- 05 ناۋ. 2024 03:47
- 287
باۋىردا ۆيرۋستى گەپاتيت اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى، الدىن الۋ شارالارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: باۋىردا ۆيرۋستى گەپاتيت اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى، الدىن الۋ شارالارى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: ۆيرۋستى گەپاتيت اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى، تارالۋ جولدارى مەن اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى، ساقتانۋ جولدارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: جۇقپالى اۋرۋلار تۋرالى بىلىمدەرىن جەتىلدىرە وتىرىپ، ونىڭ بولدىرماۋدىڭ جولدارى بار ەكەندىگىنە كوزدەرىن جەتكىزۋ.
ب) تاربيەلىك: جەكە باس تازالىعىنا تاربيەلەۋ جانە ادامگەرشىلىككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپتىق - ۇجىمدىق جۇمىس
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سىزبا – نۇسقالار، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1. زياندى ادەتتەرگە نەلەر جاتادى؟
2. تەمەكىنىڭ، ىشىمدىكتىڭ، ەسىرتكىنىڭ
ادام ورگانيزمىنە اسەرى قانداي؟
3. زياندى ادەتتەرگە بايلانىستى قانداي ماقال - ماتەلدەر بىلەمىز؟
ءىىى. جاڭا ساباق. وي قوزعاۋ.
اعزالارعا اۋرۋ تۋعىزاتىن جۇقپالى اۋرۋلار بەس توپقا بولىنەدى:
1. باكتەريالار، ياعني ميكروبتار تۋعىزاتىن اۋرۋلار (تۋبەركۋلەز، ءىش ءوتۋ، وكپە قابىنۋى، ت. ب.)
2. ۆيرۋستار، باكتەرياعا قاراعاندا كىشكەنتاي ميكروبتار تۋعىزاتىن اۋرۋلار (سارى اۋرۋ، قۇتىرۋ، تۇماۋ، ت. ب.)
3. گريبوك تۋعىزاتىن اۋرۋلار (قىشىما، تەمىرەتكى، اياقتاعى گريبوك، ت. ب.)
4. دەنەدە تىرشىلىك ەتەتىن ىشكى پارازيتتەر تۋدىراتىن اۋرۋلار (بەزگەك، ءىش سۇزەگى، ت. ب.)
5. دەنەدە تىرشىلىك ەتەتىن سىرتقى پارازيتتەر تۋدىراتىن اۋرۋلار (بيت، بۇرگە، قوتىر، قىشىما، ت. ب.)
ءبىز بۇگىن ۆيرۋستى «ا» گەپاتيتىمەن تانىسامىز.
بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن باۋىر دەگەنىمىز نە، جانە ونىڭ ادام دەنەسىندەگى ورنالاسقان جەرى، اتقاراتىن قىزمەتى جايلى مىنا سۋرەتتەرگە قاراپ، تانىسامىز.
باۋىر – ەڭ ءىرى بەز. ماسساسى شامامەن 1500 گرامم. ول قىزىل - قوڭىر ءتۇستى. ونىڭ كوپ بولىگى وڭ جاق قابىرعا استىندا ورنالاسادى. ونىڭ سەكرەتى - ءوت. ءوت قابىنا باۋىر ۇزدىكسىز وندىرەتىن ءوت جينالادى. باۋىر كوپتەگەن ۋلى زاتتاردى تۇتىپ، زيانسىزداندىرادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ءبىر، ەكى، ءۇش
بويعا جيناپ كۇش،
العا، ارتقا سەرمە
جاساپ كورشى سەن دە.
ءىۇ. ساباقتى پىسىقتاۋ:
ارنايى بەرىلگەن فيگۋرالار ارقىلى سىنىپتى ەكى توپقا ءبولۋ.
ءى - توپ
1. اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى.
2. «جانى ساۋعا - كۇندە توي»
ءىى - توپ
1اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى.
2. «اۋرۋدىڭ جاقسىسى جوق، ءدارىنىڭ ءتاتتىسى جوق»
سيتۋاسيالىق سۇراق:
ەكى توپتان ەكى بالا گەپاتيت اۋرۋىمەن اۋىردى دەلىك. ءبىر بالا اۋرۋىنان تەز ايىقتى، ەكىنشىسىنىڭ جاعدايى ناشارلاپ كەتتى. نەلىكتەن؟
ءۇ. ساباقتى قورىتىندىلاۋ:
پ. ك. يۆانوۆتىڭ «قاراعىم» اتتى ءىلىمنىڭ 6 - ەرەجەسى «اينالا قورشاعان تابيعاتتى ءسۇي. توڭىرەگىڭە تۇكىرمە، جالپى قاقىرىنىپ - تۇكىرىنىپ، ىشىڭنەن ەشتەڭە شىعارما. وسىعان ادەتتەن. بۇل سەنىڭ دەنساۋلىعىڭ».
ەندەشە بالالار، اۋىرماۋ ءارقايسىمىزدىڭ ءوز قولىمىزدا ەكەن. تازالىقتى ساقتاپ، ءبىر - بىرىمىزگە قامقور بولىپ جۇرسەك، ءبىز ءبارىن دە جەڭەمىز.
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما:
«گەپاتيت اۋرۋىنىڭ الدىن الۋ» تاقىرىبىنا رەفەرات جازۋ.
ءۇىى. باعالاۋ:
كلاسس جەتەكشى: اەتوۆا گ. ە.
باۋىردا ۆيرۋستى گەپاتيت اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى، الدىن الۋ شارالارى جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: ۆيرۋستى گەپاتيت اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى، تارالۋ جولدارى مەن اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى، ساقتانۋ جولدارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ءا) دامىتۋشىلىق: جۇقپالى اۋرۋلار تۋرالى بىلىمدەرىن جەتىلدىرە وتىرىپ، ونىڭ بولدىرماۋدىڭ جولدارى بار ەكەندىگىنە كوزدەرىن جەتكىزۋ.
ب) تاربيەلىك: جەكە باس تازالىعىنا تاربيەلەۋ جانە ادامگەرشىلىككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، توپتىق - ۇجىمدىق جۇمىس
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سىزبا – نۇسقالار، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1. زياندى ادەتتەرگە نەلەر جاتادى؟
2. تەمەكىنىڭ، ىشىمدىكتىڭ، ەسىرتكىنىڭ
ادام ورگانيزمىنە اسەرى قانداي؟
3. زياندى ادەتتەرگە بايلانىستى قانداي ماقال - ماتەلدەر بىلەمىز؟
ءىىى. جاڭا ساباق. وي قوزعاۋ.
اعزالارعا اۋرۋ تۋعىزاتىن جۇقپالى اۋرۋلار بەس توپقا بولىنەدى:
1. باكتەريالار، ياعني ميكروبتار تۋعىزاتىن اۋرۋلار (تۋبەركۋلەز، ءىش ءوتۋ، وكپە قابىنۋى، ت. ب.)
2. ۆيرۋستار، باكتەرياعا قاراعاندا كىشكەنتاي ميكروبتار تۋعىزاتىن اۋرۋلار (سارى اۋرۋ، قۇتىرۋ، تۇماۋ، ت. ب.)
3. گريبوك تۋعىزاتىن اۋرۋلار (قىشىما، تەمىرەتكى، اياقتاعى گريبوك، ت. ب.)
4. دەنەدە تىرشىلىك ەتەتىن ىشكى پارازيتتەر تۋدىراتىن اۋرۋلار (بەزگەك، ءىش سۇزەگى، ت. ب.)
5. دەنەدە تىرشىلىك ەتەتىن سىرتقى پارازيتتەر تۋدىراتىن اۋرۋلار (بيت، بۇرگە، قوتىر، قىشىما، ت. ب.)
ءبىز بۇگىن ۆيرۋستى «ا» گەپاتيتىمەن تانىسامىز.
بۇگىنگى ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن باۋىر دەگەنىمىز نە، جانە ونىڭ ادام دەنەسىندەگى ورنالاسقان جەرى، اتقاراتىن قىزمەتى جايلى مىنا سۋرەتتەرگە قاراپ، تانىسامىز.
باۋىر – ەڭ ءىرى بەز. ماسساسى شامامەن 1500 گرامم. ول قىزىل - قوڭىر ءتۇستى. ونىڭ كوپ بولىگى وڭ جاق قابىرعا استىندا ورنالاسادى. ونىڭ سەكرەتى - ءوت. ءوت قابىنا باۋىر ۇزدىكسىز وندىرەتىن ءوت جينالادى. باۋىر كوپتەگەن ۋلى زاتتاردى تۇتىپ، زيانسىزداندىرادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ءبىر، ەكى، ءۇش
بويعا جيناپ كۇش،
العا، ارتقا سەرمە
جاساپ كورشى سەن دە.
ءىۇ. ساباقتى پىسىقتاۋ:
ارنايى بەرىلگەن فيگۋرالار ارقىلى سىنىپتى ەكى توپقا ءبولۋ.
ءى - توپ
1. اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى.
2. «جانى ساۋعا - كۇندە توي»
ءىى - توپ
1اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى.
2. «اۋرۋدىڭ جاقسىسى جوق، ءدارىنىڭ ءتاتتىسى جوق»
سيتۋاسيالىق سۇراق:
ەكى توپتان ەكى بالا گەپاتيت اۋرۋىمەن اۋىردى دەلىك. ءبىر بالا اۋرۋىنان تەز ايىقتى، ەكىنشىسىنىڭ جاعدايى ناشارلاپ كەتتى. نەلىكتەن؟
ءۇ. ساباقتى قورىتىندىلاۋ:
پ. ك. يۆانوۆتىڭ «قاراعىم» اتتى ءىلىمنىڭ 6 - ەرەجەسى «اينالا قورشاعان تابيعاتتى ءسۇي. توڭىرەگىڭە تۇكىرمە، جالپى قاقىرىنىپ - تۇكىرىنىپ، ىشىڭنەن ەشتەڭە شىعارما. وسىعان ادەتتەن. بۇل سەنىڭ دەنساۋلىعىڭ».
ەندەشە بالالار، اۋىرماۋ ءارقايسىمىزدىڭ ءوز قولىمىزدا ەكەن. تازالىقتى ساقتاپ، ءبىر - بىرىمىزگە قامقور بولىپ جۇرسەك، ءبىز ءبارىن دە جەڭەمىز.
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما:
«گەپاتيت اۋرۋىنىڭ الدىن الۋ» تاقىرىبىنا رەفەرات جازۋ.
ءۇىى. باعالاۋ:
كلاسس جەتەكشى: اەتوۆا گ. ە.
باۋىردا ۆيرۋستى گەپاتيت اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى، الدىن الۋ شارالارى جۇكتەۋ