InfoHub Logo

ساۋلەت جانە قۇرىلىس ماماندىعى بويىنشا وقىتىلاتىن پاندەر ۇستازدارىنا "ىرگەتاس" تاقىرىبىنداعى اشىق ساباعىمدى ۇسىنىپ وتىرمىن.
(پرەزەنتاسياسىمەن)
I. بۇگىنگى ساباق تاقىرىبى: ىرگەتاس.

II. تاقىرىپ بويىنشا قاراستىرىلاتىن سۇراقتار:
- ىرگەتاستار
- ىرگەتاستاردى ورناتۋ
- ىرگەتاستاردى كۇشەيتۋ
ەرەكشەلىكتەرى

III. 1 - سۇراق: ىرگەتاس، فۋندامەنت دەگەنىمىز -(لات. fundamentum – نەگىز) عيماراتتىڭ نەمەسە قۇرىلىستىڭ تۇسىرىلگەن سالماقتى – جەردىڭ نەگىزگى قاباتىنا بەرەتىن عيماراتتىڭ نەمەسە قۇرىلىستىڭ جەر نە سۋ استىنداعى بولىگى؛ عيماراتتىڭ توپىراققا تۇسىرەتىن سالماعىن كوتەرىپ تۇراتىن جەر استى نەمەسە سۋ استىنداعى بولىگى

IV. 2 - سۇراق: ىرگەتاستاردى ورناتۋ
نەگىزدىكتەر مەن ىرگەتاستاردى جوبالاعان كەزدە ولاردى ورناتۋدىڭ ءار ءتۇرلى نۇسقالارى بولۋ مۇمكىن. تابيعي ەنگىزىلەتىن ىرگەتاستاردىڭ ەنگىزۋ نۇسقالارىنىڭ شەشىمى ولاردىڭ قۇرىلىمدىق شەشىمدەرىنىڭ وزگەرۋىمەن (قۇراما، تۇتاسقۇيمالى جانە ت. ب.)، ەنۋ تەرەڭدىگىنىڭ وزگەرۋىمەن، قۇرىلىس ماتەريالدارى مەن بۇيىمدارىمەن قولدانىلاتىن ورناتۋ تاسىلىمەن ءتۇسىندىرىلۋى مۇمكىن. مۇمكىن بولاتىن شەشىمدەردى تالداپ، ۇسىنىستاردى جەتەكشىلەنۋمەن ونان ارعى ەسەپتەر ءۇشىن تابيعي ەنگىزىلەتىن ىرگەتاستىڭ ءبىر ناقتى ءتۇرىن تاڭداۋ قاجەت.

V. ىرگەتاس تۇرلەرى: قۇرىلىمىنا قاراي جانە ماتەريالىنا قاراي تۇرلەرگە بولىنەدى:
قۇرىلىمىنا قاراي: لەنتالى، باعانالى، پليتالى، قادالى ىرگەتاستار
ماتەريالىنا قاراي: بەتوندى، بۋتوبەتوندى، اعاش ىرگەتاستار

VI. پليتالى ىرگەتاس
VII. لەنتالى ىرگەتاس
VIII. قادالى ىرگەتاس
IX. باعانالى ىرگەتاس
X. اعاش ىرگەتاس
XI. 3 - سۇراق: ىرگەتاستاردى كۇشەيتۋ ەرەكشەلىكتەرى
جاڭا قۇرىلىستاردى جۇرگىزۋ بارىسىندا ەسكى عيماراتتاردىڭ ىرگەتاستارىنىڭ ورنىقتىلىعىن ساقتاۋ وتە ماڭىزدى. سوندىقتان ءقازىر ىرگەتاستار مەن نەگىزدەردى كۇشەيتۋ قايتا قۇرۋ، ورنىقتىلىعىن ساقتاۋ وتە وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى.

ىرگەتەستاردى كۇشەيتكەن كەزدە عيماراتتىڭ باسقا كونسترۋكسيالارى دەفورماسيالانباۋ ءۇشىن جۇمىس تولىق زەرتتەلىپ وتە مۇقيات جاسالۋ كەرەك. جاڭا عيمارات تۇرعىزعان كەزدە ەسكى عيمارات كونسترۋكسيالارىنىڭ ەشقانداي وزگەرىسكە ۇشىراماۋى ءتيىس.
عيماراتتى ۇزاق قولدانۋ بارىسىندا كونسترۋكسيا دەفورماسياعا ۇشىرايدى. بەرىك ەمەس نەگىزگە عيمارات تۇرعىزعان كەزدەگى دەفورماسيا سەبەبى ىرگەتاس، قابىرعا، باعانالاردىڭ بۇزىلۋىنا اكەلىپ سوعاتىن بىركەلكى ەمەس شوگۋلەر. ىرگەتاستاردى قايتا قۇرۋ سەبەپتەرى مەن شارتتارىن باعالاپ، ىرگەتاستاردى كۇشەيتۋدىڭ ءداستۇرلى ادىستەرىن قاراستىرامىز. ب. ي. دالماتوۆتىڭ كلاسسيفيكاسياسىن سايكەس بۇلار:
• ىرگەتاسقا تۇسەتىن سالماقتىڭ ارتۋى؛
• ىرگەتاس قالاۋىنىڭ بۇزىلۋى نەمەسە گيدرويزولياسيا قاسيتەتتەرىنىڭ تومەندەۋى؛
• ىرگەتاستىڭ نەمەسە نەگىزدىڭ ورنىقتىلىعىنىڭ تومەندەۋى؛
• توپىراقتىڭ دەفورماسيالانعىشتىعىنىڭ ارتۋى؛
• كونسترۋكسيالاردىڭ رەتسiز ورىن اۋىستىرۋلارىن ءۇزدiكسiز دامۋى
• نەگىزدەر مەن ىرگەتاستاردى كۇشەيتۋ ادىستەرى مىنالاردان تۇرادى.
كۇشەيتەتىن ىرگەتاستى 1، 5 - 2، 0 م ۇزىندىقتا بىرنەشە ايماققا بولەدى. بۇل ايماقتاردا ەنىن 1، 2 - 2، 0 م ىرگەتاستىڭ تابانىنا دەيىنگى تەرەڭدىكتە ترانشەيا قازادى. ودان كەيىن ىرگەتاسقا مەتالل شتىرلار قاعادى. وپالۋبكا ورناتىپ كەڭەيتىلگەن جەرگە بەتون قۇيادى. ترانشەيا وڭدەگەن سوڭ ترانشەيانىڭ ىرگەتاسپەن بايلانىسقان قىرلارىنا قالاۋلارمەن ءمونوليتتى بايلانىستىرماي بانكەتتەرگە بەتون قۇيادى. گيدراۆليكالىق دومكراتقا تىرەۋ بولاتىن بولات ارقالىقتار ورناتادى. بۇل دومكراتتار نەگىزدەگى توپىراقتى نىعىزداپ تۇرادى. توپىراقتى نىعىزداعان سوڭ دومكراتتى الىپ تاستاپ بانكەتتەردى بەتوندايدى.

XII. ءۇي تاپسىرماسى
XIII. پايدالانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى.