فيزيكالىق كافە
تاقىرىبى: فيزيكالىق كافە
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ساباقتا العان ءبىلىمىن ودان ءارى تەرەڭدەتۋ، فيزيكاعا قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق ەڭبەككە باۋلۋ، تەز ويلاپ، ءار ءتۇرلى جاعدايدا تاپقىرلىققا، ۇيىمشىلدىققا ۇيرەتۋ.
وتكىزىلۋ ءتۇرى: ويىن
وتكىزىلۋ ءادىسى: سايىس
ارمىسىزدار سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلار، كورەرمەن قاۋىم جانە ۇستازدار. «حالىقتى حالىقپەن، ادامدى اداممەن تەڭەستىرەتىن نارسە - ءبىلىم» - دەپ م. اۋەزوۆ ايتقانداي، بۇگىنگى سايىس ءبىلىم، ىزدەنىس، شىعارماشىلىق سايىسى.
ولاي بولسا، بۇگىنگى «فيزيكالىق كافە» سايىسىن باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. سايىسقا قاتىسۋشىلار 9 سىنىپ وقۋشىلارى. ەكى سىنىپتان 3 وقۋشىدان قاتىسادى. ويىنعا قاتىسۋشى وقۋشىلاردىڭ العان، جيناعان ۇپايلارىن ەسەپتەۋ ءۇشىن ءادىلقازى مۇشەلەرىمەن تانىسايىق:
1. لەكەروۆا ۇ - فيزيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
2.
سايىسكەرلەردى تانىستىرۋ. ءى – توپ: شاپشاڭدار. مىندەتىمىز: ءبىلىم الۋ، ماقساتىمىز: قايتا قۇرۋ
ءىى - توپ: العىرلار. ۇرانى: «العىرلار جارىسپايدى، جارىستا قالىسپايدى»
بارىسى:
ءى. اس ءمازىرى. سالاتتار:
1. «فيزيكالىق ەرالاش» سالاتى (10 – فيزيكالىق شامانىڭ ولشەم بىرلىكتەرىن اتاۋ).
2. «جىلقى ەتى قوسىلعان قۋىپ جەت» سالاتى ( 10 سۇراققا جاۋاپ بەرۋ).
3. «ماقالدار قوسىلعان ۆينەگرەت» (فيزيكالىق ماعىناسى بار ماقالدار ايتۋ).
ءىى. ءبىرىنشى اس:
1. فيزيكالىق «لاگمان» ( فورمۋلالاردى تولتىر).
2. ماتەماتيكالىق « راسسولنيك» ( ەسەپتەر شىعارۋ).
3. ءدامدى فيزيكالىق تۇشپارا ( جاشىكتەگى قانداي قۇرال ەكەنىن تابۋ).
ءىىى. سۋسىندار:
1. كوكتەيل «سيۋرپريز» (قارسى توپ دايىنداپ الىپ كەلگەن ءسوزجۇمباقتى شەشۋ).
2. ەلەكترلەنگەن «الما» كومپوتى ( رەبۋس شەشۋ).
3. كاپيتان شىرىنى ( بۇل قاي زاڭ؟)
سايىسىمىزدى باستايىق.
سالاتتار:
1. «فيزيكالىق ەرالاش» سالاتى.
ءى توپقا: كۇش، جيىلىك، قۋات، كەدەرگى، جىلدامدىق، ماسسا، ەنەرگيا، تەمپەراتۋرا، توك كۇشى، اۋدان.
ءىى توپقا: ۇدەۋ، يمپۋلس، جۇمىس، ۋاقىت، تىعىزدىق، ۇزىندىق، قىسىم، كەرنەۋ، بۇرىشتىق جىلدامدىق، كولەم.
2. «جىلقى ەتى قوسىلعان قۋىپ جەت» سالاتى.
