- 19 جەل. 2023 00:00
- 260
كەنەسارى مەن ناۋرىزبايدىڭ قىرعىز قولىنا ءتۇسۋى
كەنەنىڭ اسكەرى الاتاۋدىڭ اسۋىندا بوگەلىپ قالجىرايدى، اتتارى دا تۇرالايدى. تىنىعۋ ءۇشىن قوس تىگىپ ايالدايدى. اعىباي مەن ناۋرىزباي كەنەگە كەلىپ: «ەندى سوعىستى توقتاتىپ، قايتايىق»، — دەپ وتىنەدى. كەنە بۇعان رۇقسات ەتەدى. اعىباي:
— تۇندە كوشپەيىك، ەگەر تۇندە قىرعىزدىڭ ادامدارى كەلىپ قالسا، ءبىزدىڭ جەڭىلىپ قاشا جونەلگەنىمىزدى ءبىلىپ، ءبىزدى مۇلدە قىرىپ سالادى. نەدە بولسا، تاۋەكەل، ەرتەڭ كۇندىز كوشەيىك، — دەيدى. حان:
— بۇل دۇرىس-اق، وسى ءسوزدى تەز اسكەرگە جەتكىز! — دەدى.
باعانا تۇندە كوشەمىز دەپ اسكەرگە جاريالاپ قويعان اعىباي مەن ناۋرىزباي اسكەرلەردىڭ بولەك جەردە تىگىلگەن شاتىرلارىنا كەلە جاتىپ، سۋ تابا الماي، سىلەكەيلەرى سىرنەدەي بولعان ەكەۋى ءبىر شۇقاناقتان سۋ كورەدى. اعىباي مەن ناۋرىزباي شۇقاناقتان شىققان سۋعا ءماز بولىپ، الدىمەن بۇل سۋدى كەنەنىڭ مەسىنە تولتىرىپ الايىق، سونان سوڭ ءبارىمىز دە الارمىز دەپ، مەستەرگە سۋ قۇيىپ الىپ جۇرگەندە، ايتىلمىس ۋاقىتتان اسىپ كەتىپ، كەنەنىڭ اسكەرى دۇركىرەي كوشە جونەلەدى. بۇلار كوشە جونەلگەندە، قىرعىزدىڭ اڭدىپ تۇرعان اسكەرلەرى باس سالادى. شارشاپ، سۋ-ساۋمەن زورىققان اتتارى جۇرۋگە جارامادى، كوپ قايرىمعا كەلە المادى. قۇدىق قازىپ جاتقان اعىباي مەن ناۋرىزباي جاياۋ قالىپ قويدى. ارتىنان ءبىر جىگىت جەتەكتەپ قوس ات اكەلەدى. اتقا مىنە سالا سوعىستىڭ نۋ ورتاسىنا قاراي جۇرەدى.
اعىباي ايتادى:
— ەندى ەكەۋىمىز اعىباي، ناۋرىزباي ەكەنىمىزدى بىلدىرمەيىك. سەن «ناۋرىزبايلاپ!» شاپپا، وندا ءبىلىپ قويىپ الدىمەن سەنى ولتىرەدى، — دەدى. وعان «جارايدى» دەپ ۋادەسىن بەرگەن ناۋرىزباي سوعىسقا تايانعاندا:
— مەن — ناۋرىزباي، قۋ قىرعىز، شىق بىلاي! — دەپ ايقايدى باسادى.
سوعىس اسا قيىن بولادى. تالاي جالىندى جۇرەك كەنەنىڭ باتىرلارى ساداقتىڭ وعىنىڭ الدىندا جان ءتاسىلىم ەتىپ جاتادى. سارمانتاي، ءمۇسىرالى، ءومىرزاق بالاسى ەسەنگەلدى، تايتاق، بيجەن، جولدىاياق تاعى باسقا تولىپ جاتقان مىڭداعان باتىرلار قىرعىزبەن قاتتى سوعىستى.
كەنەنىڭ اسكەرلەرى اقسۋدان سالعان قىرعىزدىڭ قورعانىن بۇزىپ شىعادى. ءبىراق قىرعىزدار قورشاپ بوساتپايدى. بىسپەك-توقپاقتاردى الىپ، قىرعىز ونان دا ايداپ شىقتى. قىرعىز قامالىنان ءوتۋ قيىن بولدى. «ابىلاي اسپاس اسۋدان» وتكىزبەي قويدى. ءالى، ايلاسى تاۋسىلعان كەنەنىڭ اسكەرى قىرىلا بەردى. سوعىستا اعىباي، تاناش، توقاناس، جولدىاياق، كوبەك باتىرلار ەرلىك كورسەتتى. قان سەلدەي اقتى. ەكى جاقتان دا قياان-كەسكى قىرىلىس بولدى. ءبىراق قىرعىز جاعى قالىڭ. كەنەنىڭ ادامى از. سوعىستا اعىبايدىڭ استىنداعى اتىنا وق ءتيىپ، جاياۋ قالدى. ولگەن ادام بولىپ، اتتىڭ قۇلاعانىمەن بىرگە جانتايىپ جاتا بەردى. ناۋرىزباي مەن كەنە قولعا ءتۇستى.
قىرعىزدار جاياۋ قالعان كەنەنىڭ يىعىن ءوز قىلىشىمەن شابادى. كەنەنىڭ يىعىن قىرعىزدار شاپقاندا، كەنە ىڭق ەتپەگەن ەكەن. ناۋرىزبايدىڭ يىعىنا قىلىش شاپقاندا، ەشبىر شىمىركەنبەگەن. ەكەۋىن قىرعىزدار ۇستاپ الىپ كەتەدى. اعىباي قىرعىزدار كەتىسىمەن تۇرەگەلىپ، اسكەرىنە قوسىلادى. تايتاق، وسكەباي قىزىل-جيرەن تورعاسقا اتىمەن مۇرات جيەنالىنىڭ ءىنىسى جورتىق باتىر، جولدىاياق باتىرلار باستاعان كوپ اسكەرلەر قىرعىز دالاسىندا، جوندا ءولىپ، دالادا قالادى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
سىرىمنىڭ نۇرالى حاندى شابۋى (ءىى نۇسقا)
بايماعامبەت سۇلتان مەن سىرىم باتىر