ش. قۇدايبەردييەۆ. ادامنىڭ ناشار مىنەزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ش. قۇدايبەردييەۆ. ادامنىڭ ناشار مىنەزى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى ش. قۇدايبەردييەۆتىڭ ومىرىمەن جانە شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ.
مىندەتتەر:
1. سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ
2. ۇيىمشىلدىققا، شىعارماشىلىققا، ىزدەنىسكە باۋلۋ
3. سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- بالالار تەرەزەگە قاراڭدارشى. بۇگىن نەتكەن تاماشا، جارقىن كۇن. كۇن ساۋلەسى بىزگە جىلۋ، جارىق، مەيىرىم مەن قۋانىش، كۇلكى سىيلادى. جارقىن كۇن ناعىز سيقىرشى. سيقىرلى كۇن بۇگىنگى ساباقتا بىزگە سەنىم مەن تابىس بەرسىن. ءبىر - بىرىمىزگە قاراپ كۇلىمسىرەپ سيقىرلى كۇن سىيلايىق.
ءا) سالەمدەسۋ:
ۇلكەنگە دە «ءسىز»
كىشىگە دە «ءسىز»
بار ادامعا قۇرمەتپەن،
باس يەمىز ءبىز.
«انا ءتىلىم – ارداعىم»
2. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
شەڭبەر قۇرىپ ق. مىرزا ءاليدىڭ «بولادى - بولمايدى» ولەڭىن وقۋ
بولادى – بولمايدى
كۇيشى بولۋعا / بولادى /
ءبيشى بولۋعا / بولادى /
ەركە بولۋعا / بولادى /
سەركە بولۋعا / بولادى /
پىسىق بولۋعا / بولادى /
كىشىك بولۋعا / بولادى /
اقىن بولۋعا / بولادى /
مامان بولۋعا / بولادى /
جامان بولۋعا / بولادى /
ايتپاقشى! جامان بولۋعا / بولمايدى /!
توپقا ءبولىنۋ، توپ باسشىلارىن سايلاۋ، باعالاۋ پاراعىن تاراتۋ.
3. ءۇي جۇمىسىن قورىتىندىلاۋ. توپتارعا تاپسىرما.
1 - ءشى توپقا: ءماتىندى ساحنالاۋ.
2 - ءشى توپقا: مازمۇنداۋ.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. – بۇگىنگى ساباقتى اباي اتانىڭ «عىلىم تاپپاي ماقتانبا» ولەڭىمەن باستايىق. (ولەڭدى جاتقا ايتۋ)
-. اباي اتانىڭ بەس اسىل ءىس دەپ وتىرعانى نەلەر؟ تالاپ. ەڭبەك. تەرەڭ وي. قاناعات. راقىم.
- بەس اسىل ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ەندى ادام بويىنداعى جاعىمدى، جاعىمسىز قاسيەتتەردى ەسكە تۇسىرەيىك.
جاعىمدى: ادەپتى، ىزەتتى، ادال، سىپايى، يناباتتى، ەڭبەكقور، العىر
جاعىمسىز: وتىرىكشى، دورەكى، ىزاقور، ناداندىق، اشۋلانشاق، ەرىنشەك، جالقاۋ
- جاعىمسىز قاسيەتتەردىڭ ەڭ ناشارى نە دەپ ويلايسىڭدار؟ (ىزاقورلىق جانە ەرىنشەكتىك.) ودان اۋلاق بولۋىمىز كەرەك.
ماعىنانى تانۋ.
- ولاي بولسا، بالالار، ءبىز بۇگىن ش. قۇدايبەردييەۆتىڭ وسى تاقىرىپتاعى «ىزاقور»، «ەرىنشەك» ولەڭدەرىن وقيمىز. شاكارىم سۋرەتى ينتەراكتيۆتى تاقتادا كورىنىپ تۇرادى. اۆتور تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
شاكارىم قۇدايبەردييەۆ 1858 جىلى 11 - شىلدەدە سەمەي وبلىسى، اباي اۋدانىندا تۋعان. ونىڭ اكەسى قۇدايبەردى - ەل بيلەۋشى اعا سۇلتان قۇنانباي وسكەنبايەۆتىڭ بالاسى، ابايدىڭ تۋعان اعاسى. قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، جازۋشى، فيلوسوف، تاريحشى، اۋدارماشى، سازگەر.
4. وقۋلىقپەن جۇمىس.
«ىزاقور» ولەڭىن مانەرلەپ وقۋ، تالداۋ.
- ولەڭ كىمگە ارنالعان؟
- ولەڭدەگى نەگىزگى ويدى انىقتايتىن شۋماقتى تاپ.
- ەگەر اشۋ قىسقان كەزدە نە ىستەۋ كەرەك؟
اشۋ قىسقان كەزدە ءوزىڭدى ءوزىڭ ۇستاي ءبىل.
اشۋلانعان كەزدە 1 - دەن 10 - عا دەيىن ىشتەي سانا.
جاقسى نارسە تۋرالى ويلا.
