عاجايىپ سۋرەت الەمىندە
ساباقتىڭ تاقىرىبى: عاجايىپ سۋرەت الەمىندە
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا بەينەلەۋ ونەرىنىڭ قىر - سىرىن جان - جاقتى ۇيرەتۋ. ولاردىڭ دۇنيە تانىمىن، ەستەتيكالىق تالعامىن كەڭەيتۋ.
2. سۋرەت سالۋ داعدىسىن، لوگيكالىق ويلاۋ، ەسكە ءتۇسىرۋ، ەلەستەتۋ قابىلەتتەرىن جانە شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
3. جالپى ونەردى قۇرمەت تۇتۋ، وعان سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. ونەرگە باۋلۋ، شىعارماشىلىققا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس.
ءادىسى: جارىس - سايىس ساباق، سۇراق - جاۋاپ، توپتىق جۇمىس، قۇراستىرۋ، تاقىرىپقا سۋرەت سالۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، قۇراستىرما سۋرەتتەر، سۋرەتتەر.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، تەحنولوگيا
قۇرال - جابدىقتار: پلاكات، قارىنداش، قايشى، جەلىم، اكۆارەل، قىلقالام.
سايىستىڭ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ.
II وقۋشىلاردى ەكى توپقا ءبولۋ.
III ءادىلقازى القالارىمەن تانىستىرۋ.
ارمىسىزدار قۇرمەتتى ۇستازدار، سايىسىمىزعا قاتىسۋشى جاس وركەن!
بۇگىن بەينەلەۋ ونەرى پانىنەن 6ب – سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ «عاجايىپ سۋرەت الەمىندە» اتتى سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
جۇزدەن جۇيرىكتى، مىڭنان تۇلپاردى انىقتايتىن ءادىلقازى القاسىمەن تانىسايىق.
ورتامىزدا ەكى توپ سايىسقا تۇسكەلى وتىر. ەندەشە سايىسىمىزدى باستايمىز.
I توپ.«قىلقالامدار» II توپ. «قارىنداشتار»
ونەرپازدى جاراۋ اتتاي باپتاسىن،
حالقىمىزدىڭ اسىل مۇراسىن ساقتاسىن.
ونەرىمەن تانىلىپ وقۋشىلار،
ەل سەنىمىن ەڭبەكپەن اقتاسىن، - دەپ سايىستىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
1. تانىستىرۋ. (توپتىڭ اتى، ۇرانى، ەمبلەماسى)
2. سۇراق - جاۋاپ. (ەكى توپقا بىردەي سۇراق قويىلادى)
3. «كىم شاپشاڭ، كىم تاپقىر؟» (قيىلعان سۋرەتتەردى قۇراستىرىپ، سول شىعارمانىڭ اتاۋىن جانە اۆتورىن دۇرىس ايتۋ)
4. سوزدەردەن ءتۇس شىعارۋ. (ورنى اۋىسقان ارىپتەردى ورنالاستىرىپ تۇستەردى تابۋ)
5. ءسوزجۇمباق شەشۋ.
6. بەينەلەۋ. (ەكراندا ەكى توپقا ولەڭ جولدارى بەرىلگەن. تەز ارادا ەكى توپ ەلەستەتىپ شاپشاڭ سۋرەت سالىپ، بوياپ، سۋرەتىن ءتۇسىندىرۋى كەرەك)
سايىس كەزەڭدەرىمەن تانىس بولساق سايىسىمىزدى باستايمىز.
1 - كەزەڭ. تانىستىرۋ.
ونەر دەسە ورتەنىپ جانىپ تۇرار،
سۋسىنداپ سول ونەردەن قانىپ تۇرار.
سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى سايىسكەرلەر،
كەز كەلدى دەپ ءوزىن - ءوزى تانىستىرار، - دەي كەلە كەزەكتى تانىستىرۋعا بەرەيىك.
