سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋدا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ
جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋدا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ
تاۋەلسىز ەل تىرەگى – ءبىلىمدى ۇرپاق دەسەك، جاڭا ءداۋىردىڭ كۇن تارتىبىندە تۇرعان ماسەلە - ءبىلىم بەرۋ، عىلىمدى دامىتۋ. وركەنيەت بىتكەننىڭ وزەگى، عىلىم، تاربيە ەكەندىگىنە ەشكىمنىڭ تالاسى جوق. وسى ورايدا ءبىلىم ورداسى – مەكتەپ، ال مەكتەپتىڭ جانى – مۇعالىمدەردىڭ باستى مىندەتى – ءوز ۇلتىنىڭ تاريحىن، مادەنيەتىن، ءتىلىن قاستەرلەي جانە ونى جالپى ازاماتتىق دەڭگەيدەگى رۋحاني قۇندىلىقتارعا ۇشتاستىرا بىلەتىن تۇلعا تاربيەلەۋ.

مۇعالىمدەردىڭ الدىنا قويىلىپ وتىرعان باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ ءادىس – تاسىلدەرىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرۋ جانە جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانى مەڭگەرۋ. وسىعان وراي، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءبىلىم تۋرالى» زاڭىندا «ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باسىم مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ، ءبىلىم بەرۋدى اقپاراتتاندىرۋ، حالىقارالىق عالامدىق كوممۋنيكاسيالىق جەلىلەرگە شىعۋ» دەپ اتاپ كورسەتىلگەن.
جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا – ءمۇعالىمنىڭ كاسىبي قىزمەتىن جاڭارتۋشى جانە ساتىلانىپ جوسپارلانعان ناتيجەگە جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ءىس – ارەكەتتەر جيىنتىعى. جاڭا تەحنولوگيالاردا باستى مىندەت – وقۋشىنىڭ وقۋ – تانىمدىق ارەكەتىن جانداندىرا وتىرىپ، العا قويعان ماقساتقا تولىقتاي جەتۋ.

وقىتۋ ءۇردىسىن جانداندىرۋ وقۋشىلاردىڭ وقۋ ماتەريالىنىڭ تەوريالىق مازمۇنىن يگەرۋ جونىندەگى ەڭبەكتى ءتيىمدى ۇيىمداستىرۋ جانە ولاردىڭ تاجىريبەلىك ىسكەرلىگى مەن داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ بولىپ تابىلادى. وقۋ ءۇردىسىنىڭ تيىمدىلىگى مەن ساپاسى ءمۇعالىمنىڭ ادىستەمەلىك دايىندىعى جانە ساباق جۇرگىزۋ تاسىلدەرى مەن ادىستەرىنە، جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالىق تەحنولوگيالاردى يگەرۋلەرىنە تىكەلەي بايلانىستى بولادى.

جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ باستى مىندەتى – وقۋشىنىڭ وقۋ – تانىمدىق ارەكەتىن جانداندىرا وتىرىپ، العا قويعان ماقساتقا تولىقتاي جەتۋ بولىپ تابىلسا، پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا كاسىپتىك قىزمەتتىڭ ەرەكشە ءتۇرى بولىپ ەسەپتەلەدى. وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن مەڭگەرۋ مۇعالىمنەن وراسان زور ىسكەرلىك پەن شىعارماشىلىققا نەگىزدەلگەن ىزدەنىستەردى قاجەت ەتەدى. وسىنداي ماقسات كوزدەگەن جۇيەلى ىزدەنىستەر ءمۇعالىمنىڭ جاڭا تەحنولوگيانى مەڭگەرىپ، يننوۆاسيالىق جەتىلۋىنە اكەلەدى.
جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيامەن جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن تومەندەگىدەي العىشارتتار كەرەك: وقۋ ءۇردىسىن ينتەنسيۆتەندىرۋدى جاپپاي قولعا الۋ، وقۋشىلاردىڭ ساباقتاستىعىن بولدىرماۋ شارالارىن كەشەندى تۇردە قاراستىرۋ، ونىڭ عىلىمي – ادىستەمەلىك، وقىتۋ – ادىستەمەلىك، ۇيىمداستىرۋشىلىق سەبەپتەرىنە ۇنەمى تالداۋ جاساپ، نازاردا ۇستاۋ، جاڭا بۋىن وقۋلىقتارىنىڭ مازمۇنىن زەرتتەپ ءبىلۋ، پاندىك ءبىلىم ستاندارتىمەن جەتە تانىسۋ، ءبىلىمدى دەڭگەيلەپ بەرۋ تەحنولوگياسىن يگەرۋ ارقىلى وقۋشىلارعا ءبىلىمدى مەملەكەتتىك ستاندارت دەڭگەيىندە يگەرتۋگە قول جەتكىزۋ، وقۋ ءۇردىسىن ىزگىلەندىرۋ مەن دەموكراتيالاندىرۋدى ۇنەمى باسشىلىققا الۋ.

جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ پەداگوگيكالىق نەگىزگى قاعيدالارى:
- بالاعا ىزگىلىك تۇرعىسىنان قاراۋ
- وقىتۋ مەن تاربيەنىڭ بىرلىگى
- بالانىڭ تانىمدىق كۇشىن قالىپتاستىرۋ جانە دامىتۋ
- بالانىڭ ءوز بەتىمەن ارەكەتتەنۋ ادىستەرىن مەڭگەرتۋ
- بالانىڭ تانىمدىق جانە شىعارماشىلىق يكەمدىلىگىن دامىتۋ
- ءار وقۋشىنى ونىڭ قابىلەتى مەن مۇمكىندىگىنە وراي وقىتۋ
- بارلىق وقۋشىلاردىڭ دامۋى ءۇشىن جۇيەلى جۇمىس ىستەۋ
- وقۋ ءۇردىسىن وقۋشىنىڭ سەزىنۋى

جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانى مەڭگەرۋ بارىسىندا وقىتۋ مىندەتتەرى جاڭاشا سيپات الادى. ولار: پەداگوگيكالىق قىزمەتتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن ءبىلۋ، وقۋ باعدارلاماسىنىڭ تۇرلەندىرىلگەن نۇسقاۋلارىن قاراستىرۋ، وقۋ ءمودۋلىن قۇراستىرۋ، وقۋ جوبالارىنىڭ مازمۇنىن انىقتاۋ، ءار وقۋشىعا ارنالعان تاپسىرمالار قۇراستىرۋ، وقۋشىلاردىڭ جاڭا ماتەريالداردى مەڭگەرۋى بويىنشا دەڭگەيلەنگەن جاتتىعۋلار جۇيەسىن جاساۋ، وقۋ ارەكەتىنىڭ باعالاۋ كورسەتكىشتەرىن انىقتاۋ.
پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانى يگەرۋگە قويىلاتىن جاڭا مىندەتتەردى مەڭگەرۋ وقىتۋدىڭ ەڭ جوعارى ناتيجەسىنە جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن وقۋ – تاربيە ءۇردىسىن ۇتىمدى ءارى ۇيلەسىمدى جوبالاپ، ۇيىمداستىرىپ باسقارۋدى جۇزەگە اسىرۋعا تىكەلەي بايلانىستى.

جاڭا تەحنولوگيا ۇردىستەرىنىڭ تالابى – وقۋشىلارعا ءبىلىم بەرۋدە بەلگىلەنگەن ماقساتقا جەتۋ، وقۋشىلاردىڭ ءىس – ارەكەتى ارقىلى ويلاۋ داعدىلارىن، وقۋ – تانىمدىق ءىس – ارەكەتىن بەلسەندىرە وتىرىپ، ساباقتاعى ءۇش بىرىككەن ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋعا قول جەتكىزۋ.
بەلگىلى ءبىر دارەجەدە وقۋ – تانىمدىق ءىس – ارەكەتتى بەلسەندىرۋدىڭ قاجەتتىگى تۋىندايدى. مۇندا وقىتۋ ۇردىسىندەگى ادىستەمەلىك جۇيەنىڭ ءوزارا بايلانىسى نەگىزىندە وقۋ – تانىمدىق ءىس – ارەكەت مىندەتتەرىن جۇزەگە اسىرىلۋىن تالاپ ەتىلەدى.

