- 05 ناۋ. 2024 00:57
- 238
كەشكى ءدوڭ باسىندا
تاقىرىبى: كەشكى ءدوڭ باسىندا
ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىق جولىن تانىستىرا وتىرىپ، اڭگىمەنىڭ مازمۇنى مەن يدەياسىن ءتۇسىندىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ تانىم مۇمكىنشىلىكتەرىن، ولاردىڭ سىن تۇرعىسىنان ويلاۋىن دامىتۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە، ءوز ويلارىن اشىق تا ايقىن دالەلدى سويلەۋگە ۇيرەتۋ.
3. تۋعان جەردى سۇيۋگە تاربيەلەۋ، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى ءبىلىمدى ۇرپاق ەكەنىنە كوز جەتكىزۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق جاۋاپ، تالداۋ ءتۇسىندىرۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ
كورنەكىلىگى: ۆيدەو، كەستە، سۋرەتتەر، سلايدتار
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
سالەمدەسۋ:
جارقىراپ كۇن دە اشىلدى،
اينالاعا نۇر شاشىلدى.
قايىرلى كۇن، ءبىز كوڭىلدى بالامىز،
قايىرلى كۇن، سالەمدەسىپ الامىز.
ماقساتىمىز - ءبىلىم الۋ،
مىندەتىمىز - ەڭبەكتەنۋ.
ەڭبەكتەنۋ ارقىلى
«5»- كە قولدى جەتكىزۋ!
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
«مالساق بالا» وتەباي تۇرمانجانوۆ.
1) ءبىز بىلەتىن « ماعلۇماتتار»
2) ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ
3) سۇراق – جاۋاپ:
4) ولەڭنىڭ نەگىزگى يدەياسى نەدە؟
5) باقتاشىنىڭ ەڭبەگى تۋرالى اڭگىمەلە.
6) ولەڭ نەلىكتەن «مالساق بالا» دەپ اتالدى؟
7) قويشىلار قويدىڭ ءجۇنى ارقىلى اۋا رايىن قالاي بولجاي بىلگەن؟
8) «تۋعان جەر» دەگەن ۇعىمدى قالاي تۇسىنەمىز؟
جاڭا ساباق: «كەشكى ءدوڭ باسىندا» مۇحتار اۋەزوۆ.
1) اۆتوردىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىق جولىمەن تانىستىرۋ.
مۇحتار اۋەزوۆ 1897 جىلى شىعىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى شىڭعىستاۋ دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن
شەبەر جازۋشى، "اباي جولى" رومانىىن، "قاراش كاراش" وقيعاسى، «قيلى زامان» پوۆەسىن جازعان.
اڭگىمەنىڭ مازمۇنى بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمە جۇمىسى.
ۆيدەو «جازعى كەش»
- جازدىڭ جايلى كەشى جايىندا جازۋشى قالاي سۋرەتتەگەن؟
- اسپاننىڭ كۇنباتىسقا تاقاعان كەزى نەلىكتەن قىزىل تورعىنداي تولقىندايدى؟
- ءدوڭ باسى قانداي؟
- كەشكى اۋىلدىڭ كورىنىسىن سۋرەتتە
- ءماتىننىڭ نەگىزگى يدەياسى؟
- تابيعاتتىڭ تاماشا ءساتىن كوردىڭ بە؟
- تابيعاتتى تاماشا سۋرەتتەگەن وقىعان ءماتىندى اتا
وقۋلىقپەن جۇمىس
سوزدىك جۇمىس
ءماتىندى ساتىلاي كەشەندى تالداۋ:
•اۆتورى – مۇحتار اۋەزوۆ1897 ج ەرتىس وڭىرىندە دۇنيەگە كەلگەن.
•تاقىرىپ - جازعى كەشتىڭ ادەمى، جاندى كورىنىسى، كەشكى شاپاقتىڭ تۋۋى
•جانر ءتۇرى - ءماتىن. ءماتىن دەگەنىمىز -.....................................................
• يدەياسى دەگەنىمىز - اقىننىڭ ايتار ويى مەن ماقساتى. ءماتىننىڭ يدەياسى - جازعى كەشتىڭ سۇلۋلىعىن، كەشكى شاپاقتىڭ قىزىل نۇرداي بوپ تۋۋىن سۋرەتتەپ، كوز الدىمىزعا ەلەستەتەدى. تابيعاتتىڭ ادەمى كورىنىسىن سۋرەتتەگەن
•ادەبي تەوريالىق ۇعىمدار:
تەڭەۋلەر: جۇقالتاڭ ۇزىنشا كوك بۇلت قىزىل سەڭدەي..
