ىلعالدى - جىلۋلىق وڭدەۋ قۇرالدارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ىلعالدى - جىلۋلىق وڭدەۋ قۇرالدارى
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ىلعالدى - جىلۋلىق وڭدەۋ
جۇمىستارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ىلعالدى - جىلۋلىق
وڭدەۋ قۇرالدارىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: تەوريالىق بىلىمدەرىن تۇرمىستا، كۇندەلىكتى
ومىردە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلارعا ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ،
ۇقىپتىلىققا، ۇنەمشىلدىككە، تازالىققا باۋلۋ، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساراماندىق، توپتىق.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، تاريح
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ.
2. وقۋ قۇرالدارىنىڭ دايىندىعىن تەكسەرۋ.
3. وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ق ا ي ت ا ل ا ۋ س ۇ ر ا ق ت ا ر ى:
1. ەڭ العاش تىگىن ماشيناسىنىڭ جوباسىن كىم جاسادى؟
2. ماشينامەن توقۋدى ويلاپ تاپقان كىم؟
3. كارل ۆەيزەنتالدىڭ ماشيناسى قانداي، قاي جىلى شىعارىلدى؟
4. 1790 جىلى قانداي ماشيناعا پاتەنت بەرىلدى، قۇراستىرۋشى كىم؟
5. تىگىنشىگە ارنالعان ماشينانى شىعارعان كىم، قاي جىلى؟
6. شولمەگى بار ماشينانى شىعارعان كىم، قاي جىلى؟
7. تىگىن ماشينالارىنىڭ «اكەسى» دەپ كىمدى اتاعان؟
8. تىگىن ماشينالارىن وسى زامانعى كۇيىنە جەتكىزگەن كىمدەر؟
9. زينگەر تىگىن ماشينالارى قاي جىلدان باستاپ شىعا باستادى؟
10. پودولسسكى قالاسىندا «زينگەر» فيرماسى قاي جىلى اشىلدى؟
11. كيىمنىڭ تىگىلۋىنە بايلانىستى تىگىن ماشينالارى قانداي تۇرلەرگە بولىنەدى؟
12. سىرىپ تىگەتىن جانە جارتىلاي اۆتوماتتى تىگىن ماشينالارى قانداي وپەراسيالاردى ورىندايدى؟
13. ارناۋلى تىگىن ماشينالارى قانداي؟ ماشينانىڭ جۇمىس ورگاندارى قانداي؟
14. ماشينامەن جۇمىس كەزىندە ورىندالۋ كەرەك تەحنيكالىق تالاپتار؟
قايتالاۋ سۇراقتارىنىڭ جاۋاپتارى:
1. كيىم تىگەتىن العاشقى ماشينا جوباسىن ءحۇ عاسىردىڭ سوڭىندا لەوناردا دا ۆينچي ۇسىندى.
2. وسىدان 100 جىلدان كەيىن، ءحۇى عاسىردىڭ سوڭىندا اعىلشىن ۋيليام لي ايەلىنىڭ قولىنداعى توقۋ ءبىزىنىڭ قوزعالىسىنا مۇقيات زەر سالا وتىرىپ ماشينامەن توقۋدى ويلاپ تاپتى.
3. 1755 جىلى نەمىس كارل ۆەيزەنتال ورتاسىندا قۇلاقشاسى بار ينەمەن جۇمىس ىستەيتىن تىگىن ماشيناسىن ويلاپ تاپتى.
4. 1790 جىلى اعىلشىن توماس سەنت تاجىريبەدە بىلعارى بۇيىمدارىن ونىڭ ىشىندە ەتىك تىگۋگە پايدالانۋعا بولاتىن تىگىن ماشيناسىنا پاتەنت الدى.
5. 1808 جىلى ت. سەنتتىڭ وتانداسى د. پيري تىگىنشىگە ارنالعان ماشينانى ويلاپ تاپتى.
6. 1834 جىلى امەريكاندىق ۋولتەر حانت ۇشكىر جاعىندا قۇلاقشاسى بار ينەنى جانە شولمەك قوندىرعىسىن ويلاپ تاپتى.
