جاڭا تەحنولوگيالار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ
جاڭا تەحنولوگيالار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ
«ساباق بەرۋ – ۇيرەنشىكتى جاي عانا شەبەرلىك ەمەس، ول جاڭادان جاڭانى تاباتىن ونەر»
(جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ)
بۇگىنگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى نەگىزگى تالاپ - ساباقتا ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالىق ادىستەرىن قولدانا وتىرىپ وقۋشىلاردى وزدىگىنەن شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەي الاتىن دەڭگەيگە جەتكىزۋ.
جاڭا زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋ - وزەكتى ماسەلە، شىعارماشىلىق قابىلەتى مول، جان – جاقتى دامىعان ازامات تاربيەلەۋدە جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا قاجەت.
ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ بيىلعى جىلدىڭ «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» اتتى جولداۋىندا قازاقستانداعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىندا تۇرعان نەگىزگى ماسەلەلەرگە توقتالىپ ءوتتى. جولداۋدىڭ ءبىزدىڭ الدىمىزعا، ياعني ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرى الدىنا قويىپ وتىرعان باستى مىندەتى – ەلىمىزدەگى ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق ۇلگىسىن الەمدىك ستاندارتتارعا سايكەستەندىرە وتىرىپ، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ. ياعني اركىمنىڭ جەكە قابىلەتىن ەسكەرە وتىرىپ، ونىڭ بىلىمگە دەگەن قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرۋ، قوعامنىڭ ءاربىر مۇشەسىنىڭ تولىققاندى ءبىلىم الۋ ءۇشىن تەڭ دارەجەدە جاعداي تۋعىزۋ.
سوندىقتان قازىرگى جاڭا فورماسيا ۇستازى الەمدىك ستاندارتتار دەڭگەيىندە ساپالى ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىن جولعا قويۋعا ءتيىستى.
ول ءۇشىن ءوزىمىزدىڭ شىعارماشىلىق الەۋەتىمىزدى دامىتاتىن تۇجىرىمداما جاساپ، كوپ زەرتتەپ، زەردەلەپ، ىزدەنۋ كەرەكپىز. ياعني بىرەۋدەن تالاپ ەتۋ ءۇشىن، بىرىنشىدەن وزىمىزگە تالاپ قويا ءبىلۋ كەرەكپىز. «تال بەسىكتەن – جەر بەسىككە دەيىن» دەگەن ءبىزدىڭ ۇلتتىق فيلوسوفيامىزدىڭ استارىندا ۇلكەن ءمان - ماعىنا، تەرەڭ وي جاتىر. ءوزى يگەرگەن، ءوز بويىندا قالىپتاسقان قاسيەتتەردى عانا ۇستاز شاكىرتىنە دارىتا الادى.
سول سەبەپتى پەداگوگيكالىق شىعارماشىلىقتى دامىتۋعا باعىتتالعان جاڭا مازمۇن مەن فورمالارعا نەگىزدەلگەن، فيلوسوفياسى وزگەشە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋدىڭ تۇجىرىمداماسىن جاساۋ ءار ۇستازدىڭ پارىزى.
اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ باستى تيىمدىلىگى – بۇل ۇستازعا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ساباقتارىنداعى ءپانارالىق بايلانىستى كۇشەيتە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋگە جانە جەكە قابىلەتتەرىن كورە ءبىلىپ، ونى دامىتۋعا تولىق جاعداي جاساۋى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى – قازاق ءتىلىن جاڭا تەحنولوگيالار ارقىلى وقىتۋ ءىسى كۇننەن - كۇنگە وزەكتى بولىپ كەلەدى. وسى تەحنولوگيالاردىڭ ىشىندە جوبالاۋ ءادىسى ارقىلى وقىتۋ – ءتىل ۇيرەنۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن ءتىل ۇيرەنۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋىنە يگى ىقپال ەتەتىن ءتيىمدى جۇيە بولىپ تابىلادى
تالداۋ ارقىلى ۇستاز وقۋشىلاردىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پانىنەن جالپى ءبىلىم دەڭگەيلەرىن جەتە بىلەتىن بولادى. سونىڭ ناتيجەسىندە ول «نەگە؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەيدى.
• جوسپارلاۋ ارقىلى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى بويىنشا وقۋشىلاردى الەمدىك دەڭگەيدە وقىتۋدىڭ باعىتتارىن اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ارقىلى جوسپارلايدى.
• ۇيىمداستىرۋ ارقىلى وقىتۋشى مەن وقۋشى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ساقتاي وتىرىپ، وزىندىك كوزقاراسىن دامىتۋعا بايلانىستى ءتۇرلى جۇمىستاردى اتقارادى.
باقىلاۋ ارقىلى اقپاراتتىق تەحنولوگيانى پايدالانا وتىرىپ، ءبىلىم دەڭگەيلەرىنە باقىلاۋ جاساۋ، وقۋشىنىڭ جەتىستىكتەرىنە تالداۋ جاساپ، تۇزەتۋ جۇمىستارىنا بايلانىستى ماقسات قويۋ.
