىنىن سانالى تۇردە سەزىنەيىك. بولاشاعىمىزعا بالتا شاۋىپ، ءازازىلدىڭ تۇتانۋىنا، شارپىعان قىزىل وتتاي ەلىمىزدى جايلاۋىنا، شالا جانعان ورمانداي قارا تۇتىنگە بىقسۋىنا جول بەرمەيىك. بىقسىعان ورماندى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن تالاي - تالاي جىلدار قاجەت. زياندى ادەتتەردىڭ زياندىلىعى تۋرالى بىلە تۇرا، سانالى تۇردە ولاردى تۇتىنامىز. ءبىر ساتتىك ءلاززاتتىڭ جەتەگىنە ەرىپ، بۇكىل ءومىرىمىزدى ويران ەتەمىز. تاۋەلدىلىك جانىڭا جاقىن جۇرەدى ەكەن، بويىڭا تەز ءسىڭىپ الادى. تارازىنىڭ ءبىر باسىندا زياندى زاتتار تۇسا، ەكىنشى باسىندا وتباسى تۇرادى. وكىنىشكە وراي تاۋەلدىلىك وتباسىڭدى تاڭداۋعا مۇرشا بەرمەي، زياندى ادەتتەرگە قول سوزدىرادى. تاۋەلدىلىكتىڭ قۇرىعىنا تۇسپەي، جارقىن بولاشاعىمىزدى، جارقىن ەتىپ، ءومىرىمىزدى نۇرلى ەتەيىك!
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى!
«دەنساۋلىعىڭ زور بايلىعىڭ، ساقتا ونى جاسىڭنان» - دەمەكشى جاستايىمىزدان سپورتپەن شۇعىلدانىپ، سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋدى ۇسىنامىن. ەڭ ورتاق الدىن الۋ ءىس - شارالارى رەتىندە ەلىمىزدىڭ جەكەلەگەن وڭىرلەرىندە ەسىرتكى پايدالاناتىن ادامدار سانىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتەتىن سەبەپتەر مەن جاعدايلاردى زەردەلەپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن جۇرگىزۋگە ۇمتىلىستى ىنتالاندىراتىن باعدارلامالاردى ازىرلەۋ كەرەك. قوعامدىق سانادا ادامنىڭ دەنساۋلىعى ءوزى ءۇشىن دە، تۇتاستاي قوعام ءۇشىن دە باعا جەتپەس بايلىق بولىپ تابىلاتىندىعىن ساناعا ءسىڭىرۋ قاجەت. بۇل ءۇشىن ەڭ الدىمەن بالالار، جاسوسپىرىمدەر مەن جاستار اراسىندا ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋ جونىندەگى كوپ ساتىلى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن قۇرۋ قاجەت.
بۇقارالاق اقپارات قۇرالدارىنان ەسىرتكىنىڭ زياندى جاقتارىن كوبىرەك كورسەتىپ، زياندى زاتتاردى ناسيحاتتايتىن جارنامالاردى الىپ تاستاۋ كەرەك. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ناسيحاتتايتىن جارنامالارمەن اۋىستىرىلسا دەيمىن.
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى! ءسىز بولىپ، ءبىز بولىپ، بۇكىل قوعام بولىپ عاسىر ىندەتىمەن كۇرەسسەك، ءبىز ونى جويا الامىز. «دوسى كوپتى جاۋ المايدى» دەگەندەي تەك بىرىگۋ ارقىلى ءبىز ماقساتىمىزعا جەتەمىز. مەن بولاشاعىما سەنەمىن، مەن جاستارعا سەنەمىن! مەن ءومىردى قالايمىن!
ءوز قولىمەن، قازعان ولار ءوز كورىن،
ناشا ءۇشىن، جاستاي قيعان ءومىرىن.
ءحالىن كورىپ ۇرپاعىنىڭ، ۇلىنىڭ،
اتا - انانىڭ قايعى باسقان كوڭىلىن.
ءومىر مەنەن دەنساۋلىقتى ۋلاعان،
ق ۇلى بولدى، اساۋ اتتاي تۋلاعان.
ار – نامىسىن اياقتارعا تاپتاتىپ،
كوڭىلدەرىن قارا تۇمان جايلاعان.
توقتا، باۋىرىم، سپورتپەنەن شۇعىلدان،
بيىكتەردەن كورىنە ءبىل تۇعىردان.
