InfoHub Logo

الەمدە وفيستا جۇمىس ىستەيتىن جۇمىسشىلاردىڭ باسىم بولىگى جۇمىستى كوفە ىشۋمەن باستايدى. كوفە قالادا كەز-كەلگەن كىشكەنتاي دۇكەندەردە ساتىلادى، ياعني كوفە الەمدەگى ءوتىمدى ونىمدەردىڭ ءبىرى ەكەنى قازىرگى تاڭدا تاڭ قالدىراتىن جاڭالىق ەمەس.

كوفە سۋ مەن ءشايدان كەيىن ەڭ كوپ ىشىلەتىن سۋسىن بولىپ تابىلادى. سوندىقتان دا كوفە ءدانىن وسىرۋمەن اينالىساتىن ەلدەر، جىلىنا قانشاما مىڭداعان توننا كوفە وندىرسە دە، بارلىق ءونىمىن وتكىزە الادى.
كوفە مۇنايدان كەيىنگى ەڭ كوپ ساتىلاتىن ءونىم جانە جوبامەن جىلىنا جارتى تريلليون شىناياق ىشىلەدى ەكەن. كوفە تەك ءىشۋ ءۇشىن عانا قولدانىلمايدى، سونىمەن قاتار سۋسىندارعا (مىسالى كولا) كوفەين رەتىندە، فارماسيەۆتيكالىق پرەپاراتتاردا، كوسمەتيكادا جانە ت.ب سالالاردا قولدانىلادى.

تومەندە كەلتىرىلگەن 10 مەملەكەت ستاتيستيكا بويىنشا 2014 جىلى كوفەنى ەڭ كوپ وندىرگەن ەلدەر.

10) گۆاتەمالا

گۆاتەمالا 2014 جىلى 210 000 توننا كوفە وندىرگەن جانە سوڭعى جىلداردا بۇل ەلدە كوفە ءوندىرىسى ءبىر قالىپتى ۇستاپ تۇر. اۋا رايى 16-32°C اراسىندا اۋىسىپ تۇراتىن، تەڭىز دەڭگەيىنەن 500-500 مەتر جوعارىدا ورنالاسقان گۆاتەمالا ەلى ءۇشىن كوفە ءوندىرىس كەڭ تانىلعان.
گۆاتەمالادا كوفە ونىمىنە مەملەكەتتىڭ ءوزى دەمەۋشى بولعان. كوفە وندىرىسىمەن اينالىساتىندارعا سالىق جەڭىلدىگى سياقتى ءتۇرلى جەڭىلدىكتەر ۇسىنىلعان. Anacafé (Asociación Nacional del Café - ۇلتتىق كوفە اسسوسياسياسى) ساۋدالىق اسسوسياسياسى قۇرىلىپ ۇلتتىق كوفە ءونىمىن بۇكىل الەمگە ساۋدالايدى.

 

9) ۋگاندا

ۋگاندا رەسپۋبليكاسى 2014 جىلى 240 000 توننا كوفە وندىرگەن، بۇل ورتالىق افريكانىڭ ەڭ تابىستى ونىمدەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ۋگاندادا كوفەنىڭ ارابيكا (اراب كوفەسى) جانە روبۋستا دەپ اتالاتىن تۇرلەرى وندىرىلەدى.
كوفە ۋگاندا مەملەكەتىنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ۇلكەن ءبىر بولىگى جانە حالىقتىڭ باسىم بولىگى كوفە وندىرىسىندە جۇمىس جاسايدى. 

 

8) مەكسيكا 

مەكسيكا 2014 جىلى 240 000 توننادان اسا كوفە ءوندىردى. بۇل ەلدە ساپالى اراب كوفەسى وندىرىلەدى. 
1990 جىلدارى مەكسيكانىڭ كوفە وندىرىسىندە داعدارىس بولدى. سول جىلدارى الەمدە كوفە باعالارى باسقارىلماي، مەكسيكا الەمدىك نارىقتا باسەكەلەستىككە جارامسىز بولىپ قالدى. بۇل كوفە داعدارىسى مەكسيكانىڭ ەكونوميكاسىنا جانە الەۋمەتتىك تۇراقسىزدىققا الىپ كەلدى.
1990-2000 جىلدار اراسىنداعى داعدارىستان كەيىن، 2000 جىلداردان كەيىن اقش تاراپىنان مەكسيكاعا كوفە سۇرانىسى بىرتىندەپ ارتا باستادى وسىنىڭ ارقاسىندا مەكسيكانىڭ كوفە ءوندىرىسى قايتا جاندانا باستادى. 
2005 جىلى 100 000 تونناداي كوفە وندىرگەن مەكسيكا، 2014 جىلى 240 000 توننا كوفە ءوندىردى.

 

7) گوندۋراس رەسپۋبليكاسى

گوندۋراس رەسپۋبليكاسى 2014 جىلى 279 000 توننا كوفە ءوندىردى. بۇل كورسەتكىش 2011 جىلعا قاراعاندا الدەقايدا از، بۇل مەملەكەت 2011 جىلى 354 180 توننا كوفە وندىرگەن بولاتىن.
ءوندىرىستىڭ بۇلاي قۇلدىراۋى گوندۋراس رەسپۋبليكاسىنىڭ كوفە وندىرىسىندە ۇلتتىق برەندتىڭ بولماۋىمەن تۇسىندىرىلەدى. كوفە ءوندىرىسى گوندۋراس رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ەلەۋلى بولىگىن قۇرايدى جانە بۇل ەل ورتالىق امەريكاداعى ءىرى وندىرۋشىلەردىڭ ءبىرى.

