InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: گەنەتيكانىڭ ماڭىزى. دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ گەنەتيكالىق پروبلەمالارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى) وقۋشىلارعا مەديسينا مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ ءۇشىن گەنەتيكانىڭ ماڭىزى تۋرالى ءبىلىم جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ. تۇقىمقۋالاۋ اۋرۋلارى، ولاردىڭ تۇرلەرى مەن الدىن الۋ جۇمىستارى تۋرالى ءبىلىم بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى) دەنساۋلىقتىڭ گەنەتيكالىق نەگىزدەرى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتە وتىرىپ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىلىگى) تۇقىم قۋالايتىن اۋرۋلاردى زەرتتەۋ تاسىلدەرىن جانە ولاردىڭ ماڭىزىن تۇسىندىرە وتىرىپ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋعا تاربيەلەۋ.

ساباق ءتۇرى: بەكىتۋ ساباعى
ساباققا قولدانىلاتىن ادىستەر:
اۋىزشا، جازباشا، ءدارىس - سۇحبات، كورنەكىلەندىرۋ، وزىندىك جۇمىس، سىناق، توپپەن
ساباققا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، وقۋلىقتار، سىزبانۇسقالار

ءى. ۇيىمداستىرۋ
- وقۋشىلارمەن امانداسۋ
- وقۋ - قۇرالدارىن تەكسەرۋ
- ءتارتىپ، تازالىقتى قاداعالاۋ

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
§44. ادام گەنەتيكاسى جانە ونىڭ ادىستەرى. تۇقىم قۋالاۋ ادىستەرى. 78 - 80 سۋرەت، كەستە
1. سىزبانۇسقا ارقىلى ءتۇسىندىرۋ
ادام گەنەتيكاسى
↓
گەنەولوگيالىق
سيتوگەنەتيكالىق
ەگىزدىك
بيوحيميالىق
پوپۋلياسيالىق
يممۋنولوگيالىق

2. بالاما تەست
1. گەنەولوگيالىق ءادىس ----------------- ا) تەكتىك قور
2. سيتوگەنەتيكالىق ءادىس -------------- ءا) زات الماسۋ
3. ەگىزدىك ءادىس ------------------------------ ب) دونور
4. يممۋنولوگيالىق ءادىس --------------- ۆ) گەموفيليا
5. بيوحيميالىق ءادىس -------------------- گ) تريسوميا
6. پوپۋلياسيالىق ءادىس ------------------- ع) قانت ديابەتى
-------------------------------------------------- د) رەزۋس فاكتور
-------------------------------------------------- ە) ينسۋلين
-------------------------------------------------- ي) شەجىرە
-------------------------------------------------- ي) ارحەولوگيا
------------------------------------------------- ك) ەپيلەپسيا
جاۋابى: 1 - ۆ، ي؛ 2 - گ؛ 3 - ك؛ 4 - ب، د؛ 5 - ءا، ع، ە، ي؛ 6 - ا.
ءىىى. بەكىتۋ ساباعى
(سىنىپتاعى وقۋشىلاردى 2 - توپقا (گەنوتيپ توبى، فەنوتيپ توبى) ءبولىپ، گەنەتيكا تاراۋى بويىنشا قورىتىندىلاۋ)
1. سىزبانۇسقا ارقىلى ءتۇسىدىرۋ
گەنەتيكا
مەديسينا
تابيعاتتى قورعاۋ
الەۋمەتتىك فاكتور
ادام دەنساۋلىعى

2. گەنەتيكالىق تاڭبانى بىلەسىڭ بە؟
ر -
و -
و -
ح -
F -
A -
a -
3. زاڭدىلىقتار سىرىن اشايىق
1. بىركەلكىلىك زاڭى
2. بەلگىلەردىڭ اجىراۋ زاڭى
3. بەلگىلەردىڭ تاۋەلسىز تۇقىمقۋالاۋى
4. تىركەس تۇقىمقۋالاۋ
5. ۇقساس قاتارلار زاڭى
ا. مەندەل ءا. مورگان ب. ۆاۆيلوۆ

