جاقسىلىق جان جادىراتادى
ءوزىن ءوزى تانۋ 9 سىنىپ
تاقىرىبى: جاقسىلىق جان جادىراتادى
قۇندىلىق: جان تىنىشتىعى.
قاسيەتتەرى: جاقسىلىق جاساۋ، ىزگىلىك، مەيىرىمدىلىك.
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ وتانعا، اتا اناعا دەگەن نازىك سەزىمىن، سۇيىسپەنشىلىگىن قۇندىلىعىنان تۋىندايتىنى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
• وقۋشىلارعا كوڭىلدىڭ تازالىعى ارقىلى رياسىز سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءمانىڭ ۇعىندىرۋ؛
• وقۋشىلاردى ىزگىلىككە، مەيىرىمدىلىككە قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
• وقۋشىلاردى وتانعا، اتا اناعا، ادامزاتقا قايىرىمدى، ادال بولۋىنا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: وقۋلىق، داپتەر، ءۇنتاسپا، سلايد.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ.
وقۋ قۇرالدارىنا نازار اۋدارۋ 5ت بويىنشا.
تىنىشتىق ءساتى: «كۇننىڭ نۇرى» (مۋزىكا اۋەنىمەن 7مين)
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق قولدارىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز. ويشا ايتىڭىز: «مەن نۇرلىمىن... نۇر مەنىڭ ىشىمدە... مەن نۇرمىن»
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
ەندى جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى. راحمەت.
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراپ، بەكىتۋ:
«ءسوز قۇدىرەتى» 51 - 53 بەت
1. جاقسى ءسوز، شىنايى تىلەك ادامعا قالاي اسەر ەتەدى؟
2. اجەسى نەمەرەسىنە « جاقسى ءسوز جامان ىرىس» دەگەندى قالاي ءتۇسىندىرىپ بەردى؟
3. جاقسىلىق، جاماندىق دەگەن ۇعىمداردى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
4. جاقسى ادامنىڭ بويىندا قانداي قاسيەتتەر بولادى؟
دايەكسوز
بيىك توبەگە شىقساڭ،
كوزىڭ اشىلادى.
جاقسىمەن سويلەسسەڭ،
كوڭىلىڭ اشىلادى. (م. الىمبايەۆ)
ەكى رەت ۇلدارعا، ەكى رەت قىزدارعا ايتقىزۋ.
ناقىل ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
اڭگىمەلەۋ:
«جاقسى ءسوز – جاعىمپازدىق....» تاقىرىبىندا پىكىرتالاس وتكىزۋ. وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن سۇراۋ، اڭگىمەلەسۋ.
شىعارماشىلىق جۇمىس: (جەكە نەمەسە توپپەن)
ماتىندەردى وقى، وي ءبولىس. ءوز ۇسىنىسىڭدى جيناقتاپ، جاقسىلىققا جەتۋ جولى تۋرالى شاعىن اڭگىمە جازدىرۋ.
I. ۇستاز ايتتى:
جاقسى كىسى دەپ سوزىنەن ءىسى كورىنەتىن، ايتقان ءسوزىن كەيىننەن ءوزى ۇستاناتىن كىسىنى ايتادى.
جاقسى كىسى تۇسىنۋگە تىرىسادى، ءبىراق ودان پايدا ىزدەمەيدى. جاي ادام پايدا ىزدەيدى، ءبىراق تۇسىنۋگە تىرىسپايدى.
ادامدى سۇيە دە، جەك كورە دە بىلەتىن ادامدى عانا ادامگەرشىلىگى مول كىسى دەيدى.
ادامگەرشىلىكتەن اجىراعان ادام ۇزاق ۋاقىت كەدەي بولىپ قالماس، ءبىراق مول بايلىققا كەنەلمەيدى. (كونفۋسيي)
II. جاقسىلىق ءتورت ءتۇرلى بولادى.
بىرىنشىدەن، جاقسىلىق جاساۋعا بەيىم ادامدى ءبىز جاقسى ادام دەيمىز.