ءار توپ وزدەرىن تانىستىرادى.
2 - كەزەڭ. سۇراق - جاۋاپ. ەكى توپقا بىردەي سۇراق قويىلادى. سوعان دۇرىس جاۋاپ بەرەمىز.
1. بەينەلەۋ ونەرى دەگەنىمىز نە؟ (اينالامىزداعى ءومىر كورىنىستەرىن جازىقتىقتا ءارى كەڭىستىكتە بەينەلەۋ ارقىلى سۋرەتتەيتىن ونەر ءتۇرى)
2. تابيعات كورىنىسىن بەينەلەيتىن شىعارما؟ (پەيزاج)
3. سۋعا ەريتىن بوياۋ ءتۇرى؟ (اكۆارەل، گۋاش)
4. قارىنداش دەگەنىمىز نە؟ (سىرتى اعاشتان، وزەگى قارا گرافيتتەن جاسالعان جازۋ، سىزۋ قۇرالى)
5. تۇستەر نەشە توپقا بولىنەدى؟ (2. احروماتيكالىق جانە حروماتيكالىق)
6. بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرىن اتا؟ (جيۆوپيس، گرافيكا، ءمۇسىن، ساۋلەت ونەرى، ساندىك قولدانبالى ونەر، ديزاين)
7. كەمپىرقوساقتىڭ ءتۇسى نەشەۋ جانە ولاردى اتا؟ (7. قىزىل، قىزىلسارى، سارى، جاسىل، كوگىلدىر، كوك، سياكوك، القىزىل)
8. ادام كەلبەتىن بەينەلەيتىن جانردى قالاي اتايمىز؟ (پورترەت)
9. تۇستەر نەشە تۇرگە بولىنەدى جانە قانداي؟ (2. جىلى جانە سۋىق)
10. جان - جانۋارلاردى بەينەلەيتىن كوركەم شىعارما قالاي اتالادى؟ (انيماليستىك جانر)
3 - كەزەڭ. «كىم شاپشاڭ، كىم تاپقىر؟»
كىم جىلدام تابادى،
زاتتاردىڭ بەينەسىن
ءبىر - بىرىمەن سۋرەتتەر تابۋ كەرەك ۇيلەسىم
بىت-شىت بولىپ شاشىلعان،
قۇرايدى ەكەن كىم جىلدام؟ – دەپ سايىسىمىزدىڭ «كىم شاپشاڭ، كىم جىلدام؟» كەزەڭىنە دە كەلىپ جەتتىك. ولاي بولسا قيىلعان سۋرەتتەردى قۇراستىرىپ، سول شىعارمانىڭ اتاۋىن جانە اۆتورىن دۇرىس ايتۋ كەرەك.
تاپسىرما:
I توپقا: «داستارقان» اۆتورى ا. عالىمبايەۆا
II توپقا «الما اعاشى گۇلدەگەندە» اۆتورى ي. ي. ليەۆيتان
4 - كەزەڭ. سوزدەردەن ءتۇس شىعارۋ.
