ليتەرلىك شامالارعا قولدانىلاتىن وپەراسيالار
تاقىرىبى: ليتەرلىك شامالارعا قولدانىلاتىن وپەراسيالار
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ليتەرلىك شامالارعا قولدانىلاتىن وپەراسيالارمەن تانىستىرۋ جانە وقۋشىلارعا پروگراممالاردى قۇرۋ كەزىندە وسى وپەراسيالاردى پايدالانۋ تاسىلدەرىن ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: Pascal باعدارلاماسىندا ەسەپ شىعارا وتىرىپ تەز ويلاۋعا، شىعاراتىن ەسەپتەرىن تۇسىندىرە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: تەست، ءتۇسىندىرۋ، پراكتيكالىق جۇمىستار، سۇراق - جاۋاپ.
ءپانارالىق بايلانىس: اعىلشىن تىلىمەن
پاسكال ءتىلىنىڭ فۋنكسيالارىن جانە پروسەدۋرالارىن وقىپ ءبىلۋ جانە اعىلشىن تىلىنەن اۋدارۋ.
كورنەكىلىگى: دك، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر، جۇمىس داپتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
1. سالەمدەسۋ
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
3. وقۋ - قۇرالدارىن تەكسەرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1. ماتىندىك رەجيمدە جۇمىس ىستەۋ ءمودۋلىن اتا.
ك) Uses draph
ل) Uses crt
م) Uses
ن) Initgraph
2. ەكراندا تەرەزە سالۋ پروسەدۋراسىن اتا؟
ج) Textcolor
ز) تextbackground
ي) Window
ك) Textmode
3. SetTextStyle پروسەدۋراسىنىڭ قىزمەتى قانداي؟
پ) بويالعان تىكتورتبۇرىشتى سالادى
ر) تولتىرۋ ءستيلى
س) بويالعان شەڭبەر سالادى
ت) ماتىندىك ءستيلدىڭ شىعۋىن ورناتادى
4. كۋرسوردى ەكراننىڭ قاجەتتى جەرىنە كوشىرەتىن پروسەدۋرانى اتا.
ە) Gotoxy
ج) Textmode
ز) Textcolor
ي) تextbackground
5. Bar پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
پ) بويالعان شەڭبەر سالادى
ر) بويالعان تىكتورتبۇرىشتى سالادى
س) ەكرانعا سىزىق سالادى
ت) گرافيكالىق رەجيمدە جۇمىستى اياقتايدى
6. CloseGraph پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ي) شەڭبەر سالادى
ك) ەكرانعا سىزىق سالادى
ل) گرافيكالىق رەجيمدە جۇمىستى اياقتايدى
ن) فون ءتۇسىن بەرەدى
7. SetColor پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ى) شەڭبەر سالادى
ءى) سيمۆول مەن سىزىق ءتۇسىن انىقتايدى
ك) ەكرانعا سىزىق سالادى
ل) فون ءتۇسىن بەرەدى
8. Line پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ج) سيمۆول مەن سىزىق ءتۇسىن انىقتايدى
ز) شەڭبەر سالادى
ي) فون ءتۇسىن بەرەدى
ك) ەكرانعا سىزىق سالادى
9. Setbkcolor پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ش) فون ءتۇسىن بەرەدى
ز) شەڭبەر سىزادى
ي) تىكتورتبۇرىش سىزادى
ك) ەكراندى تازالايدى
10. ماتىندىك رەجيمدە سيمۆولدار نەشە تۇسكە بويالادى؟
ا) 16
ب) 19
ۆ) 11
گ) 17
11. Ellipse پروسەدۋراسىنىڭ قىزمەتى قانداي؟
ك) تىكتورتبۇرىش سىزادى
ل) شەڭبەر سىزادى
م) ەلليپس سىزادى
ن) فون ءتۇسىن بەرەدى
12. Rectangle پروسەدۋراسىنىڭ قىزمەتى قانداي؟
ا) تىكتورتبۇرىش سىزادى
ب) شەڭبەر سىزادى
ۆ) ەلليپس سىزادى
گ) فون ءتۇسىن بەرەدى
تەست جاۋاپتارى:
1 - ل،
2 - ي،
3 - ت،
4 - ە،
5 - ر،
6 - ل،
7 - ءى،
8 - ك،
9 - ش،
10 - ا،
11 - م،
12 - ا.
