كوستيۋمنىڭ تاريحى
ساباق تاقىرىبى: « كوستيۋمنىڭ تاريحى» مودا وسى كۇنگە دەيىن
ساباق ماقساتى: كوستيۋم تاريحىنىڭ دامۋى مەن كيىم ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىسۋ
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن پىسىقتاۋ، تەرەڭدەتۋ، العان ءبىلىمىن سالىستىرا ءبىلۋ جانە تالداۋعا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وي – ءورىسىن جۇيەلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، ءبىلىمىن ءوز بەتىنشە قولدانا بىلۋگە قاداعالاۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ ەستەتيكالىق تالعامىن تاربيەلەۋ؛ تياناقتىلىق دەڭگەيىن كوتەرۋگە باۋلا.
ساباق ءتيپى: جالپىلاۋ جانە قورىتىندىلاۋ ساباعى
ساباق ءادىسى: ارالاس ساراماندىق
ءپان ارالىق بايلانىس: تاريح، سۋرەت
كورنەكىلىكتەر: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، بۋكلەتتەر، رەفەرات، كىتاپتار
ساباق بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى ءبىلىم تەكسەرۋ كەزەڭى
ال، قىزدار بۇگىنگى ساباعىمىزدا ءبىز كوستيۋمنىڭ تاريحى مەن ونىڭ دامۋى جانە كيىم ەرەكشەلىكتەرى جايلى ءبىلىمىمىزدى تولىقتىرىپ پىسىقتاۋ جانە وسى كۇنگە دەيىن قالاي جەتكەنىن بىلەتىن بولامىز.
كيىم ادام دەنەسىندەگى ماتا قاباتتارىنىڭ جيىنتىعى بولسا، ال كوستيۋم - ول جەكە تۇلعانىڭ ەرەكشەلىگىنىڭ كورسەتكىشى.
كيىم دەنەنى اۋا – رايىنىڭ، سىرتقى ورتانىڭ زياندى اسەرىنەن قورعايتىن ادامنىڭ دەنەسىنە كيۋگە ارنالعان جاساندى جامىلعى ءتۇرى.
كيىمنىڭ شىعۋى – ادام ەڭبەگىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە قوعامدىق وندىرىسپەن مادەنيەتتىڭ دامۋى مەن تىعىز بايلانىستى.
كيىم ادامنىڭ ءومىر سۇرۋىنە اسا قاجەتتى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى بولا وتىرىپ، بەلگىلى دارەجەدە ولاردىڭ جاس ايىرماشىلىعى الەۋمەتتىك جاعدايى مەن ەتنيكالىق ورتاسى تۋرالى ماعلۇمات بەرەتىن بەلگى. كيىم ادامدى قورشاعان ورتانىڭ، تابيعاتتىڭ ءتۇرلى اسەرىنەن قورعاپ ءوزىنىڭ پراكتيكالىق قىزمەتىن اتقارسا ادام دەنەسىنە ءسان بەرىپ – ەتنيكالىق قىزمەتىن اتقارعان. ادام بالاسى العاش پايدا بولىپ، ۇڭگىرلەر، جارتاس قۋىستارىن پانالاپ جۇرگەن كەزدەن باستاپ تابيعاتپەن جاقسى ۇيلەسىمىن تاپقان. سول كەزدە اعاش جاپىراقتارىنان، اڭ تەرىلەرىنەن دورەكى جامىلعىلار جامىلا باستاعان.
ادامزات پالەوليت – تاس داۋىرىندە تىگىسسىز بايلاناتىن كيىمدەردى پايدالانۋمەن قاتار سۇيەك ينە، سۇيەك ءبىزدى قولدانىپ، تەرى جانە توقىما كيىم كەشەك جاساپ كيىنۋ مادەنيەتتىڭ باسقا دا تۇرلەرىن قالىپتاستىرا باستاعان نەمەسە تۇيىرلەنەتىن بولعان.
نەوليت داۋىرىندە ءورۋ، ءيىرۋ جانە توقۋ كاسىبى دامىپ يىقتان، مىقىننان كەلەتىن كيىم تۇرلەرى پايدا بولعان
1) كوستيۋم دەگەنىمىز نە؟
كوستيۋم بەلگىلى ءبىر حالىقتىڭ، ءداۋىردىڭ تياناقتى كيىم قالپى. كوستيۋم ءداۋىردىڭ ەستەتيكالىق يدەيالارىن بايقاتادى.
– ول ادامنىڭ ەكى نەمەسە وداندا كوپ زاتتان تۇراتىن كيىم جيىنتىعى ( سۋمكا، اياق كيىم، باس كيىم، قولعاپ).
2) ستيل دەگەنىمىز نە؟
ستيل (گرەك ءسوزى) مانەر، سيپات، ەرەكشەلىك دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ستيلمان ءوزى يدەيالىق مازمۇننىڭ بىرلىگى تۋدىرعان بەينەلى سيستەمانىڭ، كوركەمدىك بەينەلەۋ قۇرالدارىنىڭ، تۆورچەستۆولىق ادىستەردىڭ ورتاقتىلىعى.
