- 05 ناۋ. 2024 01:33
- 252
كىشى ءجۇزدىڭ رەسەيگە قوسىلۋى
قازاقستان تاريحى 8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كىشى ءجۇزدىڭ رەسەيگە قوسىلۋى
سىلتەمە: جوسپار
جالپى ماقساتى: وقۋشىلارعا ءحۇىىى عاسىرداعى قازاق ەلىنىڭ جاعدايى، رەسەيدىڭ قول استىنا ەنۋ سەبەبى، ونىڭ زارداپتارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. قازاقستان اۋماعىنىڭ رەسەي يمپەرياسىنىڭ قوسىلۋ تاريحىنان باستاپ پاتشا ۇكىمەتىنىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قاتىستى بۇرىنعى بىلىمدەرىن تولىقتىرا وتىرىپ، سالىستىرادى، ساراپتايدى، وي تۇجىرىمدايدى، جاڭا اقپاراتپەن تانىسا وتىرىپ توپتاسا ەڭبەكتەنەدى، ءبىرىن - ءبىرى تولىقتىرىپ ورتاق شەشىمگە كەلەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وقۋشىلاردى جاڭا ساباققا جان - جاقتى قاتىستىرا وتىرىپ، قازاقستاننىڭ رەسەي قول استىنا ەنۋ كەزىندەگى تاريحي وقيعالاردى بىلەتىن بولادى. اتا - بابالارىمىزدىڭ ەلى، تۋعان جەرى ءۇشىن قاسىق قانى قالعانشا شايقاسقان ەرلىگىن باعالايدى. تاريحي دەرەكتەردى قولدانا وتىرىپ بىلىمدەرىن تولىقتىراتىن بولادى.
نەگىزگى يدەيالار: قازاقستاننىڭ جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندەگى رەسەي قول استىنا ەنۋى
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «ءماتىن بولىكتەرى»
تاپسىرمالار جۇپتىق جۇمىس «ارالاس. قوزعالما. جۇپتاس»
جەكە جۇمىس «بايىپتى بايانداماشى»، «رافت» ءادىسى
ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
سىنىپ وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ نازارىن ساباققا اۋدارۋ،
سۋرەت قيىندىلارى بويىنشا سىنىپتى 3 توپقا ءبولۋ (2 - 3 مينۋت)
1 توپ – جوڭعار
2 توپ – رەسەي
3 توپ – قازاق حانى
«وي قوزعاۋ» - «قازاقستان رەسەي قول استىندا» ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن ۆيدەو كورىنىس كورسەتۋ؛
جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندەگى «ەلىم - اي» حالىق ءانى ورىندالادى. وقۋشىلار وزدەرى تاقىرىپ اشادى.
تاقتاعا 6 باسپالداقتى ساتى ىلىنەدى. ءار باسپالداقتا 1710 جىل، 1713 جىل، 1718 جىل، 1723 جىل، 1729 جىل، 1731 جىل جازىلىپ تۇرادى. وقۋشىلار تاپسىرمالار ورىنداي وتىرىپ قازاق جەرىندەگى جوڭعار شاپقىنشىلىعىنان باستاپ، قازاقستان رەسەي قول استىنا ەنگەنى تۋرالى مالىمەتتەر بەرۋ كەرەك.
ءى. «جوڭعار شاپقىنشىلىعى» دەگەن سويلەمگە اۋىزشا توپتاستىرىپ شىعۋ
2. «شاپقىنشىلىق» دەگەن سۋىق سوزگە بالاما ايتىڭدار
كوز جاسى
ادام ءولىمى
جەتىم بالا
جەسىر انا
مۇگەدەكتەر
قيراعان اۋىل
اشتىق
ءبىرىن - ءبىرى جوعالتۋ
تۇتقىندا بولۋ
ساتقىندىق
ەرلىك
سەنىم
پاتريوتتىق سەزىم
قارۋلار ت. ب
ءىى. «ءماتىن بولىكتەرى» ويىنى. ءماتىندى وقۋعا توپتارعا 3 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
1 توپقا – كىرىسپە
2 توپقا - نەگىزگى وي
3 توپقا – قورىتىندى،
ءار توپ ءوز جۇمىسىن پلاكاتتارعا ءتۇسىرىپ، قورعايدى. ويىننان سوڭ ءماتىندى تاعى ءبىر قاراپ شىعىپ، بەرىلگەن اقپاراتپەن سالىستىرامىز، قاي توپتىڭ نەعۇرلىم ناقتى،، جۇيەلى ايتقانىن انىقتايمىز. (15 مينۋت)
توپتار ءوز جۇمىستارىن اۋىستىرا وتىرىپ، كريتەريي ارقىلى باعالايدى.
