جۇمباقتار ەلى (سىنىپتان تىس زياتكەرلىك ويىن)
جۇمباقتار ەلى (سىنىپتان تىس زياتكەرلىك ويىن)
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وقۋ بارىسىندا العان بىلىمدەرىن نىعايتۋ. سايىسقا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، ويلاۋ شاپشاڭدىقتارىن دامىتۋ. ۇيىمشىلدىققا، ۇجىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: توپتىق سايىس
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سلايد، ءسوزجۇمباق، جۇمباقتار.
ساباق بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءسوز
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار، بۇگىن «جۇمباقتار ەلى» اتتى سىنىپتان تىس زياتكەرلىك ويىنىمىزدى باستايمىز. الدىمەن جۇمباق دەگەن قايدان شىققان ۇعىم ەكەنىنە توقتالماس بۇرىن ماعان مىنا سۇراققا جاۋاپ بەرىڭدەرشى:
- حالىق اۋىز ادەبيەتىنە نەلەر جاتادى؟ (ەرتەگىلەر، اڭىزدار، وتىرىك ولەڭ، مىسالدار، جۇمباقتار، جاڭىلتپاشتار، ماقال - ماتەل، شەشەندىك سوزدەر، ءتورت تۇلىك تۋرالى جىرلار ت. ب.)
جۇمباق - اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. ول ادامنىڭ ءبىر نارسەنىڭ بەلگىلەرىن ەكىنشى نارسەنىڭ بەلگىلەرى ارقىلى جۇمباقتاپ ايتۋ ونەرى. جۇمباق تاقپاقتاپ، ۇيقاستىرىلىپ ايتىلادى. ول ەرتەدەن كەلە جاتقانمەن ءار ۋاقىتتا حالىق ونىڭ جاڭا تۇرلەرىن ويلاپ شىعارىپ وتىرعان. جۇمباق تۋرالى مۇحتار اۋەزوۆ بىلاي دەگەن ەكەن: «جۇمباق - ادامنىڭ دۇنيەتانۋ جولىنداعى ويىنىڭ، قيالىنىڭ شاماسىن بىلدىرەدى».
جۇمباق - قارىم قاتىناس جاساۋدىڭ ەرەكشە ءبىر قۇرالى. جۇمباقتى شەشۋ، ونى ويلاۋدىڭ ءوزى دە ونەر. ولاي بولسا وسى سايىسىمىز ارقىلى ءوز ونەرىمىزدى، ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالايىق.
- بالالار، وزدەرىڭ تۇسىنگەندەي بۇگىنگى ساباق سايىس ساباق تۇرىنە وتەدى. سايىسقا قاتىسۋعا ەكى توپ كەلىپ وتىر. ولار وزدەرىن تانىستىرا جاتار. ەندى وسى ەكى توپقا ءادىل باعالارىن بەرەتىن ءادىلقازى القالارىمەن تانىسايىق:
مەكتەپ پسيحولوگى
باستاۋىش ادىستەمەلىك بىرلەستىگىنىڭ جەتەكشىسى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
-«جۇمباقتار الەمى» اتتى سايىسىمىز مىنانداي كەزەڭدەردەن تۇرادى:
ءى كەزەڭ. «تانىستىرۋ» (ءار توپ - توپ اتى، ۇرانى جانە سالەمدەسۋىمەن تانىستىرادى.)
ءىى كەزەڭ. «قۇپيا سوزدەر» (ءسوزجۇمباقتىڭ جاۋابىنا ءار توپ ماقال - ماتەل قۇراستىرادى.)
ءىىى كەزەڭ. «پوليگلوت» (جۇمباقتىڭ جاۋابىن ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارۋ كەرەك.)
ءىV كەزەڭ. «جاسىرىنباق» (ەكى توپ وزدەرى دايىنداپ كەلگەن 5 جۇمباق جاسىرۋ)
V كەزەڭ. «وينا دا ويلا ( سۋرەتتەگى بەينەنى قيمىل - ارەكەت، ىم - يشارامەن توپ باسشىسىنا ءتۇسىندىرۋ.)