1. مەحانيكانىڭ قوزعالىستاردى سيپاتتايتىن شامالار اراسىنداعى بايلانىستى قاراستىراتىن ءبولىم نە دەپ اتالادى؟ / كينەماتيكا/
2. ورتانىڭ كەدەرگىسى بولماعان كەزدەگى دەنەلەردىڭ ءتۇسۋى نە دەپ اتالادى؟ / ەركىن ءتۇسۋ ۇدەۋى/
3. اينالۋ پەريودىنىڭ ولشەم بىرلىگى نە؟ /سەكۋند/
4. دەنەدە تۋىندايتىن ۇدەۋ وعان ارەكەت ەتۋشى كۇشكە تۋرا پروپورسيونال، ال ونىڭ ماسساسىنا كەرى پروپورسيونال ەكەنى كىمنىڭ زاڭى؟ / نيۋتوننىڭ 2 زاڭى/
5. گراۆيتاسيالىق تۇراقتىلىق نەگە تەڭ جانە كىم انىقتادى؟ ( 6، 67*10 - 11ن*م2/كگ2، گەنري كاۆەنديش)
6. فيزيكادا ساقتالۋ قاسيەتىنە يە بولاتىن شامانى اتا. /يمپۋلس، ەنەرگيا/
7. دەنەنىڭ جەرگە تارتىلۋى سالدارىنان ونىڭ تىرەككە نەمەسە اسپاعا ارەكەت ەتەتىن كۇشى نە دەپ اتالادى؟ / سالماق/
8. يمپۋلس قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟ / سوققى/
9. دەنەلەردىڭ ءبىر – بىرىنە ارەكەت ەتۋشى كۇشتەرى ءمودۋلى بويىنشا ءوزارا تەڭ جانە باعىتتارى قاراما - قارسى دەپ كىم تۇجىرىمدادى؟ / نيۋتوننىڭ 3 - زاڭى/
10. ماتەريانىڭ اجىراماس قاسيەتى نە؟ / قوزعالىس/
3. «ماقالدار قوسىلعان ۆينەگرەت» سالاتى.
1. وتتى ۇرلەگەن جاعادى، شىندىقتى ىزدەگەن تابادى. /ەنەرگيانىڭ ساقتالۋ زاڭى/
2. تەرەك قيسايعان جاعىنا جىعىلادى. /ىشكى ەنەرگيا/
3. جۇپاردى جاسىرعانمەن ءيسى بىلىنەدى. /ديففۋزيا قۇبىلىسى/
4. قازان وتپەن، ادام ارەكەتپەن قىزادى. /ىشكى ەنەرگيانىڭ وزگەرۋى/
5. يت جۇگىرىپ تازى بولماس. / جىلدامدىق/
6. بىلەكتى ءبىردى جىعار، ءبىلىمدى مىڭدى جىعار. /كۇش/
7. تاڭ اتپايىن دەسە دە، كۇن قويمايدى. /جەردىڭ ءوز وسىنەن اينالۋى/
8. كوكتەرەكتىڭ جاپىراعى، جەلسىز دە سىبدىرلايدى. /كونۆەكسيا/
9. قول جۇمىلماي - جىلىنبايدى. /جىلۋ بەرىلۋ/
10. اس - ادامنىڭ ارقاۋى. /ەنەرگيا/
ءىى. ءبىرىنشى اس:
1. فيزيكالىق «لاگمان» ( فورمۋلالاردى تولتىر).
2. ماتەماتيكالىق « راسسولنيك» ( ەسەپتەر شىعارۋ).
ءى توپقا: №1. 4ن كۇشتىڭ اسەرىنەن 0، 02 م - گە ۇزارعان سەرىپپەنىڭ قاتاڭدىعى نەگە تەڭ؟
/ 200 ن/
№2. 72 كم/ساع جىلدامدىقپەن كەلە جاتقان ماسساسى 1000 كگ اۆتوموبيل دۆيگاتەلدى سوندىرگەن سوڭ قانشا ۋاقىتتان كەيىن توقتايدى؟ قوزعالىسقا كەدەرگى كۇش 0، 2 كن. /100س/
ءىى - توپقا: №1. قيسىقتىق راديۋسى 100 م جولدا 54 كم/ساع جىلدامدىقپەن كەلە جاتقان ءاۆتوموبيلدىڭ سەنترگە تارتقىش ۇدەۋى نەگە تەڭ؟ /2، 25 م/س2/
№2. ماسساسى 400 گ، دەنە 2 م بيىكتىكتەن قۇلاپ جەرگە ۇرىلعان كەزدەگى كينەتيكالىق ەنەرگياسىن انىقتاڭدار. / 18 دج/
3. ءدامدى فيزيكالىق تۇشپارا ( جاشىكتەگى قانداي قۇرال ەكەنىن تابۋ).