ءىىى. جۇپتىق جۇمىس.»ارالاس. قوزعالما. جۇپتاس» 10 مين وقۋشىلار جانىنداعى كورشىسى ەكەۋى جۇپتاسا الادى. جۇمىس داپتەرىندەگى تاپسىرمالاردى ورىندايدى. تاپسىرما ورىندالىپ بولعان سوڭ جۇپتار ءوز جۇمىستارىن اۋىستىرىپ، تاقتادا بەرىلگەن دۇرىس جاۋاپتى تەكسەرۋ ارقىلى ءبىر - ءبىرىن باعالايدى.
ءىۋ. جەكە جۇمىس. «بايىپتى بايانداماشى» (5 مين)
1 - وقۋشى – قازاقستان رەسەي قول استىنا ەنگەن كەزدەگى ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرىن دايىندايدى.
2 - وقۋشى – ءابىلقايىر حان جانە قازاق باتىرلارى تۋرالى باياندايدى
2 جۇلدىز، 1 ۇسىنىس ارقىلى باعالانادى.
ۋ. جەكە جۇمىس. «رافت» ءادىسى (10 مين)
ر - رول
ا – اۋديتوريا
ف – فورما
ت - تاقىرىپ
وقۋشىلار الدىن - الا وزدەرى دايىنداپ اكەلگەن شىعارماشىلىق جۇمىستارىمەن تانىستىرادى.
بارلىق جۇمىستار تىڭدالعان سوڭ تاقىرىپتىق تەست تاپسىرىلادى، ءمۇعالىم تەست قورىتىندىسىن ينتەراكتيۆتى تاقتادان شىعارىپ، قورىتىندىلانادى.
ۇيگە تاپسىرما: كىشى ءجۇزدىڭ رەسەي قۇرامىنا ەنۋى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
كەيىنگى وقۋ «اتالار ەرلىگى - ۇرپاققا مۇرا» (ەسسە)
«ەگەر قازاقستان رەسەي قول استىنا ەنبەگەندە...»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كىشى ءجۇزدىڭ رەسەيگە قوسىلۋى
سىلتەمە: جوسپار
جالپى ماقساتى: وقۋشىلارعا ءحۇىىى عاسىرداعى قازاق ەلىنىڭ جاعدايى، رەسەيدىڭ قول استىنا ەنۋ سەبەبى، ونىڭ زارداپتارى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. قازاقستان اۋماعىنىڭ رەسەي يمپەرياسىنىڭ قوسىلۋ تاريحىنان باستاپ پاتشا ۇكىمەتىنىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قاتىستى بۇرىنعى بىلىمدەرىن تولىقتىرا وتىرىپ، سالىستىرادى، ساراپتايدى، وي تۇجىرىمدايدى، جاڭا اقپاراتپەن تانىسا وتىرىپ توپتاسا ەڭبەكتەنەدى، ءبىرىن - ءبىرى تولىقتىرىپ ورتاق شەشىمگە كەلەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وقۋشىلاردى جاڭا ساباققا جان - جاقتى قاتىستىرا وتىرىپ، قازاقستاننىڭ رەسەي قول استىنا ەنۋ كەزىندەگى تاريحي وقيعالاردى بىلەتىن بولادى. اتا - بابالارىمىزدىڭ ەلى، تۋعان جەرى ءۇشىن قاسىق قانى قالعانشا شايقاسقان ەرلىگىن باعالايدى. تاريحي دەرەكتەردى قولدانا وتىرىپ بىلىمدەرىن تولىقتىراتىن بولادى.
نەگىزگى يدەيالار: قازاقستاننىڭ جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندەگى رەسەي قول استىنا ەنۋى
تاپسىرمالار: توپتىق جۇمىس «ءماتىن بولىكتەرى»
تاپسىرمالار جۇپتىق جۇمىس «ارالاس. قوزعالما. جۇپتاس»
جەكە جۇمىس «بايىپتى بايانداماشى»، «رافت» ءادىسى
ساباق بويىنشا ءمۇعالىمنىڭ جازبالارى: (ءمۇعالىم جانە وقۋشى نەمەن اينالىسادى)
سىنىپ وقۋشىلارىنا جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ نازارىن ساباققا اۋدارۋ،
سۋرەت قيىندىلارى بويىنشا سىنىپتى 3 توپقا ءبولۋ (2 - 3 مينۋت)
1 توپ – جوڭعار
2 توپ – رەسەي
3 توپ – قازاق حانى
«وي قوزعاۋ» - «قازاقستان رەسەي قول استىندا» ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن ۆيدەو كورىنىس كورسەتۋ؛
جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندەگى «ەلىم - اي» حالىق ءانى ورىندالادى. وقۋشىلار وزدەرى تاقىرىپ اشادى.
