ىبىراي ءالتىنساريننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى
«بالقاش قالاسى جالپى ءبىلىم بەرەتىن
تيپتىك مەكتەپ - ينتەرناتى» كمم
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى
ماحتبەكوۆا زاميرا ايتالىموۆنا
6 سىنىپ «شىڭداۋ» كۋرسى
فاكۋلتاتيۆ كۋرسى ساباعىنىڭ تاقىرىبى: ىبىراي ءالتىنساريننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى
ساباقتىڭ ماقساتى:- وقۋشىلاردىڭ ى. التىنسارين ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى بويىنشا بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى: - وقۋشىلاردى ىزدەنە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
- وي – ورىستەرىن دامىتۋ، ويلارىن جەتكىزە بىلۋگە توسەلدىرۋ؛
- ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: بەكىتۋ ساباعى
ساباق ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، باعىت – باعدار بەرۋ، ستو ەلەمەنتتەرى
كورنەكىلىك: ى. التىنسارين پورترەتى، ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جايلى سلايد ماتەريالدارى، كىتاپ كورمەسى، سەمانتيكالىق كارتوچكالار
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II. ماگنيتافوننان ى. ءالتىنساريننىڭ «كەل، بالالار، وقىلىق» ولەڭى تىڭدالادى.
ءمۇعالىم: - بالالار، بۇل كىمنىڭ ولەڭى؟ ولەڭ قالاي اتالادى؟
(وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى)
ءمۇعالىم:- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار، ەندەشە ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدى
ى. ءالتىنساريننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنايمىز. ءبىز بۇگىن 2 توپقا ءبولىنىپ جۇمىس جاسايمىز. (وقۋشىلار وزدەرى ۇسىنىس جاسايدى 1 توپ – «ادەپ»؛ 2 توپ – «قاناعات»)
- بالالار، نەلىكتەن ءوز توپتارىڭىزدى بىلاي اتادىڭىزدار، سوعان توقتالىپ وتسەڭىزدەر (ءار توپ ءوز توپتارى جايلى ايتىپ بەرەدى)
1-توپ «ادەپ»: - ءبىز ى. ءالتىنساريننىڭ كوپتەگەن اڭگىمەسىن وقىدىق. «ادەپ» اڭگىمەسى بىزگە ۇنادى.
ءمۇعالىم: - اڭگىمە مازمۇنىنا توقتالىپ وتسەڭىزدەر.
وقۋشى: - مۇندا ەل باسقارعان اكىم تۋرالى ايتىلادى. بىردە اكىم ءبىر باي اداممەن جولىعىپ قالىپ، اڭگىمەلەسىپ تۇرادى. ولاردىڭ قاستارىنان ءبىر شارۋا ادامى ءوتىپ بارا جاتادى. سوندا اكىم وعان باسىن ءيىپ امانداسادى. باي ايتادى: - ءسىز حالىققا تانىمال ادامسىز. حالقىڭىز ءسىزدى سىيلايدى. قاراپايىم شارۋاعا نەلىكتەن سونشالىقتى ءيىلىپ، سالەم بەردىڭىز دەپ سۇرايدى.
سوندا اكىم ايتادى:
- ەشبىر ءىلىم-بىلىم ۇيرەنبەگەن مۇجىق سونشا ءيىلىپ ادەپتىلىك كورسەتكەندە مەنىڭ وعان امانداسپاي ادەپسىزدىك تانىتقانىم دۇرىس ەمەس قوي. ودان ادەپسىز بولىپ قالايىن با؟ – دەپتى.
اڭگىمە ءبىزدى ادامگەرشىلىككە، ادەپتىلىككە تاربيەلەيدى، سوندىقتان اڭگىمە اتىمەن ءوز توبىمىزدى اتادىق.