قازىرگى كەزەڭگى قوعام تالابىنا ساي وقىتۋدا جاڭا تەحنولوگيانى پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ وقۋ – تانىمدىق ءىس – ارەكەتىن بەلسەندىرۋدىڭ شىعارماشىل الەۋەتىن كوتەرۋدىڭ ماڭىزى زور.
جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا ارقىلى وقىتۋ بارىسىندا وقۋشىلاردى تۇلعا رەتىندە قالىپتاستىرۋعا بىردەن – ءبىر اسەر ەتەدى. ءمۇعالىم مەن وقۋشىلار بىرلەسىپ وقي وتىرىپ، سۋبەكت – سۋبەكت رەتىندە بولادى. ءمۇعالىمنىڭ ءرولى كوبىنەسە وقۋ ءۇردىسىن ۇيىمداستىرۋشى توپ باسشىسى، وقۋشىلاردىڭ ىنتا – ىقىلاسىن بەلسەندى ەتۋشى قالپىندا كورىنەدى. جاڭا تەحنولوگيا وقۋشىلاردىڭ ءوز ءومىر تاجىريبەسىنە، بىلىمىنە سۇيەنۋلەرىنە نەگىزدەلگەن. سوندىقتاندا ولار ىنتىماقتاستىق پەداگوگيكاسىنىڭ جۇزەگە اسۋىنا، بىرلەسىپ «ارەكەت ەتۋگە»، ساباقتا جايلى دا جاعىمدى پسيحولوگيالىق جاعداي ورناۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى. وقىتۋ ناتيجەسى وقۋشىلاردىڭ ءبىر – بىرىمەن بايلانىس بىرلىگىنەن كورىنىپ، وقۋشىلار وقۋ ناتيجەسىندە ءبىر – ءبىرىنىڭ جاۋاپتىلىعىن سەزىنەدى.

جاڭا تەحنولوگيا قولدانۋدا پراكتيكالىق تۇرعىدا زەرتتەۋشى قاجەت ەتەتىن ديداكتيكا مىندەتتەرىنىڭ بىرىنەن سانالادى. جاڭا تەحنولوگيانى پايدالانۋ ءمۇعالىم مەن وقۋشىنىڭ قارىم – قاتىناس جاعدايىن اسا شەبەرلىك، بىلىمدىلىك، دەموكراتيالىق باعىتتا ۋاقىت تالابىنا ساي تاڭداۋدى قالايدى. پەداگوگيكالىق ۇردىستە جاڭا تەحنولوگيانى ەنگىزىپ، پايدالانۋ مۇعالىمدەردى شەبەرلىك جاعىنان شىڭدايدى.

ەلىمىز ەگەمەندىك الىپ، قوعامدىق ءومىردىڭ بارلىق سالاسىندا، سونىڭ ىشىندە، ءبىلىم بەرۋدە ءجۇرىپ جاتقان دەموكراتيالاندىرۋ مەن ىزگىلەندىرۋ، وسى كەزگە دەيىنگى داعدارىستان شىعاراتىن قۋاتتى تالپىنىستارعا جول اشتى. قازىرگى كەزدە ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى جاسالىپ، الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىنە ەنۋگە باعىت الادى. وسىعان وراي، قازىرگى مەكتەپتەردە وقۋ – تاربيە ۇردىسىنە ەنگىزگەن جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيالار وقۋشىلاردى ءتيىمدى ءبىلىم الۋ جولدارىمەن جانە تۇلعانىڭ جەكە قالىپتاسۋىنداعى ءىس – ارەكەتتەرىنە كەڭ تۇردە قولدانىلۋدا.

پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
1. بۇزاۋباقوۆا ق. ج. جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا. – تاراز، 2003
2. «حح عاسىرداعى قازاق مەكتەبى: دامۋ بولاشاعى» اتتى رەسپۋبليكالىق عىلىمي – پراكتيكالىق كونفەرەنسيا ماتەريالدارى. – الماتى، 2006

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما