ىنتىماق دوستىق كەپىلى
قىزىلوردا وبلىسى، قازالى اۋدانى
قازالى اۋىلى № 100 ورتا مەكتەبى
بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى تىلەگەن قاراكوز
ىنتىماق دوستىق كەپىلى.
ماقساتى: 1. حالىقتار اراسىنداعى دوستىقتى نىعايتۋ، وقۋشىلاردىڭ بويىنا رۋحاني ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ۇيالاتۋ.
2. وقۋشىلاردى اسەمدىككە، ادەمىلىككە، قارىم - قاتىناس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
3. ماقال - ماتەلدەر، سوزدىك قورىن مولايتۋ، جۇيەلى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ؛
كورنەكىلىگى: دوستىق تاقىرىبىنا ارنالعان ناقىل سوزدەر، قابىرعا گازەتتەرى، شارلار، سلايد.
بارىسى:
سالەمەتسىزدەر مە، وقۋشى دوستار، مۇعالىمدەر! ءبىزدىڭ بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز «ىنتىماق دوستىق كەپىلى» دەپ اتالادى.
اعايىن تۋعان بار ادام،
ادالدىق ءۇشىن جارالعان.
بار قىمبات تۋىستىق،
باياندى بولسىن تىنىشتىق.
جالپى قازاق حالقىنىڭ كوسىلىپ جاتقان كەڭ بايتاق دالاسى بار. وسىنداي بايلىقتىڭ قىزىعىن كورۋ ءۇشىن بىزگە تىنىشتىق اۋاداي قاجەت. قازىبەك بي «ءبىز قازاق دوستىقتى جاقتاعان ەلمىز، ءدام تۇزدى اقتاعان ەلمىز» دەگەن. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 130 دان استام ۇلتتار تۇرادى: ۇيعىر، كارىس، دۇنعان، وزبەك، قىرعىز، ازەربايجان، تۇرىك جانە تاعى دا باسقا شەت مەملەكەتتەن كەلگەن ۇلتتار ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تىرشىلىك ەتۋدە. ءبىز ولارمەن تاتۋمىز، دوسپىز جانە ءبىر - بىرىمىزبەن قويان - قولتىق ارالاس ءومىر سۇرۋدەمىز.
قاي جاعىنان ايتساق تا بۇگىنگى ءبىز ءومىر سۇرگەن زاماننىڭ اعىمى باسقا، حالقىمىز جاپپاي ساۋاتتى. ەگەمەن ەل بەسىگى جىل وتكەن سايىن ەڭسەسىن بيىكتەتىپ كەلەدى. تاۋەلسىز كوپ ۇلتتى حالىقتىڭ اراسىندا «شي» شىعارماي بىرلىكپەن ىنتىماقتىڭ ۇيىتقىسى بولىپ دەر كەزىندە رەسپۋبليكاداعى ۇلتتاردىڭ اسسامبلەياسىنىڭ جۇمىسىن جانداندىرىپ ولاردىڭ ءتىلىن، ادەت عۇرپىن ناسيحاتتاۋعا مۇمكىندىك جاسالۋىن قاداعالاپ كەلەدى. مەملەكەتىمىزدە ىستەلىنىپ جاتقان ەرلىكتى ىستەرىمىزدىڭ بارلىعى ن. نازاربايەۆ ەسىمىمەن بايلانىستى. ەلباسىمىزدىڭ ەسىمى تاۋەلسىز قازاقستان اتىمەن بىرگە ءورىلىپ ۇندەسىپ تۇر.
باۋىرلاسقان ءتانىمىز،
بۇزىلماعان انتىمىز.
كەڭ دالانىڭ ەجەلگى،
قازاق دەيتىن حالقىمىز.
وزگە ۇلتتاي بىزدە دە،
بار ءداستۇر مەن سالتىمىز.
مىنە، ءبىز بۇگىن وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋ جانە حالىقتار دوستىعى باعىتىندا جۇرگىزگەلى وتىرعان تاربيە ساعاتىندا بالالاردىڭ ماقال - ماتەلدەردى قانشالىقتى بىلەتىندىكتەرىن بايقاۋ. ماقال - ماتەل ارقىلى حالىق دانالىعىن بويلارىنا ءسىڭىرۋ. سوزدەردى ورىندى قولدانۋعا ءوز ويىن ءدال انىق جەتكىزە بىلۋگە ۇيرەتۋ. ويلاۋ قابىلەتتەرىن، جانە وي ورىستەرىن دامىتۋ. وتانىن ەلىن سۇيۋگە حالقىن باسقا دا ۇلت حالىقتارىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ ماقسات ەتىلدى.
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ءادىل - قازىلار القاسىمەن تانىستىرۋ؛
اقىل تون اڭداعاندا توزبايتۇعىن،
ءبىلىم كەن قانشا بولسا ازبايتۇعىن،
قاتارىڭ وزا شاۋىپ بارا جاتسا.
ارقانىڭ اۋرۋى نە ءقوزبايتۇعىن. – دەپ تۇرماعان ىزتىلەۋوۆ ايتقانداي ءبىلىم سايىسىنا قۇلشىنىپ تۇرعان ءبىلىمدى وقۋشىلارىمىزدى شاقىرامىز.
1 - توپ
2 - توپ
3 - توپ
ەندى سايىس بارىسىنا توقتالساق.
1. تانىستىرۋ «سالەم ءسوزدىڭ اناسى»
2. ميلليون كىمگە بۇيىرادى. سۇراق - جاۋاپ
3. «ءتىل ونەرى»
4. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق»
5. «ىزدەنگەن جەتەر مۇراتقا»
6. ءۇي جۇمىسى «تاپقىر بولساڭ تاۋىپ شەش»
7. «سالەم ءسوزدىڭ اناسى، بىلگەنى ءجون ءار قازاقتىڭ بالاسى»
سالەمدەسۋ يگى ءداستۇر كيەلى،
سوزبەن قاراپ كەيدە شەشەر
جاقسى سوزگە جان سەمىرەر قاشاندا،
جولدانادى سايىسكەرلەر سالەمى.
1. تانىستىرۋ
2. «ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟»
1 - توپ
1. بىرلىگى جوق ەل توزادى (بىرلىگى كۇشتى ەل وزادى)
2. سالتاناتتى ءان ( ءانۇران)
3. ادەپتى بالا ارلى بالا (ادەپسىز بالا سورلى بالا)
4. 1 مامىر مەرەكەسىن بەلگىلەۋگە اقش – تا قاي جىلى، قالادا بولعان؟
5. استانامىز 10 جاسقا قاشان تولدى.
2 – توپ
دوسى كوپپەن سىيلاس (دوسى ازبەن سىرلاس)
2. ەلتاڭبا اۆتورى؟ (ش. ءۋاليحانوۆ، ج. مالىبەكوۆ.)
3. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 1 مامىر مەرەكەسىن قاشاننان باستاپ اتاپ ءوتىلدى؟(تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاريالاعاننان باستاپ)
4. جەلتوقسان كوتەرىلىسى وتكەن قالا. (الماتى)
10. 1 مامىر مەرەكەسىن كەڭەس ۇكىمەتى 1 - ءشى رەت قاي جىلى مەيرامدادى؟(1918 ج)
3 – توپ
1. ىنتىماق وق وتپەس ساۋىت( تاتۋلىق تاماشا ساۋىت)
2. رەسەيدە ءبىرىنشى رەت قاي جىلى، قاي قالالاردا ءبىرىنشى مامىرعا ارنالعان كوتەرىلىستەر ۇيىمداستىرىلدى.(1891، 1892، پەتەربۋرگ، تۋلا، لودز)
3. قازاقستاننىڭ العاشقى استاناسى؟( ورىنبور)
4. ەلىمىزدىڭ رامىزدەرى قابىلدانعان كۇن؟ (1992ج 4 ماۋسىم)
5. اتا زاڭى قابىلدانعان كۇن؟( 1995 ج 30 تامىز)
III. «ءتىل ونەرى»
بۇل بولىمدە ماقال - ماتەلدىڭ ءتۇسىپ قالعا سوزدەرىن تاۋىپ، 3 تىلدەگى بالاماسىن ايتادى.