تەڭەۋ دەگەنىمىز - زاتتىڭ، قۇبىلىستىڭ ەرەكشە بەلگىلەرىن كورسەتپەي - اق، ونى باسقا زاتپەن، قۇبىلىسپەن سالىستىرا سۋرەتتەۋ.
التىن شاتىر، كوك شاتىر، الىس اسپان، بيىك سارى ءدوڭ، قىزىل ءورتتىڭ جالىنىنداي نۇرلانعان - ەپيتەتتەر.
ەپيتەت دەگەنىمىز - زاتتىڭ، قۇبىلىستىڭ ايرىقشا سيپاتىن، ساپاسىن انىقتايتىن سۋرەتتى ءسوز.
ءۇمىت كۇتكەن قوماعاي كوز اينالانى شارلايدى - كەيىپتەۋ.
كەيىپتەۋ دەگەنىمىز — جانسىز كورىنىسكە، زاتقا جان بىتىرە سۋرەتتەۋ.
• ولەڭنىڭ تاربيەلىك ءمانى. ولەڭ جاز مەزگىلىنىڭ كورىنىسى، كۇن شاپاعىنىڭ الاۋلاپ باتۋى، تابيعات سۇلۋلىعىن بەينەلەپ، ادام جانىنا جىلى شۋاعىن تاراتادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
داپتەرمەن جۇمىس:
1. تۋعان ەلدەي ەل بولماس،
.............................
2) وي قوزعاۋ
«كەشكى ءدوڭ باسىندا» ەسسە جازۋ
شىعارماشىلىق جۇمىس: «مەن اۆتور بولسام، اڭگىمەنى قالاي اياقتاعان بولار ەدىم» («تۋعان جەر» ءانىن تىڭداي وتىرىپ ورىنداۋ).
قورىتىندىلاۋ:
نە ءبىلدىم؟ نەنى ۇيرەندىم؟ نەنى بىلگىم كەلەدى؟
ۇيگە تاپسىرما:
كۇندەلىكتى ەندى اشايىق
ءۇي تاپسىرماسىن جازايىق.
بۇگىنگى العان ءبىلىمدى،
ۇمىتپاي ەستە ساقتايىق:
1. («كەشكى ءدوڭ باسىندا» مازمۇنىن ايتۋ)
2.”تۋعان جەرىم” تاقىرىبىنا شىعارما جازىپ كەلۋ.
باعالاۋ.
ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىق جولىن تانىستىرا وتىرىپ، اڭگىمەنىڭ مازمۇنى مەن يدەياسىن ءتۇسىندىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ تانىم مۇمكىنشىلىكتەرىن، ولاردىڭ سىن تۇرعىسىنان ويلاۋىن دامىتۋ، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە، ءوز ويلارىن اشىق تا ايقىن دالەلدى سويلەۋگە ۇيرەتۋ.
3. تۋعان جەردى سۇيۋگە تاربيەلەۋ، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى ءبىلىمدى ۇرپاق ەكەنىنە كوز جەتكىزۋ.
ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: سۇراق جاۋاپ، تالداۋ ءتۇسىندىرۋ، شىعارماشىلىق جۇمىس، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ
كورنەكىلىگى: ۆيدەو، كەستە، سۋرەتتەر، سلايدتار
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
سالەمدەسۋ:
جارقىراپ كۇن دە اشىلدى،
اينالاعا نۇر شاشىلدى.
قايىرلى كۇن، ءبىز كوڭىلدى بالامىز،
قايىرلى كۇن، سالەمدەسىپ الامىز.
ماقساتىمىز - ءبىلىم الۋ،
مىندەتىمىز - ەڭبەكتەنۋ.
ەڭبەكتەنۋ ارقىلى
«5»- كە قولدى جەتكىزۋ!
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
«مالساق بالا» وتەباي تۇرمانجانوۆ.
1) ءبىز بىلەتىن « ماعلۇماتتار»
2) ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ
3) سۇراق – جاۋاپ:
4) ولەڭنىڭ نەگىزگى يدەياسى نەدە؟
5) باقتاشىنىڭ ەڭبەگى تۋرالى اڭگىمەلە.
6) ولەڭ نەلىكتەن «مالساق بالا» دەپ اتالدى؟
7) قويشىلار قويدىڭ ءجۇنى ارقىلى اۋا رايىن قالاي بولجاي بىلگەن؟
8) «تۋعان جەر» دەگەن ۇعىمدى قالاي تۇسىنەمىز؟
جاڭا ساباق: «كەشكى ءدوڭ باسىندا» مۇحتار اۋەزوۆ.
1) اۆتوردىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىق جولىمەن تانىستىرۋ.