ەكىنشىدەن، ىزگىلىك پەن كىسىلىكتىڭ ءوزىن دە جاقسىلىق دەيمىز.
ۇشىنشىدەن، ول تاماق، ءدارى جانە پايدالى دەنە تاربيەسى.
تورتىنشىدەن، جاقسىلىق دەپ فلەيتادا ويناۋدى، تەاترداعى ويىندى ت. س. س، ونەردى ايتادى. (پلاتون)
III. ادامنىڭ ۇستانعان كوزقاراسىن وعان رەنىش تۋعىزباي وزگەرتۋدىڭ ءتاسىلى:
ادامنىڭ جاقسى قاسيەتتەرىن كوتەرمەلەپ، شىن پەيىلدەن مويىنداۋدان باستا؛
ادامداردىڭ قاتەلىكتەرىن ايتقاندا، مۇنى جاناما تۇردە كورسەت؛
ادامدى ءاربىر، ءتىپتى ەڭ ەلەۋسىز تابىسى ءۇشىن ماقتا جانە سوزدەرىڭ شىن كوڭىلدەن شىعاتىن بولسىن؛
كوتەرمەلەۋدى ءجيى پايدالان؛
ونىڭ جاقسى اتتى ەكەنىن ءبىلدىر ول سوعان سايكەس ءومىر ءسۇرسىن. دەيل كارنەگي
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
56 بەت « نامىس» مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى:
ەندى كوزىمىزدى جۇمىپ وسى ساباقتا ايتىلعان ويلار مەن ىستەردى وي ەلەگىنەن وتكىزىپ كورەيىكشى. بارلىق ايتىلعان جاقسى ويلاردى جۇرەگىمىزدىڭ تۇكپىرىنە اپارىپ ورنالاستىرايىق. ەندى كوزدەرىڭدى اشا قويىڭدار. وسىمەن ءبىزدىڭ ساباعىمىز اياقتالدى. بۇگىنگى كۇندەرىڭىز قۋانىش اكەلسىن.
تاقىرىبى: جاقسىلىق جان جادىراتادى
قۇندىلىق: جان تىنىشتىعى.
قاسيەتتەرى: جاقسىلىق جاساۋ، ىزگىلىك، مەيىرىمدىلىك.
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ وتانعا، اتا اناعا دەگەن نازىك سەزىمىن، سۇيىسپەنشىلىگىن قۇندىلىعىنان تۋىندايتىنى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
• وقۋشىلارعا كوڭىلدىڭ تازالىعى ارقىلى رياسىز سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ءمانىڭ ۇعىندىرۋ؛
• وقۋشىلاردى ىزگىلىككە، مەيىرىمدىلىككە قاسيەتتەرىن دامىتۋ؛
• وقۋشىلاردى وتانعا، اتا اناعا، ادامزاتقا قايىرىمدى، ادال بولۋىنا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: وقۋلىق، داپتەر، ءۇنتاسپا، سلايد.
ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ.
وقۋ قۇرالدارىنا نازار اۋدارۋ 5ت بويىنشا.
تىنىشتىق ءساتى: «كۇننىڭ نۇرى» (مۋزىكا اۋەنىمەن 7مين)
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق قولدارىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز. ويشا ايتىڭىز: «مەن نۇرلىمىن... نۇر مەنىڭ ىشىمدە... مەن نۇرمىن»
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
ەندى جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى. راحمەت.
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراپ، بەكىتۋ:
«ءسوز قۇدىرەتى» 51 - 53 بەت
1. جاقسى ءسوز، شىنايى تىلەك ادامعا قالاي اسەر ەتەدى؟
2. اجەسى نەمەرەسىنە « جاقسى ءسوز جامان ىرىس» دەگەندى قالاي ءتۇسىندىرىپ بەردى؟
3. جاقسىلىق، جاماندىق دەگەن ۇعىمداردى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
4. جاقسى ادامنىڭ بويىندا قانداي قاسيەتتەر بولادى؟
دايەكسوز
بيىك توبەگە شىقساڭ،
كوزىڭ اشىلادى.
