InfoHub Logo

                                                        كونستيتۋسيا – ەلىمىزدىڭ اتا زاڭى

         ەلدىڭ ىشكى تۇتاستىعىن ساقتاۋ ءۇشىن بەلگىلى ءبىر ەرەجەلەر كەرەك. وسى ماقساتتا قازاق ەلى ەگەمەندىگىن العاننان باستاپ، ىشكى ءتارتىپتى رەتتەۋگە تىرىستى. كونستيتۋسيامىز قىسقا مەرزىمدە ازىرلەنىپ، حالىق تالقىلاۋىنان وتكەن سوڭ قابىلداندى.

        اتا زاڭىمىز – تاريحي جەڭىستىڭ، حالقىمىزدىڭ ارمان-مۇددەسىن زاڭ جۇزىندە ايقىنداعان، بۇكىل الەمگە قازاقستان دەگەن ازات ەلدىڭ بار ەكەندىگىن پاش ەتكەن بەدەلدى قۇجات. كونستيتۋسيامىزدا تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ دامۋ باعىتى، باسقارۋ جۇيەسى، بيلىك تارماقتارى جاريا ەتىلگەن. قازاق حالقىنىڭ زاڭ جۇيەسى سوناۋ XVI عاسىرداعى «قاسىم حاننىڭ قاسقا جولىنان» باستاۋ الادى. ودان كەيىنگى «ەسىم حاننىڭ ەسكى جولى»، «جەتى جارعى» سىندى دالا زاڭدارىنىڭ نەگىزىندە قۇقىقتىڭ مەملەكەت قۇرۋ يدەياسى قازاق دالاسىندا جۇزەگە اسا باستادى.

       كونستيتۋسيا ءاربىر قازاقستان ازاماتىنىڭ زاڭدا بەلگىلەنگەن مۇمكىندىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋشى. كەز كەلگەن ازامات كونستيتۋسيالىق قۇقىعىن پايدالانا وتىرىپ، زاڭ شەڭبەرىندە ارەكەت ەتە الادى. كونستيتۋسيا – ەلىمىزدىڭ نەگىزگى زاڭى. مەملەكەتىمىزدىڭ ىشكى، سىرتقى ساياساتىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىن كورسەتۋشى. رەسپۋبليكامىزدا ەنگىزىلگەلى جاتقان كەز كەلگەن زاڭ كونستيتۋسياعا سۇيەنە وتىرىپ جاسالىنادى. اتا زاڭىمىز قازاق حالقىنىڭ بەيبىتشىلىك سۇيگىش، تولەرانتتى حالىق ەكەندىگىنىڭ كورىنىسى. ۇلتىنا، ناسىلىنە، دىنىنە قاراماي، ازاماتتارىنىڭ قۇقىعى ارداق تۇتىلعان ەلىمىز تاتۋلىقتىڭ ورنەگى. كونستيتۋسيامىزدا ەلىمىزدىڭ دەموكراتيالىق مەملەكەت ەكەندىگى كورسەتىلگەن. دەمەك، كونستيتۋسيامەن ءومىر ءسۇرۋ – دەموكراتيانىڭ ەڭ جوعارعى ساتىسىندا بولۋدى كورسەتەدى. اتا زاڭىمىز – حالىق تاڭداۋى بولعاندىقتان ونى ءاردايىم قۇرمەتتەۋىمىز كەرەك. ادام ءومىرى مەن بوستاندىعى ەڭ جوعارى قۇندىلىق دەپ باعالانعان كونستيتۋسيامىزدىڭ قوعام ومىرىندە الاتىن ورنى ەرەكشە. ادام ءومىرىنىڭ باستى قۇندىلىق ەكەندىگىنىڭ دالەلى كونستيتۋسيامىزدىڭ 9ء-بولىمىنىڭ ەكەۋى ادامنىڭ بوستاندىعى مەن ازاماتتاردىڭ قۇقىعىنا ارنالعان.

      «ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – كونستيتۋسياعا ەرەكشە قۇرمەت ءبىلدىرۋ» - دەپ ەلباسىمىز ن.ءا.نازاربايەۆ اتاپ وتكەندەي ەلىمىزدىڭ تاريحىن قالاي قۇرمەتتەسەك، اتا زاڭىمىزدى سولاي ءقادىر تۇتۋىمىز قاجەت. كونستيتۋسياعا قۇرمەت كورسەتىپ، ونىڭ باپتارىن مۇلتىكسىز ورىندامايىنشا، قوعامداعى كەلىسىم مەن ءتارتىپتى ساقتاۋ مۇمكىن ەمەس. دەمەك، وتانىمىزدىڭ بولاشاعىنىڭ جارقىن بولۋى تارتىپكە باعىنۋىمىزدا. باتىر بابامىز ايتقانداي:                                                                                                         ءتارتىپسىز ەل بولمايدى،                                                                                                                                                                                                                   تارتىپكە باعىنعان قۇل بولمايدى.   

       قورىتىندىلاي كەلە، اتا زاڭ – ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى ءجۇرىس-تۇرىسىمىزدى رەتتەيتىن، قاۋىپسىزدىگىمىزدى قامتاماسىز ەتەتىن ەڭ ماڭىزدى قۇجات. ەلدىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقىسى كەلەتىن ازامات سول قۇجاتقا مويىنسۇنىپ ونى قۇرمەتتەمەيىنشە، ەلدىڭ دامۋىن ويلاۋ مۇمكىن ەمەس. ءاربىر ازامات ونى قادىرلەپ- قاستەرلەۋگە، ارداق تۇتۋعا مىندەتتى.

---