7. 1844 - 1845 جىلدارى امەريكاندىق ەليوس حاۋ، ۋولتەر حانت تىگىن ماشيناسىنىڭ جۇمىس ىستەۋ پرينسيپتەرىن پايدالانىپ، وعان جەتىلدىرگەن وزگەرتۋلەر ەنگىزدى. ءبىرقالىپتى جۇمىس ىستەيتىن تىگىن ماشيناسىن جاساپ شىعاردى.
8. 1850 - 1851 جىلدارى امەريكاندىقتار الەن ۆيلسون مەن اسىرەسە يسااك زينگەردىڭ كۇش جىگەرىمەن تىگىن ماشيناسى ءىس جۇزىندە وسى زامانعى كۇيىنە جەتكىزىلدى.
9. 1850 جىلدان باستاپ ءوز فيرماسىن اشىپ، زينگەر تىگىن ماشينالارى كوپتەپ شىعارىلا باستادى.
10. 1900 جىلى «زينگەر» فيرماسى ماسكەۋ تۇبىندەگى پودولسك قالاسىنان زاۋىت اشىپ، شەتەلدەردەن اكەلىنگەن بولشەكتەردەن تىگىن ماشينالارىن قۇراستىردى. جىلدىق شىعارىلۋ سانى 600 مىڭعا جەتتى.
11. كيىمنىڭ تىگىلۋىنە بايلانىستى جالپى باعىتتاعى، ارناۋلى جانە جارتىلاي اۆتوماتتى بولىپ بولىنەدى.
12. سىرىپ تىگەتىن ماشينالار بۇيىم بولشەكتەرىن قايىق تىگىمەن قوسۋعا ارنالعان. جارتىلاي اۆتوماتتى تىگىن ماشينالارىن ىلمەكتەردى تورلاۋ، تۇيمەلەردى قاداۋ ءۇشىن قولدانادى.
13. ارناۋلى تىگىن ماشينالارى تىگۋ جۇمىستارىن جاسىرىن ينەشانشىمدارمەن ورىندايدى؛ بولشەكتەردىڭ شەتىن كەستەلەيدى. 51 - ا كلاستى پمز ماشيناسى. جۇمىس ورگاندارى: ينە، ىلمەكتەگىش، كەڭەيتكىش، پىشاقتار، ماتانى جىلجىتاتىن رەيكا.
ءىىى جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ.
1 بالالار مەن ايەلدەردىڭ جەڭىل كويلەكتەرىن ازىرلەگەن كەزدە دىمقىل - جىلۋلىق وڭدەۋ ەداۋىر ورىن الادى جانە بۇيىمنىڭ بۇكىل وڭدەۋدىڭ ماڭىزى زور، ول جۇمىسىڭنىڭ شامامەن 15 - 20% - ىن قۇرايدى.
بۇيىم ساپاسى مەن ونىڭ سىرتقى كورىنىسى كوپ جاعدايدا بۇيىمدى تىگۋ بارىسىندا دا، سونداي اق ونى اقىرعى وڭدەۋ كەزىندە دە دىمقىل - جىلۋلىق وڭدەۋدىڭ قالاي ورىندالۋىنا بايلانىستى بولدى.
2 دىمقىل - جىلۋلىق وڭدەۋ، نەگىزىنەن، مىنا ماقساتتا قولدانىلادى:
- بۇيىم بولشەكتەرىنە كولەمدى - اۋقىمدى ءپىشىم بەرۋ جانە ءار ءتۇرلى تىگىس تۇرلەرىن وڭدەۋ؛
- بولشەكتەردى جەلىممەن قوسۋ.
3 تۇتاس دىمقىل - جىلۋلىق پروسەسس ەكى ساتىدان تۇرادى:
- تالشىقتاردى دىمقىلمەن جانە جىلۋمەن جۇمسارتۋ؛
- الىنعان ءپىشىمدى دىمقىلمەن، جىلۋمەن جانە قىسىممەن بەكىتۋ.
4 وڭدەۋ پروسەستەرى ۇتىكتەۋ، باسۋ جانە بۋلاۋ بولىپ ۇشكە بولىنەدى.