جاقسىمەن سويلەسسەڭ،
كوڭىلىڭ اشىلادى. (م. الىمبايەۆ)
ەكى رەت ۇلدارعا، ەكى رەت قىزدارعا ايتقىزۋ.
ناقىل ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
اڭگىمەلەۋ:
«جاقسى ءسوز – جاعىمپازدىق....» تاقىرىبىندا پىكىرتالاس وتكىزۋ. وقۋشىلاردىڭ ءوز ويلارىن سۇراۋ، اڭگىمەلەسۋ.
شىعارماشىلىق جۇمىس: (جەكە نەمەسە توپپەن)
ماتىندەردى وقى، وي ءبولىس. ءوز ۇسىنىسىڭدى جيناقتاپ، جاقسىلىققا جەتۋ جولى تۋرالى شاعىن اڭگىمە جازدىرۋ.
I. ۇستاز ايتتى:
جاقسى كىسى دەپ سوزىنەن ءىسى كورىنەتىن، ايتقان ءسوزىن كەيىننەن ءوزى ۇستاناتىن كىسىنى ايتادى.
جاقسى كىسى تۇسىنۋگە تىرىسادى، ءبىراق ودان پايدا ىزدەمەيدى. جاي ادام پايدا ىزدەيدى، ءبىراق تۇسىنۋگە تىرىسپايدى.
ادامدى سۇيە دە، جەك كورە دە بىلەتىن ادامدى عانا ادامگەرشىلىگى مول كىسى دەيدى.
ادامگەرشىلىكتەن اجىراعان ادام ۇزاق ۋاقىت كەدەي بولىپ قالماس، ءبىراق مول بايلىققا كەنەلمەيدى. (كونفۋسيي)
II. جاقسىلىق ءتورت ءتۇرلى بولادى.
بىرىنشىدەن، جاقسىلىق جاساۋعا بەيىم ادامدى ءبىز جاقسى ادام دەيمىز.
ەكىنشىدەن، ىزگىلىك پەن كىسىلىكتىڭ ءوزىن دە جاقسىلىق دەيمىز.
ۇشىنشىدەن، ول تاماق، ءدارى جانە پايدالى دەنە تاربيەسى.
تورتىنشىدەن، جاقسىلىق دەپ فلەيتادا ويناۋدى، تەاترداعى ويىندى ت. س. س، ونەردى ايتادى. (پلاتون)
III. ادامنىڭ ۇستانعان كوزقاراسىن وعان رەنىش تۋعىزباي وزگەرتۋدىڭ ءتاسىلى:
ادامنىڭ جاقسى قاسيەتتەرىن كوتەرمەلەپ، شىن پەيىلدەن مويىنداۋدان باستا؛
ادامداردىڭ قاتەلىكتەرىن ايتقاندا، مۇنى جاناما تۇردە كورسەت؛
ادامدى ءاربىر، ءتىپتى ەڭ ەلەۋسىز تابىسى ءۇشىن ماقتا جانە سوزدەرىڭ شىن كوڭىلدەن شىعاتىن بولسىن؛
كوتەرمەلەۋدى ءجيى پايدالان؛
ونىڭ جاقسى اتتى ەكەنىن ءبىلدىر ول سوعان سايكەس ءومىر ءسۇرسىن. دەيل كارنەگي
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ:
56 بەت « نامىس» مانەرلەپ وقىپ كەلۋ.
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى:
ەندى كوزىمىزدى جۇمىپ وسى ساباقتا ايتىلعان ويلار مەن ىستەردى وي ەلەگىنەن وتكىزىپ كورەيىكشى. بارلىق ايتىلعان جاقسى ويلاردى جۇرەگىمىزدىڭ تۇكپىرىنە اپارىپ ورنالاستىرايىق. ەندى كوزدەرىڭدى اشا قويىڭدار. وسىمەن ءبىزدىڭ ساباعىمىز اياقتالدى. بۇگىنگى كۇندەرىڭىز قۋانىش اكەلسىن.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: نولمەن اياقتالاتىن سانداردى ءبولۋ