قۇسقا ەكى قانات قانداي قاجەت بولسا، وسى كۇنگى قازاق جاستارىنا وسى 3 ءتىلدى ءبىلۋ سونداي قاجەت.
1 – توپ
1. ءبىلىم تەڭىز(مەكتەپ) كەمە (شكولا، مەكتەپ، school)
2.(قىز) قىلىعىمەن كوركەم.( قىز، ديەۆوچكا، girl)
3. ونەر ادى قىزىل (ءتىل) (ءتىل، يازىك، language)
2 – توپ
1. جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى ەڭبەكتىڭ (نانى) ءتاتتى.( نان، حلەب، bread)
2. تاياق ەتتەن وتەدى (ءسوز) سۇيەكتەن وتەدى( ءسوز، سلوۆو، words)
3. ( انا) كوڭىلى بالادا.( انا، مات، mother)
3 – توپ
1. كوڭىلدەگى سىردى (كوز) بىلدىرەدى. (كوز، گلازا، eyes)
2. ءسىز دەگەن ادەپ، (ءبىز) دەگەن كومەك. (ءبىز، مى، we)
3، اتادان (ۇل) تۋسا يگى، اتا جولىن قۋسا يگى. (ۇل، مالچيك، boy)
IY. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق». كۇلدىرگى جۇمباقتار.
1- توپ
1. ەگەر تۇنگى ساعات 12 دە جاڭبىر جاۋسا، ونان سوڭ 72 ساعاتتان كەيىن كۇن اشىلىپ، شۋاق تۇسەدى مە؟ (بۇل ءتۇن مەزگىلى)
2. 1 ت ماقتا اۋىرما، الدە 1 ت تەمىر اۋىر ما؟ (تەڭ)
3. نە نارسە سەنىڭ مەنشىگىڭ، ءبىراق ونى وزىنەن كورى باسقالار كوبىرەك ايتادى. (سەنىڭ ەسىمىڭ)
2- توپ.
1. قاي كەزدە اسپان جەردەن تومەن تۇرادى؟ (اسپان سۋرەتى سۋدان كورىنگەن كەزدە)
2. ءۇش تۇيەقۇس ۇشىپ كەلە جاتتى، اڭشى ولاردىڭ ءبىرىن اتىپ الدى. ولاردىڭ قانشاسى قالدى؟ (تۇيەقۇس ۇشپايدى)
3. تىشقان اۋلاعىشتى بەس ارىپپەن قالاي جازۋعا بولادى؟ (مىسىق)
3 -توپ
1. جۇمىرتقا 12 مين پىسەدى، ال ون جۇمىرتقا نەشە مينۋتتا پىسەدى؟ (12 مين)
2. ءبىر جانۇيادا 5 ۇلدىڭ ءبىر - بىردەن قارىنداسى بار، جانۇيادا نەشە بالا بار؟ (6 بالا)
3. ۇشاق شىمكەنتتەن استاناعا دەيىن 1 ساع 20 مينۋتتا ۇشادى. ال كەرى قاراي 80 مينۋت ۇشادى. بۇنى قالاي تۇسىندىرەسىڭ؟ (تەڭ)
Y. «ىزدەنگەن جەتەر مۇراتقا» قويىلعان سۇراققا ماقالداپ جاۋاپ بەرۋ.
1- توپ
1. قارعىستىڭ ەڭ جامانى بولا ما؟ (ءوزىڭ بىلمە بىلگەننىڭ ءتىلىن الما )
2. تاۋىق ءتۇس كورە مە؟ (تاۋىقتىڭ تۇسىنە تارى كىرەدى)
3. اپپاق قارعا بولا ما؟ (قارعا بالاسىن اپپاعىم دەر)
2- توپ
1. كىمنەن كىم جامان؟ (ولاقتان سالاق جامان)
2. ۇلكەن كوز جانە ۇلكەن ءسوز بولا ما؟ (قورقاقتىڭ كوزى ۇلكەن، اقىماقتىڭ ءسوزى ۇلكەن )
3. ادامنىڭ قورقاق جانە باتىر مۇشەسى بولا ما؟ (كوز قورقاق، قول باتىر)
3- توپ
1. بىلەكتى جانە ءبىلىمدى نە جىعار؟ (بىلەكتى ءبىردى، ءبىلىمدى مىڭدى جىعار )
2. ىنتىماق بىرلىگىن اتا؟ (ىنتىماق دوستىقتىڭ بىرلىگى )
3. ىرىس الدى بولا ما؟ (ىرىس الدى ىنتىماق)
YI. «ءۇي جۇمىسى «تاپقىر بولساڭ تاۋىپ شەش
رەبۋس شەشۋ: 1 - توپ؛ جاۋابى. تاۋەلسىز ەلىم - تىرەگىم، قازاقستان ۇلى – ەلىم.