I توپقا: لىزىق، اقرا، دورىگىلىك، ىرقوڭ، ۇرس
جاۋاپتارى: قىزىل، قارا، كوگىلدىر، قوڭىر، سۇر
II توپقا: لىساج، ىرسا، لىزىقارىس، كوكسيا، گىنكۇل
جاۋاپتارى: جاسىل، سارى، قىزىلسارى، سياكوك، كۇلگىن
5 - كەزەڭ. ءسوزجۇمباق شەشۋ. «پەرسپەكتيۆا»
1. تابيعات كورىنىسىن بەينەلەيتىن شىعارما؟ (پەيزاج)
2. تۇستەردەگى جىلى ءتۇس؟ (سارى)
3. بەلگىلى ءبىر ادامنىڭ كوركەم بەينەسى؟ (پورترەت)
4. كوركەم شىعارمانى قۇرۋ، بەينەنى جازىقتىقتا ورنالاستىرۋ ءادىسى؟ (كومپوزيسيا)
5. بەينەلەۋ ونەرىنىڭ ءبىر ءتۇرى، تۇستەرمەن شىعارىلاتىن كوركەم شىعارما؟ (جيۆوپيس)
6. زاتتاردى بەينەلەيتىن بەينەلەۋ ونەرىنىڭ جانرى؟ (ناتيۋرمورت)
6 - كەزەڭ. بەينەلەۋ سايىسى (توپتىق جۇمىس)
ەكراندا ەكى توپقا ولەڭ جولدارى كورسەتىلەدى جانە ءانى وينالادى. ولاردى تىڭداپ، ماعىناسىنا قاراپ ولەڭ جولدارىن سۋرەتتەپ قاعاز بەتىنە تۇسىرەمىز. توپ باسشىلارى ورتاعا شىعىپ تۇسىندىرەدى. ءادىلقازى القاسى سۋرەتشىلەردىڭ جىلدامدىعىنا سۋرەتتىڭ ساپاسىنا قارايدى.
I توپقا: ا. قۇنانبايەۆتىڭ ولەڭى «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانى وينالادى.
جەلسىز تۇندە جارىق اي
جەلسىز تۇندە جارىق اي،
ساۋلەسى سۋدا دىرىلدەپ.
اۋىلدىڭ، جانى — تەرەڭ ساي،
تاسىعان وزەن كۇرىلدەپ.
قالىڭ اعاش جاپىراعى
سىبىرلاسىپ ءوزدى - ءوزى.
كورىنبەي جەردىڭ توپىراعى،
قۇلپىرعان جاسىل جەر ءجۇزى.
تاۋ جاڭعىرىعىپ، ءان قوسىپ
ۇرگەن يت پەن ايتاققا.
كەلمەپ پە ەدىڭ جول توسىپ
جولىعۋعا اۋلاققا؟
تايماڭداماي تامىلجىپ،
ءبىر سۋىنىپ، ءبىر ىسىپ،
دەم الا الماي دامىل قىپ،
ەلەڭ قاعىپ، بوس شوشىپ.
ءسوز ايتا الماي بوگەلiپ
ءدۇرسىل قاعىپ جۇرەگى،
تۇرماپ پا ەدى سۇيەنىپ،
تاماققا كىرىپ يەگى.
II توپقا: ە. حاسانعالييەۆتىڭ «اتامەكەن» ءانى وينالادى.
اتامەكەن
جاسىل جايلاۋ تۇكتى كىلەم كوك كىلەم،
كوك كىلەمدە كوپ وينايمىن كوپ كۇلەم.
ماڭدايىمنان سيپاپ وتكەن سامالدى،
قازاعىمنىڭ الاقانى دەپ بىلەم.
قايدا جۇرسەم اتامەكەن
كوكەيىڭدە جاتادى ەكەن
كۇننىڭ ءوزى قيماي ونى
ۇياسىنا باتادى ەكەن
جاسىل جايلاۋ تۇكتى كىلەم كوك كىلەم،
كوك كىلەمدە كوپ وينايمىن كوپ كۇلەم.
كۇننىڭ نۇرىن ايدىڭ اپپاق ساۋلەسىن،
قازاعىمنىڭ ماحابباتى دەپ بىلەم.
قورىتىندى.
جاس مۇراتى ءبىلىم، ءتالىم تالابى
ونەر – وقۋ جاستىق قارۋ جاراعى – دەمەكشى بۇگىنگى ونەر تۋرالى «عاجايىپ سۋرەت الەمىندە» اتتى سايىسىمىز اياقتالدى.