ءوزىڭدى ۇستامدى، سابىرلى اداممىن دەپ ەسەپتە.
باسقا ادامداردى رەنجىتەتىنىڭدى ويلا.
سوڭىنان وكىنەتىنىڭدى ەسىڭە ال.
اشۋدى اقىلعا جەڭدىر.
5. سەرگىتۋ ءساتى.
قىرعا شىقساڭ ورلەپ، (قولدارىن كەزەك – كەزەك جوعارى كوتەرەدى)
مۇنىڭ اتى – ەڭبەك. (ەكى قولىن جايادى)
كەستە تىكسەڭ، زەرلەپ، (وڭ قولىن ينە ۇستاپ قيمىل كورسەتەدى)
مۇنىڭ اتى – ەڭبەك. (ەكى قولىن جايادى)
ساباعىڭدى جوندەپ (جانىنداعى كورشىسىنە قاراپ قاراپ قولىن جايادى)
ازىرلەنسىن – ەڭبەك. (ەكى قولىن جايادى)
قيىندىقتىڭ ءبارىن (قۇشاعىن اشادى)
ەڭبەك قانا جەڭبەك. (ەكى قولىن جوعارى)
-«ادال ەڭبەك» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
6. توپتاستىرۋ.
ەرىنشەك: نادان ولاق ويسىز ۇيقىشىل جالقاۋ
ولاي بولسا، شاكارىمنىڭ «ەرىنشەك» ولەڭىن وقىپ كورەيىك. مانەرلەپ وقۋ، تالداۋ. «حارەكەت» دەگەن سوزگە تۇسىنىك بەرىپ كەتۋ.
- اقىن ەرىنشەكتى قالاي سۋرەتتەيدى؟ (وقۋشىلار ءوز پىكىرىن ايتادى)
- جامان مىنەزدەن قالاي ارىلۋعا بولادى؟
7. داپتەرمەن جۇمىس. ماقالداردى جازۋ.
8. وي تولعاۋ.- ءقازىر وسى وقىلعان، ولەڭدەر، ايتىلعان ماقال - ماتەلدەر نەگىزىندە شىعارماشىلىق تاپسىرمالار ورىندايىق. (قۇرمانعازىنىڭ كۇيىن ورتاشا داۋىسىمەن ورىندالادى).
1 - توپقا: ىزاقور ادامنىڭ بەينەسىن سالۋ.
2 - توپقا: ەرىنشەك بالانىڭ سۋرەتىن سالۋ.
ش. قۇدايبەردييەۆ. ادامنىڭ ناشار مىنەزى جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى ش. قۇدايبەردييەۆتىڭ ومىرىمەن جانە شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرۋ.
مىندەتتەر:
1. سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدى دامىتۋ
2. ۇيىمشىلدىققا، شىعارماشىلىققا، ىزدەنىسكە باۋلۋ
3. سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ا) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
- بالالار تەرەزەگە قاراڭدارشى. بۇگىن نەتكەن تاماشا، جارقىن كۇن. كۇن ساۋلەسى بىزگە جىلۋ، جارىق، مەيىرىم مەن قۋانىش، كۇلكى سىيلادى. جارقىن كۇن ناعىز سيقىرشى. سيقىرلى كۇن بۇگىنگى ساباقتا بىزگە سەنىم مەن تابىس بەرسىن. ءبىر - بىرىمىزگە قاراپ كۇلىمسىرەپ سيقىرلى كۇن سىيلايىق.
ءا) سالەمدەسۋ:
ۇلكەنگە دە «ءسىز»
كىشىگە دە «ءسىز»
بار ادامعا قۇرمەتپەن،
باس يەمىز ءبىز.
«انا ءتىلىم – ارداعىم»
2. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
شەڭبەر قۇرىپ ق. مىرزا ءاليدىڭ «بولادى - بولمايدى» ولەڭىن وقۋ
بولادى – بولمايدى
كۇيشى بولۋعا / بولادى /
ءبيشى بولۋعا / بولادى /
ەركە بولۋعا / بولادى /
سەركە بولۋعا / بولادى /
پىسىق بولۋعا / بولادى /
كىشىك بولۋعا / بولادى /
اقىن بولۋعا / بولادى /
مامان بولۋعا / بولادى /
جامان بولۋعا / بولادى /
ايتپاقشى! جامان بولۋعا / بولمايدى /!
توپقا ءبولىنۋ، توپ باسشىلارىن سايلاۋ، باعالاۋ پاراعىن تاراتۋ.
3. ءۇي جۇمىسىن قورىتىندىلاۋ. توپتارعا تاپسىرما.
1 - ءشى توپقا: ءماتىندى ساحنالاۋ.
2 - ءشى توپقا: مازمۇنداۋ.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. – بۇگىنگى ساباقتى اباي اتانىڭ «عىلىم تاپپاي ماقتانبا» ولەڭىمەن باستايىق. (ولەڭدى جاتقا ايتۋ)
-. اباي اتانىڭ بەس اسىل ءىس دەپ وتىرعانى نەلەر؟ تالاپ. ەڭبەك. تەرەڭ وي. قاناعات. راقىم.