ال ەندى قازىرگى زاماننىڭ موداسى جايلى كىم ايتادى؟ ال، قىزدار ءبىز كيىمنىڭ، ءستيلىن، موداسىن، اسسورتيمەنتىن جانە ونىڭ قاسيەتتەرىن بىلدىك، ەندى الدىمىزدا تاعى ءبىر ماقسات تۇر، سول ماقساتتى
«سەرگىتۋ ءساتى»
رەتىندە مىنا رەبۋستى شەشۋ ارقىلى انىقتايىق.
رەبۋس شەشىلدى.
«جەتى رەت ولشەپ، ءبىر رەت كەس» دەگەن ۇستانىمعا سۇيەنە تۇرا ەندى ساراماندىق جۇمىسقا كىرىسەلىك. جۇمىسقا كىرىسپەس بۇرىن، ۇشكىر زاتتارمەن جۇمىس جاساعانداعى تق ەرەجەلەرىن ەسكە تۇسىرەلىك.
ءى توپ: «باروككو» ءستيلىن كورسەتەدى
ءىى توپ: «امپير»ءستيلىنىڭ كيىمىن جاسايدى
مودا وتەدى، مودا قالادى دەپ ايتادى، نەگە؟ ويتكەنى ناقتى مودا وتەدى، ونىڭ تىرشىلىك ەتكەنى، ديزاين جانە مودەلدەۋ پرينسيپتەرى ونەر شىعارماشىلىعىنداعى ادام بەينەلەرى قالادى. وسىنىڭ ءبارى كوستيۋم مادەنيەتىن قۇرايدى. موداعا ەلىكتەپ، شامادان تىس تىرىسقانشا، ادام وزىنە جاراسىمدى كيىنگەنى ءجون.
پەر كاردەننىڭ مىناداي ءسوزى بار «جاراسىمدى كيىنگەن ادام دەپ – وزىمە جانە باسقالارمەن ساناساتىن ادامدى ايتۋعا بولادى». وسى ءسوزدى ەسكە ساقتاپ قاي جەر بولسا دا سوعان لايىقتى كيىنۋ كەرەك.
ۇيگە تاپسىرما: ءار قايسىسىڭ وزدەرىڭنىڭ كيىم كيۋ ۇلگىلەرىڭە تالداۋ جاساپ كەلىڭدەر.
ساباق ماقساتى: كوستيۋم تاريحىنىڭ دامۋى مەن كيىم ەرەكشەلىكتەرىمەن تانىسۋ
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن پىسىقتاۋ، تەرەڭدەتۋ، العان ءبىلىمىن سالىستىرا ءبىلۋ جانە تالداۋعا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وي – ءورىسىن جۇيەلى ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، ءبىلىمىن ءوز بەتىنشە قولدانا بىلۋگە قاداعالاۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ ەستەتيكالىق تالعامىن تاربيەلەۋ؛ تياناقتىلىق دەڭگەيىن كوتەرۋگە باۋلا.
ساباق ءتيپى: جالپىلاۋ جانە قورىتىندىلاۋ ساباعى
ساباق ءادىسى: ارالاس ساراماندىق
ءپان ارالىق بايلانىس: تاريح، سۋرەت
كورنەكىلىكتەر: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، بۋكلەتتەر، رەفەرات، كىتاپتار
ساباق بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى ءبىلىم تەكسەرۋ كەزەڭى
ال، قىزدار بۇگىنگى ساباعىمىزدا ءبىز كوستيۋمنىڭ تاريحى مەن ونىڭ دامۋى جانە كيىم ەرەكشەلىكتەرى جايلى ءبىلىمىمىزدى تولىقتىرىپ پىسىقتاۋ جانە وسى كۇنگە دەيىن قالاي جەتكەنىن بىلەتىن بولامىز.
كيىم ادام دەنەسىندەگى ماتا قاباتتارىنىڭ جيىنتىعى بولسا، ال كوستيۋم - ول جەكە تۇلعانىڭ ەرەكشەلىگىنىڭ كورسەتكىشى.
كيىم دەنەنى اۋا – رايىنىڭ، سىرتقى ورتانىڭ زياندى اسەرىنەن قورعايتىن ادامنىڭ دەنەسىنە كيۋگە ارنالعان جاساندى جامىلعى ءتۇرى.
كيىمنىڭ شىعۋى – ادام ەڭبەگىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىنە قوعامدىق وندىرىسپەن مادەنيەتتىڭ دامۋى مەن تىعىز بايلانىستى.
