كىتاپ – رۋحاني قازىنا
كىتاپ – رۋحاني قازىنا
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: كىتاپ – ءبىلىم بۇلاعى،- دەي كەلە، ءبىلىمنىڭ كىتاپ ارقىلى بەرىلەتىنىن ۇعىندىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا كىتاپتىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ پايداسى جايلى ءتۇسىندىرۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، وقۋلىقتى قۇرمەتتەۋگە، كۇتىپ ۇستاۋعا ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىك: سلايدتار، كىتاپتار.
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، مەملەكەتتىك گيمندى ورىنداتۋ.
2. نەگىزگى ءبولىم.
حالقىمىز ونەر مەن ءبىلىمدى قادىرلەگەن. بۇگىنگى تاڭدا بارلىق ادامزات الدىندا تۇرعان باستى ماقسات – ءبىلىمدى ۇرپاق تاربيەلەۋ. اتا – بابامىز كىتاپتى ەرەكشە اقىلشى ۇستاز ساناعان. «كىتاپ – ءبىلىم بۇلاعى، ءبىلىم - ءومىر شىراعى» دەگەن قاناتتى ءسوز قالدىرعان. كىتاپ ادام بالاسىنا بالا كەزىنەن باستاپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سىرلاس دوسى بولادى. ەندەشە، قۇرمەتتى اتا - انالار، ۇستازدار 3 «ا» سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ دايىنداعان « كىتاپ – رۋحاني قازىنا» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.
ولاي بولسا توپتارىمىزبەن تانىستىرىپ وتەيىن:
1 - توپ «كىتاپسۇيگىشتەر»،
2 - توپ «كىتاپقۇمارلار».
1 - كەزەڭ. «كىتاپ – رۋحاني قازىنا»
بەرەكەت: كىتاپ – ادام ءومىرىنىڭ تاۋسىلماس قازىناسى دۇنيەنىڭ ايناسى، عىلىم – ءبىلىمنىڭ كوزى، ونەر مەن تاربيە قۇرالى، ءومىر كۇرەسىنىڭ ەڭ مىقتى قارۋى بولاتىن اقىلشى دوسىڭ. كىتاپ – ادام بالاسىنىڭ اقىل ويىنان تۋعان رۋحاني بايلىقتى ساقتاپ قالاتىن، ونى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزىپ وتىراتىن قۇرال.
ايگەرىم: كىتاپ – اراب ءسوزى. ول قازاقشا «جازۋ»، «جازبا» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. كىتاپ – كوپ اقىلدىڭ قۇيىلعان كولى، ول ورتاق مۇلىك، حالىق قازىناسى، سارقىلماس ءبىلىم بۇلاعى. اتا بابالارىمىز «كۇش بىلىمدە، ءبىلىم كىتاپتا»، «كىتاپ – عاجاپ دوس» دەپ بەكەر ايتپاعان. كىتاپ – شەبەر ۇستاز، ءتىلسىز ءمۇعالىم.
اقجول: العاشقى كىتاپتار وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن پايدا بولعان. ول ءبىزدىڭ قولىمىزداعى ەش ۇقسامايدى. العاش رەت كىتاپ جۇمساق بالشىقتان جاسالعان. جۇمساق بالشىققا ۇشكىر نارسەمەن جازۋ جازىپ، ونى كەپتىرىپ، كەيىن كۇيدىرگەن. ول كادىمگى كىرپىش تاس سياقتى بولعان. بامبۋك وسىمدىگىنەن تاياقشالار ازىرلەپ سوعان دا جازعان. ەجەلگى ەگيپەتتە كىتاپتى تاسقا قاشاپ جازعان. كەيىن جانۋارلاردىڭ تەرىسىنەن پەرگامەنت دەپ اتالاتىن ماتەريال جاسالىپ، كىتاپ سوعان جازىلعان. ەۋروپادا كىتاپ شىعارۋدىڭ نەگىزگى ماتەريالى قاعاز XIII عاسىردا پايدا بولدى. كىتاپتىڭ شىعۋ تاريحى مىڭداعان جىلدار مەن عاسىرلاردى ارتقا تاستاعان.