- بەس اسىل ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
- ەندى ادام بويىنداعى جاعىمدى، جاعىمسىز قاسيەتتەردى ەسكە تۇسىرەيىك.
جاعىمدى: ادەپتى، ىزەتتى، ادال، سىپايى، يناباتتى، ەڭبەكقور، العىر
جاعىمسىز: وتىرىكشى، دورەكى، ىزاقور، ناداندىق، اشۋلانشاق، ەرىنشەك، جالقاۋ
- جاعىمسىز قاسيەتتەردىڭ ەڭ ناشارى نە دەپ ويلايسىڭدار؟ (ىزاقورلىق جانە ەرىنشەكتىك.) ودان اۋلاق بولۋىمىز كەرەك.
ماعىنانى تانۋ.
- ولاي بولسا، بالالار، ءبىز بۇگىن ش. قۇدايبەردييەۆتىڭ وسى تاقىرىپتاعى «ىزاقور»، «ەرىنشەك» ولەڭدەرىن وقيمىز. شاكارىم سۋرەتى ينتەراكتيۆتى تاقتادا كورىنىپ تۇرادى. اۆتور تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ.
شاكارىم قۇدايبەردييەۆ 1858 جىلى 11 - شىلدەدە سەمەي وبلىسى، اباي اۋدانىندا تۋعان. ونىڭ اكەسى قۇدايبەردى - ەل بيلەۋشى اعا سۇلتان قۇنانباي وسكەنبايەۆتىڭ بالاسى، ابايدىڭ تۋعان اعاسى. قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، جازۋشى، فيلوسوف، تاريحشى، اۋدارماشى، سازگەر.
4. وقۋلىقپەن جۇمىس.
«ىزاقور» ولەڭىن مانەرلەپ وقۋ، تالداۋ.
- ولەڭ كىمگە ارنالعان؟
- ولەڭدەگى نەگىزگى ويدى انىقتايتىن شۋماقتى تاپ.
- ەگەر اشۋ قىسقان كەزدە نە ىستەۋ كەرەك؟
اشۋ قىسقان كەزدە ءوزىڭدى ءوزىڭ ۇستاي ءبىل.
اشۋلانعان كەزدە 1 - دەن 10 - عا دەيىن ىشتەي سانا.
جاقسى نارسە تۋرالى ويلا.
ءوزىڭدى ۇستامدى، سابىرلى اداممىن دەپ ەسەپتە.
باسقا ادامداردى رەنجىتەتىنىڭدى ويلا.
سوڭىنان وكىنەتىنىڭدى ەسىڭە ال.
اشۋدى اقىلعا جەڭدىر.
5. سەرگىتۋ ءساتى.
قىرعا شىقساڭ ورلەپ، (قولدارىن كەزەك – كەزەك جوعارى كوتەرەدى)
مۇنىڭ اتى – ەڭبەك. (ەكى قولىن جايادى)
كەستە تىكسەڭ، زەرلەپ، (وڭ قولىن ينە ۇستاپ قيمىل كورسەتەدى)
مۇنىڭ اتى – ەڭبەك. (ەكى قولىن جايادى)
ساباعىڭدى جوندەپ (جانىنداعى كورشىسىنە قاراپ قاراپ قولىن جايادى)
ازىرلەنسىن – ەڭبەك. (ەكى قولىن جايادى)
قيىندىقتىڭ ءبارىن (قۇشاعىن اشادى)
ەڭبەك قانا جەڭبەك. (ەكى قولىن جوعارى)
-«ادال ەڭبەك» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
6. توپتاستىرۋ.
ەرىنشەك: نادان ولاق ويسىز ۇيقىشىل جالقاۋ
ولاي بولسا، شاكارىمنىڭ «ەرىنشەك» ولەڭىن وقىپ كورەيىك. مانەرلەپ وقۋ، تالداۋ. «حارەكەت» دەگەن سوزگە تۇسىنىك بەرىپ كەتۋ.
- اقىن ەرىنشەكتى قالاي سۋرەتتەيدى؟ (وقۋشىلار ءوز پىكىرىن ايتادى)
- جامان مىنەزدەن قالاي ارىلۋعا بولادى؟
7. داپتەرمەن جۇمىس. ماقالداردى جازۋ.
8. وي تولعاۋ.- ءقازىر وسى وقىلعان، ولەڭدەر، ايتىلعان ماقال - ماتەلدەر نەگىزىندە شىعارماشىلىق تاپسىرمالار ورىندايىق. (قۇرمانعازىنىڭ كۇيىن ورتاشا داۋىسىمەن ورىندالادى).
1 - توپقا: ىزاقور ادامنىڭ بەينەسىن سالۋ.
2 - توپقا: ەرىنشەك بالانىڭ سۋرەتىن سالۋ.
ش. قۇدايبەردييەۆ. ادامنىڭ ناشار مىنەزى جۇكتەۋ
You Might Also Like