سايىستى قورىتىندىلاۋ: ءادىلقازىلارعا ءسوز بەرىلەدى. جەڭگەن توپتى انىقتاپ، ماراپاتتايدى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا بەينەلەۋ ونەرىنىڭ قىر - سىرىن جان - جاقتى ۇيرەتۋ. ولاردىڭ دۇنيە تانىمىن، ەستەتيكالىق تالعامىن كەڭەيتۋ.
2. سۋرەت سالۋ داعدىسىن، لوگيكالىق ويلاۋ، ەسكە ءتۇسىرۋ، ەلەستەتۋ قابىلەتتەرىن جانە شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
3. جالپى ونەردى قۇرمەت تۇتۋ، وعان سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. ونەرگە باۋلۋ، شىعارماشىلىققا تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس.
ءادىسى: جارىس - سايىس ساباق، سۇراق - جاۋاپ، توپتىق جۇمىس، قۇراستىرۋ، تاقىرىپقا سۋرەت سالۋ.
كورنەكىلىگى: سلايدتار، قۇراستىرما سۋرەتتەر، سۋرەتتەر.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا، تەحنولوگيا
قۇرال - جابدىقتار: پلاكات، قارىنداش، قايشى، جەلىم، اكۆارەل، قىلقالام.
سايىستىڭ بارىسى:
I ۇيىمداستىرۋ.
II وقۋشىلاردى ەكى توپقا ءبولۋ.
III ءادىلقازى القالارىمەن تانىستىرۋ.
ارمىسىزدار قۇرمەتتى ۇستازدار، سايىسىمىزعا قاتىسۋشى جاس وركەن!
بۇگىن بەينەلەۋ ونەرى پانىنەن 6ب – سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ «عاجايىپ سۋرەت الەمىندە» اتتى سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
جۇزدەن جۇيرىكتى، مىڭنان تۇلپاردى انىقتايتىن ءادىلقازى القاسىمەن تانىسايىق.
ورتامىزدا ەكى توپ سايىسقا تۇسكەلى وتىر. ەندەشە سايىسىمىزدى باستايمىز.
I توپ.«قىلقالامدار» II توپ. «قارىنداشتار»
ونەرپازدى جاراۋ اتتاي باپتاسىن،
حالقىمىزدىڭ اسىل مۇراسىن ساقتاسىن.
ونەرىمەن تانىلىپ وقۋشىلار،
ەل سەنىمىن ەڭبەكپەن اقتاسىن، - دەپ سايىستىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
1. تانىستىرۋ. (توپتىڭ اتى، ۇرانى، ەمبلەماسى)
2. سۇراق - جاۋاپ. (ەكى توپقا بىردەي سۇراق قويىلادى)
3. «كىم شاپشاڭ، كىم تاپقىر؟» (قيىلعان سۋرەتتەردى قۇراستىرىپ، سول شىعارمانىڭ اتاۋىن جانە اۆتورىن دۇرىس ايتۋ)
4. سوزدەردەن ءتۇس شىعارۋ. (ورنى اۋىسقان ارىپتەردى ورنالاستىرىپ تۇستەردى تابۋ)
5. ءسوزجۇمباق شەشۋ.
6. بەينەلەۋ. (ەكراندا ەكى توپقا ولەڭ جولدارى بەرىلگەن. تەز ارادا ەكى توپ ەلەستەتىپ شاپشاڭ سۋرەت سالىپ، بوياپ، سۋرەتىن ءتۇسىندىرۋى كەرەك)
سايىس كەزەڭدەرىمەن تانىس بولساق سايىسىمىزدى باستايمىز.
1 - كەزەڭ. تانىستىرۋ.
ونەر دەسە ورتەنىپ جانىپ تۇرار،
سۋسىنداپ سول ونەردەن قانىپ تۇرار.
سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى سايىسكەرلەر،
كەز كەلدى دەپ ءوزىن - ءوزى تانىستىرار، - دەي كەلە كەزەكتى تانىستىرۋعا بەرەيىك.
ءار توپ وزدەرىن تانىستىرادى.