دارحان: كىتاپ – ادال پەيىل، اسىل دوس. بارلىق ءبىلىمدى كىتاپتان الامىز. كىتاپ ءبىزدى قايىرىمدىلىققا، ادالدىققا، ادىلدىككە ۇيرەتەدى. ادامزات بالاسىنىڭ قول جەتكىزگەن ۇلى يگىلىكتەرىنىڭ ءبىرى – ءبىلىم قازىناسى. ال ءبىلىم سيپاتى الۋان ءتۇرلى. ول ۇرپاقتان – ۇرپاققا اۋىزشا، جازباشا تۇردە نەمەسە كوركەم ادەبيەت ارقىلى دا جەتكەن. كىتاپ ادام بالاسىنىڭ سان عاسىرلىق اقىل – ويىنىڭ جەمىسى، تاريحى مەن تاعىلىمىنىڭ التىن ساندىعى.
جانسايا: «كىتاپ دەگەنىمىز – الدىڭعى ۇرپاقتىڭ ارتقى ۇرپاققا قالدىرعان رۋحاني وسيەتى. كىتاپ وقۋدان تيىلساق، وي ويلاۋدان دا تيىلار ەدىك» دەگەن ەكەن عابيت مۇسىرەپوۆ. كىتاپ تاڭداپ تالعاپ وقي ءبىلۋ، ونى ءتۇسىنۋ مەن ءتۇيسىنۋ، العان اسەرىڭدى ءومىر قاجەتىڭە جاراتا ءبىلۋ - ءاربىر ادامنىڭ بىلىگى مەن ءبىلىمىن، پايىمى مەن پاراساتىن ايقىندايتىن العى شارتتاردىڭ ءبىرى.
ەركەبۇلان: ارتىق عىلىم كىتاپتا، ەرىنبە وقىپ كورۋگە – دەپ، اباي اتامىز ايتقانداي «ءبىلىمنىڭ قاينار بۇلاعى – كىتاپ». سوندىقتان دا مۇنى ادامزاتتىڭ باعا جەتپەس قۇندىلىعى دەپ بىلەمىز. كىتاپ قانا ءدال ءماندى ءبىلىم بەرەدى، سەبەبى ول ادامدى تەرەڭ ويلاۋعا جەتەلەيدى. كىتاپ ارقىلى بالانىڭ دۇنيەتانىمى كەڭەيىپ، ەڭبەككە دەگەن سانالى كوزقاراس قالىپتاسادى، ساباققا دەگەن ىنتاسى ارتادى. سوندىقتان ءبىز جاس كەزىمىزدەن - اق كىتاپتى سۇيۋگە جانە ونى كۇتىپ، ۇقىپتى ۇستاۋىمىز كەرەك.
ءمۇعالىم: كىتاپ – كۇش. كىتاپ – قۇدىرەت. رۋحاني دۇنيەڭدى بايىتاتىن، دۇنيەتانىمىڭدى كەڭەيتەتىن دە كىتاپ. كىتاپتا عانا شەكارا جوق. العاشقى اللانىڭ ءسوزى دە ادامزاتقا كىتاپ بولىپ تۇسكەن. كىتاپ تۋرالى ءسوز بولعاندا مىندەتتى تۇردە اۆتور مەن وقىرمان اراسىنداعى التىن كوپىر كىتاپحانانىڭ ورنى ەرەكشە. ەندەشە، رۋحاني بايلىقتىڭ التىن كەنى – كىتاپحانا تۋرالى بالالاردىڭ بىلىمىنە قۇلاق اسايىق.
قۋاندىق: ءبىلىم كوزى – كىتاپتا، ال كىتاپتىڭ مەكەنى – كىتاپحانا، ياعني گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا «كىتاپ ساقتايتىن ورىن» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. كىتاپحانادان كوپتەگەن قىزىقتى قاجەتتى دەرەكتەردى، ەرتەگىلەردى تابا الامىز، سونداي - اق «بالدىرعان»، «اسىل ءسوز» سياقتى گازەت - جۋرنالدار دا بار. كىتاپحانادا ءاربىر كىتاپتىڭ تۇراتىن ءوز ورنى بار.
البينا: كىتاپحانا – جاس وقىرمانداردىڭ سۇيىكتى مادەني ورتاسىنا اينالىپ، ساپالى ءبىلىم مەن سانالى تاربيە بەرۋدە ۇستازداردىڭ بىردەن – ءبىر سەنىمدى سەرىگىنە اينالۋى ءتيىس. اتا - بابامىزدىڭ وتكەن تامىرى تەرەڭ تاريحتارىن، تۇڭعيىقتان سىر شەرتەتىن ادەبيەتتەرىن، تاڭعاجايىپ عىلىم كەرەمەتتەرىن كيەلى شاڭىراق كىتاپحانادان تابامىز.
ماڭعىستاۋ وبلىسى، قاراقيا اۋدانى، جەتىباي اۋىلى.