5 ىلعالدى - جىلۋلىق وڭدەۋ كەزىندە قولدانىلاتىن قۇرالدار؛
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ىلعالدى - جىلۋلىق وڭدەۋ
جۇمىستارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ىلعالدى - جىلۋلىق
وڭدەۋ قۇرالدارىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: تەوريالىق بىلىمدەرىن تۇرمىستا، كۇندەلىكتى
ومىردە قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلارعا ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋ،
ۇقىپتىلىققا، ۇنەمشىلدىككە، تازالىققا باۋلۋ، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساراماندىق، توپتىق.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ماتەماتيكا، تاريح
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
1. وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ.
2. وقۋ قۇرالدارىنىڭ دايىندىعىن تەكسەرۋ.
3. وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
ق ا ي ت ا ل ا ۋ س ۇ ر ا ق ت ا ر ى:
1. ەڭ العاش تىگىن ماشيناسىنىڭ جوباسىن كىم جاسادى؟
2. ماشينامەن توقۋدى ويلاپ تاپقان كىم؟
3. كارل ۆەيزەنتالدىڭ ماشيناسى قانداي، قاي جىلى شىعارىلدى؟
4. 1790 جىلى قانداي ماشيناعا پاتەنت بەرىلدى، قۇراستىرۋشى كىم؟
5. تىگىنشىگە ارنالعان ماشينانى شىعارعان كىم، قاي جىلى؟
6. شولمەگى بار ماشينانى شىعارعان كىم، قاي جىلى؟
7. تىگىن ماشينالارىنىڭ «اكەسى» دەپ كىمدى اتاعان؟
8. تىگىن ماشينالارىن وسى زامانعى كۇيىنە جەتكىزگەن كىمدەر؟
9. زينگەر تىگىن ماشينالارى قاي جىلدان باستاپ شىعا باستادى؟
10. پودولسسكى قالاسىندا «زينگەر» فيرماسى قاي جىلى اشىلدى؟
11. كيىمنىڭ تىگىلۋىنە بايلانىستى تىگىن ماشينالارى قانداي تۇرلەرگە بولىنەدى؟
12. سىرىپ تىگەتىن جانە جارتىلاي اۆتوماتتى تىگىن ماشينالارى قانداي وپەراسيالاردى ورىندايدى؟
13. ارناۋلى تىگىن ماشينالارى قانداي؟ ماشينانىڭ جۇمىس ورگاندارى قانداي؟
14. ماشينامەن جۇمىس كەزىندە ورىندالۋ كەرەك تەحنيكالىق تالاپتار؟
قايتالاۋ سۇراقتارىنىڭ جاۋاپتارى:
1. كيىم تىگەتىن العاشقى ماشينا جوباسىن ءحۇ عاسىردىڭ سوڭىندا لەوناردا دا ۆينچي ۇسىندى.
2. وسىدان 100 جىلدان كەيىن، ءحۇى عاسىردىڭ سوڭىندا اعىلشىن ۋيليام لي ايەلىنىڭ قولىنداعى توقۋ ءبىزىنىڭ قوزعالىسىنا مۇقيات زەر سالا وتىرىپ ماشينامەن توقۋدى ويلاپ تاپتى.
3. 1755 جىلى نەمىس كارل ۆەيزەنتال ورتاسىندا قۇلاقشاسى بار ينەمەن جۇمىس ىستەيتىن تىگىن ماشيناسىن ويلاپ تاپتى.
4. 1790 جىلى اعىلشىن توماس سەنت تاجىريبەدە بىلعارى بۇيىمدارىن ونىڭ ىشىندە ەتىك تىگۋگە پايدالانۋعا بولاتىن تىگىن ماشيناسىنا پاتەنت الدى.
5. 1808 جىلى ت. سەنتتىڭ وتانداسى د. پيري تىگىنشىگە ارنالعان ماشينانى ويلاپ تاپتى.
6. 1834 جىلى امەريكاندىق ۋولتەر حانت ۇشكىر جاعىندا قۇلاقشاسى بار ينەنى جانە شولمەك قوندىرعىسىن ويلاپ تاپتى.
7. 1844 - 1845 جىلدارى امەريكاندىق ەليوس حاۋ، ۋولتەر حانت تىگىن ماشيناسىنىڭ جۇمىس ىستەۋ پرينسيپتەرىن پايدالانىپ، وعان جەتىلدىرگەن وزگەرتۋلەر ەنگىزدى. ءبىرقالىپتى جۇمىس ىستەيتىن تىگىن ماشيناسىن جاساپ شىعاردى.
8. 1850 - 1851 جىلدارى امەريكاندىقتار الەن ۆيلسون مەن اسىرەسە يسااك زينگەردىڭ كۇش جىگەرىمەن تىگىن ماشيناسى ءىس جۇزىندە وسى زامانعى كۇيىنە جەتكىزىلدى.
9. 1850 جىلدان باستاپ ءوز فيرماسىن اشىپ، زينگەر تىگىن ماشينالارى كوپتەپ شىعارىلا باستادى.
10. 1900 جىلى «زينگەر» فيرماسى ماسكەۋ تۇبىندەگى پودولسك قالاسىنان زاۋىت اشىپ، شەتەلدەردەن اكەلىنگەن بولشەكتەردەن تىگىن ماشينالارىن قۇراستىردى. جىلدىق شىعارىلۋ سانى 600 مىڭعا جەتتى.
11. كيىمنىڭ تىگىلۋىنە بايلانىستى جالپى باعىتتاعى، ارناۋلى جانە جارتىلاي اۆتوماتتى بولىپ بولىنەدى.
12. سىرىپ تىگەتىن ماشينالار بۇيىم بولشەكتەرىن قايىق تىگىمەن قوسۋعا ارنالعان. جارتىلاي اۆتوماتتى تىگىن ماشينالارىن ىلمەكتەردى تورلاۋ، تۇيمەلەردى قاداۋ ءۇشىن قولدانادى.
13. ارناۋلى تىگىن ماشينالارى تىگۋ جۇمىستارىن جاسىرىن ينەشانشىمدارمەن ورىندايدى؛ بولشەكتەردىڭ شەتىن كەستەلەيدى. 51 - ا كلاستى پمز ماشيناسى. جۇمىس ورگاندارى: ينە، ىلمەكتەگىش، كەڭەيتكىش، پىشاقتار، ماتانى جىلجىتاتىن رەيكا.
ءىىى جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ.
1 بالالار مەن ايەلدەردىڭ جەڭىل كويلەكتەرىن ازىرلەگەن كەزدە دىمقىل - جىلۋلىق وڭدەۋ ەداۋىر ورىن الادى جانە بۇيىمنىڭ بۇكىل وڭدەۋدىڭ ماڭىزى زور، ول جۇمىسىڭنىڭ شامامەن 15 - 20% - ىن قۇرايدى.
بۇيىم ساپاسى مەن ونىڭ سىرتقى كورىنىسى كوپ جاعدايدا بۇيىمدى تىگۋ بارىسىندا دا، سونداي اق ونى اقىرعى وڭدەۋ كەزىندە دە دىمقىل - جىلۋلىق وڭدەۋدىڭ قالاي ورىندالۋىنا بايلانىستى بولدى.
2 دىمقىل - جىلۋلىق وڭدەۋ، نەگىزىنەن، مىنا ماقساتتا قولدانىلادى:
- بۇيىم بولشەكتەرىنە كولەمدى - اۋقىمدى ءپىشىم بەرۋ جانە ءار ءتۇرلى تىگىس تۇرلەرىن وڭدەۋ؛
- بولشەكتەردى جەلىممەن قوسۋ.
3 تۇتاس دىمقىل - جىلۋلىق پروسەسس ەكى ساتىدان تۇرادى:
- تالشىقتاردى دىمقىلمەن جانە جىلۋمەن جۇمسارتۋ؛
- الىنعان ءپىشىمدى دىمقىلمەن، جىلۋمەن جانە قىسىممەن بەكىتۋ.
4 وڭدەۋ پروسەستەرى ۇتىكتەۋ، باسۋ جانە بۋلاۋ بولىپ ۇشكە بولىنەدى.
5 ىلعالدى - جىلۋلىق وڭدەۋ كەزىندە قولدانىلاتىن قۇرالدار؛
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ينتەرنەت جاھاندىق جەلى. اقپار ىزدەۋ. ەلەكتروندىق پوشتا اشۋ. (پرەزەنتاسياسىمەن)