2-توپ «قاناعات» - بىزگە دە ىبىراي اتامىزدىڭ اڭگىمەلەرى ۇنادى. ماسەلەن، «قاناعات» اڭگىمەسىندە كوپكە تانىمال ءالى دەگەن ادامنان ءبىر ادام كەلىپ: - بايلىق قايدان تابىلادى؟ – دەپ سۇرايدى. ءالى ايتادى:
- قاناعات ەتە بىلسەڭ، قانشا مال كوپ بولسا دا قاناعاتى جوق ادامدار بايلىققا جەتتىم دەپ ويلامايدى. قولىندا بارىنا قاناعات ەتە بىلگەن ادامنىڭ كوڭىلى تىنىش، جاقسى ءومىر سۇرەدى. سوندىقتان دا قاناعات ەتە بىلگەن دۇرىس، قاناعات – بايلىقتا - دەپ جاۋاپ بەرىپتى ءالى. اڭگىمە ادامدى قاناعاتشىل بولۋعا، توقتام جاساي بىلۋگە، سابىرلىققا تاربيەلەيدى. سوندىقتان ءبىز اڭگىمەدەگى نەگىزگى ويدى وزىمىزگە ۇلگى ەتىپ، توبىمىزدى «قاناعات» دەپ اتادىق.
ءمۇعالىم: - بالالار «ادەپ»، «قاناعات» سوزدەرىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ ولاردىڭ ۇقساستىعى نەدە؟ (ۆەنن دياگرامماسى ورىندالادى)
«ادەپ، قاناعاتشىلدىق» تۋرالى قانداي ماقال – ماتەل بىلەسىڭدەر؟
وقۋشىلار جاۋابى:
1-توپ:(بىرنەشە ماقال – ماتەل ايتادى)
1. ادەپتى بالا ارلى بالا،
ادەپسىز بالا سورلى بالا.
2. ادەپتىلىكتىڭ بەلگىسى ءيىلىپ سالەم بەرگەنى.
2-توپ:(بىرنەشە ماقال – ماتەل ايتادى)
تيپتىك مەكتەپ - ينتەرناتى» كمم
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءمۇعالىمى
ماحتبەكوۆا زاميرا ايتالىموۆنا
6 سىنىپ «شىڭداۋ» كۋرسى
فاكۋلتاتيۆ كۋرسى ساباعىنىڭ تاقىرىبى: ىبىراي ءالتىنساريننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى
ساباقتىڭ ماقساتى:- وقۋشىلاردىڭ ى. التىنسارين ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى بويىنشا بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ
ساباقتىڭ مىندەتتەرى: - وقۋشىلاردى ىزدەنە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
- وي – ورىستەرىن دامىتۋ، ويلارىن جەتكىزە بىلۋگە توسەلدىرۋ؛
- ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: بەكىتۋ ساباعى
ساباق ءادىسى: سۇراق – جاۋاپ، باعىت – باعدار بەرۋ، ستو ەلەمەنتتەرى
كورنەكىلىك: ى. التىنسارين پورترەتى، ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى جايلى سلايد ماتەريالدارى، كىتاپ كورمەسى، سەمانتيكالىق كارتوچكالار
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II. ماگنيتافوننان ى. ءالتىنساريننىڭ «كەل، بالالار، وقىلىق» ولەڭى تىڭدالادى.
ءمۇعالىم: - بالالار، بۇل كىمنىڭ ولەڭى؟ ولەڭ قالاي اتالادى؟
(وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى)
ءمۇعالىم:- دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار، ەندەشە ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدى
ى. ءالتىنساريننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنايمىز. ءبىز بۇگىن 2 توپقا ءبولىنىپ جۇمىس جاسايمىز. (وقۋشىلار وزدەرى ۇسىنىس جاسايدى 1 توپ – «ادەپ»؛ 2 توپ – «قاناعات»)
- بالالار، نەلىكتەن ءوز توپتارىڭىزدى بىلاي اتادىڭىزدار، سوعان توقتالىپ وتسەڭىزدەر (ءار توپ ءوز توپتارى جايلى ايتىپ بەرەدى)
1-توپ «ادەپ»: - ءبىز ى. ءالتىنساريننىڭ كوپتەگەن اڭگىمەسىن وقىدىق. «ادەپ» اڭگىمەسى بىزگە ۇنادى.
