ج. ايماۋىتوۆ. قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى
ج. ايماۋىتوۆ. قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى
باستاۋىش سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ءماتىن مازمۇنىمەن تانىستىرۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ساباق بارىسىندا ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ. وقۋشىلاردىڭ پاتريوتتىق سەزىمىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى وتانىن سۇيۋگە، تۋعان جەرىن، ەلىن قورعاۋعا، ىنتىماق، بىرلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەت، اۆتور بەينەسى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ، سىنىپ بولمەسىنىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ، ساباققا دايىنداۋ.
ءىى. پسيحولوگيالىق دايىندىق:
- ەكى كوز نە ءۇشىن كەرەك؟
— بارلىق جاقسىلىقتى كورۋ ءۇشىن.
- ەكى قۇلاق نە ءۇشىن كەرەك؟
- اقىل - كەڭەس تىڭداۋ ءۇشىن.
- ەكى قول نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەلگە كومەك بەرۋ ءۇشىن.
- ەكى اياق نە ءۇشىن كەرەك؟
- شەتتە جۇرسەڭ، تۋعان جەرگە جەتۋ ءۇشىن.
III. وتكەندى پىسىقتاۋ كەزەڭى:
ا)«اتادان قالعان اسىل مۇرا» ءبولىمدى قايتالاۋعا ارنالعان تەست بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءا) ءسوزجۇمباق شەشكىزۋ.
1. قالىڭ اعاش وسەتىن نۋلى جەر قالاي اتالادى؟
2. وتباسىنداعى اكە اتاۋى.
3. ەل ءسوزىن باسقاشا تاعى قالاي اتاۋعا بولادى؟
4. مەملەكەتتىك رامىزدەرىمىزدىڭ ءبىرى.
ورمان
اتا
اتامەكەن
ءانۇران
IV. ماقسات قويۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارعا بۇگىنگى ساباقتىڭ بارىسى مەن ماقساتىن تانىستىرۋ.
V. جاڭا ساباق.
1. تۇسىنىك بەرۋ:
ب) قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
- سونىمەن، بالالار بىزدەر قانداي مەملەكەتتە تۇرىپ جاتىرمىز؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسى
- وتە جاقسى. ەلىمىزدىڭ استاناسى قاي قالا؟
- استانا.
- دۇرىس ەلىمىزدىڭ استاناسى – بۇل استانا قالاسى، ياعني وتانىمىزدىڭ باس قالاسى. ول – ەسىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان.
ۆ) توپتاستىرۋ
- ال وسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي مەملەكەت؟
ەگەمەندى تاۋەلسىز
ازات
بەيبىت ەل
جەرى كەڭ
كوپ ۇلتتى مەملەكەت
- وتە دۇرىس بالالار قازاقستان – تاۋەلسىز، ەگەمەندى، كوپ ۇلتتى مەملەكەت. ەلىمىزدىڭ باس قالاسى استانامىز استانا قالاسى.
- جوعارىدا بالالار قازاقستان كوپۇلتتى مەملەكەت دەدىك. كوپۇلتتى دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
- ياعني، ءبىزدىڭ قازاعىمىزدىڭ كەڭ دالاسىندا كوپتەگەن ۇلتتار تۇرادى ەكەن. ورىس، تاتار، ۇيعىرلار، وزبەكتەر، كورەيلەر، ۋكرايندەر جانە تاعى باسقا ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. ولار تاتۋ ءتاتتى، بىرلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. مىنە وسىنداي تاتۋلىقتىڭ بەلگىسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى - 1995 جىلعى 1 ناۋرىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن مەملەكەت باسشىسى جانىنداعى كونسۋلتاتيۆتى - كەڭەسشى ورگان. ەل پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋ يدەياسىن العاش رەت 1992 جىلى تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىرىنشى جىلىنا ارنالعان قازاقستان حالقىنىڭ ءبىرىنشى فورۋمىندا جاريالادى. سىزدەر بىلەسىزدەر، كەڭ بايتاق قازاقستاندا 136 ۇلت وكىلدەرى تۇرىپ جاتىر. ارينە، بۇل قازاق حالقىنىڭ ۇلىلىعىنان، "كەڭ بولساڭ، كەم بولمايسىڭ" دەگەندەي قازاق حالقىنىڭ پەيىلىنىڭ كەڭدىگىنەن باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ تۇرىپ جاتقان جايى بار.
— ءبىزدىڭ بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز - جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ «قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى» ماتىنىمەن تانىسامىز.
ءماتىن مازمۇنىمەن تانىستىرۋ.
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ا) ىشتەي وقۋ.
ءا) تىزبەكتەي وقۋ. ب) تاۋىپ وقۋ.
Vءى. سەرگىتۋ ءساتى.
كوك اسپانعا قارايمىن،
كەتكەن قۇستى سانايمىن،
ءۇشبۇرىش بولىپ تىرنالار،
كوك جۇزىندە سىرعانار.
3. داپتەرمەن جۇمىس
سوزدىك جۇمىس
قوتان – قوي جاتاتىن ءۇي ماڭى (سويلەم قۇراتىلادى: قوي قوتانعا كەلدى.)
ءۇي باسى — ءار ءۇي. ( ءۇي باسى ناۋرىزعا ازىرلەنۋدە.)
اشاماي – الدىڭعى، ارتقى قاستارىنىڭ باسى ايقاستىرىلىپ، بالاعا ارنالىپ جاسالعان ەر (اشامايعا وتىردى.)
ەت باۋىر جاقىن — وتە جاقىن تۋىس.( ەت باۋىر جاقىن ادامى كەلدى.)
شەرسىز – قايعى - مۇڭسىز. ( جۇرەگى شەرسىز، تازا ادام ەكەن.)
جەتەسىز – اقىلسىز، اقىماق. ( جەتى اتاسىن بىلمەگەن جەتەسىز.)
4. تاپسىرمامەن جۇمىس
بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
- ماتىننەن كەشكى اۋىل تۋرالى ايتىلعان جولداردى تاۋىپ، وقۋ. - ماتىننەن جازۋشىنىڭ تۋعان جەرىنە دەگەن سەزىمىن ءبىلدىرىپ تۇرعان جولداردى تاۋىپ، داۋىستاپ وقۋ
- ءماتىننىڭ اۆتورى كىم؟
- قارتقوجا كىم؟
5. 5 جولدى ولەڭ
قازاقستان
تاۋەلسىز، ەگەمەندى
گۇلدەنەدى، داميدى، ادەمىلەنەدى.
تۋىپ وسكەن – تۋعان جەرىم
مەكەنىم
Vءىى. جاڭا ماتەريالدى قورىتىندىلاۋ:
سۇراق - جاۋاپ:
- قارتقوجاعا نە قاتتى اسەر ەتتى؟
- ماتىندەگى قانداي سوزدەر ەرەكشە اسەرلى بولىپ كورىندى؟
- ءماتىندى نەشە بولىككە بولۋگە بولادى؟ ءار بولىككە ات قوي.
Vءىىى. باعالاۋ:
وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىكتەرىنە قاراي بىلىمدەرىن باعالاۋ.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما:
«قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى» ءماتىنىن وقىپ، مازمۇنىن ايتۋعا دايىندالىپ كەلۋ.
ج. ايماۋىتوۆ. قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى جۇكتەۋ
باستاۋىش سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، ءماتىن مازمۇنىمەن تانىستىرۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ساباق بارىسىندا ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ. وقۋشىلاردىڭ پاتريوتتىق سەزىمىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى وتانىن سۇيۋگە، تۋعان جەرىن، ەلىن قورعاۋعا، ىنتىماق، بىرلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەت، اۆتور بەينەسى
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اڭگىمەلەۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ، سىنىپ بولمەسىنىڭ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ، ساباققا دايىنداۋ.
ءىى. پسيحولوگيالىق دايىندىق:
- ەكى كوز نە ءۇشىن كەرەك؟
— بارلىق جاقسىلىقتى كورۋ ءۇشىن.
- ەكى قۇلاق نە ءۇشىن كەرەك؟
- اقىل - كەڭەس تىڭداۋ ءۇشىن.
- ەكى قول نە ءۇشىن كەرەك؟
- ەلگە كومەك بەرۋ ءۇشىن.
- ەكى اياق نە ءۇشىن كەرەك؟
- شەتتە جۇرسەڭ، تۋعان جەرگە جەتۋ ءۇشىن.
III. وتكەندى پىسىقتاۋ كەزەڭى:
ا)«اتادان قالعان اسىل مۇرا» ءبولىمدى قايتالاۋعا ارنالعان تەست بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءا) ءسوزجۇمباق شەشكىزۋ.
1. قالىڭ اعاش وسەتىن نۋلى جەر قالاي اتالادى؟
2. وتباسىنداعى اكە اتاۋى.
3. ەل ءسوزىن باسقاشا تاعى قالاي اتاۋعا بولادى؟
4. مەملەكەتتىك رامىزدەرىمىزدىڭ ءبىرى.
ورمان
اتا
اتامەكەن
ءانۇران
IV. ماقسات قويۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارعا بۇگىنگى ساباقتىڭ بارىسى مەن ماقساتىن تانىستىرۋ.
V. جاڭا ساباق.
1. تۇسىنىك بەرۋ:
ب) قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
- سونىمەن، بالالار بىزدەر قانداي مەملەكەتتە تۇرىپ جاتىرمىز؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسى
- وتە جاقسى. ەلىمىزدىڭ استاناسى قاي قالا؟
- استانا.
- دۇرىس ەلىمىزدىڭ استاناسى – بۇل استانا قالاسى، ياعني وتانىمىزدىڭ باس قالاسى. ول – ەسىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان.
ۆ) توپتاستىرۋ
- ال وسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قانداي مەملەكەت؟
ەگەمەندى تاۋەلسىز
ازات
بەيبىت ەل
جەرى كەڭ
كوپ ۇلتتى مەملەكەت
- وتە دۇرىس بالالار قازاقستان – تاۋەلسىز، ەگەمەندى، كوپ ۇلتتى مەملەكەت. ەلىمىزدىڭ باس قالاسى استانامىز استانا قالاسى.
- جوعارىدا بالالار قازاقستان كوپۇلتتى مەملەكەت دەدىك. كوپۇلتتى دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟
- ياعني، ءبىزدىڭ قازاعىمىزدىڭ كەڭ دالاسىندا كوپتەگەن ۇلتتار تۇرادى ەكەن. ورىس، تاتار، ۇيعىرلار، وزبەكتەر، كورەيلەر، ۋكرايندەر جانە تاعى باسقا ۇلت وكىلدەرى تۇرادى. ولار تاتۋ ءتاتتى، بىرلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. مىنە وسىنداي تاتۋلىقتىڭ بەلگىسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى - 1995 جىلعى 1 ناۋرىزدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن مەملەكەت باسشىسى جانىنداعى كونسۋلتاتيۆتى - كەڭەسشى ورگان. ەل پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىن قۇرۋ يدەياسىن العاش رەت 1992 جىلى تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىرىنشى جىلىنا ارنالعان قازاقستان حالقىنىڭ ءبىرىنشى فورۋمىندا جاريالادى. سىزدەر بىلەسىزدەر، كەڭ بايتاق قازاقستاندا 136 ۇلت وكىلدەرى تۇرىپ جاتىر. ارينە، بۇل قازاق حالقىنىڭ ۇلىلىعىنان، "كەڭ بولساڭ، كەم بولمايسىڭ" دەگەندەي قازاق حالقىنىڭ پەيىلىنىڭ كەڭدىگىنەن باسقا ۇلت وكىلدەرىنىڭ تۇرىپ جاتقان جايى بار.
— ءبىزدىڭ بۇگىنگى وتەتىن تاقىرىبىمىز - جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ «قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى» ماتىنىمەن تانىسامىز.
ءماتىن مازمۇنىمەن تانىستىرۋ.
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ا) ىشتەي وقۋ.
ءا) تىزبەكتەي وقۋ. ب) تاۋىپ وقۋ.
Vءى. سەرگىتۋ ءساتى.
كوك اسپانعا قارايمىن،
كەتكەن قۇستى سانايمىن،
ءۇشبۇرىش بولىپ تىرنالار،
كوك جۇزىندە سىرعانار.
3. داپتەرمەن جۇمىس
سوزدىك جۇمىس
قوتان – قوي جاتاتىن ءۇي ماڭى (سويلەم قۇراتىلادى: قوي قوتانعا كەلدى.)
ءۇي باسى — ءار ءۇي. ( ءۇي باسى ناۋرىزعا ازىرلەنۋدە.)
اشاماي – الدىڭعى، ارتقى قاستارىنىڭ باسى ايقاستىرىلىپ، بالاعا ارنالىپ جاسالعان ەر (اشامايعا وتىردى.)
ەت باۋىر جاقىن — وتە جاقىن تۋىس.( ەت باۋىر جاقىن ادامى كەلدى.)
شەرسىز – قايعى - مۇڭسىز. ( جۇرەگى شەرسىز، تازا ادام ەكەن.)
جەتەسىز – اقىلسىز، اقىماق. ( جەتى اتاسىن بىلمەگەن جەتەسىز.)
4. تاپسىرمامەن جۇمىس
بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
- ماتىننەن كەشكى اۋىل تۋرالى ايتىلعان جولداردى تاۋىپ، وقۋ. - ماتىننەن جازۋشىنىڭ تۋعان جەرىنە دەگەن سەزىمىن ءبىلدىرىپ تۇرعان جولداردى تاۋىپ، داۋىستاپ وقۋ
- ءماتىننىڭ اۆتورى كىم؟
- قارتقوجا كىم؟
5. 5 جولدى ولەڭ
قازاقستان
تاۋەلسىز، ەگەمەندى
گۇلدەنەدى، داميدى، ادەمىلەنەدى.
تۋىپ وسكەن – تۋعان جەرىم
مەكەنىم
Vءىى. جاڭا ماتەريالدى قورىتىندىلاۋ:
سۇراق - جاۋاپ:
- قارتقوجاعا نە قاتتى اسەر ەتتى؟
- ماتىندەگى قانداي سوزدەر ەرەكشە اسەرلى بولىپ كورىندى؟
- ءماتىندى نەشە بولىككە بولۋگە بولادى؟ ءار بولىككە ات قوي.
Vءىىى. باعالاۋ:
وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىكتەرىنە قاراي بىلىمدەرىن باعالاۋ.
ءىح. ۇيگە تاپسىرما:
«قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى» ءماتىنىن وقىپ، مازمۇنىن ايتۋعا دايىندالىپ كەلۋ.
ج. ايماۋىتوۆ. قارتقوجانىڭ تۋعان جەرى جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
سىنىپ/كلاسس/Class: 7 «ا»
