- 20 قاز. 2022 00:00
- 227
ءجۋرناليستتىڭ قىزمەتى قانشالىقتى ەركىن؟
ءجۋرناليستىڭ قىزمەتىن ەلىمىز قاشان باعالاپ ەدى؟ قوعامدا اقپارات تاراتىپ، بىر-بىرىنە جەتۋى قيىن بيلىك پەن حالىقتىڭ اراسىندا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن جانداردىڭ قىزمەتى قانداي دەڭگەيدەگى بوستاندىقتى تالاپ ەتەدى؟ الەمدىك دەڭگەيدە ەركىن سيپات العان بۇل ماماندىقتىڭ دا وزىندىك قيىندىقتارى مەن ەركىن شەكتەيتىن تۇستارى بولادى. تەرىس وقيعالار مەن پىكىرلەرگە تاپ بولۋمەن قاتار، ءوز ەڭبەگىن كەيدە اشىپ جەتكىزۋدەن باس تارتۋىنا تۋرا كەلىپ جاتىر. ءسوز ەركىندىگى ەلىمىزدە ءالى دە كۇدىك تۋدىرادى. اقپاراتتى مىڭ سارالاپ، بەلگىلى ءبىر رۇقسات الىپ قانا جاريالاتىپ جۇرگەن جۋرناليستەر كوپ. الدە بارلىعى تۇگەلدەي وسى قاتاردان با؟ تۇلعالاردىڭ ىقپالىنسىز ەركىندىكپەن ماسەلەلەردى قوزعاپ، كوپىر بولۋدىڭ ءوزى ءاربىر مامان ءۇشىن ارمان. دەگەنمەن دە، ەركىندىك 100% جوق ەمەس، بار. زامان مەن قوعام تالابىنا وراي دەر كەزىندە اقپاراتپەن قامتاماسىز ەتىپ، ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ جۇرگەندەر از ەمەس. ءسوز بوستاندىعىنا وراي مەملەكەتىمىزدە ارنايى زاڭ دا ەنگىزىلگەن ەكەن. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 1999 جىلعى 23 شىلدەدەگى 451 زاڭى “بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى” تۋرالى ەرەجەسىنىڭ 2ء-شى بابى، 1 بولىمىندە: "ءسوز، شىعارماشىلىق بوستاندىعىنا، ءوز كوزقاراستارى مەن سەنiمدەرiن باسپا ارقىلى جانە وزگە دە نىساندا بiلدiرۋگە، اقپاراتتاردى زاڭدا تىيىم سالىنباعان كەز كەلگەن ءادiسپەن الۋعا جانە تاراتۋعا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسىندا كەپiلدiك بەرiلەدi. سەنزۋراعا تىيىم سالىنادى" دەلىنگەن. ياعني، بەلگىلى ءبىر تىيىمداردى ەسكەرە وتىرىپ، شەكارادان وتپەي ءسوزىڭدى ەركىن بۇقاراعا جەتكىزۋ قيىن ەمەس. اقيقات ءۇشىن جانىن بەرىپ قىزمەت اتقارىپ، كەيدە جالعان دۇنيەنى بۇقاراعا ۇسىنىپ جاتادى. دامۋدىڭ الۋان ءتۇرلى جولى بولعاندىقتان، بۇل دا ەركىندىكتىك ءبىر كەمشىلىگى.
قورىتىندىلاي كەلە، ءجۋرناليستىڭ قىزمەتتىك ەركىندىگى بار. تولىقتاي بولماسا دا، ونى جوققا شىعارۋ مۇمكىن ەمەس. كەيبىر جۋيناليستەردىڭ وسى ءسوز ەركىندىگىن اسىرا سىلتەپ قولداناتىندىعى تەجەۋلەرگە اكەلەدى دەپ ويلايمىن. تاريحىمىزدا بولماعان بوستاندىق، قازىرگى ءبىز ۇشىن-مۇمكىندىك. ەلىمىزدى جاڭا ءارى پايدالى، ەڭ باستىسى، ساپالى اقپاراتتارمەن قامتىپ وتىرۋ-ماقساتىمىز.
"تۇران" ۋنيۆەرسيتەتى، جۋرناليستيكا فاكۋلتەتى 1-كۋرس، 2-گرۋپپا: سەريكباي قۇندىز