گ دىبىسى مەن ءارپى
ماقساتى: وقۋشىلارعا گگ دىبىسى مەن ءارپىن تانىتۋ. ءسوز ىشىندەگى گگ دىبىسىنىڭ ەرەكشەلىگىن مەڭگەرتۋ. دىبىستىق تالداۋ جاساۋ مەن سويلەمدەر قۇراستىرۋعا، ساۋاتتى جازۋعا توسەلدىرۋ.
• اقپاراتتىق تەحنولوگيا نەگىزدەرىمەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى، وزىندىك قابىلەتتى ۇشتاۋ، شىعارماشىلىققا باۋلۋ.
• كوممۋنيكاتيۆتىك قابىلەتتىلىك پەن رۋحاني ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ مەن جازۋدى دامىتۋ تەحنولوگياسى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر فايلى، كەسپە ارىپتەر، ديداكتيكالىق ماتەريالدار
قولدانىلعان تەحنولوگيالار: ستو، اقپاراتتىق، ويىن تەحنولوگيالارى.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ كەزەڭى
- قوناقتاردى قارسى الۋ.
- وقۋشىلاردى وقۋشى ەرەجەسىنە ساي وتىرعىزۋ.
- قۇرال - جابدىقتارىن تۇگەندەۋ.
بالالار، بۇگىن بىزدە مۇعالىمدەر قوناققا كەلىپ وتىر. ول كىسىلەر سەندەردىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن العان بىلىمدەرىڭدى بايقاماقشى. سوندىقتان، وقۋشى ەرەجەسىنە ساي وتىرىپ، بار بىلگەنىمىزدى، ۇيرەنگەنىمىزدى ورتاعا سالايىق.
- الدىمەن، «شاتتىق شەڭبەرىن» قۇرىپ الايىق، ورتاعا شىعامىز.
- ولاي بولسا تىلەك سوزدەرىڭدى ولەڭ شۋماعىمەن بىلدىرسەڭدەر (بالالار شەڭبەر جاسايدى)
حورمەن: قۋانامىن مەن دە،
قۋاناسىڭ سەن دە،
قۋانايىق دوستارىم!
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
- وسىنداي كوڭىل – كۇيمەن ساباعىمىزدى ارى جالعاستىرامىز:
- «وي قوزعاۋ» ستر: ءمۇعالىمنىڭ ساۋالدارى.
1. دىبىس دەگەن نە؟
2. ءارىپ دەگەن نە؟
3. دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
4. داۋىستى دىبىس دەگەن نە؟
5. داۋىسسىز دىبىس دەگەن نە؟
6. ءسوز نەدەن قۇرالادى؟
7. سويلەم نەدەن قۇرالادى؟
8. ءبىز قانداي ماتىندەرمەن تانىستىق؟
9. ءماتىن دەگەن نە؟ ونىڭ بولىكتەرىن اتا.
• «ينسەرت» «بىلەمىن» باعانى: (وقۋشىلار بۋىن، سوزدەردى وقيدى)
- ورنىمىزعا جايعاسايىق.
• 3 وقۋشى تاقتاعا ۇيرەك، كومىر، زىعىر سوزدەرىن كەسپە ارىپتەن قۇرايدى.
• ولاردى بۋىنعا ءبولۋ. - دىبىستىق تالداۋ جاساۋ. – سويلەم قۇراۋ.
• ينتەراكتيۆتى تاقتاعا: 3 وقۋشى سويلەم جازادى:
1. قىزىل.
2. كوك.
3. اينالا اپپاق قار.
ا) ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
- ءا. تابىلدييەۆتىڭ « كىم كىنالى» ولەڭىنىڭ مازمۇنىن سۇراۋ. ادەپتى بالالار مەن ادەپسىز بالانى جازۋ. «ۆەنن دياگرامماسىنا» توپتاستىرۋ
ءىى. ماعىنانى تانۋ كەزەڭى
جۇمباق شەشۋ:
قوسساڭ ەكى بۋىندى،
ءبىرىنشى مەنىڭ بۋىنىم،
وتىن ءتۇرى باعالى
ال ەكىنشى بۋىنىم
ەلدىڭ ۇلتتىق تاعامى
قانە، دۇرىس قوستى كىم؟
جاۋابى: گاز – ەت گازەت
- گازەت دەگەن نە؟ - قانداي گازەتتەردى بىلەمىز؟
- ول نە ءۇشىن قاجەت؟ - جۋرنالدان ايىرماشىلىعى نە؟
- گازەت سوزىندە تانىس ەمەس قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
- ارينە، گ دىبىسى.
- قاي ارىپكە ۇقسايدى؟ - قانداي ايىرماشىلىعى بار؟
- باسپا جانە جازبا تۇرىمەن تانىستىرۋ.
- ايتىلۋىنا نازار اۋدارتۋ.
- – گ دىبىسى – داۋىسسىز دىبىس. ۇياڭ، شۇعىل ايتىلادى، ءتىل ارقىلى جاسالادى. «تۇيمەداعى» گۇلىن ءىلىپ وتىرىپ، ايتۋ. - كوك ۇيگە ەنگىزۋ.
- «تۇيمەداعى» گۇلىن ىلگەننەن كەيىن نە شىققانىن تاپقىزۋ. – ونىڭ پايداسى، تۇرلەرى قۇرلىسى تۋرالى ايتۋ.
- دىبىستىق تالداۋ جاساۋ. 1 بۋىن. بىتەۋ بۋىن. 2 داۋىسسىز، 1 داۋىستى دىبىس بار.
- گ دىبىسى ءسوزدىڭ باسىندا، ورتاسىندا كەلەدى. اياعىندا بۇل دىبىس ك دىبىسىنا اينالىپ كەتەدى.
«وقۋشىنىڭ قويىن داپتەرى» ستراتەگياسى:
- بالالار، وزدەرىڭ گگ دىبىسىنان كەلەتىن قانداي سوزدەر بىلەسىڭدەر؟
- ينتەراكتيۆتى تاقتادان باعانداعى سوزدەردى وقۋ:
ەگىن ەگىز كەرەگە شەگە شەڭگەل
ەگەۋ سەگىز بەتەگە نەگە مەزگىل
- تانىس ەمەس سوزدەر بار ما؟ - سوزدىك جۇمىسىن جۇرگىزۋ.
- سوزدەرگە سويلەم قۇراۋ.
ءىىى. سەرگىتۋ ءساتى
- كوڭىلدى اۋەن ىرعاعىندا قيمىلدار جاساۋ.
قانە، قانات جازايىق،
كوگەرشىنگە ۇقسايىق.
ۇشىپ، ۇشىپ الايىق
ورنىمىزدى تابايىق!
ب) وقۋلىقپەن جۇمىس:
- بالالار، سەرگىتۋ ساتىندە قانداي قۇستىڭ اتى اتالدى؟
- قانداي قۇستاردى بىلەمىز؟
- ولار قانداي تابيعاتقا جاتادى؟
- ەندەشە بۇگىن ءبىز سەندەرمەن، ن. بايمۇحامەدوۆتىڭ «اق كوگەرشىن» اتتى ولەڭىمەن تانىسامىز.
- تاقىرىبى نەنى مەڭزەيدى؟ ءبىز نە تۋرالى ءسوز قوزعايمىز؟
- كوگەرشىن قانداي قۇس؟
- كوگەرشىن – دۇنيەجۇزىندەگى حالىقتاردىڭ بەيبىتشىلىك قۇسى. ول جەر بەتىنە تىنىشتىق پەن بەرەكە اكەلەتىن قۇس. ياعني، رامىزدەرى بولىپ تابىلادى.
ال كەيبىر ۇلتتاردىڭ وزدەرىنە وتە جاقىن تارتاتىن قۇستارى بولادى. مىسالى: جاپوندىقتار – تىرنانى، ۇندىستەر – تاۋىستى، قازاقتار – اققۋ قۇسىن كيەلى سانايدى.
- ولەڭدى ءمۇعالىم مانەرلەپ وقىپ بەرەدى.
- وقۋشىلار تىزبەكتەي وقيدى.
- جاتقا بىلەتىندەرىڭ بار ما؟
- ەندەشە، مۋزىكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ايگۇل اپايلارىڭ انىمەن ورىنداپ بەرەدى، سەندەر قوسىلىپ وتىرىڭدار.
ءىۇ. داپتەرمەن جۇمىس
ءۇ. ويتولعاۋ
- سونىمەن بالالار بۇگىن ءبىز سەندەرمەن قانداي دىبىس، ارىپپەن تانىستىق؟
- ساباق ۇنادى ما؟ نەسىمەن ۇنادى؟ ولاي بولسا، قولدارىڭداعى اقشىل ءتۇستى گۇلدىڭ كۇلتەسىن تاقتاعا اكەلىپ جاپسىرا قويايىق. كىمگە ۇناماسا ول قارا ءتۇسىن جاپسىرسىن.
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءۇىىى. ماداقتاۋ.
قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانى،
نۇركەن اۋىلى. باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
نۇرماعانبەت جىبەك سەرىك قىزى
• اقپاراتتىق تەحنولوگيا نەگىزدەرىمەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى، وزىندىك قابىلەتتى ۇشتاۋ، شىعارماشىلىققا باۋلۋ.
• كوممۋنيكاتيۆتىك قابىلەتتىلىك پەن رۋحاني ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ مەن جازۋدى دامىتۋ تەحنولوگياسى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر فايلى، كەسپە ارىپتەر، ديداكتيكالىق ماتەريالدار
قولدانىلعان تەحنولوگيالار: ستو، اقپاراتتىق، ويىن تەحنولوگيالارى.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ كەزەڭى
- قوناقتاردى قارسى الۋ.
- وقۋشىلاردى وقۋشى ەرەجەسىنە ساي وتىرعىزۋ.
- قۇرال - جابدىقتارىن تۇگەندەۋ.
بالالار، بۇگىن بىزدە مۇعالىمدەر قوناققا كەلىپ وتىر. ول كىسىلەر سەندەردىڭ وسى ۋاقىتقا دەيىن العان بىلىمدەرىڭدى بايقاماقشى. سوندىقتان، وقۋشى ەرەجەسىنە ساي وتىرىپ، بار بىلگەنىمىزدى، ۇيرەنگەنىمىزدى ورتاعا سالايىق.
- الدىمەن، «شاتتىق شەڭبەرىن» قۇرىپ الايىق، ورتاعا شىعامىز.
- ولاي بولسا تىلەك سوزدەرىڭدى ولەڭ شۋماعىمەن بىلدىرسەڭدەر (بالالار شەڭبەر جاسايدى)
حورمەن: قۋانامىن مەن دە،
قۋاناسىڭ سەن دە،
قۋانايىق دوستارىم!
ارايلاپ اتقان كۇنگە!
- وسىنداي كوڭىل – كۇيمەن ساباعىمىزدى ارى جالعاستىرامىز:
- «وي قوزعاۋ» ستر: ءمۇعالىمنىڭ ساۋالدارى.
1. دىبىس دەگەن نە؟
2. ءارىپ دەگەن نە؟
3. دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟
4. داۋىستى دىبىس دەگەن نە؟
5. داۋىسسىز دىبىس دەگەن نە؟
6. ءسوز نەدەن قۇرالادى؟
7. سويلەم نەدەن قۇرالادى؟
8. ءبىز قانداي ماتىندەرمەن تانىستىق؟
9. ءماتىن دەگەن نە؟ ونىڭ بولىكتەرىن اتا.
• «ينسەرت» «بىلەمىن» باعانى: (وقۋشىلار بۋىن، سوزدەردى وقيدى)
- ورنىمىزعا جايعاسايىق.
• 3 وقۋشى تاقتاعا ۇيرەك، كومىر، زىعىر سوزدەرىن كەسپە ارىپتەن قۇرايدى.
• ولاردى بۋىنعا ءبولۋ. - دىبىستىق تالداۋ جاساۋ. – سويلەم قۇراۋ.
• ينتەراكتيۆتى تاقتاعا: 3 وقۋشى سويلەم جازادى:
1. قىزىل.
2. كوك.
3. اينالا اپپاق قار.
ا) ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
- ءا. تابىلدييەۆتىڭ « كىم كىنالى» ولەڭىنىڭ مازمۇنىن سۇراۋ. ادەپتى بالالار مەن ادەپسىز بالانى جازۋ. «ۆەنن دياگرامماسىنا» توپتاستىرۋ
ءىى. ماعىنانى تانۋ كەزەڭى
جۇمباق شەشۋ:
قوسساڭ ەكى بۋىندى،
ءبىرىنشى مەنىڭ بۋىنىم،
وتىن ءتۇرى باعالى
ال ەكىنشى بۋىنىم
ەلدىڭ ۇلتتىق تاعامى
قانە، دۇرىس قوستى كىم؟
جاۋابى: گاز – ەت گازەت
- گازەت دەگەن نە؟ - قانداي گازەتتەردى بىلەمىز؟
- ول نە ءۇشىن قاجەت؟ - جۋرنالدان ايىرماشىلىعى نە؟
- گازەت سوزىندە تانىس ەمەس قانداي دىبىس ەستىلەدى؟
- ارينە، گ دىبىسى.
