ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر» رومانىنداعى فرازەولوگيزمدەر
ماڭعىستاۋ وبلىسى، مۇنايلى اۋدانى،
«№5 جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكتەبى»
جوبا اۆتورى: جۇباتحانوۆا كامشات
10 - سىنىپ وقۋشىسى
جوبا تاقىرىبى: ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر» رومانىنداعى فرازەولوگيزمدەر
باعىتى: قازاقستاننىڭ تاريحي ەسكەرتكىشتەرى جانە بولاشاق دامۋى بار ساياحات مارشرۋتتارى
سەكسياسى: ادەبيەت
عىلىمي جەتەكشىسى: دۇيسەنبايەۆا ءجانبيبى
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور
جەتەكشىسى: ساديروۆا ساۋلە
قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
ابستراكت
زەرتتەۋدىڭ ماقساتى: ءىلياس ەسەنبەرلين شىعارمالارىن وقي وتىرىپ، جالپى سيپاتتاما بەرۋ جانە تاريحپەن بايلانىسىن، قايتالانباس قالامگەردىڭ جاڭاشىلدىعى مەن شىندىق بولمىسىن تەرەڭىرەك اشۋ، سونىمەن قاتار شىعارمالارداعى فرازەولوگيزمدەردى تاۋىپ، ماعىناسىن ايقىنداۋ.
زەرتتەۋدىڭ بولجامى: ءىلياس ەسەنبەرلين شىعارمالارىنىڭ تاقىرىپ اۋقىمى وتە كەڭ، ونداعى ەڭ بيىك تاقىرىپ –شىنشىلدىق، كەيىپكەر بولمىسى مەن كورىنىستىڭ ءار ءساتىن ايرىقشا كوركەمدىكپەن سۋرەتتەۋى.
زەرتتەۋ كەزەڭدەرى: تاقىرىپ بويىنشا ءى.ەسەنبەرليننىڭ بارلىق شىعارمالارىمەن جانە ومىرىمەن تانىسۋ، ءى.ەسەنبەرلين تۋرالى زەرتتەۋ جۇمىستارىنا شولۋ جاساۋ، قاجەتتى مالىمەتتەردى جيناقتاۋ، ىرىكتەۋ، جۇمىستىڭ جوسپارىن قۇرىپ، عىلىمي جوبانى دايىنداۋ.
ەكسپەريمەنت ادىستەمەسى: ءى.ەسەنبەرلين شىعارمالارىنان تاقىرىپقا سايكەس يدەيالىق ارنالار مەن پاتريوتتىق ورنەكتەردى تاۋىپ، وعان تالداۋ جاساۋ، جۇيەلى بايانداۋ، ناقتى مىسالدارمەن تۇجىرىمداۋ.
زەرتتەۋدىڭ جاڭاشىلدىعى، دەربەستىك دارەجە:
- ءى.ەسەنبەرليننىڭ تاريحي شىعارمالارىن سارالاۋ ارقىلى ونىڭ ۇستانىمىنداعى شىنشىلدىق پەن كوركەمدىك كورىنىسى قوعامدى وڭ باعىتقا بۇرۋ جولىنداعى اسا ماڭىزدى قۇرال رەتىندە پايدالانۋعا بولاتىندىعى تۇجىرىمدالدى؛
- فرازەولوگيزمدەردىڭ ماعىنالارى ايقىندالىپ،توپتاستىرىلىپ،ولارعا تالداۋ جاسالىپ، مازمۇندىق ءمانىن اشۋ ارقىلى قازاق حالقىنا ءتان دۇنيەنىڭ تىلدىك بەينەسى كورسەتىلدى؛
- وقۋشىلار اراسىندا تاجىريبەلەر جۇرگىزىلىپ، تريلوگيانىڭ ماڭىزى ءتۇسىندىرىلدى، ۇسىنىس-پىكىرلەر ءتيىستى مەكەمەلەرگە جولدالدى؛
- ءى.ەسەنبەرليننىڭ “كوشپەندىلەر” تاريحي تريلوگياسىنداعى فرازەولوگيزمدەردىڭ شەبەر قولدانىسى شىعارمانىڭ ەتنومادەني، تاريحي مازمۇنىمەن ساباقتاس ورىلگەنى ناقتى انىقتالدى؛
- ونىڭ شىعارمالارىن زەرتتەۋ ارقىلى قالامگەر شىعارماشىلىعىن تانىتۋ جولىنداعى جاڭا باستامالار العا قويىلدى؛
زەرتتەۋدىڭ ناتيجەسى مەن قورىتىندى: قازاقتىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتىنىڭ شىعارماشىلىعىن تاقىرىپ جاعىنان زەرتتەپ، وقۋشىلاردىڭ ءتول تۋىندىعا دەگەن كوزقاراسىن جاقسارتۋ ارقىلى زەرتتەۋ جۇمىستارىنا بەيىمدەۋ.
