InfoHub Logo

ءوز تاجىريبيەمنەن اشىق ساباق
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جازباشا قوسۋ جانە ازايتۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ەكى تاڭبالى سانداردى باعان تۇرىندە جازىپ جانە سايكەس شىعارۋ الگوريتمىن پايدالانىپ، قوسۋدى، ازايتۋدى ورىنداۋدى ۇيرەتۋ.
وي - ءورىسىن، لوگيكالىق ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، تانىم قابىلەتتەرىن، جەكە جۇمىس جاساۋ داعدىلارىن، ماتەماتيكالىق ءتىلىن دامىتۋ.
ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىققا توسەلدىرۋ، ۋاقىتتى ۇنەمدى پايدالانۋعا جەتەلەۋ.

ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. جازباشا قوسۋ جانە ازايتۋعا بايلانىستى تاپسىرمالار ورىنداۋ؛
2. الگوريتم بويىنشا جۇمىس جاساتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: ديالوگتىق، ويىن، شىعارماشىلىق، الگوريتم بويىنشا جۇمىس.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: ۇلەستىرمە، كەستەلەر، گەومەتريالىق پىشىندەر.

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
 وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ. (كەزەكشىنىڭ مالىمدەمەسى)
پسيحولوگيالىق دايىندىق.
عىلىمنىڭ سىرىن ۇعىنا،
شىعامىز ءبىلىم شىڭىنا.
ۇقىپتىلىق پەن زەرەكتىك
جەتكىزەدى بىزدەردى
ماتەماتيكا سىرىنا.
- وتىرا قويىڭدار! سەندەردى بار عىلىمنىڭ سىرىنا جەتەلەيتىن ماتەماتيكا ساباعىمىزدى باستايىق.

ءىى. ءبىلىمدى بەكىتۋ.
 «ماتەماتيكا» وي قوزعاۋ.
- بالالار مىنا سوزگە نازار اۋدارايىق.
- ماتەماتيكا سوزىندە نەشە ءارىپ، نەشە دىبىس بار؟
- ءار ءارىپتى جەكە - جەكە قانداي ماتەماتيكالىق تەرمينمەن بايلانىستىرۋعا
بولادى؟
م - مىسال
ا - ازايتۋ، ايىرما، ازايعىش.
ت - تەڭدەۋ، تەڭدىك، تەڭسىزدىك.
ە - ەسەپ.
م - مەتر
ا - ازايتقىش.
ت - ەڭدەۋ.
ي - يگەرك.
ك - كەسىندى.
ا - ايىرما.
- بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىزدا مەن سىزدەرگە ماتەماتيكا ءسوزىنىڭ سوڭعى دىبىسى «ا» دىبىسىنان باستالاتىن «الگوريتم» دەگەن ۇعىممەن تانىستىرعىم كەلىپ وتىر. (ءسوزدى ءىلۋ.) الگوريتم ءسوزىن ەستىگەندەرىڭ بار ما، ول ءسوزدى قايدان كەزدەستىردىڭدەر؟

- بۇل ۇعىممەن تانىسپاس بۇرىن وتكەن ماتەريال بويىنشا ەرەجەنى ەسكە ءتۇسىرىپ الايىق.
- ەكى تاڭبالى سانداردى ەكى تاڭبالى ساندارعا قالاي قوسىمىز؟
- ەكى تاڭبالى سانداردان ەكى تاڭبالى سانداردى قالاي ازايتامىز؟
(ەرەجەنى ايتقىزۋ)
- دۇرىس ايتاسىڭدار. ەندى وسى ەرەجەگە سۇيەنە وتىرىپ جۇمىس جاساۋدىڭ رەتىن كورسەتەتىن نۇسقاۋدى الگوريتم دەپ اتايدى ەكەنبىز. سوندا الگوريتم ۇعىمى - ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن قاي امالدى، قاي ءىستى قاي رەتپەن ورىنداۋدى كورسەتەتىن نۇسقاۋ دەسەك بولادى.

ءىىى. جاڭا ساباق.
 ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن حابارلاۋ.
- مىسالى مەن بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ الگوريتمىمەن تانىستىرىپ وتەيىن:
جۇمىس الگوريتمى:
1. ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىمەن تانىسامىز.
2. داپتەرمەن جۇمىس - كۇن رەتى، كوركەم جازۋ، تالداۋ جۇمىسى.
3. «مەن ويلاعان ساندى تاپ» ويىنى.
4. ماتەماتيكالىق الگوريتم بويىنشا جازباشا قوسۋ ازايتۋدى ۇيرەنەمىز.
5. تاپسىرمالار ورىنداۋ بارىسىندا العان بىلىمدەرىمىزدى ەستە ساقتايمىز. «كىم تاپقىر؟» ويىنى.
6. بوي سەرگىتەمىز.
7. ساباقتا نە ۇيرەنگەنىمىزدى تالدايمىز.
8. ۇيگە تاپسىرما الامىز.
9. ساباق بارىسىنداعى جەتىستىكتەرىمىزدى باعالايمىز.
جاقسى باعا الۋ جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ.
ءبىزدىڭ نەگىزگى ناتيجەمىز - جاڭا ءبىلىمدى تولىق يگەرۋ بولماق.
بۇگىنگى ساباعىمىزدا ەكى تاڭبالى ساندارعا ەكى تاڭبالى سانداردى الگوريتم بويىنشا قوسۋدى جانە سايكەسىنشە ازايتۋدى ۇيرەنەتىن بولامىز.

● داپتەرمەن جۇمىس.
- داپتەرمەن جۇمىستى جۇرگىزۋ.
- كوركەم جازۋ جانە تالداۋ.
3. «مەن ويلاعان ساندى تاپ» ويىنى
- مەن ويلاعان ساندى تەڭدەۋ قۇرا وتىرىپ تاپ.
1. مەن ءبىر سان ويلادىم وعان 45 - ءتى قوسقاندا قوسىندىنىڭ ءمانى 50 - گە تەڭ بولدى. مەن ويلاعان قوسىلعىشتى تاپ. ح +45= 50 ح = 5
2. 12 سانىنا مەن ويلاعان ساندى قوسقاندا، قوسىندىنىڭ ءمانى 52 - گە تەڭ بولدى. مەن ويلاعان قوسىلعىشتى تاپ. 12+ ح = 52 ح = 40
3. مەن ويلاعان ساننان 10 - دى ازايتقاندا، ايىرمانىڭ ءمانى 90 - عا تەڭ بولدى. مەن ويلاعان ازايتقىشتى تاپ. ح - 10 = 90 ح = 100
4. 560 سانىنان مەن ويلاعان ساندى ازايتقاندا ايىرمانىڭ ءمانى 60 - قا تەڭ بولدى. مەن ويلاعان ازايعىشتى تاپ. 560 - ح= 60 ح= 500