ءمۇعالىم: - اڭگىمە مازمۇنىنا توقتالىپ وتسەڭىزدەر.
وقۋشى: - مۇندا ەل باسقارعان اكىم تۋرالى ايتىلادى. بىردە اكىم ءبىر باي اداممەن جولىعىپ قالىپ، اڭگىمەلەسىپ تۇرادى. ولاردىڭ قاستارىنان ءبىر شارۋا ادامى ءوتىپ بارا جاتادى. سوندا اكىم وعان باسىن ءيىپ امانداسادى. باي ايتادى: - ءسىز حالىققا تانىمال ادامسىز. حالقىڭىز ءسىزدى سىيلايدى. قاراپايىم شارۋاعا نەلىكتەن سونشالىقتى ءيىلىپ، سالەم بەردىڭىز دەپ سۇرايدى.
سوندا اكىم ايتادى:
- ەشبىر ءىلىم-بىلىم ۇيرەنبەگەن مۇجىق سونشا ءيىلىپ ادەپتىلىك كورسەتكەندە مەنىڭ وعان امانداسپاي ادەپسىزدىك تانىتقانىم دۇرىس ەمەس قوي. ودان ادەپسىز بولىپ قالايىن با؟ – دەپتى.
اڭگىمە ءبىزدى ادامگەرشىلىككە، ادەپتىلىككە تاربيەلەيدى، سوندىقتان اڭگىمە اتىمەن ءوز توبىمىزدى اتادىق.
2-توپ «قاناعات» - بىزگە دە ىبىراي اتامىزدىڭ اڭگىمەلەرى ۇنادى. ماسەلەن، «قاناعات» اڭگىمەسىندە كوپكە تانىمال ءالى دەگەن ادامنان ءبىر ادام كەلىپ: - بايلىق قايدان تابىلادى؟ – دەپ سۇرايدى. ءالى ايتادى:
- قاناعات ەتە بىلسەڭ، قانشا مال كوپ بولسا دا قاناعاتى جوق ادامدار بايلىققا جەتتىم دەپ ويلامايدى. قولىندا بارىنا قاناعات ەتە بىلگەن ادامنىڭ كوڭىلى تىنىش، جاقسى ءومىر سۇرەدى. سوندىقتان دا قاناعات ەتە بىلگەن دۇرىس، قاناعات – بايلىقتا - دەپ جاۋاپ بەرىپتى ءالى. اڭگىمە ادامدى قاناعاتشىل بولۋعا، توقتام جاساي بىلۋگە، سابىرلىققا تاربيەلەيدى. سوندىقتان ءبىز اڭگىمەدەگى نەگىزگى ويدى وزىمىزگە ۇلگى ەتىپ، توبىمىزدى «قاناعات» دەپ اتادىق.
ءمۇعالىم: - بالالار «ادەپ»، «قاناعات» سوزدەرىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ ولاردىڭ ۇقساستىعى نەدە؟ (ۆەنن دياگرامماسى ورىندالادى)
«ادەپ، قاناعاتشىلدىق» تۋرالى قانداي ماقال – ماتەل بىلەسىڭدەر؟
وقۋشىلار جاۋابى:
1-توپ:(بىرنەشە ماقال – ماتەل ايتادى)
1. ادەپتى بالا ارلى بالا،
ادەپسىز بالا سورلى بالا.
2. ادەپتىلىكتىڭ بەلگىسى ءيىلىپ سالەم بەرگەنى.
2-توپ:(بىرنەشە ماقال – ماتەل ايتادى)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
اتىراۋ وبلىسى، يساتاي اۋدانى، جانباي اۋىلى،ح.ناۋبەتوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ تاريح ءپانى ءمۇعالىمىشۇحانوۆا ەلميرا ماراتقىزىساباق ءتىزىمى:1. ازيانىڭ ويانۋى2. قازاقتاردىڭ رۋحاني مادەنيەتى، ءسالت-داستۇرل...