كيىم ادامنىڭ ءومىر سۇرۋىنە اسا قاجەتتى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى بولا وتىرىپ، بەلگىلى دارەجەدە ولاردىڭ جاس ايىرماشىلىعى الەۋمەتتىك جاعدايى مەن ەتنيكالىق ورتاسى تۋرالى ماعلۇمات بەرەتىن بەلگى. كيىم ادامدى قورشاعان ورتانىڭ، تابيعاتتىڭ ءتۇرلى اسەرىنەن قورعاپ ءوزىنىڭ پراكتيكالىق قىزمەتىن اتقارسا ادام دەنەسىنە ءسان بەرىپ – ەتنيكالىق قىزمەتىن اتقارعان. ادام بالاسى العاش پايدا بولىپ، ۇڭگىرلەر، جارتاس قۋىستارىن پانالاپ جۇرگەن كەزدەن باستاپ تابيعاتپەن جاقسى ۇيلەسىمىن تاپقان. سول كەزدە اعاش جاپىراقتارىنان، اڭ تەرىلەرىنەن دورەكى جامىلعىلار جامىلا باستاعان.
ادامزات پالەوليت – تاس داۋىرىندە تىگىسسىز بايلاناتىن كيىمدەردى پايدالانۋمەن قاتار سۇيەك ينە، سۇيەك ءبىزدى قولدانىپ، تەرى جانە توقىما كيىم كەشەك جاساپ كيىنۋ مادەنيەتتىڭ باسقا دا تۇرلەرىن قالىپتاستىرا باستاعان نەمەسە تۇيىرلەنەتىن بولعان.
نەوليت داۋىرىندە ءورۋ، ءيىرۋ جانە توقۋ كاسىبى دامىپ يىقتان، مىقىننان كەلەتىن كيىم تۇرلەرى پايدا بولعان
1) كوستيۋم دەگەنىمىز نە؟
كوستيۋم بەلگىلى ءبىر حالىقتىڭ، ءداۋىردىڭ تياناقتى كيىم قالپى. كوستيۋم ءداۋىردىڭ ەستەتيكالىق يدەيالارىن بايقاتادى.
– ول ادامنىڭ ەكى نەمەسە وداندا كوپ زاتتان تۇراتىن كيىم جيىنتىعى ( سۋمكا، اياق كيىم، باس كيىم، قولعاپ).
2) ستيل دەگەنىمىز نە؟
ستيل (گرەك ءسوزى) مانەر، سيپات، ەرەكشەلىك دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ستيلمان ءوزى يدەيالىق مازمۇننىڭ بىرلىگى تۋدىرعان بەينەلى سيستەمانىڭ، كوركەمدىك بەينەلەۋ قۇرالدارىنىڭ، تۆورچەستۆولىق ادىستەردىڭ ورتاقتىلىعى.
ال ەندى قازىرگى زاماننىڭ موداسى جايلى كىم ايتادى؟ ال، قىزدار ءبىز كيىمنىڭ، ءستيلىن، موداسىن، اسسورتيمەنتىن جانە ونىڭ قاسيەتتەرىن بىلدىك، ەندى الدىمىزدا تاعى ءبىر ماقسات تۇر، سول ماقساتتى
«سەرگىتۋ ءساتى»
رەتىندە مىنا رەبۋستى شەشۋ ارقىلى انىقتايىق.
رەبۋس شەشىلدى.
«جەتى رەت ولشەپ، ءبىر رەت كەس» دەگەن ۇستانىمعا سۇيەنە تۇرا ەندى ساراماندىق جۇمىسقا كىرىسەلىك. جۇمىسقا كىرىسپەس بۇرىن، ۇشكىر زاتتارمەن جۇمىس جاساعانداعى تق ەرەجەلەرىن ەسكە تۇسىرەلىك.
ءى توپ: «باروككو» ءستيلىن كورسەتەدى
ءىى توپ: «امپير»ءستيلىنىڭ كيىمىن جاسايدى
مودا وتەدى، مودا قالادى دەپ ايتادى، نەگە؟ ويتكەنى ناقتى مودا وتەدى، ونىڭ تىرشىلىك ەتكەنى، ديزاين جانە مودەلدەۋ پرينسيپتەرى ونەر شىعارماشىلىعىنداعى ادام بەينەلەرى قالادى. وسىنىڭ ءبارى كوستيۋم مادەنيەتىن قۇرايدى. موداعا ەلىكتەپ، شامادان تىس تىرىسقانشا، ادام وزىنە جاراسىمدى كيىنگەنى ءجون.
پەر كاردەننىڭ مىناداي ءسوزى بار «جاراسىمدى كيىنگەن ادام دەپ – وزىمە جانە باسقالارمەن ساناساتىن ادامدى ايتۋعا بولادى». وسى ءسوزدى ەسكە ساقتاپ قاي جەر بولسا دا سوعان لايىقتى كيىنۋ كەرەك.
ۇيگە تاپسىرما: ءار قايسىسىڭ وزدەرىڭنىڭ كيىم كيۋ ۇلگىلەرىڭە تالداۋ جاساپ كەلىڭدەر.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 10 كلاسس. ا. قورامسا ۇلى «قۇلاگەر» ولەڭى مەن ءانى.