ال ەندى ءار تاپسىرمانىڭ دۇرىستىعىن ءادىلقازى مۇشەلەرى تەكسەرىپ، ءوز ۇپايلارىن بەرەدى. ونى سايىس سوڭىندا بىلەمىز. ەندەشە، سايىسكەرلەرگە «ىسكە ءسات» دەمەكپىن.
ءى كەزەڭ. تانىستىرۋ.
ەندى توپ مۇشەلەرىمەن تانىسۋعا كوشەيىك. (ءار توپ - توپ اتى، ۇرانى جانە سالەمدەسۋىمەن تانىستىرادى.)
العىرلار تاپقىرلار
ۇرانى: جارىس دەسە جانامىز، بىلەكتى ءبىردى جىعادى،
بۇگىنگى كۇن جارىستا العىرلىقپەن الامىز. ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى.
سالەمدەسۋ:
قيىندىقتان قاشپايمىز. ءبىز دايىنبىز بۇل سايىسقا دوستارىم،
العىرلىقپەن تاپقىرلىقتى ۇشتايمىز كورسەتەمىز بىزدە قانداي كۇش بارىن،
قيالارعا سامعاپ ۇشقان قۇستايمىز، العا قويعان ماقساتىمىز ءبىر ەكەن.
شەگىنبەيمىز جەڭىستەرگە باستايمىز. ءساتتى بولسىن ساپارىمىز ءاردايىم.
ءىى كەزەڭ. «قۇپيا سوزدەر»
بۇل تاپسىرمادا بەرىلگەن سۇراقتارعا جازباشا ءار توركوزگە ءبىر ارىپتەن كەزەكپەن كەزەك ورنالاستىراسىڭدار، ءسوزجۇمباقتىڭ قويۋ سارى تۇستەگى سوزگە بايلانىستى ماقال - ماتەل قۇراستىراسىڭدار. نەعۇرلىم كوبىرەك ماقال ايتساڭدار، سوعۇرلىم ۇپايلارىڭ دا كوپ بولادى.
ءىىى كەزەڭ. «پوليگلوت»
- مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن. جۇمباقتىڭ جاۋابىن ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارۋ كەرەك.
1. سىرتتا - ارقاڭدا، سىنىپتا - پارتاڭدا. (سومكە، سۋمكا، a bag)
2. بىلەرىمنىڭ كۋاسى، بىلمەسىمنىڭ كۋاسى.
ءىشى تولعان قولتاڭبا، الىپ شىعام ءار تاڭدا. (كۇندەلىك، دنيەۆنيك، a diary )
3. ەسەك قۇلاقتى، مىسىق اياقتى. تۇيە ەرىندى، ەشكى قۇيرىقتى. (قويان، زاياس، hare)
4. ءسوز ۇيرەتسەڭ قايتالايدى. وزدىگىنەن ايتا المايدى. (توتى قۇس، پاپۋگاي، parrot)
5. ءوزى دانا، ءۇنى جوق. سويلەمەيدى، ءتىلى جوق.
قولىڭا الساڭ - شەشەن،
اقىلى اسقان كوسەم. (كىتاپ، كنيگا، book)
6. بۇتاقتا ءىلىنىپ تۇرامىن، پىسكەندە سەبەتكە قۇلادىم. (الما، يابلوكو، apple)
7. قىلداي بەلى بۇگىلگەن،
وزىنەن دە جۇگى ۇلكەن. (قۇمىرسقا، مۋراۆەي، ant)
8. شاكىرتكە جاناشىر، مەيىرمان كىم، جانى اسىل. (ءمۇعالىم، ۋچيتەل، teacher)
9. ءتورت اياقتى چەمودان، ءمۇيىزى بار قاداعان.
ەستىمەيدى، سويلەيدى، ىشىندەگى كوپ ادام. (تەلەديدار، تەليەۆيزور، TV)
10. ادامعا سەرىك، كۇزەتكە بەرىك. (يت، سوباكا، dog)
جارما اۋدانى، قالباتاۋ اۋىلى
«گەورگييەۆكا ورتا مەكتەبى»كمم
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ۋلىبايەۆا باكىت اليمحانوۆنا
جۇمباقتار ەلى (سىنىپتان تىس زياتكەرلىك ويىن). جۇكتەۋ
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ وقۋ بارىسىندا العان بىلىمدەرىن نىعايتۋ. سايىسقا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ، ويلاۋ شاپشاڭدىقتارىن دامىتۋ. ۇيىمشىلدىققا، ۇجىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: توپتىق سايىس
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سلايد، ءسوزجۇمباق، جۇمباقتار.