تاناتاروۆا رازيا نۋرىموۆنا
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: كىتاپ – ءبىلىم بۇلاعى،- دەي كەلە، ءبىلىمنىڭ كىتاپ ارقىلى بەرىلەتىنىن ۇعىندىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلارعا كىتاپتىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ پايداسى جايلى ءتۇسىندىرۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، وقۋلىقتى قۇرمەتتەۋگە، كۇتىپ ۇستاۋعا ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىك: سلايدتار، كىتاپتار.
تاربيە ساعاتىنىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى - وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، مەملەكەتتىك گيمندى ورىنداتۋ.
2. نەگىزگى ءبولىم.
حالقىمىز ونەر مەن ءبىلىمدى قادىرلەگەن. بۇگىنگى تاڭدا بارلىق ادامزات الدىندا تۇرعان باستى ماقسات – ءبىلىمدى ۇرپاق تاربيەلەۋ. اتا – بابامىز كىتاپتى ەرەكشە اقىلشى ۇستاز ساناعان. «كىتاپ – ءبىلىم بۇلاعى، ءبىلىم - ءومىر شىراعى» دەگەن قاناتتى ءسوز قالدىرعان. كىتاپ ادام بالاسىنا بالا كەزىنەن باستاپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سىرلاس دوسى بولادى. ەندەشە، قۇرمەتتى اتا - انالار، ۇستازدار 3 «ا» سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ دايىنداعان « كىتاپ – رۋحاني قازىنا» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.
ولاي بولسا توپتارىمىزبەن تانىستىرىپ وتەيىن:
1 - توپ «كىتاپسۇيگىشتەر»،
2 - توپ «كىتاپقۇمارلار».
1 - كەزەڭ. «كىتاپ – رۋحاني قازىنا»
بەرەكەت: كىتاپ – ادام ءومىرىنىڭ تاۋسىلماس قازىناسى دۇنيەنىڭ ايناسى، عىلىم – ءبىلىمنىڭ كوزى، ونەر مەن تاربيە قۇرالى، ءومىر كۇرەسىنىڭ ەڭ مىقتى قارۋى بولاتىن اقىلشى دوسىڭ. كىتاپ – ادام بالاسىنىڭ اقىل ويىنان تۋعان رۋحاني بايلىقتى ساقتاپ قالاتىن، ونى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزىپ وتىراتىن قۇرال.
ايگەرىم: كىتاپ – اراب ءسوزى. ول قازاقشا «جازۋ»، «جازبا» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. كىتاپ – كوپ اقىلدىڭ قۇيىلعان كولى، ول ورتاق مۇلىك، حالىق قازىناسى، سارقىلماس ءبىلىم بۇلاعى. اتا بابالارىمىز «كۇش بىلىمدە، ءبىلىم كىتاپتا»، «كىتاپ – عاجاپ دوس» دەپ بەكەر ايتپاعان. كىتاپ – شەبەر ۇستاز، ءتىلسىز ءمۇعالىم.
اقجول: العاشقى كىتاپتار وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن پايدا بولعان. ول ءبىزدىڭ قولىمىزداعى ەش ۇقسامايدى. العاش رەت كىتاپ جۇمساق بالشىقتان جاسالعان. جۇمساق بالشىققا ۇشكىر نارسەمەن جازۋ جازىپ، ونى كەپتىرىپ، كەيىن كۇيدىرگەن. ول كادىمگى كىرپىش تاس سياقتى بولعان. بامبۋك وسىمدىگىنەن تاياقشالار ازىرلەپ سوعان دا جازعان. ەجەلگى ەگيپەتتە كىتاپتى تاسقا قاشاپ جازعان. كەيىن جانۋارلاردىڭ تەرىسىنەن پەرگامەنت دەپ اتالاتىن ماتەريال جاسالىپ، كىتاپ سوعان جازىلعان. ەۋروپادا كىتاپ شىعارۋدىڭ نەگىزگى ماتەريالى قاعاز XIII عاسىردا پايدا بولدى. كىتاپتىڭ شىعۋ تاريحى مىڭداعان جىلدار مەن عاسىرلاردى ارتقا تاستاعان.
دارحان: كىتاپ – ادال پەيىل، اسىل دوس. بارلىق ءبىلىمدى كىتاپتان الامىز. كىتاپ ءبىزدى قايىرىمدىلىققا، ادالدىققا، ادىلدىككە ۇيرەتەدى. ادامزات بالاسىنىڭ قول جەتكىزگەن ۇلى يگىلىكتەرىنىڭ ءبىرى – ءبىلىم قازىناسى. ال ءبىلىم سيپاتى الۋان ءتۇرلى. ول ۇرپاقتان – ۇرپاققا اۋىزشا، جازباشا تۇردە نەمەسە كوركەم ادەبيەت ارقىلى دا جەتكەن. كىتاپ ادام بالاسىنىڭ سان عاسىرلىق اقىل – ويىنىڭ جەمىسى، تاريحى مەن تاعىلىمىنىڭ التىن ساندىعى.