«ساباق بەرۋ – ۇيرەنشىكتى جاي عانا شەبەرلىك ەمەس، ول جاڭادان جاڭانى تاباتىن ونەر»
(جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ)
بۇگىنگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى نەگىزگى تالاپ - ساباقتا ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالىق ادىستەرىن قولدانا وتىرىپ وقۋشىلاردى وزدىگىنەن شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەي الاتىن دەڭگەيگە جەتكىزۋ.
جاڭا زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋ - وزەكتى ماسەلە، شىعارماشىلىق قابىلەتى مول، جان – جاقتى دامىعان ازامات تاربيەلەۋدە جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا قاجەت.
ەلباسىمىز ن. ءا. نازاربايەۆ بيىلعى جىلدىڭ «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» اتتى جولداۋىندا قازاقستانداعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ الدىندا تۇرعان نەگىزگى ماسەلەلەرگە توقتالىپ ءوتتى. جولداۋدىڭ ءبىزدىڭ الدىمىزعا، ياعني ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرى الدىنا قويىپ وتىرعان باستى مىندەتى – ەلىمىزدەگى ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق ۇلگىسىن الەمدىك ستاندارتتارعا سايكەستەندىرە وتىرىپ، ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ. ياعني اركىمنىڭ جەكە قابىلەتىن ەسكەرە وتىرىپ، ونىڭ بىلىمگە دەگەن قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرۋ، قوعامنىڭ ءاربىر مۇشەسىنىڭ تولىققاندى ءبىلىم الۋ ءۇشىن تەڭ دارەجەدە جاعداي تۋعىزۋ.
سوندىقتان قازىرگى جاڭا فورماسيا ۇستازى الەمدىك ستاندارتتار دەڭگەيىندە ساپالى ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىن جولعا قويۋعا ءتيىستى.
ول ءۇشىن ءوزىمىزدىڭ شىعارماشىلىق الەۋەتىمىزدى دامىتاتىن تۇجىرىمداما جاساپ، كوپ زەرتتەپ، زەردەلەپ، ىزدەنۋ كەرەكپىز. ياعني بىرەۋدەن تالاپ ەتۋ ءۇشىن، بىرىنشىدەن وزىمىزگە تالاپ قويا ءبىلۋ كەرەكپىز. «تال بەسىكتەن – جەر بەسىككە دەيىن» دەگەن ءبىزدىڭ ۇلتتىق فيلوسوفيامىزدىڭ استارىندا ۇلكەن ءمان - ماعىنا، تەرەڭ وي جاتىر. ءوزى يگەرگەن، ءوز بويىندا قالىپتاسقان قاسيەتتەردى عانا ۇستاز شاكىرتىنە دارىتا الادى.
سول سەبەپتى پەداگوگيكالىق شىعارماشىلىقتى دامىتۋعا باعىتتالعان جاڭا مازمۇن مەن فورمالارعا نەگىزدەلگەن، فيلوسوفياسى وزگەشە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋدىڭ تۇجىرىمداماسىن جاساۋ ءار ۇستازدىڭ پارىزى.
اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ باستى تيىمدىلىگى – بۇل ۇستازعا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ساباقتارىنداعى ءپانارالىق بايلانىستى كۇشەيتە وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋگە جانە جەكە قابىلەتتەرىن كورە ءبىلىپ، ونى دامىتۋعا تولىق جاعداي جاساۋى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى – قازاق ءتىلىن جاڭا تەحنولوگيالار ارقىلى وقىتۋ ءىسى كۇننەن - كۇنگە وزەكتى بولىپ كەلەدى. وسى تەحنولوگيالاردىڭ ىشىندە جوبالاۋ ءادىسى ارقىلى وقىتۋ – ءتىل ۇيرەنۋشىنىڭ ءوز بەتىمەن ءتىل ۇيرەنۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرۋىنە يگى ىقپال ەتەتىن ءتيىمدى جۇيە بولىپ تابىلادى
تالداۋ ارقىلى ۇستاز وقۋشىلاردىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت پانىنەن جالپى ءبىلىم دەڭگەيلەرىن جەتە بىلەتىن بولادى. سونىڭ ناتيجەسىندە ول «نەگە؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەيدى.
• جوسپارلاۋ ارقىلى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت ءپانى بويىنشا وقۋشىلاردى الەمدىك دەڭگەيدە وقىتۋدىڭ باعىتتارىن اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ارقىلى جوسپارلايدى.
• ۇيىمداستىرۋ ارقىلى وقىتۋشى مەن وقۋشى اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ساقتاي وتىرىپ، وزىندىك كوزقاراسىن دامىتۋعا بايلانىستى ءتۇرلى جۇمىستاردى اتقارادى.
باقىلاۋ ارقىلى اقپاراتتىق تەحنولوگيانى پايدالانا وتىرىپ، ءبىلىم دەڭگەيلەرىنە باقىلاۋ جاساۋ، وقۋشىنىڭ جەتىستىكتەرىنە تالداۋ جاساپ، تۇزەتۋ جۇمىستارىنا بايلانىستى ماقسات قويۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
«ۇستاز – اتى بيىك، ءارى ماڭگىلىك» مەرەكەلىك ءىس شاراعا ارنالعان سەنارييى