2 - كەزەڭ. سۇراق - جاۋاپ. ەكى توپقا بىردەي سۇراق قويىلادى. سوعان دۇرىس جاۋاپ بەرەمىز.
1. بەينەلەۋ ونەرى دەگەنىمىز نە؟ (اينالامىزداعى ءومىر كورىنىستەرىن جازىقتىقتا ءارى كەڭىستىكتە بەينەلەۋ ارقىلى سۋرەتتەيتىن ونەر ءتۇرى)
2. تابيعات كورىنىسىن بەينەلەيتىن شىعارما؟ (پەيزاج)
3. سۋعا ەريتىن بوياۋ ءتۇرى؟ (اكۆارەل، گۋاش)
4. قارىنداش دەگەنىمىز نە؟ (سىرتى اعاشتان، وزەگى قارا گرافيتتەن جاسالعان جازۋ، سىزۋ قۇرالى)
5. تۇستەر نەشە توپقا بولىنەدى؟ (2. احروماتيكالىق جانە حروماتيكالىق)
6. بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرىن اتا؟ (جيۆوپيس، گرافيكا، ءمۇسىن، ساۋلەت ونەرى، ساندىك قولدانبالى ونەر، ديزاين)
7. كەمپىرقوساقتىڭ ءتۇسى نەشەۋ جانە ولاردى اتا؟ (7. قىزىل، قىزىلسارى، سارى، جاسىل، كوگىلدىر، كوك، سياكوك، القىزىل)
8. ادام كەلبەتىن بەينەلەيتىن جانردى قالاي اتايمىز؟ (پورترەت)
9. تۇستەر نەشە تۇرگە بولىنەدى جانە قانداي؟ (2. جىلى جانە سۋىق)
10. جان - جانۋارلاردى بەينەلەيتىن كوركەم شىعارما قالاي اتالادى؟ (انيماليستىك جانر)
3 - كەزەڭ. «كىم شاپشاڭ، كىم تاپقىر؟»
كىم جىلدام تابادى،
زاتتاردىڭ بەينەسىن
ءبىر - بىرىمەن سۋرەتتەر تابۋ كەرەك ۇيلەسىم
بىت-شىت بولىپ شاشىلعان،
قۇرايدى ەكەن كىم جىلدام؟ – دەپ سايىسىمىزدىڭ «كىم شاپشاڭ، كىم جىلدام؟» كەزەڭىنە دە كەلىپ جەتتىك. ولاي بولسا قيىلعان سۋرەتتەردى قۇراستىرىپ، سول شىعارمانىڭ اتاۋىن جانە اۆتورىن دۇرىس ايتۋ كەرەك.
تاپسىرما:
I توپقا: «داستارقان» اۆتورى ا. عالىمبايەۆا
II توپقا «الما اعاشى گۇلدەگەندە» اۆتورى ي. ي. ليەۆيتان
4 - كەزەڭ. سوزدەردەن ءتۇس شىعارۋ.