زاڭعارداي بول، اق بۇلتتارمەن الىسقان.
تۇلپارداي بول، اساۋ جەلمەن جارىسقان.
تاعدىرىڭدى ۇستاتپاعىن ءازازىلدىڭ قولىنا،
جىگەرىڭدى جاسىتپاي، قارسى تۇرعىن جولىنا.
ورلە بيىك، ارمان اسقار شىڭىنا،
سالاۋاتتى ءومىر سالتىن، سەرىك ەتىپ جانىڭا.
جاقىنداما ناشا دەگەن تاجالعا،
جاس ءومىردى يتەرەتىن اجالعا.
ءوز ءومىرىڭ ءوز قولىڭدا، ەي، دوستىم!
دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن ءبىل، باعالا!
ناشاقورلىق – عاسىر دەرتى، الەمدى ول جايلاعان
اجداھاداي ەش اياۋسىز تالاي جاندى جالماعان.
پوليسەيلەر كۇرەسەدى قيىندىقتان قاشپاعان.
«بۇل ىندەتتى جويامىز» - دەپ ەش ءبىر تىنىم تاپپاعان.
ەلىمىزدىڭ تىنىشتىعى، بولسىن اركەز باستى ۇران
قۇرەسەيىك ىندەتپەنەن كەل، دوستارىم، بوس تۇرمان
بىرىگىڭدەر عاسىردىڭ بۇل تاعدىرى ءۇشىن، ايانباي
كەلەشەكتى ساقتاۋدا بولايىن مەن دە جان قۇربان.
« مەن ءومىردى قالايمىن!»
(قازاق جاستارىنا جولداۋ)
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى!
مەن، ءوز جولداۋىمدى «جارقىن ىسپەن كۇللى الەمدى تاڭ قىلىپ، جاساي بەرسىن ەلدىگىمىز ماڭگىلىك!» دەگەن ەلىمىزدىڭ باسشىسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ سوزىمەن باستاعىم كەلەدى. مەنىڭ بۇل ۇندەۋىم ۇلت تاعدىرىنا قاتىستى بولماق.
مەنىڭ جاسىم ون ۇشتە. مەن اق پەن قارانى، جاقسى مەن جاماندى اجىراتا الاتىن جاستامىن. ۇنەمى تەلەديداردان جاڭالىقتاردى قاراپ، گازەت - جۋرنالدارداعى الەمدە بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى قالت جىبەرمەيمىن. جاڭالىقتاردان ادام جانى تۇرشىگەرلىك قىلمىستىق وقيعالاردى ەستىگەندە مەن ءوزىمنىڭ، باۋىرلارىمنىڭ جانە الەمدەگى بارلىق بالالاردىڭ ءومىرى ءۇشىن الاڭدايمىن. ءبىزدى اتا – انالارىمىز قاناتتىعا قاقتىرماي، تۇمسىقتىعا شوقىتتىرماي وسىرەدى، ءبىراق ەلىمىزدە اتا – انانىڭ باقىلاۋىنسىز قالعان بالالار قانشاما؟ مىنە، وسىنداي بالالار قىلمىسكەردىڭ قۇربانى بولادى نەمەسە قىلمىستىڭ ق ۇلى بولادى.
ءيا، الەمدە قىلمىستىڭ ءتۇرى كوپ، سونىڭ ىشىندە ەڭ اۋىر قىلمىس ەسىرتكى ساۋداسى. ناشاقورلىق – عاسىر ىندەتى دەيمىز. سول ىندەت ءبىزدىڭ ەلىمىزدەن اينالىپ وتپەدى. ەسىرتكى ساۋداسى بىزدە دە ءورشىپ تۇر. ارينە بۇل ورايدا پوليسيا قىزمەتكەرلەرى قالىس قالىپ جاتقان جوق. ولار كوپتەگەن ناشا ساۋداسىمەن اينالىساتىن جاۋىزداردى قۇرىقتاۋدى.. ءبىراق جەڭىل اقشا تابۋدى كوزدەيتىن، ارام تاماق قاتىگەزدەر، بۇنىمەن توقتار ەمەس. قۋلىعىنا قۇرىق بويلامايتىن اككى قىلمىسكەرلەردىڭ ءوزىن قۇرىقتاسا دا، جەتى باستى ايداھار ىسپەتتى قايتا شىعادى.