 

6) ءۇندىستان

كوفە ءوندىرىسى تۋرالى اڭگىمە قوزعالعاندا ءۇندىستان بۇل وندىرىستە الدىڭعى قاتارلاردا ەكەنى ەشكىمنىڭ ويىنا كەلە قويماۋى مۇمكىن. كينو يندۋستريادا تانىمال ءۇندى ەلى كوفە وندىرىسىندە دە ارتتا ەمەس.
بۇل ەل 2014 جىلى 344 760 توننا كوفە ءدانىن ءوندىردى جانە بۇل تىزىمدە التىنشى ورىندا تۇر.

 

5) ەفيوپيا

نەگىزى ەفيوپيا كوفە ءدانىن جىلدا كوپ وندىرەتىن ەلدەردىڭ قاتارىندا. 2014 جىلى 397 500 توننا كوفە ءدانىن ءوندىردى. ەفيوپيا كوفەنىڭ ارابيكا دەپ اتالاتىن تانىمال ءتۇرىنىڭ گەوگرافيالىق وتانى بولىپ تابىلادى. ەفيوپيا كوفەسى تەڭىز دەڭگەيىنەن 1100-2100 مەتر جوعارىدا جانە 20-25 گرادۋستا وسەدى. كوفە ءوندىرىسى ەفيوپيا مەملەكەتىنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ءبىراز بولىگىن قامتاماسىز ەتەدى، ورتا ەسەپپەن 15 ملن حالىق كوفە وندىرىسىندە جۇمىس جاسايدى.
ەفيوپيانىڭ ورتالىق جانە وڭتۇستىك ايماقتارىندا سيدامو دەپ اتالاتىن كوفە وندىرەتىن اۋداندار بار. وسى اۋدانداردا وندىرىلەتىن كوفە داندەرى ەڭ ساپالى، ءارى اروماتتى بولىپ ەسەپتەلەدى.
ەفيوپيادا وندىرىلەتىن كوفەلەردەن حاررار جانە جيمما دەپ اتالاتىن تۇرلەرى وتە تانىمال.

 

4) يندونەزيا

18 000 ۇلكەندى كىشىلى ارالداردان قۇرالعان يندونەزيا ارالدى مەملەكەتى دە كوفە وندىرىسىندە الدىڭعى قاتارلى ەلدەردىڭ ءبىرى. بۇل ەل 2014 جىلى 540 000 توننا كوفە ءدانىن وندىرگەن. ەلدىڭ گەوگرافيالىق ورنى جانە تاۋلى لاندشافت كوفە وندىرىسىندە تاپتىرماس كليماتتىق جاعداي جاساۋدا. يندونەزيادا وندىرىلەتىن كوفەنىڭ 90 پايىزىن رابۋستا، قالعان 10 پايىزىن ارابيكا، ليبەريكا جانە ت.ب تۇرلەرى قۇرايدى.

 

3) كولۋمبيا

بالكىم 20 عاسىردىڭ ورتاسىندا كولۋمبيانىڭ ۇلتتىق كوفە فەدەراسياسىنىڭ دەمەۋىمەن جاسالعان جارناما اسەر ەتۋى بولار، قازىرگى تاڭدا كولۋمبيا كوفەسىن ەلدىڭ باسىم بولىگى بىلەدى.
سوڭعى جىلدارى اۋا-رايى كولۋمبيانىڭ كوفە وندىرىسىنە كەرى اسەرىن تيگىزۋدە. دەسەك تە كولۋمبيا 2014 جىلى 750 000 توننا كوفە ءدانىن ءوندىردى جانە كوفە ءوندىرىسى الەمىندە ءوز ورنىن ساقتاپ قالۋدا.

 

2) ۆەتنام

ۆەتنام كوفەسىمەن دە كوپ ادامدار تانىس شىعار. ۆەتنام كوفە وندىرىسىندە ەكىنشى ورىندا تۇر. بۇل ەل 2014 جىلى 1 650 000 توننا كوفە وندىرگەن. 

 

1) برازيليا

فۋتبولشىلار مەن مودەلدەردىڭ برازيليا مەملەكەتىنەن كوپ شىعاتىنىن بىلەتىن شىعارسىز. سونىمەن قاتار برازيليا كوفەنى ەڭ كوپ وندىرەتىن جانە ەكسپورتتايتىن مەملەكەت بولىپ تابىلادى.
2014 جىلى برازيليا 2،720،520 توننا كوفە ءدانىن وندىرگەن. بۇل ارينە جاڭالىق ەمەس، ويتكەنى برازيليا كوفە ءدانىن وندىرۋدە سوڭعى 100 جىلدا الدىڭعى قاتارداعى ەلدەردىڭ بىردەن ءبىرى. 
كوفە ەگىلەتىن القاپتار كوبىنەسە ميناس-جەرايس، سان-پاۋلۋ، پارانا جانە ەلدىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىنداعى شاتتاتاردا ورنالاسقان. اتالمىش جەرلەردىڭ كليماتى كوفە وندىرىسىنە وتە قولايلى. جالپى العاندا برازيليادا كوفە وندىرەتىن القاپ 27 000 شارشى شاقىرىمنان اسىپ كەتەدى.

---