جالقى جانە جالپى ەسىم
تاقىرىبى: جالقى جانە جالپى ەسىم
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا جالقى جانە جالپى ەسىم تۋرالى بەرىلگەن ءبىلىمدى كەڭەيتۋگە جانە بەكىتۋگە مۇمكىندىك تۋعىزۋ؛
2. وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋى ارقىلى تەوريالىق ويلاۋىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ؛
3. ۇيىمشىلدىققا، دوستىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: وقۋ - تانىمدىق ءادىس
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: مازمۇندى سۋرەتتەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: ساباققا دايارلىق.
ءىى. وتكەندى پىسىقتاۋ
6 - جاتتىعۋ، ءماتىندى ءوشىرىپ جازۋ، زات ەسىمدەردى تابۋ، بەلگىلەۋ.
زات ەسىم دەگەنىمىز نە؟ ول قانداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى؟ مىسال كەلتىر.
ءىۇ. جان - جاقتى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
بالالار، مىناۋ مەنىڭ قولىمداعى سۋرەتتەر نەلەر؟ (قۇستار) ال ەگەر مەن الماتى، استانا، كوكشەتاۋ دەسەم، وندا ولار نەگە جاتادى؟ (قالالار)
جالقى ەسىم دەگەنىمىز - بىركەلكى زاتتاردى جەكەلەپ ايتاتىن اتاۋ، جەكە زاتتاردى ايتامىز. مىسالى، الاتاۋ، بالقاش.
جالپى ەسىم دەگەنىمىز ءبىرىڭعاي زاتتاردى جاپپاي اتايتىن اتاۋ، ۇقساستىعى بويىنشا. مىسالى، قىز، قالا، قۇس. بارلىقتارىڭ تاقتاعا قاراڭدار. سونىمەن زات ەسىم نەشەگە بولىنەدى ەكەن؟ (ەكىگە، جالپى جانە جالقى)
ءۇ. جاڭا ماتەريالمەن جۇمىس:
ا) وقۋلىقپەن جۇمىس
7 - جاتتىعۋ سويلەمدەردى وقۋ، دىبىستالۋى بىردەي سوزدەردى تابۋ، ولاردىڭ ۇلكەن جانە كىشى ارىپتەن باستالىپ جازىلاتىندىعىن بايقاتۋ. جالقى ەسىمى بار سويلەمدى كوشىرىپ جازۋ:
قىزداردىڭ اراسىنان الما سۋىرىلىپ العا شىقتى. راۋشانگۇل – سىنىپتاعى وزات وقۋشىلاردىڭ ءبىرى.
8 - جاتتىعۋ سۋرەتتەگى قىزدارعا ات قويا وتىرىپ، ءۇش سويلەم قۇراستىرۋ.
«كىم تاپقىر؟» ويىنىن ويناتۋ.
شارتى: جالپى ەسىمگە جالقى ەسىمدى تەز ءارى شاپشاڭ ايتۋ كەرەك. جالقى ەسىمدى ايتقاندا، كەرىسىڭشە جالپى ەسىمدى ايتۋ كەرەك.
1. كول – بالقاش، الاكول
2. تەڭىز – كاسپيي، ارال
3. ەر ەسىمى – ايبەك، اسان، دارحان
4. قىز ەسىمى – ايگەرىم، ايگۇل
5. جيھاز – پارتا، ورىندىق
6. ماشينا – بمۆ، مەرسەدەس
7. كينو – كوشپەندىلەر، جارالى سەزىم
8. كىتاپ – انا ءتىلى، اباي جولى
9. تاۋ – الاتاۋ، كوكشەتاۋ
10. قۇس – بۇلبۇل، اققۋ
9 - جاتتىعۋ كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا جالقى ەسىمدەردى قويىپ جازۋ:
قازاقستان قالارى: استانا، الماتى، قاراعاندى.
قازاقستان كولدەرى: بالقاش، زايسان، الاكول.
اۋىل اتتارى: تالدىبۇلاق، ەكىباستۇز، بىرلىك.
10 - جاتتىعۋ سۋرەتتەگى ءۇي جانۋارلارىنا ات قويۋ، ول سوزدەر قانداي ارىپتەن باستالىپ جازىلادى؟
11 - جاتتىعۋ سىزباعا سۇيەنە وتىرىپ وي قورىتىندىسىن جاساۋ: جالقى ەسىم دەگەنىمىز - بىركەلكى زاتتاردى جەكەلەپ ايتاتىن اتاۋ، جەكە زاتتاردى ايتامىز. مىسالى، الاتاۋ، بالقاش.
جالپى ەسىم دەگەنىمىز ءبىرىڭعاي زاتتاردى جاپپاي اتايتىن اتاۋ، ۇقساستىعى بويىنشا. مىسالى: قىز، قالا، قۇس.