مۇحتار اۋەزوۆ 1897 جىلى شىعىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى شىڭعىستاۋ دەگەن جەردە دۇنيەگە كەلگەن
شەبەر جازۋشى، "اباي جولى" رومانىىن، "قاراش كاراش" وقيعاسى، «قيلى زامان» پوۆەسىن جازعان.
اڭگىمەنىڭ مازمۇنى بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ تۇسىندىرمە جۇمىسى.
ۆيدەو «جازعى كەش»
- جازدىڭ جايلى كەشى جايىندا جازۋشى قالاي سۋرەتتەگەن؟
- اسپاننىڭ كۇنباتىسقا تاقاعان كەزى نەلىكتەن قىزىل تورعىنداي تولقىندايدى؟
- ءدوڭ باسى قانداي؟
- كەشكى اۋىلدىڭ كورىنىسىن سۋرەتتە
- ءماتىننىڭ نەگىزگى يدەياسى؟
- تابيعاتتىڭ تاماشا ءساتىن كوردىڭ بە؟
- تابيعاتتى تاماشا سۋرەتتەگەن وقىعان ءماتىندى اتا
وقۋلىقپەن جۇمىس
سوزدىك جۇمىس
ءماتىندى ساتىلاي كەشەندى تالداۋ:
•اۆتورى – مۇحتار اۋەزوۆ1897 ج ەرتىس وڭىرىندە دۇنيەگە كەلگەن.
•تاقىرىپ - جازعى كەشتىڭ ادەمى، جاندى كورىنىسى، كەشكى شاپاقتىڭ تۋۋى
•جانر ءتۇرى - ءماتىن. ءماتىن دەگەنىمىز -.....................................................
• يدەياسى دەگەنىمىز - اقىننىڭ ايتار ويى مەن ماقساتى. ءماتىننىڭ يدەياسى - جازعى كەشتىڭ سۇلۋلىعىن، كەشكى شاپاقتىڭ قىزىل نۇرداي بوپ تۋۋىن سۋرەتتەپ، كوز الدىمىزعا ەلەستەتەدى. تابيعاتتىڭ ادەمى كورىنىسىن سۋرەتتەگەن
•ادەبي تەوريالىق ۇعىمدار:
تەڭەۋلەر: جۇقالتاڭ ۇزىنشا كوك بۇلت قىزىل سەڭدەي..
تەڭەۋ دەگەنىمىز - زاتتىڭ، قۇبىلىستىڭ ەرەكشە بەلگىلەرىن كورسەتپەي - اق، ونى باسقا زاتپەن، قۇبىلىسپەن سالىستىرا سۋرەتتەۋ.
التىن شاتىر، كوك شاتىر، الىس اسپان، بيىك سارى ءدوڭ، قىزىل ءورتتىڭ جالىنىنداي نۇرلانعان - ەپيتەتتەر.
ەپيتەت دەگەنىمىز - زاتتىڭ، قۇبىلىستىڭ ايرىقشا سيپاتىن، ساپاسىن انىقتايتىن سۋرەتتى ءسوز.
ءۇمىت كۇتكەن قوماعاي كوز اينالانى شارلايدى - كەيىپتەۋ.
كەيىپتەۋ دەگەنىمىز — جانسىز كورىنىسكە، زاتقا جان بىتىرە سۋرەتتەۋ.
• ولەڭنىڭ تاربيەلىك ءمانى. ولەڭ جاز مەزگىلىنىڭ كورىنىسى، كۇن شاپاعىنىڭ الاۋلاپ باتۋى، تابيعات سۇلۋلىعىن بەينەلەپ، ادام جانىنا جىلى شۋاعىن تاراتادى.
سەرگىتۋ ءساتى:
داپتەرمەن جۇمىس:
1. تۋعان ەلدەي ەل بولماس،
.............................
2) وي قوزعاۋ
«كەشكى ءدوڭ باسىندا» ەسسە جازۋ
شىعارماشىلىق جۇمىس: «مەن اۆتور بولسام، اڭگىمەنى قالاي اياقتاعان بولار ەدىم» («تۋعان جەر» ءانىن تىڭداي وتىرىپ ورىنداۋ).
قورىتىندىلاۋ:
نە ءبىلدىم؟ نەنى ۇيرەندىم؟ نەنى بىلگىم كەلەدى؟
ۇيگە تاپسىرما:
كۇندەلىكتى ەندى اشايىق
ءۇي تاپسىرماسىن جازايىق.
بۇگىنگى العان ءبىلىمدى،
ۇمىتپاي ەستە ساقتايىق:
1. («كەشكى ءدوڭ باسىندا» مازمۇنىن ايتۋ)
2.”تۋعان جەرىم” تاقىرىبىنا شىعارما جازىپ كەلۋ.
باعالاۋ.