- قاي ارىپكە ۇقسايدى؟ - قانداي ايىرماشىلىعى بار؟
- باسپا جانە جازبا تۇرىمەن تانىستىرۋ.
- ايتىلۋىنا نازار اۋدارتۋ.
- – گ دىبىسى – داۋىسسىز دىبىس. ۇياڭ، شۇعىل ايتىلادى، ءتىل ارقىلى جاسالادى. «تۇيمەداعى» گۇلىن ءىلىپ وتىرىپ، ايتۋ. - كوك ۇيگە ەنگىزۋ.
- «تۇيمەداعى» گۇلىن ىلگەننەن كەيىن نە شىققانىن تاپقىزۋ. – ونىڭ پايداسى، تۇرلەرى قۇرلىسى تۋرالى ايتۋ.
- دىبىستىق تالداۋ جاساۋ. 1 بۋىن. بىتەۋ بۋىن. 2 داۋىسسىز، 1 داۋىستى دىبىس بار.
- گ دىبىسى ءسوزدىڭ باسىندا، ورتاسىندا كەلەدى. اياعىندا بۇل دىبىس ك دىبىسىنا اينالىپ كەتەدى.
«وقۋشىنىڭ قويىن داپتەرى» ستراتەگياسى:
- بالالار، وزدەرىڭ گگ دىبىسىنان كەلەتىن قانداي سوزدەر بىلەسىڭدەر؟
- ينتەراكتيۆتى تاقتادان باعانداعى سوزدەردى وقۋ:
ەگىن ەگىز كەرەگە شەگە شەڭگەل
ەگەۋ سەگىز بەتەگە نەگە مەزگىل
- تانىس ەمەس سوزدەر بار ما؟ - سوزدىك جۇمىسىن جۇرگىزۋ.
- سوزدەرگە سويلەم قۇراۋ.
ءىىى. سەرگىتۋ ءساتى
- كوڭىلدى اۋەن ىرعاعىندا قيمىلدار جاساۋ.
قانە، قانات جازايىق،
كوگەرشىنگە ۇقسايىق.
ۇشىپ، ۇشىپ الايىق
ورنىمىزدى تابايىق!
ب) وقۋلىقپەن جۇمىس:
- بالالار، سەرگىتۋ ساتىندە قانداي قۇستىڭ اتى اتالدى؟
- قانداي قۇستاردى بىلەمىز؟
- ولار قانداي تابيعاتقا جاتادى؟
- ەندەشە بۇگىن ءبىز سەندەرمەن، ن. بايمۇحامەدوۆتىڭ «اق كوگەرشىن» اتتى ولەڭىمەن تانىسامىز.
- تاقىرىبى نەنى مەڭزەيدى؟ ءبىز نە تۋرالى ءسوز قوزعايمىز؟
- كوگەرشىن قانداي قۇس؟
- كوگەرشىن – دۇنيەجۇزىندەگى حالىقتاردىڭ بەيبىتشىلىك قۇسى. ول جەر بەتىنە تىنىشتىق پەن بەرەكە اكەلەتىن قۇس. ياعني، رامىزدەرى بولىپ تابىلادى.
ال كەيبىر ۇلتتاردىڭ وزدەرىنە وتە جاقىن تارتاتىن قۇستارى بولادى. مىسالى: جاپوندىقتار – تىرنانى، ۇندىستەر – تاۋىستى، قازاقتار – اققۋ قۇسىن كيەلى سانايدى.
- ولەڭدى ءمۇعالىم مانەرلەپ وقىپ بەرەدى.
- وقۋشىلار تىزبەكتەي وقيدى.
- جاتقا بىلەتىندەرىڭ بار ما؟
- ەندەشە، مۋزىكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ايگۇل اپايلارىڭ انىمەن ورىنداپ بەرەدى، سەندەر قوسىلىپ وتىرىڭدار.
ءىۇ. داپتەرمەن جۇمىس
ءۇ. ويتولعاۋ
- سونىمەن بالالار بۇگىن ءبىز سەندەرمەن قانداي دىبىس، ارىپپەن تانىستىق؟
- ساباق ۇنادى ما؟ نەسىمەن ۇنادى؟ ولاي بولسا، قولدارىڭداعى اقشىل ءتۇستى گۇلدىڭ كۇلتەسىن تاقتاعا اكەلىپ جاپسىرا قويايىق. كىمگە ۇناماسا ول قارا ءتۇسىن جاپسىرسىن.
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءۇىىى. ماداقتاۋ.
قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانى،
نۇركەن اۋىلى. باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
نۇرماعانبەت جىبەك سەرىك قىزى