تاقتاعا 6 باسپالداقتى ساتى ىلىنەدى. ءار باسپالداقتا 1710 جىل، 1713 جىل، 1718 جىل، 1723 جىل، 1729 جىل، 1731 جىل جازىلىپ تۇرادى. وقۋشىلار تاپسىرمالار ورىنداي وتىرىپ قازاق جەرىندەگى جوڭعار شاپقىنشىلىعىنان باستاپ، قازاقستان رەسەي قول استىنا ەنگەنى تۋرالى مالىمەتتەر بەرۋ كەرەك.
ءى. «جوڭعار شاپقىنشىلىعى» دەگەن سويلەمگە اۋىزشا توپتاستىرىپ شىعۋ
2. «شاپقىنشىلىق» دەگەن سۋىق سوزگە بالاما ايتىڭدار
كوز جاسى
ادام ءولىمى
جەتىم بالا
جەسىر انا
مۇگەدەكتەر
قيراعان اۋىل
اشتىق
ءبىرىن - ءبىرى جوعالتۋ
تۇتقىندا بولۋ
ساتقىندىق
ەرلىك
سەنىم
پاتريوتتىق سەزىم
قارۋلار ت. ب
ءىى. «ءماتىن بولىكتەرى» ويىنى. ءماتىندى وقۋعا توپتارعا 3 مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.
1 توپقا – كىرىسپە
2 توپقا - نەگىزگى وي
3 توپقا – قورىتىندى،
ءار توپ ءوز جۇمىسىن پلاكاتتارعا ءتۇسىرىپ، قورعايدى. ويىننان سوڭ ءماتىندى تاعى ءبىر قاراپ شىعىپ، بەرىلگەن اقپاراتپەن سالىستىرامىز، قاي توپتىڭ نەعۇرلىم ناقتى،، جۇيەلى ايتقانىن انىقتايمىز. (15 مينۋت)
توپتار ءوز جۇمىستارىن اۋىستىرا وتىرىپ، كريتەريي ارقىلى باعالايدى.
ءىىى. جۇپتىق جۇمىس.»ارالاس. قوزعالما. جۇپتاس» 10 مين وقۋشىلار جانىنداعى كورشىسى ەكەۋى جۇپتاسا الادى. جۇمىس داپتەرىندەگى تاپسىرمالاردى ورىندايدى. تاپسىرما ورىندالىپ بولعان سوڭ جۇپتار ءوز جۇمىستارىن اۋىستىرىپ، تاقتادا بەرىلگەن دۇرىس جاۋاپتى تەكسەرۋ ارقىلى ءبىر - ءبىرىن باعالايدى.
ءىۋ. جەكە جۇمىس. «بايىپتى بايانداماشى» (5 مين)
1 - وقۋشى – قازاقستان رەسەي قول استىنا ەنگەن كەزدەگى ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرىن دايىندايدى.
2 - وقۋشى – ءابىلقايىر حان جانە قازاق باتىرلارى تۋرالى باياندايدى
2 جۇلدىز، 1 ۇسىنىس ارقىلى باعالانادى.
ۋ. جەكە جۇمىس. «رافت» ءادىسى (10 مين)
ر - رول
ا – اۋديتوريا
ف – فورما
ت - تاقىرىپ
وقۋشىلار الدىن - الا وزدەرى دايىنداپ اكەلگەن شىعارماشىلىق جۇمىستارىمەن تانىستىرادى.
بارلىق جۇمىستار تىڭدالعان سوڭ تاقىرىپتىق تەست تاپسىرىلادى، ءمۇعالىم تەست قورىتىندىسىن ينتەراكتيۆتى تاقتادان شىعارىپ، قورىتىندىلانادى.
ۇيگە تاپسىرما: كىشى ءجۇزدىڭ رەسەي قۇرامىنا ەنۋى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ
كەيىنگى وقۋ «اتالار ەرلىگى - ۇرپاققا مۇرا» (ەسسە)
«ەگەر قازاقستان رەسەي قول استىنا ەنبەگەندە...»