2 - توپ. بىرلىك ءتۇبى تىرلىك.
3 - توپ. ءقاشقاريدىڭ ۇلاعاتتى ءسوزىن وقي الاسىزدار:
دوس ادام سارايىڭدى جۇماق ەتەر.
YII. «سالەم ءسوزدىڭ اناسى، بىلگەنى ءجون ءار قازاقتىڭ بالاسى» قاي حالىق بولماسىن، قاي ەل بولماسىن ءبىر - بىرىمەن جىلى مەيىرمان، كەڭ پەيىلدىلىكتى، دوستاستىقتى ءوزارا جاقىندىقتارىن ءبىلدىرىپ، اماندىق ساۋلىق سۇراسىپ، ءوزىنىڭ امان ەكەندىگىن ءبىلدىرۋى سالەمدەسۋىندە. ادام بالاسى قاشاندا تىنىش، بەيبىت ءبىر - بىرىمەن سىيلاسىپ ءومىر ءسۇرۋدى اڭساعان، ارمانداعان. ولاي بولسا ءار ەلدەردىڭ ءبىر - بىرىمەن قالاي سالەمدەسكەنىنە كۋا بولايىق.
قاي ەلدىڭ امانداسۋى ەكەنىن تابۋ.
1 - توپ اعىلشىنداردىڭ باس كيىمىن شەشىپ امانداسۋى.
تايلاندتاردىڭ امانداسۋى.
2 - توپ ەۆروپالىقتاردىڭ قولدان ءسۇيىپ امانداسۋى.
جاپوندىقتاردىڭ سالەم بەرۋى.
3 - توپ ءۇندى قىزدارىنىڭ امانداسۋى.
پولياك جىگىتىنىڭ ىزەتتى سالەمى.
تۇلپاردان تۇعىر وزباس شابىلسا دا،
وعان دا ۇكى، تۇمار تاعىلسا دا - دەگەندەي ءسوز ءادىل - قازىلار القاسىنا بەرىلەدى. ماراپاتتاۋ.
ەل بىرلىگى ەڭ اسىل قاسيەت. «بىرلىك، ىنتىماق، سابىرلىق پەن پاراساتتىلىق ەڭ الدىمەن وزىمىزگە قازاقتارعا كەرەك» دەپ كورەگەندىلىكپەن ەلباسىمىز ايتقانداي ءبىز سياقتى كوپ ۇلتتى مەملەكەتتىڭ دامۋ بولاشاعىنىڭ ءبىر كوزى قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى. قازاقستان سياقتى جاس مەملەكەتتىڭ وركەندەۋىنىڭ ءبىر كەپىلى ەلىمىزدىڭ ىنتىماقتاستىقپەن بەيبىت ءومىر.
جەر بەتىندە ادام ءومىر وتكىزەر،
بار نارسەگە ءبىلىم قولدى جەتكىزەر
بار ىزگىلىك تەك بىلىمنەن الىنار،
ءبىلىم مەنەن اسپانعا جول سالىنار.
بىلىمدىلىكپەن ىزگىلىكتى بويىمىزعا دارىتا بەرەيىك. وسىمەنەن «ىنتىماق دوستىق كەپىلى» اتتى سايىسىمىز اياقتالدى. ساۋ بولىڭىزدار.
قازالى اۋىلى № 100 ورتا مەكتەبى
بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى تىلەگەن قاراكوز
ىنتىماق دوستىق كەپىلى.