جانسايا: «كىتاپ دەگەنىمىز – الدىڭعى ۇرپاقتىڭ ارتقى ۇرپاققا قالدىرعان رۋحاني وسيەتى. كىتاپ وقۋدان تيىلساق، وي ويلاۋدان دا تيىلار ەدىك» دەگەن ەكەن عابيت مۇسىرەپوۆ. كىتاپ تاڭداپ تالعاپ وقي ءبىلۋ، ونى ءتۇسىنۋ مەن ءتۇيسىنۋ، العان اسەرىڭدى ءومىر قاجەتىڭە جاراتا ءبىلۋ - ءاربىر ادامنىڭ بىلىگى مەن ءبىلىمىن، پايىمى مەن پاراساتىن ايقىندايتىن العى شارتتاردىڭ ءبىرى.
ەركەبۇلان: ارتىق عىلىم كىتاپتا، ەرىنبە وقىپ كورۋگە – دەپ، اباي اتامىز ايتقانداي «ءبىلىمنىڭ قاينار بۇلاعى – كىتاپ». سوندىقتان دا مۇنى ادامزاتتىڭ باعا جەتپەس قۇندىلىعى دەپ بىلەمىز. كىتاپ قانا ءدال ءماندى ءبىلىم بەرەدى، سەبەبى ول ادامدى تەرەڭ ويلاۋعا جەتەلەيدى. كىتاپ ارقىلى بالانىڭ دۇنيەتانىمى كەڭەيىپ، ەڭبەككە دەگەن سانالى كوزقاراس قالىپتاسادى، ساباققا دەگەن ىنتاسى ارتادى. سوندىقتان ءبىز جاس كەزىمىزدەن - اق كىتاپتى سۇيۋگە جانە ونى كۇتىپ، ۇقىپتى ۇستاۋىمىز كەرەك.
ءمۇعالىم: كىتاپ – كۇش. كىتاپ – قۇدىرەت. رۋحاني دۇنيەڭدى بايىتاتىن، دۇنيەتانىمىڭدى كەڭەيتەتىن دە كىتاپ. كىتاپتا عانا شەكارا جوق. العاشقى اللانىڭ ءسوزى دە ادامزاتقا كىتاپ بولىپ تۇسكەن. كىتاپ تۋرالى ءسوز بولعاندا مىندەتتى تۇردە اۆتور مەن وقىرمان اراسىنداعى التىن كوپىر كىتاپحانانىڭ ورنى ەرەكشە. ەندەشە، رۋحاني بايلىقتىڭ التىن كەنى – كىتاپحانا تۋرالى بالالاردىڭ بىلىمىنە قۇلاق اسايىق.
قۋاندىق: ءبىلىم كوزى – كىتاپتا، ال كىتاپتىڭ مەكەنى – كىتاپحانا، ياعني گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا «كىتاپ ساقتايتىن ورىن» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. كىتاپحانادان كوپتەگەن قىزىقتى قاجەتتى دەرەكتەردى، ەرتەگىلەردى تابا الامىز، سونداي - اق «بالدىرعان»، «اسىل ءسوز» سياقتى گازەت - جۋرنالدار دا بار. كىتاپحانادا ءاربىر كىتاپتىڭ تۇراتىن ءوز ورنى بار.
البينا: كىتاپحانا – جاس وقىرمانداردىڭ سۇيىكتى مادەني ورتاسىنا اينالىپ، ساپالى ءبىلىم مەن سانالى تاربيە بەرۋدە ۇستازداردىڭ بىردەن – ءبىر سەنىمدى سەرىگىنە اينالۋى ءتيىس. اتا - بابامىزدىڭ وتكەن تامىرى تەرەڭ تاريحتارىن، تۇڭعيىقتان سىر شەرتەتىن ادەبيەتتەرىن، تاڭعاجايىپ عىلىم كەرەمەتتەرىن كيەلى شاڭىراق كىتاپحانادان تابامىز.
ماڭعىستاۋ وبلىسى، قاراقيا اۋدانى، جەتىباي اۋىلى.
تاناتاروۆا رازيا نۋرىموۆنا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءتىرى اعزالاردىڭ قورشاعان ورتاعا بەيىمدەلۋى
