كۇكىرت جانە ونىڭ قوسىلىستارى
جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا وقىتۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا، باسقارۋ تيىمدىلىگىن جەتىلدىرۋگە، وقۋشىلاردىڭ وي - ساناسىنىڭ دامۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى. جاڭاشا وقىتۋدىڭ ماقساتى وقۋشىلاردىڭ وزدىگىنەن ۇيرەنىپ، ىزدەنۋىن تالاپ ەتەدى. وسىعان وراي،
9 - سىنىپتا «كۇكىرت جانە ونىڭ قوسىلىستارى» تاقىرىبىندا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا ەلەمەنتتەرى پايدالانىلىپ وتكىزىلگەن ساباق ۇلگىسى ۇسىنىلادى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى كۇكىرت جانە ونىڭ قوسىلىستارىمەن، حيميالىق قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ. اتوم قۇرىلىسىنا، حيميالىق قۇرىلىسىنا قاسيەتىنىڭ بايلانىستىلىعى، اللوتروپيا تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، حيميالىق قاسيەتتەرىنىڭ كريستالل تورىنا بايلانىستىلىعى تۋرالى العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
جوسپاردى پايدالانا وتىرىپ، ءوز بەتىنشە جاۋاپ بەرۋ بىلىكتىلىگىن قالىپتاستىرۋ، نەگىزگى ويدى ءبولىپ قورىتىندىلاپ، سالىستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ۋاقىتتى باعالاۋعا، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەپ، قورىتىندىلاي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباق جوسپارى:
1. ۇيىمداستىرۋ
2. ساباق ماقساتىمەن تانىستىرۋ
3. سىزبانۇسقا قۇرۋ، وسى بويىنشا تاقىرىپتى ءوز بەتىنشە مەڭگەرتۋ
4. وزدىك جۇمىس
5. تەست جۇمىسى (وقۋشىلاردىڭ وزدەرىن باعالاۋى)
ساباقتىڭ بارىسى:
1. تاقىرىپ بويىنشا سىزبانۇسقا قۇرۋ. سىزبانۇسقا بويىنشا جاڭا ماتەريالدى ءوز بەتىنشە مەڭگەرتۋ. (10 - 15 مين)
كۇكىرت
جاي زات ------------------------------------- حيميالىق ەلەمەنت
ا) فيزيكالىق قاسيەتى --------------------- ا) پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى
ءا) قۇرىلىسى -------------------------------- ءا) اتوم قۇرىلىسى
ب) حيميالىق قاسيەتى ---------------------- ب) تابيعاتتا كەزدەسۋى
ۆ) الىنۋى
گ) قوسىلىستارى
ع) قولدانىلۋى
ءىى. وزدىك جۇمىس. (انىقتامالىق دەرەك، وقۋلىقتى پايدالانۋ)
ءى دەڭگەي
1. كۇكىرتتىڭ حيميالىق تاڭباسى
2. ەلەكتروندىق فورمۋلاسى
3. مۇمكىن بولاتىن ۆالەنتتىلىگى.
ۆالەنتتىلىگى اتوم قۇرىلىسى
4. مۇمكىن بولاتىن توتىعۋ دارەجەسى.
5. كۇكىرتتىڭ _______________________ ءتۇرلى اللوتروپيالىق ____________________ بولادى. ولار ________________________ كۇكىرت، ____________________ كۇكىرت.
6. مىنا فيزيكالىق قاسيەتتەردىڭ قايسىسى كۇكىرتكە ءتان؟
جىلۋ وتكىزەدى
سۋدا ەريدى
كريستالدى زات
ءىى دەڭگەي
1. مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىمەن ارەكەتتەسكەندە كۇكىرت توتىقتىرعىش قاسيەت كورسەتەدى؟
ا) اكتيۆتى مەتالدار؛ ءا) سۋتەگى؛ ب) مىس
رەاكسيا تەڭدەۋىن جازىپ، كۇكىرتتىڭ توتىعۋ دارەجەسىن كورسەتىڭىز.