I توپقا: لىزىق، اقرا، دورىگىلىك، ىرقوڭ، ۇرس
جاۋاپتارى: قىزىل، قارا، كوگىلدىر، قوڭىر، سۇر
II توپقا: لىساج، ىرسا، لىزىقارىس، كوكسيا، گىنكۇل
جاۋاپتارى: جاسىل، سارى، قىزىلسارى، سياكوك، كۇلگىن
5 - كەزەڭ. ءسوزجۇمباق شەشۋ. «پەرسپەكتيۆا»
1. تابيعات كورىنىسىن بەينەلەيتىن شىعارما؟ (پەيزاج)
2. تۇستەردەگى جىلى ءتۇس؟ (سارى)
3. بەلگىلى ءبىر ادامنىڭ كوركەم بەينەسى؟ (پورترەت)
4. كوركەم شىعارمانى قۇرۋ، بەينەنى جازىقتىقتا ورنالاستىرۋ ءادىسى؟ (كومپوزيسيا)
5. بەينەلەۋ ونەرىنىڭ ءبىر ءتۇرى، تۇستەرمەن شىعارىلاتىن كوركەم شىعارما؟ (جيۆوپيس)
6. زاتتاردى بەينەلەيتىن بەينەلەۋ ونەرىنىڭ جانرى؟ (ناتيۋرمورت)
6 - كەزەڭ. بەينەلەۋ سايىسى (توپتىق جۇمىس)
ەكراندا ەكى توپقا ولەڭ جولدارى كورسەتىلەدى جانە ءانى وينالادى. ولاردى تىڭداپ، ماعىناسىنا قاراپ ولەڭ جولدارىن سۋرەتتەپ قاعاز بەتىنە تۇسىرەمىز. توپ باسشىلارى ورتاعا شىعىپ تۇسىندىرەدى. ءادىلقازى القاسى سۋرەتشىلەردىڭ جىلدامدىعىنا سۋرەتتىڭ ساپاسىنا قارايدى.
I توپقا: ا. قۇنانبايەۆتىڭ ولەڭى «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانى وينالادى.
جەلسىز تۇندە جارىق اي
جەلسىز تۇندە جارىق اي،
ساۋلەسى سۋدا دىرىلدەپ.
اۋىلدىڭ، جانى — تەرەڭ ساي،
تاسىعان وزەن كۇرىلدەپ.
قالىڭ اعاش جاپىراعى
سىبىرلاسىپ ءوزدى - ءوزى.
كورىنبەي جەردىڭ توپىراعى،
قۇلپىرعان جاسىل جەر ءجۇزى.
تاۋ جاڭعىرىعىپ، ءان قوسىپ
ۇرگەن يت پەن ايتاققا.
كەلمەپ پە ەدىڭ جول توسىپ
جولىعۋعا اۋلاققا؟
تايماڭداماي تامىلجىپ،
ءبىر سۋىنىپ، ءبىر ىسىپ،
دەم الا الماي دامىل قىپ،
ەلەڭ قاعىپ، بوس شوشىپ.
ءسوز ايتا الماي بوگەلiپ
ءدۇرسىل قاعىپ جۇرەگى،
تۇرماپ پا ەدى سۇيەنىپ،
تاماققا كىرىپ يەگى.
II توپقا: ە. حاسانعالييەۆتىڭ «اتامەكەن» ءانى وينالادى.
اتامەكەن
جاسىل جايلاۋ تۇكتى كىلەم كوك كىلەم،
كوك كىلەمدە كوپ وينايمىن كوپ كۇلەم.
ماڭدايىمنان سيپاپ وتكەن سامالدى،
قازاعىمنىڭ الاقانى دەپ بىلەم.
قايدا جۇرسەم اتامەكەن
كوكەيىڭدە جاتادى ەكەن
كۇننىڭ ءوزى قيماي ونى
ۇياسىنا باتادى ەكەن
جاسىل جايلاۋ تۇكتى كىلەم كوك كىلەم،
كوك كىلەمدە كوپ وينايمىن كوپ كۇلەم.
كۇننىڭ نۇرىن ايدىڭ اپپاق ساۋلەسىن،
قازاعىمنىڭ ماحابباتى دەپ بىلەم.
قورىتىندى.
جاس مۇراتى ءبىلىم، ءتالىم تالابى
ونەر – وقۋ جاستىق قارۋ جاراعى – دەمەكشى بۇگىنگى ونەر تۋرالى «عاجايىپ سۋرەت الەمىندە» اتتى سايىسىمىز اياقتالدى.
سايىستى قورىتىندىلاۋ: ءادىلقازىلارعا ءسوز بەرىلەدى. جەڭگەن توپتى انىقتاپ، ماراپاتتايدى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى:«قىسقاشا كوبەيتۋ فورمۋلالارى»
