جۋان مەن جىڭىشكە
نيكولايەۆسك تەمىر جول ۆوكزالىندا ەكى دوس كەزدەسە كەتتى: ءبىرى جۋان، ءبىرى جىڭىشكە. جۋان جاڭا عانا ۆوكزالدان تاماقتانىپ شىققان ەدى، سوندىقتان ونىڭ ماي تيگەن ەرىندەرى پىسكەن شيەدەي جىلتىراپ تۇرعان. ودان حەرەس پەن فلەردورانج ءيىسى شىعادى. جىڭىشكە جاڭا عانا ۆاگوننان شىققاندىقتان ۇستىنە شاماداندار، تۇيىنشەكتەر، قاتىرما قاعازدار ارقالاپ العان ەدى. ودان ۆەچينا مەن كوفە تۇنباسىنىڭ ءيىسى شىعادى. جىڭىشكەنىڭ سىرتىنان اشاڭ ءجۇزدى ايەلى مەن ۇزىن بويلى، كوزى سىعىرايعان گيمنازيست بالاسى قاراپ تۇر. جۋان جىڭىشكەنى كورىپ:
— پورفيريي! سەنبىسىڭ؟ جارقىنىم-اۋ! كورىسپەگەلى قانشا زامان! — دەپ داۋىستاپ جىبەردى.
— قۇداي-اۋ! — دەپ تاڭىرقادى جىڭىشكە. — ميشا! بالا جاستان بىرگە وسكەن دوسىم! ءوزىڭ قايدان ءجۇرسىڭ؟
دوستار ءۇش قايتارا ءسۇيىسىپ الدى دا، جاسقا تولى كوزدەرىن بىرىنەن-بىرى الماي قاراپ قالدى. ەكەۋى دە ەستەرى كەتىپ ەلجىرەستى.
ءسۇيىسىپ بولعاننان كەيىن جىڭىشكە ءسوز باستادى:
— اينالايىن-اي! ءتىپتى، ويدا جوق ەدىڭ! مىنە، توسىن سىي! ال، كانە، ءوزىڭ جاقسىلاپ بەرى قاراشى! بۇرىن قانداي سۇلۋ بولسا، ءالى سونداي! ەجەلگى مىنەزى، ءسال كەربەزدىگى! وي، قۇدايىم-اي! ال، ءوزىڭ قالاي؟ بايىدىڭ با؟ ۇيلەندىڭ بە؟ كورىپ تۇرسىڭ، مەن ۇيلەنگەم... مىناۋ مەنىڭ ايەلىم لۋيزا، شىققان تەگى ۆانسەنباح... ليۋتەرانكا... ال مىناۋ مەنىڭ بالام نافانايل، ءۇشىنشى كلاسس وقۋشىسى، نافانيا، بۇل مەنىڭ بالا شاقتاعى دوسىم! گيمنازيادا بىرگە وقىعانبىز.
نافانايل ءسال ويلانىپ تۇرىپ باسىنان بوركىن الدى.
— گيمنازيادا بىرگە وقىعانبىز! — دەپ جىڭىشكە ءسوزىن جالعاستىردى، — ەسىڭدە مە، سەنى نە دەپ مازاقتايتىن ەدى! قازىنانىڭ كىتابىن پاپيروسقا كۇيدىرىپ العانىڭ ءۇشىن سەنى گەروسترارت دەپ مازاقتاۋشى ەدى عوي، ال مەنى شاعىم ايتۋدى جاقسى كورگەنىم ءۇشىن ەفيالت دەپ مازاقتاۋشى ەدى. حو-حو... بالا ەدىك! نافانيا، قورىقپا! جاقىن تۇر جانىنا... ال مىناۋ مەنىڭ ايەلىم، شىققان تەگى ۆانسەنباح... ليۋتەرانكا.
نافانيا ءسال ويلانىپ تۇرىپ، اكەسىنىڭ ارتىنا جاسىرىندى.
جۋان ءوزىنىڭ دوسىنا ماساتتانعان پىشىنمەن قاراپ:
— ال، دوسىم، قالىڭ قالاي؟ ءبىر جەردە قىزمەت ەتەسىڭ بە؟ قانداي دارەجەگە جەتتىڭ؟ — دەپ سۇرادى.