1. عىلىمدى اشۋ ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى نە قاجەت؟ /كىلت/
2. كۇشتى ولشەيتىن قۇرال. / دينامومەتر/
3. اتموسفەرالىق قىسىمدى ولشەۋگە ارنالعان قۇرال. / بارومەتر/
4. قىسىم ايىرىمىن ولشەيتىن قۇرال. / مانومەتر/
5. توك كۇشىن ولشەيتىن قۇرال. /امپەرمەتر/
6. كەرنەۋدى ولشەيتىن قۇرال. /ۆولتمەتر /
7. تەمپەراتۋرانى ولشەيتىن قۇرال. /تەرمومەتر/
8. ماسسانى ولشەيتىن قۇرال. /تارازى/
ءىىى. سۋسىندار. كاپيتان شىرىنى (بۇل قاي زاڭ؟)
كاپيتاندار جارىسى.
ەريدجابودە
نگااىنالرند
ەيقجدەدمۇەاى
ياشويەياتكسند
ەعاشايرىىەەە
ءامقپدىنۋمننن
لانىبشاەەەەە
ياكىەسدكدگە
دوەتگەرىىەشد
لتۇربىنشكوى
جاۋابى: ەنەرگيا ەشقايدا جوعالمايدى جانە ەشقايدان پايدا بولمايدى، ول تەك ءبىر تۇردەن ەكىنشى تۇرگە اۋىسادى نەمەسە ءبىر دەنەدەن ەكىنشى دەنەگە كوشەدى.
سايىسىمىز اياقتالۋعا دا تاياپ قالدى، ەندى ءادىلقازىلارعا دا ءسوز كەزەگى جەتتى.
اقىل، ءبىلىم وسىنداي ال جاقتارلىق،
ايلاسىز، وتىرىكسىز جان ساقتارلىق.
ءۇزىپ - جۇلىپ ۇياتسىز اتانباي - اق،
اقىلمەن جول تابالىق قول باستارلىق - دەپ شاكارىم اتامىز ايتقانداي قۇرمەتتى بۇگىنگى سايىس قوناقتارى ءار ۋاقىتتا بىلۋگە دەگەن، بىلىمگە دەگەن قۇمارلىقتارىڭىز ارتا بەرسىن، دەي وتىرا سايىسىمىزدى اياقتايمىز.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ساباقتا العان ءبىلىمىن ودان ءارى تەرەڭدەتۋ، فيزيكاعا قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق ەڭبەككە باۋلۋ، تەز ويلاپ، ءار ءتۇرلى جاعدايدا تاپقىرلىققا، ۇيىمشىلدىققا ۇيرەتۋ.
وتكىزىلۋ ءتۇرى: ويىن
وتكىزىلۋ ءادىسى: سايىس
ارمىسىزدار سايىسقا قاتىسۋشى وقۋشىلار، كورەرمەن قاۋىم جانە ۇستازدار. «حالىقتى حالىقپەن، ادامدى اداممەن تەڭەستىرەتىن نارسە - ءبىلىم» - دەپ م. اۋەزوۆ ايتقانداي، بۇگىنگى سايىس ءبىلىم، ىزدەنىس، شىعارماشىلىق سايىسى.
ولاي بولسا، بۇگىنگى «فيزيكالىق كافە» سايىسىن باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. سايىسقا قاتىسۋشىلار 9 سىنىپ وقۋشىلارى. ەكى سىنىپتان 3 وقۋشىدان قاتىسادى. ويىنعا قاتىسۋشى وقۋشىلاردىڭ العان، جيناعان ۇپايلارىن ەسەپتەۋ ءۇشىن ءادىلقازى مۇشەلەرىمەن تانىسايىق:
1. لەكەروۆا ۇ - فيزيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
2.
سايىسكەرلەردى تانىستىرۋ. ءى – توپ: شاپشاڭدار. مىندەتىمىز: ءبىلىم الۋ، ماقساتىمىز: قايتا قۇرۋ
ءىى - توپ: العىرلار. ۇرانى: «العىرلار جارىسپايدى، جارىستا قالىسپايدى»
بارىسى:
ءى. اس ءمازىرى. سالاتتار:
1. «فيزيكالىق ەرالاش» سالاتى (10 – فيزيكالىق شامانىڭ ولشەم بىرلىكتەرىن اتاۋ).
2. «جىلقى ەتى قوسىلعان قۋىپ جەت» سالاتى ( 10 سۇراققا جاۋاپ بەرۋ).
3. «ماقالدار قوسىلعان ۆينەگرەت» (فيزيكالىق ماعىناسى بار ماقالدار ايتۋ).
ءىى. ءبىرىنشى اس:
1. فيزيكالىق «لاگمان» ( فورمۋلالاردى تولتىر).
2. ماتەماتيكالىق « راسسولنيك» ( ەسەپتەر شىعارۋ).
3. ءدامدى فيزيكالىق تۇشپارا ( جاشىكتەگى قانداي قۇرال ەكەنىن تابۋ).
ءىىى. سۋسىندار:
1. كوكتەيل «سيۋرپريز» (قارسى توپ دايىنداپ الىپ كەلگەن ءسوزجۇمباقتى شەشۋ).
2. ەلەكترلەنگەن «الما» كومپوتى ( رەبۋس شەشۋ).
3. كاپيتان شىرىنى ( بۇل قاي زاڭ؟)
سايىسىمىزدى باستايىق.
سالاتتار:
1. «فيزيكالىق ەرالاش» سالاتى.
ءى توپقا: كۇش، جيىلىك، قۋات، كەدەرگى، جىلدامدىق، ماسسا، ەنەرگيا، تەمپەراتۋرا، توك كۇشى، اۋدان.
ءىى توپقا: ۇدەۋ، يمپۋلس، جۇمىس، ۋاقىت، تىعىزدىق، ۇزىندىق، قىسىم، كەرنەۋ، بۇرىشتىق جىلدامدىق، كولەم.
2. «جىلقى ەتى قوسىلعان قۋىپ جەت» سالاتى.
1. مەحانيكانىڭ قوزعالىستاردى سيپاتتايتىن شامالار اراسىنداعى بايلانىستى قاراستىراتىن ءبولىم نە دەپ اتالادى؟ / كينەماتيكا/
2. ورتانىڭ كەدەرگىسى بولماعان كەزدەگى دەنەلەردىڭ ءتۇسۋى نە دەپ اتالادى؟ / ەركىن ءتۇسۋ ۇدەۋى/
3. اينالۋ پەريودىنىڭ ولشەم بىرلىگى نە؟ /سەكۋند/
4. دەنەدە تۋىندايتىن ۇدەۋ وعان ارەكەت ەتۋشى كۇشكە تۋرا پروپورسيونال، ال ونىڭ ماسساسىنا كەرى پروپورسيونال ەكەنى كىمنىڭ زاڭى؟ / نيۋتوننىڭ 2 زاڭى/
5. گراۆيتاسيالىق تۇراقتىلىق نەگە تەڭ جانە كىم انىقتادى؟ ( 6، 67*10 - 11ن*م2/كگ2، گەنري كاۆەنديش)
6. فيزيكادا ساقتالۋ قاسيەتىنە يە بولاتىن شامانى اتا. /يمپۋلس، ەنەرگيا/
7. دەنەنىڭ جەرگە تارتىلۋى سالدارىنان ونىڭ تىرەككە نەمەسە اسپاعا ارەكەت ەتەتىن كۇشى نە دەپ اتالادى؟ / سالماق/
8. يمپۋلس قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟ / سوققى/
9. دەنەلەردىڭ ءبىر – بىرىنە ارەكەت ەتۋشى كۇشتەرى ءمودۋلى بويىنشا ءوزارا تەڭ جانە باعىتتارى قاراما - قارسى دەپ كىم تۇجىرىمدادى؟ / نيۋتوننىڭ 3 - زاڭى/
10. ماتەريانىڭ اجىراماس قاسيەتى نە؟ / قوزعالىس/
3. «ماقالدار قوسىلعان ۆينەگرەت» سالاتى.
1. وتتى ۇرلەگەن جاعادى، شىندىقتى ىزدەگەن تابادى. /ەنەرگيانىڭ ساقتالۋ زاڭى/
2. تەرەك قيسايعان جاعىنا جىعىلادى. /ىشكى ەنەرگيا/
3. جۇپاردى جاسىرعانمەن ءيسى بىلىنەدى. /ديففۋزيا قۇبىلىسى/
4. قازان وتپەن، ادام ارەكەتپەن قىزادى. /ىشكى ەنەرگيانىڭ وزگەرۋى/
5. يت جۇگىرىپ تازى بولماس. / جىلدامدىق/
6. بىلەكتى ءبىردى جىعار، ءبىلىمدى مىڭدى جىعار. /كۇش/
7. تاڭ اتپايىن دەسە دە، كۇن قويمايدى. /جەردىڭ ءوز وسىنەن اينالۋى/
8. كوكتەرەكتىڭ جاپىراعى، جەلسىز دە سىبدىرلايدى. /كونۆەكسيا/
9. قول جۇمىلماي - جىلىنبايدى. /جىلۋ بەرىلۋ/
10. اس - ادامنىڭ ارقاۋى. /ەنەرگيا/
ءىى. ءبىرىنشى اس:
1. فيزيكالىق «لاگمان» ( فورمۋلالاردى تولتىر).