ناتيجەلەردى پراكتيكالىق قولدانۋ سالالارى: زەرتتەلگەن وبەكت عىلىمي-تەوريالىق نەگىزدەردى ناقتىلاي تۇسۋگە بەلگىلى ءبىر دارەجەدە ءوز ۇلەسىن قوسادى. زەرتتەۋ بارىسىندا تالداۋ جاسالىنعان تىلدىك دەرەكتەردى قازاق ءتىلىنىڭ تۇسىندىرمە، فرازەولوگيالىق سوزدىكتەردى قۇراستىرۋعا پايدالانۋعا بولادى. ادەبيەت سۇيەر قاۋىمعا، ۇرپاق تاربيەسىنە، مۇعالىمدەرگە زەرتتەۋ قورىتىندىلارى كورنەكىلىك قۇرال رەتىندە ۇسىنىلادى.
«№5 جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ مەكتەبى»
جوبا اۆتورى: جۇباتحانوۆا كامشات
10 - سىنىپ وقۋشىسى
جوبا تاقىرىبى: ءىلياس ەسەنبەرليننىڭ «كوشپەندىلەر» رومانىنداعى فرازەولوگيزمدەر
باعىتى: قازاقستاننىڭ تاريحي ەسكەرتكىشتەرى جانە بولاشاق دامۋى بار ساياحات مارشرۋتتارى
سەكسياسى: ادەبيەت
عىلىمي جەتەكشىسى: دۇيسەنبايەۆا ءجانبيبى
فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور
جەتەكشىسى: ساديروۆا ساۋلە
قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
ابستراكت
زەرتتەۋدىڭ ماقساتى: ءىلياس ەسەنبەرلين شىعارمالارىن وقي وتىرىپ، جالپى سيپاتتاما بەرۋ جانە تاريحپەن بايلانىسىن، قايتالانباس قالامگەردىڭ جاڭاشىلدىعى مەن شىندىق بولمىسىن تەرەڭىرەك اشۋ، سونىمەن قاتار شىعارمالارداعى فرازەولوگيزمدەردى تاۋىپ، ماعىناسىن ايقىنداۋ.
زەرتتەۋدىڭ بولجامى: ءىلياس ەسەنبەرلين شىعارمالارىنىڭ تاقىرىپ اۋقىمى وتە كەڭ، ونداعى ەڭ بيىك تاقىرىپ –شىنشىلدىق، كەيىپكەر بولمىسى مەن كورىنىستىڭ ءار ءساتىن ايرىقشا كوركەمدىكپەن سۋرەتتەۋى.
زەرتتەۋ كەزەڭدەرى: تاقىرىپ بويىنشا ءى.ەسەنبەرليننىڭ بارلىق شىعارمالارىمەن جانە ومىرىمەن تانىسۋ، ءى.ەسەنبەرلين تۋرالى زەرتتەۋ جۇمىستارىنا شولۋ جاساۋ، قاجەتتى مالىمەتتەردى جيناقتاۋ، ىرىكتەۋ، جۇمىستىڭ جوسپارىن قۇرىپ، عىلىمي جوبانى دايىنداۋ.