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى!
ەلدىگىمىزدى ماڭگىلىك ساقتاپ قالۋ ءۇشىن، زياندى ادەتتەردەن اۋلاق بولىپ، ەسىرتكىنىڭ ەلىتكەنىنە ەرمەي ادامدىق قالپىمىزدان اينىمايىق. زياندى زاتتاردىڭ ءوز دەنساۋلىعىمىزعا، ومىرىمىزگە، وتباسىمىزعا، اتا - انامىزعا، بۇكىل قوعامعا زيانىن تيگىزەتىنىن سانالى تۇردە سەزىنەيىك. بولاشاعىمىزعا بالتا شاۋىپ، ءازازىلدىڭ تۇتانۋىنا، شارپىعان قىزىل وتتاي ەلىمىزدى جايلاۋىنا، شالا جانعان ورمانداي قارا تۇتىنگە بىقسۋىنا جول بەرمەيىك. بىقسىعان ورماندى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن تالاي - تالاي جىلدار قاجەت. زياندى ادەتتەردىڭ زياندىلىعى تۋرالى بىلە تۇرا، سانالى تۇردە ولاردى تۇتىنامىز. ءبىر ساتتىك ءلاززاتتىڭ جەتەگىنە ەرىپ، بۇكىل ءومىرىمىزدى ويران ەتەمىز. تاۋەلدىلىك جانىڭا جاقىن جۇرەدى ەكەن، بويىڭا تەز ءسىڭىپ الادى. تارازىنىڭ ءبىر باسىندا زياندى زاتتار تۇسا، ەكىنشى باسىندا وتباسى تۇرادى. وكىنىشكە وراي تاۋەلدىلىك وتباسىڭدى تاڭداۋعا مۇرشا بەرمەي، زياندى ادەتتەرگە قول سوزدىرادى. تاۋەلدىلىكتىڭ قۇرىعىنا تۇسپەي، جارقىن بولاشاعىمىزدى، جارقىن ەتىپ، ءومىرىمىزدى نۇرلى ەتەيىك!
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى!
«دەنساۋلىعىڭ زور بايلىعىڭ، ساقتا ونى جاسىڭنان» - دەمەكشى جاستايىمىزدان سپورتپەن شۇعىلدانىپ، سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋدى ۇسىنامىن. ەڭ ورتاق الدىن الۋ ءىس - شارالارى رەتىندە ەلىمىزدىڭ جەكەلەگەن وڭىرلەرىندە ەسىرتكى پايدالاناتىن ادامدار سانىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتەتىن سەبەپتەر مەن جاعدايلاردى زەردەلەپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن جۇرگىزۋگە ۇمتىلىستى ىنتالاندىراتىن باعدارلامالاردى ازىرلەۋ كەرەك. قوعامدىق سانادا ادامنىڭ دەنساۋلىعى ءوزى ءۇشىن دە، تۇتاستاي قوعام ءۇشىن دە باعا جەتپەس بايلىق بولىپ تابىلاتىندىعىن ساناعا ءسىڭىرۋ قاجەت. بۇل ءۇشىن ەڭ الدىمەن بالالار، جاسوسپىرىمدەر مەن جاستار اراسىندا ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋ جونىندەگى كوپ ساتىلى ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن قۇرۋ قاجەت.
بۇقارالاق اقپارات قۇرالدارىنان ەسىرتكىنىڭ زياندى جاقتارىن كوبىرەك كورسەتىپ، زياندى زاتتاردى ناسيحاتتايتىن جارنامالاردى الىپ تاستاۋ كەرەك. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ناسيحاتتايتىن جارنامالارمەن اۋىستىرىلسا دەيمىن.
قۇرمەتتى، قازاق جاستارى! ءسىز بولىپ، ءبىز بولىپ، بۇكىل قوعام بولىپ عاسىر ىندەتىمەن كۇرەسسەك، ءبىز ونى جويا الامىز. «دوسى كوپتى جاۋ المايدى» دەگەندەي تەك بىرىگۋ ارقىلى ءبىز ماقساتىمىزعا جەتەمىز. مەن بولاشاعىما سەنەمىن، مەن جاستارعا سەنەمىن! مەن ءومىردى قالايمىن!