2. جوعارى تەمپەراتۋرادا كۇكىرت مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىمەن ارەكەتتەسەدى؟
ا) وتتەگى؛ ءا) سۋتەگى
قانداي قاسيەت كورسەتەدى: توتىقتىرعىش نەمەسە توتىقسىزداندىرعىش؟
3. كۇكىرتتىڭ قوسىلىستارىنىڭ ىشىنەن سۋلفيدتەردىڭ اتىن جازىڭىز:
ا) PbS؛ ءا) CaSO4؛ ب) CuS؛ ۆ) ZnS، گ) GeS؛ د) Na2SO4
4. كۇكىرت (VI) ____________ وكسيد دەپ اتالادى. (قىشقىلدىق نەمەسە نەگىزدىك)
5. كۇكىرتتىڭ (VI) وكسيدى سۋمەن ارەكەتتەسىپ، ____________ تۇزەدى.
6. كۇكىرت قىشقىلىنىڭ فورمۋلاسى:
حيميالىق فورمۋلاسى -------------------- قىشقىل اتى -------------- تۇزدىڭ اتى
7. كۇكىرت قىشقىلىنىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى: __________________________________________________________________________
8. كۇكىرت قىشقىلى جانە ونىڭ تۇزدارىن قاي زات كومەگىمەن ساپالىق انىقتايدى؟ رەاكسيا تەڭدەۋىن جازىڭىز.
ءىىى دەڭگەي
مىنا اينالىمدى جۇزەگە اسىرىڭىز:
ا) S → Sو2 → Sو3 → ن2Sو4 → ك2Sو4
ءا) Sو3 → ن2Sو4 → كنSو4
ءىىى. وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن تەست جۇمىسى ارقىلى بەكىتۋ. (تەست جۇمىسىن ءار وقۋشى ءوزى تەكسەرىپ، باعالايدى)
1. كۇكىرت پەريودتىق جۇيەدە:
ا) ءىىى پەريود جانە VI توپتىڭ نەگىزگى توپشاسىندا؛
ءا) ءىى پەريود، ءى توپتىڭ قوسىمشا توپشاسىندا؛
ب) ءىىى پەريود، ءىV توپتىڭ قوسىمشا توپشاسىندا ورنالاسقان.
2. كۇكىرت اتومىنداعى نەيتروندار سانى:
ا) 16؛
ءا) 32؛
ب) 3.
3. كۇكىرتتىڭ تۇراقتى توتىعۋ دارەجەسى:
ا) +6؛
ءا) +4؛
ب) - 2.
4. كۇكىرتتىڭ تابيعاتتا 2 ءتۇرلى اللوتروپيالىق ____________ جانە ____________ ءتۇر وزگەرىستەرى بولادى.
5. كۇكىرتتىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى:
ا) سارى ءتۇستى كريستالل زات؛
ءا) وزىنە ءتان ءيىسى بار؛
ب) سۋدا ەريدى
6. كۇكىرتتىڭ (VI) وكسيدى:
ا) نەگىزدىك؛
ءا) قىشقىلدىق؛
ب) امفوتەرلى.
7. كۇكىرت قىشقىلى:
ا) ءبىر نەگىزدى؛
ءا) ەكى نەگىزدى؛
ب) ءۇش نەگىزدى.
8. 6 - توپتىڭ نەگىزگى توپشاسىنداعى ەلەمەنتتەر قانداي ەلەمەنت تيپىنە جاتادى؟
ا) s - ەلەمەنت؛
ءا) p - ەلەمەنت؛
ب) d - ەلەمەنت.