— قىزمەت ەتەم، سۇيىكتىم! كوللەجدىك اسەسسور بولىپ ىستەگەنىمە ەكى جىل بولىپ قالدى. ستانيسلاۆىم دا بار. جالاقى ماردىمسىز... ونى قويشى، ءتايىرى! ايەلىم مۋزىكادان ساباق بەرەدى، ءوزىم تابىس ءۇشىن اعاشتان پورتسيگار جاسايمىن. تاماشا پورتسيگارلار! ءارقايسىسىن ءبىر سومنان ساتام. ەگەر كىمدە-كىم ون پورتسيگار، ونان دا كوپ الاتىن بولسا، وعان بىلەسىن عوي، باعاسىن كەمىتىپ بەرەم. قالت-قۇلت ەتىپ كۇن كورىپ ءجۇرمىز. دەپارتامەنتتىڭ وزىندە ىستەگەن ەدىم، ءقازىر مۇندا وسى مەكەمەنىڭ سالاسىنا باستىق بولىپ اۋىستىرىلدىم... وسىندا قىزمەت ىستەيتىن بولام. ال ءوزىڭ قالاي؟ الدەقاشان-اق ستاتسكيي بولىپ العان شىعارسىڭ؟ ا؟
— جوق، سۇيىكتىم، ونان جوعارىلاتا ءتۇس. مەن ءقازىر قۇپيا كەڭەسشى دارەجەسىنە جەتتىم... ەكى جۇلدىزىم بار، — دەدى جۋان. جىڭىشكە كەنەت بوزارىپ كەتىپ، سىلەيىپ قالدى، ازدان سوڭ بەتىندە كۇلكى ءىزى ويناپ، ەكى ەزۋى جىميىپ سالا بەردى: ونىڭ جۇزىنەن، كوزىنەن ۇشقىن توگىلىپ تۇرعان ءتارىزدى بولدى. ءوزى كىرجيىپ، بۇكىرەيىپ، قۇنىسىپ كەتتى... ونىڭ شاماداندارى، تۇيىنشەكتەرى مەن كارتوندارى كىرجيىپ، تىرجيىپ كەتتى... ايەلىنىڭ ۇزىن يەگى ونان بەتەر سورايا ءتۇستى؛ نافانايل ءمۋنديرىنىڭ تۇيمەسىن تۇگەل سالىپ، قازديىپ تۇرا قالدى...
— مەن، جوعارى مارتەبەلىم... جاقسى بولعانى-اي! بىلايىنشا ايتقاندا، بالالىق شاقتاعى دوسىم دەسەم بولادى عوي، مىنە، ەندى اياق استىنان ۇلى دارەجەگە يە بوپ شىققان! حي-حي.
— قوي، بولدى، بولدى! — دەپ جۋان قاباعىن شىتتى. — بۇلايشا سويلەۋدىڭ قاجەتى نە؟ سەن ەكەۋمىز بالا جاستان بىرگە وسكەن دوسپىز عوي — ءبىزدىڭ ارامىزدا شەنگە تابىنۋدىڭ نە كەرەگى بار!
— و، نە دەگەنىڭىز... ونىڭىز قالاي... — دەپ قيقىلدادى جىڭىشكە، ودان بەتەر قۇنىستانا ءتۇسىپ. — جوعارى مارتەبەلىم، ءسىزدىڭ راحىمدى نازارىڭىز... بەينەبىر تىرلىك ءنارى عوي... مىنە، مىناۋ، جوعارى مارتەبەلىم، مەنىڭ بالام نافانايل، ايەلىم لۋيزا، بىلايشا ايتقاندا ليۋتەرانكا.
جۋان وعان بىردەڭە دەپ قارسىلىق ايتپاقشى بولىپ ەدى، جىڭىشكەنىڭ جۇزىنەن سونشالىق ءبىر ينابات كورسەتىپ ەلجىرەي قۇرمەتتەگەندىكتىڭ بەلگىسى شىعا كەلگەنىن كورىپ، قۇپيا كەڭەسشىنىڭ جۇرەگى اينىدى. سوندىقتان ول جىڭىشكەگە سىرت بەردى دە، قوشتاسۋعا قولىن سوزدى.
جىڭىشكە ونىڭ ءۇش ساۋساعىن قىسىپ، بۇكىل كەۋدەسىمەن يىلە "حي-حي-حي" دەپ قيقىلداعان جۇڭگو ءتارىزدى كۇلدى. ايەلى جىميدى. نافانايل اياعىن تارپ ەتكىزىپ قازديىپ تۇرا قالعاندا، فۋراجكاسىن ءتۇسىرىپ الدى. ۇشەۋى دە سۇيسىنگەن سەزىممەن ابىرجىپ قالىستى.
اۋدارعان ب.كەنجەبايەۆ
You Might Also Like
-
بالالاردىڭ پاپاسى مەن ماماسى، ناديا اپايلارى ۇيدە جوق. ولار انا ءبىر جاتاعان قوڭىر ات جەگىپ جۇرەتىن قارت وفيسەردىڭ ۇيىنە بالا شوقىندىرۋ تويىنا كەتكەن. سولاردىڭ كەلۋىن كۇتىپ، گريشا، انيا، الەشا، سونيا ج...