ءۇى. بەكىتۋ: ۇلەستىرمەلى قيما قاعازدارمەن جۇمىس
جالقى جانە جالپى ەسىم جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا جالقى جانە جالپى ەسىم تۋرالى بەرىلگەن ءبىلىمدى كەڭەيتۋگە جانە بەكىتۋگە مۇمكىندىك تۋعىزۋ؛
2. وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋى ارقىلى تەوريالىق ويلاۋىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ؛
3. ۇيىمشىلدىققا، دوستىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: وقۋ - تانىمدىق ءادىس
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: مازمۇندى سۋرەتتەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: ساباققا دايارلىق.
ءىى. وتكەندى پىسىقتاۋ
6 - جاتتىعۋ، ءماتىندى ءوشىرىپ جازۋ، زات ەسىمدەردى تابۋ، بەلگىلەۋ.
زات ەسىم دەگەنىمىز نە؟ ول قانداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى؟ مىسال كەلتىر.
ءىۇ. جان - جاقتى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
بالالار، مىناۋ مەنىڭ قولىمداعى سۋرەتتەر نەلەر؟ (قۇستار) ال ەگەر مەن الماتى، استانا، كوكشەتاۋ دەسەم، وندا ولار نەگە جاتادى؟ (قالالار)
جالقى ەسىم دەگەنىمىز - بىركەلكى زاتتاردى جەكەلەپ ايتاتىن اتاۋ، جەكە زاتتاردى ايتامىز. مىسالى، الاتاۋ، بالقاش.
جالپى ەسىم دەگەنىمىز ءبىرىڭعاي زاتتاردى جاپپاي اتايتىن اتاۋ، ۇقساستىعى بويىنشا. مىسالى، قىز، قالا، قۇس. بارلىقتارىڭ تاقتاعا قاراڭدار. سونىمەن زات ەسىم نەشەگە بولىنەدى ەكەن؟ (ەكىگە، جالپى جانە جالقى)
ءۇ. جاڭا ماتەريالمەن جۇمىس:
ا) وقۋلىقپەن جۇمىس
7 - جاتتىعۋ سويلەمدەردى وقۋ، دىبىستالۋى بىردەي سوزدەردى تابۋ، ولاردىڭ ۇلكەن جانە كىشى ارىپتەن باستالىپ جازىلاتىندىعىن بايقاتۋ. جالقى ەسىمى بار سويلەمدى كوشىرىپ جازۋ:
قىزداردىڭ اراسىنان الما سۋىرىلىپ العا شىقتى. راۋشانگۇل – سىنىپتاعى وزات وقۋشىلاردىڭ ءبىرى.
8 - جاتتىعۋ سۋرەتتەگى قىزدارعا ات قويا وتىرىپ، ءۇش سويلەم قۇراستىرۋ.
«كىم تاپقىر؟» ويىنىن ويناتۋ.
شارتى: جالپى ەسىمگە جالقى ەسىمدى تەز ءارى شاپشاڭ ايتۋ كەرەك. جالقى ەسىمدى ايتقاندا، كەرىسىڭشە جالپى ەسىمدى ايتۋ كەرەك.
1. كول – بالقاش، الاكول
2. تەڭىز – كاسپيي، ارال
3. ەر ەسىمى – ايبەك، اسان، دارحان
4. قىز ەسىمى – ايگەرىم، ايگۇل
5. جيھاز – پارتا، ورىندىق
6. ماشينا – بمۆ، مەرسەدەس
7. كينو – كوشپەندىلەر، جارالى سەزىم
8. كىتاپ – انا ءتىلى، اباي جولى
9. تاۋ – الاتاۋ، كوكشەتاۋ
10. قۇس – بۇلبۇل، اققۋ
9 - جاتتىعۋ كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا جالقى ەسىمدەردى قويىپ جازۋ:
قازاقستان قالارى: استانا، الماتى، قاراعاندى.
قازاقستان كولدەرى: بالقاش، زايسان، الاكول.
اۋىل اتتارى: تالدىبۇلاق، ەكىباستۇز، بىرلىك.
10 - جاتتىعۋ سۋرەتتەگى ءۇي جانۋارلارىنا ات قويۋ، ول سوزدەر قانداي ارىپتەن باستالىپ جازىلادى؟
11 - جاتتىعۋ سىزباعا سۇيەنە وتىرىپ وي قورىتىندىسىن جاساۋ: جالقى ەسىم دەگەنىمىز - بىركەلكى زاتتاردى جەكەلەپ ايتاتىن اتاۋ، جەكە زاتتاردى ايتامىز. مىسالى، الاتاۋ، بالقاش.
جالپى ەسىم دەگەنىمىز ءبىرىڭعاي زاتتاردى جاپپاي اتايتىن اتاۋ، ۇقساستىعى بويىنشا. مىسالى: قىز، قالا، قۇس.
ءۇى. بەكىتۋ: ۇلەستىرمەلى قيما قاعازدارمەن جۇمىس
جالقى جانە جالپى ەسىم جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
قازاقستان حالىقتارىنىڭ بىرلىگى كۇنىنە ارنالعان سەناريي
