
- 05 ناۋ. 2024 00:44
- 314
كىرپىكشەلى كەبىسشە – كۇردەلى قۇرىلىستى قاراپايىم جاندىك
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كىرپىكشەلى كەبىسشە – كۇردەلى قۇرىلىستى قاراپايىم جاندىك. №1 زەرتحانالىق جۇمىس. كىرپىكشەلى كەبىسشەنىڭ قۇرىلىسىن، قوزعالىسىن جانە تىتىركەنگىشتىگىن باقىلاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: توپپەن جۇمىس جاساي وتىرىپ كىرپىكشەلى كەبىسشە تۋرالى وقيدى، تاجىريبە جۇزىندە باقىلاپ، زەرتتەيدى، ءبىرىن - ءبىرى باعالايدى.
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - ءتاسىل: سۇراق - جاۋاپ، جيگسو 2، اسسوسياسيا مەن كلاستەر.
ساباقتا قولدانىلاتىن تەحنولوگيا: ستو
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
(سالەمدەسۋ. سۋرەتتەر بويىنشا 3 توپقا ءبولۋ.)
ءى توپ وقىمىستىلار
ءىى توپ تالاپتىلار
ءىىى توپ زەرتتەۋشىلەر
ءار توپتىڭ باسشىسىن سايلاۋ. باعالاۋ پاراعىن تاراتۋ.
سۋرەتتەر بويىنشا 3 توپقا ءبولۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ەۆگلەنانىڭ قۇرىلىسىن ماكەت ءتۇرىن جاساۋ. ا - ۆ - س - د - ە ءبىر - بىرىنە سۇراق قويىپ، باعالايدى.
ال بالالار ءبىز سەندەرمەن قانداي ءبىرجاسۋشالى جاندىكتەرمەن تانىستىق؟
ال بۇگىن قانداي ءبىرجاسۋشالى جاندىكپەن تانىسامىز دەپ ويلايسىڭدار؟
وتە دۇرىس ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا كىرپىكشەلى كەبىسشەمەن جاقىنىراق تانىسامىز.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ ءار توپ كىرپىكشەلى كەبىسشە تۋرالى اسسوسياسيا مەن كلاستەر جاساپ، قورعايدى.
ماعىنانى اجىراتۋ ءى توپ. وقىمىستىلار 21 بەتتە كىرپىكشەلىلەر كلاسى دەگەننەن باستاپ، قورەكتەنۋى دەگەنگە دەيىن وقيدى. 22 بەت. (باسى)
ءىى توپ. تالاپتىلار 22 بەتتەگى قورەكتەنۋى، تىنىس الۋى جانە ءزار شىعارۋى تۋرالى وقيدى. 23 بەت.(ورتاسى)
ءىىى توپ. زەرتتەۋشىلەر تىتىركەنگىشتىگى، كوبەيۋى، سيستا ءتۇزۋى تۋرالى وقيدى. 24 بەت.(سوڭى)
ءماتىندى وقىپ بولعاننان كەيىن ءار توپ مۇشەلەرى ءبىر - بىرىنە مازمۇندايدى. مازمۇنداعاننان كەيىن، ا1، ا2، ا3 ءۇي يەلەرى قالادى ال قالعان توپ مۇشەلەرى كورشى توپتارعا قوناققا بارادى.
تاقىرىپتى باسىنان باستاپ، اياعىنا دەيىن ءبىر - بىرىنە مازمۇنداپ، تالقىلايدى، پىكىر الماسادى. تالقىلاپ بولعاننان كەيىن قوناقتار ۇيلەرىنە قايتادى.
ال مەن ءار توپقا دوپ لاقتىرۋ ارقىلى سۇراق قويامىن.
1. كەبىسشە قاي كەزدە سيستا تۇزەدى؟ (قولايسىز جاعدايدا)
2. جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە كىرپىكشەلەر كوبەيۋگە كىرىسەدى؟(قورەگى مول كەزدە. جازدا.)
3. كەبىسشەدە سەزىم مۇشەلەرىنىڭ قىزمەتىن نە اتقارادى؟ (كىرپىكشەلەرى)
4. كىرپىكشەلىلەر قانداي سۋلاردا مەكەندەيدى؟ (تۇششى، تۇزدى، توقتاۋ، توعاندا، باتپاقتى جەرلەردەگى سۋدا )
5. ءبىر كىبىسشەنىڭ دەنەسىندە نەشە مىڭعا جۋىق كىرپىكشە بولادى؟ (10. 000 - 15. 000)
6. كەبىسشەنىڭ قۇرىلىسىن ايت؟ (قابىقشا، جيىرىلعىش ۆاكۋول، ۇلكەن جانە كىشى يادرو، سيتوپلازما، كىرپىكشەلەر، اسقورىتۋ ۆاكۋولى، اۋىز تەسىگى.