9. كۇكىرت قىشقىلىن مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىمەن ارەكەتتەستىرىپ الادى؟
ا) Sو3 جانە ن2و؛
ءا) Sو3 جانە Mgو؛
ب) Na2Sو4 جانە نNو3
10. مىنا تەڭدەۋدەگى جوق فورمۋلانى قويىڭىز:
ا) ن2Sو4 +؟ → NaنSو4 +؟
ءا) ن2Sو4 +؟ → ساSو4 +؟
ءىV. ۇيگە تاپسىرما: شىعارماشىلىق جۇمىس. «قىشقىل جاڭبىردىڭ پايدا بولۋى» (وزدىك جۇمىس، تەست جۇمىستارىن قاتە ورىنداعان وقۋشىلار ۇيگە بەرىلگەن ماتەريالدى پىسىقتايدى)
V. ءار وقۋشى ءوز باعاسىن ءبىلىم كورسەتكىشى كەستەسىنە بەلگىلەيدى
9 - سىنىپتا «كۇكىرت جانە ونىڭ قوسىلىستارى» تاقىرىبىندا جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيا ەلەمەنتتەرى پايدالانىلىپ وتكىزىلگەن ساباق ۇلگىسى ۇسىنىلادى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى كۇكىرت جانە ونىڭ قوسىلىستارىمەن، حيميالىق قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ. اتوم قۇرىلىسىنا، حيميالىق قۇرىلىسىنا قاسيەتىنىڭ بايلانىستىلىعى، اللوتروپيا تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، حيميالىق قاسيەتتەرىنىڭ كريستالل تورىنا بايلانىستىلىعى تۋرالى العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
جوسپاردى پايدالانا وتىرىپ، ءوز بەتىنشە جاۋاپ بەرۋ بىلىكتىلىگىن قالىپتاستىرۋ، نەگىزگى ويدى ءبولىپ قورىتىندىلاپ، سالىستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ۋاقىتتى باعالاۋعا، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەپ، قورىتىندىلاي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
ساباق جوسپارى:
1. ۇيىمداستىرۋ
2. ساباق ماقساتىمەن تانىستىرۋ
3. سىزبانۇسقا قۇرۋ، وسى بويىنشا تاقىرىپتى ءوز بەتىنشە مەڭگەرتۋ
4. وزدىك جۇمىس
5. تەست جۇمىسى (وقۋشىلاردىڭ وزدەرىن باعالاۋى)
ساباقتىڭ بارىسى:
1. تاقىرىپ بويىنشا سىزبانۇسقا قۇرۋ. سىزبانۇسقا بويىنشا جاڭا ماتەريالدى ءوز بەتىنشە مەڭگەرتۋ. (10 - 15 مين)
كۇكىرت
جاي زات ------------------------------------- حيميالىق ەلەمەنت
ا) فيزيكالىق قاسيەتى --------------------- ا) پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى
ءا) قۇرىلىسى -------------------------------- ءا) اتوم قۇرىلىسى
ب) حيميالىق قاسيەتى ---------------------- ب) تابيعاتتا كەزدەسۋى
ۆ) الىنۋى
گ) قوسىلىستارى
ع) قولدانىلۋى
ءىى. وزدىك جۇمىس. (انىقتامالىق دەرەك، وقۋلىقتى پايدالانۋ)
ءى دەڭگەي
1. كۇكىرتتىڭ حيميالىق تاڭباسى
2. ەلەكتروندىق فورمۋلاسى
3. مۇمكىن بولاتىن ۆالەنتتىلىگى.
ۆالەنتتىلىگى اتوم قۇرىلىسى
4. مۇمكىن بولاتىن توتىعۋ دارەجەسى.
5. كۇكىرتتىڭ _______________________ ءتۇرلى اللوتروپيالىق ____________________ بولادى. ولار ________________________ كۇكىرت، ____________________ كۇكىرت.
6. مىنا فيزيكالىق قاسيەتتەردىڭ قايسىسى كۇكىرتكە ءتان؟
جىلۋ وتكىزەدى
سۋدا ەريدى
كريستالدى زات
ءىى دەڭگەي
1. مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىمەن ارەكەتتەسكەندە كۇكىرت توتىقتىرعىش قاسيەت كورسەتەدى؟
ا) اكتيۆتى مەتالدار؛ ءا) سۋتەگى؛ ب) مىس
رەاكسيا تەڭدەۋىن جازىپ، كۇكىرتتىڭ توتىعۋ دارەجەسىن كورسەتىڭىز.
2. جوعارى تەمپەراتۋرادا كۇكىرت مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىمەن ارەكەتتەسەدى؟
ا) وتتەگى؛ ءا) سۋتەگى
قانداي قاسيەت كورسەتەدى: توتىقتىرعىش نەمەسە توتىقسىزداندىرعىش؟
3. كۇكىرتتىڭ قوسىلىستارىنىڭ ىشىنەن سۋلفيدتەردىڭ اتىن جازىڭىز:
ا) PbS؛ ءا) CaSO4؛ ب) CuS؛ ۆ) ZnS، گ) GeS؛ د) Na2SO4
4. كۇكىرت (VI) ____________ وكسيد دەپ اتالادى. (قىشقىلدىق نەمەسە نەگىزدىك)
5. كۇكىرتتىڭ (VI) وكسيدى سۋمەن ارەكەتتەسىپ، ____________ تۇزەدى.
6. كۇكىرت قىشقىلىنىڭ فورمۋلاسى:
حيميالىق فورمۋلاسى -------------------- قىشقىل اتى -------------- تۇزدىڭ اتى
7. كۇكىرت قىشقىلىنىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى: __________________________________________________________________________
8. كۇكىرت قىشقىلى جانە ونىڭ تۇزدارىن قاي زات كومەگىمەن ساپالىق انىقتايدى؟ رەاكسيا تەڭدەۋىن جازىڭىز.
ءىىى دەڭگەي
مىنا اينالىمدى جۇزەگە اسىرىڭىز:
ا) S → Sو2 → Sو3 → ن2Sو4 → ك2Sو4
ءا) Sو3 → ن2Sو4 → كنSو4
ءىىى. وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن تەست جۇمىسى ارقىلى بەكىتۋ. (تەست جۇمىسىن ءار وقۋشى ءوزى تەكسەرىپ، باعالايدى)
1. كۇكىرت پەريودتىق جۇيەدە:
ا) ءىىى پەريود جانە VI توپتىڭ نەگىزگى توپشاسىندا؛
ءا) ءىى پەريود، ءى توپتىڭ قوسىمشا توپشاسىندا؛
ب) ءىىى پەريود، ءىV توپتىڭ قوسىمشا توپشاسىندا ورنالاسقان.
2. كۇكىرت اتومىنداعى نەيتروندار سانى:
ا) 16؛
ءا) 32؛
ب) 3.
3. كۇكىرتتىڭ تۇراقتى توتىعۋ دارەجەسى:
ا) +6؛
ءا) +4؛
ب) - 2.
4. كۇكىرتتىڭ تابيعاتتا 2 ءتۇرلى اللوتروپيالىق ____________ جانە ____________ ءتۇر وزگەرىستەرى بولادى.
5. كۇكىرتتىڭ فيزيكالىق قاسيەتتەرى:
ا) سارى ءتۇستى كريستالل زات؛
ءا) وزىنە ءتان ءيىسى بار؛
ب) سۋدا ەريدى
6. كۇكىرتتىڭ (VI) وكسيدى:
ا) نەگىزدىك؛
ءا) قىشقىلدىق؛
ب) امفوتەرلى.
7. كۇكىرت قىشقىلى:
ا) ءبىر نەگىزدى؛
ءا) ەكى نەگىزدى؛
ب) ءۇش نەگىزدى.
8. 6 - توپتىڭ نەگىزگى توپشاسىنداعى ەلەمەنتتەر قانداي ەلەمەنت تيپىنە جاتادى؟
ا) s - ەلەمەنت؛
ءا) p - ەلەمەنت؛
ب) d - ەلەمەنت.
9. كۇكىرت قىشقىلىن مىنا زاتتاردىڭ قايسىسىمەن ارەكەتتەستىرىپ الادى؟
ا) Sو3 جانە ن2و؛
ءا) Sو3 جانە Mgو؛
ب) Na2Sو4 جانە نNو3
10. مىنا تەڭدەۋدەگى جوق فورمۋلانى قويىڭىز:
ا) ن2Sو4 +؟ → NaنSو4 +؟
ءا) ن2Sو4 +؟ → ساSو4 +؟
ءىV. ۇيگە تاپسىرما: شىعارماشىلىق جۇمىس. «قىشقىل جاڭبىردىڭ پايدا بولۋى» (وزدىك جۇمىس، تەست جۇمىستارىن قاتە ورىنداعان وقۋشىلار ۇيگە بەرىلگەن ماتەريالدى پىسىقتايدى)
V. ءار وقۋشى ءوز باعاسىن ءبىلىم كورسەتكىشى كەستەسىنە بەلگىلەيدى
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: ۇلت بولاشاعى ءبىلىمدىنىڭ قولىندا (پرەزەنتاسياسىمەن)