4. سۋرەتتەر سويلەيدى (بەرىلگەن سۋرەتتەر بويىنشا سيپاتتاما ايتۋ)
5. حروموسومالىق اۋرۋلار
(بەرىلگەن كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى انىقتاما ءسوزدى جازۋ)
1.............(ەر ادام اۋىرادى، جىنىس بەزدەرى دۇرىس جەتىلمەگەن، اياعى ۇزىن دەنەسىنە سايكەس كەلمەيدى، اقىلى كەم، باسى كىشى) 44+ءححۇ⁼47
2............(ايەلدەر اۋىرادى، جىنىستىق جەتىلۋ باياۋلايدى، بەدەۋ، بويى تاپال، اقىل – ەسى كەم، اشۋلانشاق، جۇمىسقا قابىلەتى تومەن)
44+ح0⁼45
3............(ايەلدەر اۋىرادى، دەنەسى الىپ بولادى، اقىلى تومەن، جىنىستىق دامۋى دۇرىس ەمەس)
44+ححح⁼ 47
4........( بويى شامادان تىس ۇزىن، ءالسىز، جۇيكە جۇيەسىنىڭ دامۋىندا كەمىستىك بار)
44+ءحۇۇ⁼47
5............( اقىل - ەسى كەم، بويى الاسا، بەتى دوڭگەلەك، كوزدەرى قىسىڭقى، ءبىر - بىرىنە جاقىن ورنالاسقان، كىشكەنتاي اۋزى ۇنەمى اشىق)
21 - ءشى جۇپ حروموسومالار ححح، 47 حح نەمەسە 47 ءحۇ

جاۋابى:
1. كلاينفەلتەر سيندرومى
2. شەرشيەۆسكيي - تەرنەر اۋرۋى
3. تريسوميا اۋرۋى
4. الىپ ەركەك اۋرۋى
5. داۋنا اۋرۋى

6. گەندىك اۋرۋلار (انىقتامالارمەن جۇمىس)
براحيداكتيليا -
پوليداكتيليا –
احوندروپلازيا –
سيداكتيليا –
البينيزم –
الكاپتونۋريا -
يديوپاتيا –
فەنيلكەتونۋريا –
گەموفيليا –
گەمەرالوپاتيا –
دالتونيزم –
راحيت –
جاۋابى:
ا) اۋتوسومدا دومينانتتى:
براحيداكتيليا - قىسقا ساۋساقتىلىق
پوليداكتيليا – التى ساۋساقتىلىق
احوندروپلازيا – ەرگەجەيلىك
سيداكتيليا – ساۋساقتارى بىرىككەن

ب) اۋتوسومدى رەسەسسيۆتى:
البينيزم – پيگمەنتسىزدىك
الكاپتونۋريا - گوموگەنتيزين قىشقىلى كوپ
يديوپاتيا – ميشىقتىڭ وزگەرۋى
فەنيلكەتونۋريا – اقىلى كەم

س) جىنىسپەن تىركەسكەن رەسەسسيۆتى:
گەموفيليا – قان ۇيۋدىڭ تومەندەۋى
گەمەرالوپاتيا – تۇندە كورمەۋ
دالتونيزم – ءتۇستى اجىراتپاۋ
راحيت – جىلىكتەردىڭ قيسايۋى

7. ەسەپتەر شىعارايىق
1. بەر: تۇقىمنىڭ سارى بولۋى اا
تۇقىمنىڭ جاسىل بولۋى اا
الىناتىن ءبىرىنشى ۇرپاق؟
2. بەر: ءبىرىنشى ۇرپاق بۋداندارىن ءوزارا بۋدانداستىرعاندا الىناتىن ۇرپاق؟

IV. ۇيگە تاپسىرما
گەنەتيكا تاراۋىن قايتالاۋ
V. باعالاۋ