2. ماتەماتيكالىق « راسسولنيك» ( ەسەپتەر شىعارۋ).
ءى توپقا: №1. 4ن كۇشتىڭ اسەرىنەن 0، 02 م - گە ۇزارعان سەرىپپەنىڭ قاتاڭدىعى نەگە تەڭ؟
/ 200 ن/
№2. 72 كم/ساع جىلدامدىقپەن كەلە جاتقان ماسساسى 1000 كگ اۆتوموبيل دۆيگاتەلدى سوندىرگەن سوڭ قانشا ۋاقىتتان كەيىن توقتايدى؟ قوزعالىسقا كەدەرگى كۇش 0، 2 كن. /100س/
ءىى - توپقا: №1. قيسىقتىق راديۋسى 100 م جولدا 54 كم/ساع جىلدامدىقپەن كەلە جاتقان ءاۆتوموبيلدىڭ سەنترگە تارتقىش ۇدەۋى نەگە تەڭ؟ /2، 25 م/س2/
№2. ماسساسى 400 گ، دەنە 2 م بيىكتىكتەن قۇلاپ جەرگە ۇرىلعان كەزدەگى كينەتيكالىق ەنەرگياسىن انىقتاڭدار. / 18 دج/
3. ءدامدى فيزيكالىق تۇشپارا ( جاشىكتەگى قانداي قۇرال ەكەنىن تابۋ).
1. عىلىمدى اشۋ ءۇشىن ەڭ ءبىرىنشى نە قاجەت؟ /كىلت/
2. كۇشتى ولشەيتىن قۇرال. / دينامومەتر/
3. اتموسفەرالىق قىسىمدى ولشەۋگە ارنالعان قۇرال. / بارومەتر/
4. قىسىم ايىرىمىن ولشەيتىن قۇرال. / مانومەتر/
5. توك كۇشىن ولشەيتىن قۇرال. /امپەرمەتر/
6. كەرنەۋدى ولشەيتىن قۇرال. /ۆولتمەتر /
7. تەمپەراتۋرانى ولشەيتىن قۇرال. /تەرمومەتر/
8. ماسسانى ولشەيتىن قۇرال. /تارازى/
ءىىى. سۋسىندار. كاپيتان شىرىنى (بۇل قاي زاڭ؟)
كاپيتاندار جارىسى.
ەريدجابودە
نگااىنالرند
ەيقجدەدمۇەاى
ياشويەياتكسند
ەعاشايرىىەەە
ءامقپدىنۋمننن
لانىبشاەەەەە
ياكىەسدكدگە
دوەتگەرىىەشد
لتۇربىنشكوى
جاۋابى: ەنەرگيا ەشقايدا جوعالمايدى جانە ەشقايدان پايدا بولمايدى، ول تەك ءبىر تۇردەن ەكىنشى تۇرگە اۋىسادى نەمەسە ءبىر دەنەدەن ەكىنشى دەنەگە كوشەدى.
سايىسىمىز اياقتالۋعا دا تاياپ قالدى، ەندى ءادىلقازىلارعا دا ءسوز كەزەگى جەتتى.
اقىل، ءبىلىم وسىنداي ال جاقتارلىق،
ايلاسىز، وتىرىكسىز جان ساقتارلىق.
ءۇزىپ - جۇلىپ ۇياتسىز اتانباي - اق،
اقىلمەن جول تابالىق قول باستارلىق - دەپ شاكارىم اتامىز ايتقانداي قۇرمەتتى بۇگىنگى سايىس قوناقتارى ءار ۋاقىتتا بىلۋگە دەگەن، بىلىمگە دەگەن قۇمارلىقتارىڭىز ارتا بەرسىن، دەي وتىرا سايىسىمىزدى اياقتايمىز.
You Might Also Like