ماقساتى: 1. حالىقتار اراسىنداعى دوستىقتى نىعايتۋ، وقۋشىلاردىڭ بويىنا رۋحاني ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى ۇيالاتۋ.
2. وقۋشىلاردى اسەمدىككە، ادەمىلىككە، قارىم - قاتىناس جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
3. ماقال - ماتەلدەر، سوزدىك قورىن مولايتۋ، جۇيەلى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ؛
كورنەكىلىگى: دوستىق تاقىرىبىنا ارنالعان ناقىل سوزدەر، قابىرعا گازەتتەرى، شارلار، سلايد.
بارىسى:
سالەمەتسىزدەر مە، وقۋشى دوستار، مۇعالىمدەر! ءبىزدىڭ بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز «ىنتىماق دوستىق كەپىلى» دەپ اتالادى.
اعايىن تۋعان بار ادام،
ادالدىق ءۇشىن جارالعان.
بار قىمبات تۋىستىق،
باياندى بولسىن تىنىشتىق.
جالپى قازاق حالقىنىڭ كوسىلىپ جاتقان كەڭ بايتاق دالاسى بار. وسىنداي بايلىقتىڭ قىزىعىن كورۋ ءۇشىن بىزگە تىنىشتىق اۋاداي قاجەت. قازىبەك بي «ءبىز قازاق دوستىقتى جاقتاعان ەلمىز، ءدام تۇزدى اقتاعان ەلمىز» دەگەن. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 130 دان استام ۇلتتار تۇرادى: ۇيعىر، كارىس، دۇنعان، وزبەك، قىرعىز، ازەربايجان، تۇرىك جانە تاعى دا باسقا شەت مەملەكەتتەن كەلگەن ۇلتتار ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تىرشىلىك ەتۋدە. ءبىز ولارمەن تاتۋمىز، دوسپىز جانە ءبىر - بىرىمىزبەن قويان - قولتىق ارالاس ءومىر سۇرۋدەمىز.
قاي جاعىنان ايتساق تا بۇگىنگى ءبىز ءومىر سۇرگەن زاماننىڭ اعىمى باسقا، حالقىمىز جاپپاي ساۋاتتى. ەگەمەن ەل بەسىگى جىل وتكەن سايىن ەڭسەسىن بيىكتەتىپ كەلەدى. تاۋەلسىز كوپ ۇلتتى حالىقتىڭ اراسىندا «شي» شىعارماي بىرلىكپەن ىنتىماقتىڭ ۇيىتقىسى بولىپ دەر كەزىندە رەسپۋبليكاداعى ۇلتتاردىڭ اسسامبلەياسىنىڭ جۇمىسىن جانداندىرىپ ولاردىڭ ءتىلىن، ادەت عۇرپىن ناسيحاتتاۋعا مۇمكىندىك جاسالۋىن قاداعالاپ كەلەدى. مەملەكەتىمىزدە ىستەلىنىپ جاتقان ەرلىكتى ىستەرىمىزدىڭ بارلىعى ن. نازاربايەۆ ەسىمىمەن بايلانىستى. ەلباسىمىزدىڭ ەسىمى تاۋەلسىز قازاقستان اتىمەن بىرگە ءورىلىپ ۇندەسىپ تۇر.
باۋىرلاسقان ءتانىمىز،
بۇزىلماعان انتىمىز.
كەڭ دالانىڭ ەجەلگى،
قازاق دەيتىن حالقىمىز.
وزگە ۇلتتاي بىزدە دە،
بار ءداستۇر مەن سالتىمىز.
مىنە، ءبىز بۇگىن وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋ جانە حالىقتار دوستىعى باعىتىندا جۇرگىزگەلى وتىرعان تاربيە ساعاتىندا بالالاردىڭ ماقال - ماتەلدەردى قانشالىقتى بىلەتىندىكتەرىن بايقاۋ. ماقال - ماتەل ارقىلى حالىق دانالىعىن بويلارىنا ءسىڭىرۋ. سوزدەردى ورىندى قولدانۋعا ءوز ويىن ءدال انىق جەتكىزە بىلۋگە ۇيرەتۋ. ويلاۋ قابىلەتتەرىن، جانە وي ورىستەرىن دامىتۋ. وتانىن ەلىن سۇيۋگە حالقىن باسقا دا ۇلت حالىقتارىن قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ ماقسات ەتىلدى.