7. كىرپىكشەلىلەردىڭ نەگىزگى قورەگى نە؟ (باكتەريالار مەن ۇساق اعزالار)
8. كەبىسشەنىڭ قورەكتەنۋى كەزىندە اس ءبىرىنشى اۋىز ويىسىنا، ال اۋىز ويىسىنان قايدا تۇسەدى؟ (شۇقىراق تارىزدەنگەن جۇتقىنشاققا)
9. قورىتىلماعان اس نە ارقىلى سىرتقا شىعارىلادى؟
(قىلاۋلاتقىش)
10. ك. ك. جيىرىلعىش ۆاكۋول قانداي قىزمەت اتقارادى؟(ءزار شىعارۋ، ارتىندا ورنالاسقان)
وي تولعانىس №1 زەرتحانالىق جۇمىس. كىرپىكشەلى كەبىسشەنىڭ قۇرىلىسىن، قوزعالىسىن جانە تىتىركەنگىشتىگىن باقىلاۋ.
ءى توپ. وقىمىستىلار.
توقتاۋ سۋدان الىنعان تامشىدان ميكروپرەپارات جاساپ، كەبىسشەنى باقىلاۋ.
ءىى توپ. تالاپتىلار.
قالامعا ارنالعان سيانى 5 - 8 ەسە سۇيىلتىپ، كەبىسشەسى بار سۋ تامشىسىنا تامىزادى، ءسويتىپ جيىرىلعىش ۆاكۋولدىڭ بويالعانىن كورەدى.
ءىىى توپ. زەرتتەۋشىلەر.
زاتتىق شىنىعا 1 تامشى كەبىسشەلى سۋ مەن 1 تامشى تازا سۋ تامىزادى. كەبىسشە بار سۋعا 1 ءتۇيىر تۇز سالىپ، تىتىركەنۋىن باقىلاپ، قورىتىندى جازادى.
قورىتىندى. رەفلەكسيا. بۇگىنگى ساباقتا نە ۇنادى؟ نە ۇنامادى؟ كىرپىكشەنىڭ سۇرەتىنە جازىپ، تاقتادا تۇرعان ۆاتمانعا (سۋ ءتۇبى) وقىپ جابىستىرادى. وتە جاقسى بالالار! سەندەردىڭ كىرپىكشەلى كەبىسشە تۋرالى بىلىمدەرىن وسى سۋ استىنداعى ومىردە ماڭگى قالقىپ جۇرەدى دەگىم كەلەدى.
باعالاۋ. توپ باسشىلارىنا ءسوز.
ساباق اياقتالدى. راحمەت! ساۋ بولىندار!
ۇيگە: امەبا، ەۆگلەنا، كەبىسشەنى قايتالاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: توپپەن جۇمىس جاساي وتىرىپ كىرپىكشەلى كەبىسشە تۋرالى وقيدى، تاجىريبە جۇزىندە باقىلاپ، زەرتتەيدى، ءبىرىن - ءبىرى باعالايدى.
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - ءتاسىل: سۇراق - جاۋاپ، جيگسو 2، اسسوسياسيا مەن كلاستەر.
ساباقتا قولدانىلاتىن تەحنولوگيا: ستو
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
(سالەمدەسۋ. سۋرەتتەر بويىنشا 3 توپقا ءبولۋ.)
ءى توپ وقىمىستىلار
ءىى توپ تالاپتىلار
ءىىى توپ زەرتتەۋشىلەر
ءار توپتىڭ باسشىسىن سايلاۋ. باعالاۋ پاراعىن تاراتۋ.
سۋرەتتەر بويىنشا 3 توپقا ءبولۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ەۆگلەنانىڭ قۇرىلىسىن ماكەت ءتۇرىن جاساۋ. ا - ۆ - س - د - ە ءبىر - بىرىنە سۇراق قويىپ، باعالايدى.
ال بالالار ءبىز سەندەرمەن قانداي ءبىرجاسۋشالى جاندىكتەرمەن تانىستىق؟
ال بۇگىن قانداي ءبىرجاسۋشالى جاندىكپەن تانىسامىز دەپ ويلايسىڭدار؟
وتە دۇرىس ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا كىرپىكشەلى كەبىسشەمەن جاقىنىراق تانىسامىز.
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ ءار توپ كىرپىكشەلى كەبىسشە تۋرالى اسسوسياسيا مەن كلاستەر جاساپ، قورعايدى.
ماعىنانى اجىراتۋ ءى توپ. وقىمىستىلار 21 بەتتە كىرپىكشەلىلەر كلاسى دەگەننەن باستاپ، قورەكتەنۋى دەگەنگە دەيىن وقيدى. 22 بەت. (باسى)
ءىى توپ. تالاپتىلار 22 بەتتەگى قورەكتەنۋى، تىنىس الۋى جانە ءزار شىعارۋى تۋرالى وقيدى. 23 بەت.(ورتاسى)
ءىىى توپ. زەرتتەۋشىلەر تىتىركەنگىشتىگى، كوبەيۋى، سيستا ءتۇزۋى تۋرالى وقيدى. 24 بەت.(سوڭى)
ءماتىندى وقىپ بولعاننان كەيىن ءار توپ مۇشەلەرى ءبىر - بىرىنە مازمۇندايدى. مازمۇنداعاننان كەيىن، ا1، ا2، ا3 ءۇي يەلەرى قالادى ال قالعان توپ مۇشەلەرى كورشى توپتارعا قوناققا بارادى.
تاقىرىپتى باسىنان باستاپ، اياعىنا دەيىن ءبىر - بىرىنە مازمۇنداپ، تالقىلايدى، پىكىر الماسادى. تالقىلاپ بولعاننان كەيىن قوناقتار ۇيلەرىنە قايتادى.
ال مەن ءار توپقا دوپ لاقتىرۋ ارقىلى سۇراق قويامىن.
1. كەبىسشە قاي كەزدە سيستا تۇزەدى؟ (قولايسىز جاعدايدا)
2. جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە كىرپىكشەلەر كوبەيۋگە كىرىسەدى؟(قورەگى مول كەزدە. جازدا.)
3. كەبىسشەدە سەزىم مۇشەلەرىنىڭ قىزمەتىن نە اتقارادى؟ (كىرپىكشەلەرى)
4. كىرپىكشەلىلەر قانداي سۋلاردا مەكەندەيدى؟ (تۇششى، تۇزدى، توقتاۋ، توعاندا، باتپاقتى جەرلەردەگى سۋدا )
5. ءبىر كىبىسشەنىڭ دەنەسىندە نەشە مىڭعا جۋىق كىرپىكشە بولادى؟ (10. 000 - 15. 000)
6. كەبىسشەنىڭ قۇرىلىسىن ايت؟ (قابىقشا، جيىرىلعىش ۆاكۋول، ۇلكەن جانە كىشى يادرو، سيتوپلازما، كىرپىكشەلەر، اسقورىتۋ ۆاكۋولى، اۋىز تەسىگى.
7. كىرپىكشەلىلەردىڭ نەگىزگى قورەگى نە؟ (باكتەريالار مەن ۇساق اعزالار)
8. كەبىسشەنىڭ قورەكتەنۋى كەزىندە اس ءبىرىنشى اۋىز ويىسىنا، ال اۋىز ويىسىنان قايدا تۇسەدى؟ (شۇقىراق تارىزدەنگەن جۇتقىنشاققا)
9. قورىتىلماعان اس نە ارقىلى سىرتقا شىعارىلادى؟
(قىلاۋلاتقىش)
10. ك. ك. جيىرىلعىش ۆاكۋول قانداي قىزمەت اتقارادى؟(ءزار شىعارۋ، ارتىندا ورنالاسقان)
وي تولعانىس №1 زەرتحانالىق جۇمىس. كىرپىكشەلى كەبىسشەنىڭ قۇرىلىسىن، قوزعالىسىن جانە تىتىركەنگىشتىگىن باقىلاۋ.
ءى توپ. وقىمىستىلار.
توقتاۋ سۋدان الىنعان تامشىدان ميكروپرەپارات جاساپ، كەبىسشەنى باقىلاۋ.
ءىى توپ. تالاپتىلار.
قالامعا ارنالعان سيانى 5 - 8 ەسە سۇيىلتىپ، كەبىسشەسى بار سۋ تامشىسىنا تامىزادى، ءسويتىپ جيىرىلعىش ۆاكۋولدىڭ بويالعانىن كورەدى.
ءىىى توپ. زەرتتەۋشىلەر.
زاتتىق شىنىعا 1 تامشى كەبىسشەلى سۋ مەن 1 تامشى تازا سۋ تامىزادى. كەبىسشە بار سۋعا 1 ءتۇيىر تۇز سالىپ، تىتىركەنۋىن باقىلاپ، قورىتىندى جازادى.
قورىتىندى. رەفلەكسيا. بۇگىنگى ساباقتا نە ۇنادى؟ نە ۇنامادى؟ كىرپىكشەنىڭ سۇرەتىنە جازىپ، تاقتادا تۇرعان ۆاتمانعا (سۋ ءتۇبى) وقىپ جابىستىرادى. وتە جاقسى بالالار! سەندەردىڭ كىرپىكشەلى كەبىسشە تۋرالى بىلىمدەرىن وسى سۋ استىنداعى ومىردە ماڭگى قالقىپ جۇرەدى دەگىم كەلەدى.
باعالاۋ. توپ باسشىلارىنا ءسوز.
ساباق اياقتالدى. راحمەت! ساۋ بولىندار!
ۇيگە: امەبا، ەۆگلەنا، كەبىسشەنى قايتالاۋ.