ساباق بارىسى:
ءى. كىرىسپە ءسوز
قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار، بۇگىن «جۇمباقتار ەلى» اتتى سىنىپتان تىس زياتكەرلىك ويىنىمىزدى باستايمىز. الدىمەن جۇمباق دەگەن قايدان شىققان ۇعىم ەكەنىنە توقتالماس بۇرىن ماعان مىنا سۇراققا جاۋاپ بەرىڭدەرشى:
- حالىق اۋىز ادەبيەتىنە نەلەر جاتادى؟ (ەرتەگىلەر، اڭىزدار، وتىرىك ولەڭ، مىسالدار، جۇمباقتار، جاڭىلتپاشتار، ماقال - ماتەل، شەشەندىك سوزدەر، ءتورت تۇلىك تۋرالى جىرلار ت. ب.)
جۇمباق - اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. ول ادامنىڭ ءبىر نارسەنىڭ بەلگىلەرىن ەكىنشى نارسەنىڭ بەلگىلەرى ارقىلى جۇمباقتاپ ايتۋ ونەرى. جۇمباق تاقپاقتاپ، ۇيقاستىرىلىپ ايتىلادى. ول ەرتەدەن كەلە جاتقانمەن ءار ۋاقىتتا حالىق ونىڭ جاڭا تۇرلەرىن ويلاپ شىعارىپ وتىرعان. جۇمباق تۋرالى مۇحتار اۋەزوۆ بىلاي دەگەن ەكەن: «جۇمباق - ادامنىڭ دۇنيەتانۋ جولىنداعى ويىنىڭ، قيالىنىڭ شاماسىن بىلدىرەدى».
جۇمباق - قارىم قاتىناس جاساۋدىڭ ەرەكشە ءبىر قۇرالى. جۇمباقتى شەشۋ، ونى ويلاۋدىڭ ءوزى دە ونەر. ولاي بولسا وسى سايىسىمىز ارقىلى ءوز ونەرىمىزدى، ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالايىق.
- بالالار، وزدەرىڭ تۇسىنگەندەي بۇگىنگى ساباق سايىس ساباق تۇرىنە وتەدى. سايىسقا قاتىسۋعا ەكى توپ كەلىپ وتىر. ولار وزدەرىن تانىستىرا جاتار. ەندى وسى ەكى توپقا ءادىل باعالارىن بەرەتىن ءادىلقازى القالارىمەن تانىسايىق:
مەكتەپ پسيحولوگى
باستاۋىش ادىستەمەلىك بىرلەستىگىنىڭ جەتەكشىسى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
-«جۇمباقتار الەمى» اتتى سايىسىمىز مىنانداي كەزەڭدەردەن تۇرادى:
ءى كەزەڭ. «تانىستىرۋ» (ءار توپ - توپ اتى، ۇرانى جانە سالەمدەسۋىمەن تانىستىرادى.)
ءىى كەزەڭ. «قۇپيا سوزدەر» (ءسوزجۇمباقتىڭ جاۋابىنا ءار توپ ماقال - ماتەل قۇراستىرادى.)
ءىىى كەزەڭ. «پوليگلوت» (جۇمباقتىڭ جاۋابىن ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارۋ كەرەك.)
ءىV كەزەڭ. «جاسىرىنباق» (ەكى توپ وزدەرى دايىنداپ كەلگەن 5 جۇمباق جاسىرۋ)
V كەزەڭ. «وينا دا ويلا ( سۋرەتتەگى بەينەنى قيمىل - ارەكەت، ىم - يشارامەن توپ باسشىسىنا ءتۇسىندىرۋ.)
ال ەندى ءار تاپسىرمانىڭ دۇرىستىعىن ءادىلقازى مۇشەلەرى تەكسەرىپ، ءوز ۇپايلارىن بەرەدى. ونى سايىس سوڭىندا بىلەمىز. ەندەشە، سايىسكەرلەرگە «ىسكە ءسات» دەمەكپىن.
ءى كەزەڭ. تانىستىرۋ.
ەندى توپ مۇشەلەرىمەن تانىسۋعا كوشەيىك. (ءار توپ - توپ اتى، ۇرانى جانە سالەمدەسۋىمەن تانىستىرادى.)
العىرلار تاپقىرلار
ۇرانى: جارىس دەسە جانامىز، بىلەكتى ءبىردى جىعادى،
بۇگىنگى كۇن جارىستا العىرلىقپەن الامىز. ءبىلىمدى مىڭدى جىعادى.
سالەمدەسۋ:
قيىندىقتان قاشپايمىز. ءبىز دايىنبىز بۇل سايىسقا دوستارىم،
العىرلىقپەن تاپقىرلىقتى ۇشتايمىز كورسەتەمىز بىزدە قانداي كۇش بارىن،
قيالارعا سامعاپ ۇشقان قۇستايمىز، العا قويعان ماقساتىمىز ءبىر ەكەن.
شەگىنبەيمىز جەڭىستەرگە باستايمىز. ءساتتى بولسىن ساپارىمىز ءاردايىم.
ءىى كەزەڭ. «قۇپيا سوزدەر»
بۇل تاپسىرمادا بەرىلگەن سۇراقتارعا جازباشا ءار توركوزگە ءبىر ارىپتەن كەزەكپەن كەزەك ورنالاستىراسىڭدار، ءسوزجۇمباقتىڭ قويۋ سارى تۇستەگى سوزگە بايلانىستى ماقال - ماتەل قۇراستىراسىڭدار. نەعۇرلىم كوبىرەك ماقال ايتساڭدار، سوعۇرلىم ۇپايلارىڭ دا كوپ بولادى.
ءىىى كەزەڭ. «پوليگلوت»
- مەن سەندەرگە جۇمباق جاسىرامىن. جۇمباقتىڭ جاۋابىن ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىنە اۋدارۋ كەرەك.
1. سىرتتا - ارقاڭدا، سىنىپتا - پارتاڭدا. (سومكە، سۋمكا، a bag)
2. بىلەرىمنىڭ كۋاسى، بىلمەسىمنىڭ كۋاسى.
ءىشى تولعان قولتاڭبا، الىپ شىعام ءار تاڭدا. (كۇندەلىك، دنيەۆنيك، a diary )
3. ەسەك قۇلاقتى، مىسىق اياقتى. تۇيە ەرىندى، ەشكى قۇيرىقتى. (قويان، زاياس، hare)
4. ءسوز ۇيرەتسەڭ قايتالايدى. وزدىگىنەن ايتا المايدى. (توتى قۇس، پاپۋگاي، parrot)
5. ءوزى دانا، ءۇنى جوق. سويلەمەيدى، ءتىلى جوق.
قولىڭا الساڭ - شەشەن،
اقىلى اسقان كوسەم. (كىتاپ، كنيگا، book)
6. بۇتاقتا ءىلىنىپ تۇرامىن، پىسكەندە سەبەتكە قۇلادىم. (الما، يابلوكو، apple)
7. قىلداي بەلى بۇگىلگەن،
وزىنەن دە جۇگى ۇلكەن. (قۇمىرسقا، مۋراۆەي، ant)
8. شاكىرتكە جاناشىر، مەيىرمان كىم، جانى اسىل. (ءمۇعالىم، ۋچيتەل، teacher)
9. ءتورت اياقتى چەمودان، ءمۇيىزى بار قاداعان.
ەستىمەيدى، سويلەيدى، ىشىندەگى كوپ ادام. (تەلەديدار، تەليەۆيزور، TV)
10. ادامعا سەرىك، كۇزەتكە بەرىك. (يت، سوباكا، dog)
جارما اۋدانى، قالباتاۋ اۋىلى
«گەورگييەۆكا ورتا مەكتەبى»كمم
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ۋلىبايەۆا باكىت اليمحانوۆنا
جۇمباقتار ەلى (سىنىپتان تىس زياتكەرلىك ويىن). جۇكتەۋ