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ءادىل - قازىلار القاسىمەن تانىستىرۋ؛
اقىل تون اڭداعاندا توزبايتۇعىن،
ءبىلىم كەن قانشا بولسا ازبايتۇعىن،
قاتارىڭ وزا شاۋىپ بارا جاتسا.
ارقانىڭ اۋرۋى نە ءقوزبايتۇعىن. – دەپ تۇرماعان ىزتىلەۋوۆ ايتقانداي ءبىلىم سايىسىنا قۇلشىنىپ تۇرعان ءبىلىمدى وقۋشىلارىمىزدى شاقىرامىز.
1 - توپ
2 - توپ
3 - توپ
ەندى سايىس بارىسىنا توقتالساق.
1. تانىستىرۋ «سالەم ءسوزدىڭ اناسى»
2. ميلليون كىمگە بۇيىرادى. سۇراق - جاۋاپ
3. «ءتىل ونەرى»
4. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق»
5. «ىزدەنگەن جەتەر مۇراتقا»
6. ءۇي جۇمىسى «تاپقىر بولساڭ تاۋىپ شەش»
7. «سالەم ءسوزدىڭ اناسى، بىلگەنى ءجون ءار قازاقتىڭ بالاسى»
سالەمدەسۋ يگى ءداستۇر كيەلى،
سوزبەن قاراپ كەيدە شەشەر
جاقسى سوزگە جان سەمىرەر قاشاندا،
جولدانادى سايىسكەرلەر سالەمى.
1. تانىستىرۋ
2. «ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟»
1 - توپ
1. بىرلىگى جوق ەل توزادى (بىرلىگى كۇشتى ەل وزادى)
2. سالتاناتتى ءان ( ءانۇران)
3. ادەپتى بالا ارلى بالا (ادەپسىز بالا سورلى بالا)
4. 1 مامىر مەرەكەسىن بەلگىلەۋگە اقش – تا قاي جىلى، قالادا بولعان؟
5. استانامىز 10 جاسقا قاشان تولدى.
2 – توپ
دوسى كوپپەن سىيلاس (دوسى ازبەن سىرلاس)
2. ەلتاڭبا اۆتورى؟ (ش. ءۋاليحانوۆ، ج. مالىبەكوۆ.)
3. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە 1 مامىر مەرەكەسىن قاشاننان باستاپ اتاپ ءوتىلدى؟(تاۋەلسىزدىگىمىزدى جاريالاعاننان باستاپ)
4. جەلتوقسان كوتەرىلىسى وتكەن قالا. (الماتى)
10. 1 مامىر مەرەكەسىن كەڭەس ۇكىمەتى 1 - ءشى رەت قاي جىلى مەيرامدادى؟(1918 ج)
3 – توپ
1. ىنتىماق وق وتپەس ساۋىت( تاتۋلىق تاماشا ساۋىت)
2. رەسەيدە ءبىرىنشى رەت قاي جىلى، قاي قالالاردا ءبىرىنشى مامىرعا ارنالعان كوتەرىلىستەر ۇيىمداستىرىلدى.(1891، 1892، پەتەربۋرگ، تۋلا، لودز)
3. قازاقستاننىڭ العاشقى استاناسى؟( ورىنبور)
4. ەلىمىزدىڭ رامىزدەرى قابىلدانعان كۇن؟ (1992ج 4 ماۋسىم)
5. اتا زاڭى قابىلدانعان كۇن؟( 1995 ج 30 تامىز)
III. «ءتىل ونەرى»
بۇل بولىمدە ماقال - ماتەلدىڭ ءتۇسىپ قالعا سوزدەرىن تاۋىپ، 3 تىلدەگى بالاماسىن ايتادى.
قۇسقا ەكى قانات قانداي قاجەت بولسا، وسى كۇنگى قازاق جاستارىنا وسى 3 ءتىلدى ءبىلۋ سونداي قاجەت.
1 – توپ
1. ءبىلىم تەڭىز(مەكتەپ) كەمە (شكولا، مەكتەپ، school)
2.(قىز) قىلىعىمەن كوركەم.( قىز، ديەۆوچكا، girl)
3. ونەر ادى قىزىل (ءتىل) (ءتىل، يازىك، language)
2 – توپ
1. جالقاۋدىڭ جانى ءتاتتى ەڭبەكتىڭ (نانى) ءتاتتى.( نان، حلەب، bread)
2. تاياق ەتتەن وتەدى (ءسوز) سۇيەكتەن وتەدى( ءسوز، سلوۆو، words)
3. ( انا) كوڭىلى بالادا.( انا، مات، mother)
3 – توپ
1. كوڭىلدەگى سىردى (كوز) بىلدىرەدى. (كوز، گلازا، eyes)
2. ءسىز دەگەن ادەپ، (ءبىز) دەگەن كومەك. (ءبىز، مى، we)
3، اتادان (ۇل) تۋسا يگى، اتا جولىن قۋسا يگى. (ۇل، مالچيك، boy)
IY. «ءسوز تاپقانعا قولقا جوق». كۇلدىرگى جۇمباقتار.
1- توپ
1. ەگەر تۇنگى ساعات 12 دە جاڭبىر جاۋسا، ونان سوڭ 72 ساعاتتان كەيىن كۇن اشىلىپ، شۋاق تۇسەدى مە؟ (بۇل ءتۇن مەزگىلى)
2. 1 ت ماقتا اۋىرما، الدە 1 ت تەمىر اۋىر ما؟ (تەڭ)
3. نە نارسە سەنىڭ مەنشىگىڭ، ءبىراق ونى وزىنەن كورى باسقالار كوبىرەك ايتادى. (سەنىڭ ەسىمىڭ)
2- توپ.
1. قاي كەزدە اسپان جەردەن تومەن تۇرادى؟ (اسپان سۋرەتى سۋدان كورىنگەن كەزدە)
2. ءۇش تۇيەقۇس ۇشىپ كەلە جاتتى، اڭشى ولاردىڭ ءبىرىن اتىپ الدى. ولاردىڭ قانشاسى قالدى؟ (تۇيەقۇس ۇشپايدى)
3. تىشقان اۋلاعىشتى بەس ارىپپەن قالاي جازۋعا بولادى؟ (مىسىق)
3 -توپ
1. جۇمىرتقا 12 مين پىسەدى، ال ون جۇمىرتقا نەشە مينۋتتا پىسەدى؟ (12 مين)
2. ءبىر جانۇيادا 5 ۇلدىڭ ءبىر - بىردەن قارىنداسى بار، جانۇيادا نەشە بالا بار؟ (6 بالا)
3. ۇشاق شىمكەنتتەن استاناعا دەيىن 1 ساع 20 مينۋتتا ۇشادى. ال كەرى قاراي 80 مينۋت ۇشادى. بۇنى قالاي تۇسىندىرەسىڭ؟ (تەڭ)
Y. «ىزدەنگەن جەتەر مۇراتقا» قويىلعان سۇراققا ماقالداپ جاۋاپ بەرۋ.
1- توپ
1. قارعىستىڭ ەڭ جامانى بولا ما؟ (ءوزىڭ بىلمە بىلگەننىڭ ءتىلىن الما )
2. تاۋىق ءتۇس كورە مە؟ (تاۋىقتىڭ تۇسىنە تارى كىرەدى)
3. اپپاق قارعا بولا ما؟ (قارعا بالاسىن اپپاعىم دەر)
2- توپ
1. كىمنەن كىم جامان؟ (ولاقتان سالاق جامان)
2. ۇلكەن كوز جانە ۇلكەن ءسوز بولا ما؟ (قورقاقتىڭ كوزى ۇلكەن، اقىماقتىڭ ءسوزى ۇلكەن )
3. ادامنىڭ قورقاق جانە باتىر مۇشەسى بولا ما؟ (كوز قورقاق، قول باتىر)
3- توپ
1. بىلەكتى جانە ءبىلىمدى نە جىعار؟ (بىلەكتى ءبىردى، ءبىلىمدى مىڭدى جىعار )
2. ىنتىماق بىرلىگىن اتا؟ (ىنتىماق دوستىقتىڭ بىرلىگى )
3. ىرىس الدى بولا ما؟ (ىرىس الدى ىنتىماق)
YI. «ءۇي جۇمىسى «تاپقىر بولساڭ تاۋىپ شەش
رەبۋس شەشۋ: 1 - توپ؛ جاۋابى. تاۋەلسىز ەلىم - تىرەگىم، قازاقستان ۇلى – ەلىم.
2 - توپ. بىرلىك ءتۇبى تىرلىك.
3 - توپ. ءقاشقاريدىڭ ۇلاعاتتى ءسوزىن وقي الاسىزدار:
دوس ادام سارايىڭدى جۇماق ەتەر.
YII. «سالەم ءسوزدىڭ اناسى، بىلگەنى ءجون ءار قازاقتىڭ بالاسى» قاي حالىق بولماسىن، قاي ەل بولماسىن ءبىر - بىرىمەن جىلى مەيىرمان، كەڭ پەيىلدىلىكتى، دوستاستىقتى ءوزارا جاقىندىقتارىن ءبىلدىرىپ، اماندىق ساۋلىق سۇراسىپ، ءوزىنىڭ امان ەكەندىگىن ءبىلدىرۋى سالەمدەسۋىندە. ادام بالاسى قاشاندا تىنىش، بەيبىت ءبىر - بىرىمەن سىيلاسىپ ءومىر ءسۇرۋدى اڭساعان، ارمانداعان. ولاي بولسا ءار ەلدەردىڭ ءبىر - بىرىمەن قالاي سالەمدەسكەنىنە كۋا بولايىق.
قاي ەلدىڭ امانداسۋى ەكەنىن تابۋ.
1 - توپ اعىلشىنداردىڭ باس كيىمىن شەشىپ امانداسۋى.
تايلاندتاردىڭ امانداسۋى.
2 - توپ ەۆروپالىقتاردىڭ قولدان ءسۇيىپ امانداسۋى.
جاپوندىقتاردىڭ سالەم بەرۋى.
3 - توپ ءۇندى قىزدارىنىڭ امانداسۋى.
پولياك جىگىتىنىڭ ىزەتتى سالەمى.
تۇلپاردان تۇعىر وزباس شابىلسا دا،
وعان دا ۇكى، تۇمار تاعىلسا دا - دەگەندەي ءسوز ءادىل - قازىلار القاسىنا بەرىلەدى. ماراپاتتاۋ.
ەل بىرلىگى ەڭ اسىل قاسيەت. «بىرلىك، ىنتىماق، سابىرلىق پەن پاراساتتىلىق ەڭ الدىمەن وزىمىزگە قازاقتارعا كەرەك» دەپ كورەگەندىلىكپەن ەلباسىمىز ايتقانداي ءبىز سياقتى كوپ ۇلتتى مەملەكەتتىڭ دامۋ بولاشاعىنىڭ ءبىر كوزى قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى. قازاقستان سياقتى جاس مەملەكەتتىڭ وركەندەۋىنىڭ ءبىر كەپىلى ەلىمىزدىڭ ىنتىماقتاستىقپەن بەيبىت ءومىر.
جەر بەتىندە ادام ءومىر وتكىزەر،
بار نارسەگە ءبىلىم قولدى جەتكىزەر
بار ىزگىلىك تەك بىلىمنەن الىنار،
ءبىلىم مەنەن اسپانعا جول سالىنار.
بىلىمدىلىكپەن ىزگىلىكتى بويىمىزعا دارىتا بەرەيىك. وسىمەنەن «ىنتىماق دوستىق كەپىلى» اتتى سايىسىمىز اياقتالدى. ساۋ بولىڭىزدار.
You Might Also Like
-
1. بىلىمدىلىك: اقىننىڭ ءومىرىن، ولەڭدەرىنىڭ وزىندىك تابيعاتىن دارالاي، سارالاي وتىرىپ وزگەشەلىگىنە كوڭىل ءبولۋ؛ وقۋشىلاردىڭ مانەرلەپ وقۋ، جاتتاۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ، ولەڭدى تەوريالىق جاعىنان تالداي...