ەكسپەريمەنت ادىستەمەسى: ءى.ەسەنبەرلين شىعارمالارىنان تاقىرىپقا سايكەس يدەيالىق ارنالار مەن پاتريوتتىق ورنەكتەردى تاۋىپ، وعان تالداۋ جاساۋ، جۇيەلى بايانداۋ، ناقتى مىسالدارمەن تۇجىرىمداۋ.
زەرتتەۋدىڭ جاڭاشىلدىعى، دەربەستىك دارەجە:
- ءى.ەسەنبەرليننىڭ تاريحي شىعارمالارىن سارالاۋ ارقىلى ونىڭ ۇستانىمىنداعى شىنشىلدىق پەن كوركەمدىك كورىنىسى قوعامدى وڭ باعىتقا بۇرۋ جولىنداعى اسا ماڭىزدى قۇرال رەتىندە پايدالانۋعا بولاتىندىعى تۇجىرىمدالدى؛
- فرازەولوگيزمدەردىڭ ماعىنالارى ايقىندالىپ،توپتاستىرىلىپ،ولارعا تالداۋ جاسالىپ، مازمۇندىق ءمانىن اشۋ ارقىلى قازاق حالقىنا ءتان دۇنيەنىڭ تىلدىك بەينەسى كورسەتىلدى؛
- وقۋشىلار اراسىندا تاجىريبەلەر جۇرگىزىلىپ، تريلوگيانىڭ ماڭىزى ءتۇسىندىرىلدى، ۇسىنىس-پىكىرلەر ءتيىستى مەكەمەلەرگە جولدالدى؛
- ءى.ەسەنبەرليننىڭ “كوشپەندىلەر” تاريحي تريلوگياسىنداعى فرازەولوگيزمدەردىڭ شەبەر قولدانىسى شىعارمانىڭ ەتنومادەني، تاريحي مازمۇنىمەن ساباقتاس ورىلگەنى ناقتى انىقتالدى؛
- ونىڭ شىعارمالارىن زەرتتەۋ ارقىلى قالامگەر شىعارماشىلىعىن تانىتۋ جولىنداعى جاڭا باستامالار العا قويىلدى؛
زەرتتەۋدىڭ ناتيجەسى مەن قورىتىندى: قازاقتىڭ ءبىرتۋار پەرزەنتىنىڭ شىعارماشىلىعىن تاقىرىپ جاعىنان زەرتتەپ، وقۋشىلاردىڭ ءتول تۋىندىعا دەگەن كوزقاراسىن جاقسارتۋ ارقىلى زەرتتەۋ جۇمىستارىنا بەيىمدەۋ.
ناتيجەلەردى پراكتيكالىق قولدانۋ سالالارى: زەرتتەلگەن وبەكت عىلىمي-تەوريالىق نەگىزدەردى ناقتىلاي تۇسۋگە بەلگىلى ءبىر دارەجەدە ءوز ۇلەسىن قوسادى. زەرتتەۋ بارىسىندا تالداۋ جاسالىنعان تىلدىك دەرەكتەردى قازاق ءتىلىنىڭ تۇسىندىرمە، فرازەولوگيالىق سوزدىكتەردى قۇراستىرۋعا پايدالانۋعا بولادى. ادەبيەت سۇيەر قاۋىمعا، ۇرپاق تاربيەسىنە، مۇعالىمدەرگە زەرتتەۋ قورىتىندىلارى كورنەكىلىك قۇرال رەتىندە ۇسىنىلادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
كاسىپتىك وقۋ ورىندارىندا جالپى ءبىلىم بەرەتىن پاندەرمەن (حيميا، فيزيكا، ت.ب.) قاتار ماماندىقتارىنا قاراي ارنايى پاندەر دە قاتار جۇرەدى. سول سەبەپتى مەن ءوزىمنىڭ تاجىريبەمنەن 2 – كۋرستا حيميا پانىندەگ...