ءىىى. جاڭا ساباق
ماندەرى ءماتىن بولاتىن شامالار جانە تىرناقشاعا الىنعان ASCII كودىنداعى كەز كەلگەن سيمۆولدار تىزبەگى ليتەرلىك شامالار دەپ اتالادى. ليتەرلىك شاما ءبىر نەمەسە بىرنەشە سيمۆولدان تۇرا الادى، ليتەرلىك شامانىڭ ماكسيمال ۇزىندىعى 255 سيمۆول. ليتەرلىك اينىمالىلاردى سيپاتتاۋ ءۇشىن الگوريتمدىك تىلدە ليت قىزمەتشى ءسوزى پايدالانىلادى. پاسكال تىلىندە سيمۆولدار تىزبەگىنەن تۇراتىن تىركەستىك اينىمالىلار كەڭ قولدانىلادى جانە ولار اپوستروف ىشىندە جازىلادى، ولاردىڭ ءتيپىن كورسەتۋ ءۇشىن الدىمەن اينىمالى اتاۋى، ودان كەيىن تىك جاقشا ىشىندە جولدىڭ ەڭ ۇزىنى كورسەتىلگەن string ءتۇيىندى ءسوزى پايدالانىلادى.
جاڭا ساباق بويىنشا وي ءتۇيۋ ءۇشىن وقۋشىلارعا سايكەستەندىرۋ كەستەسىن ۇسىنامىن:
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ ماقساتىندا وقۋشىلارعا دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرىلەدى:
IV. پراكتيكالىق جۇمىستار.
1. مىندەتتى دەڭگەيدە ەكى تاپسىرما بار. (1 - تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىلارعا پەرنەتاقتانىڭ سۋرەتىن، 2 - تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىعا مونيتور سۋرەتىن بەرىپ وتىرامىن).
1. ا جولى «پەرنەتاقتا»- عا تەڭ.
ا) سopy(ا، 6، 5)؛
ب) سopy(ا، 1، 1)+ سopy(ا، 7، 1)+ سopy(ا، 3، 1)+ سopy(ا، 6، 1)+ سopy(ا، 10، 1)؛
ۆ) سopy(ا، 7، 1)+ سopy(ا، 9، 2) ماندەرىن تابۋ كەرەك.
2. «مونيتور» ءسوزى بەرىلگەن، سودان ورامال، الما، تور سوزدەرىن قۇراستىرۋ پروگرامماسىن جازۋ كەرەك.
2. لايىقتى دەڭگەيدىڭ تاپسىرماسى 2 - نۇسقادا بەرىلەدى. (بۇل تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىعا تىشقان سۋرەتىن بەرەمىن.)
1 - نۇسقا
1. «تىشقان» سوزىندەگى «تى» بۋىنىن «ۇ» ارىپىنە اۋىستىرىپ «ۇشقان» ءسوزىن شىعاراتىن پروگرامما قۇرۋ.
3. جوعارى دەڭگەيدە ءبىر عانا تاپسىرما بەرىلگەن، بۇل تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىلارعا پرينتەر سۋرەتىن بەرەمىن.
«پرينتەر» ءسوزى بەرىلگەن فۋنكسيالاردى پايدالانىپ، تومەندەگى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ كەرەك.
1. ءسوزدىڭ ۇزىندىعىن تابۋ
2. سوزگە «لەر» جالعاۋىن جالعاۋ.
3. سوزدەن «پرينت» ءسوزىن كەسىپ الۋ
4. ءسوزدىڭ الدىنا «ءبىزدىڭ» تۇراقتىسىن كىرگىزۋ.
5. ءسوز ىشىندەگى «ن» ءارپىنىڭ ورنالاسۋ نومەرىن تابۋ.
V. ساباقتى بەكىتۋ. «لوتو» ويىنى جۇرىسىمەن وتكىزىلەدى.
63. ليتەرلىك شامالارمەن قانداي وپەراسيالار ورىندالادى؟
12. ليتەرلىك شامالار قانداي تيپتە بولۋى ءتيىس؟
82. ليتەرلىك شامالار ءۇشىن قانداي ستاندارتتى فۋنكسيالار قولدانىلادى؟
33. ءماتىن ۇزىندىعىن انىقتايتىن فۋنكسيا قالاي اتالادى؟
42. ماندەردى بىرىكتىرۋ وپەراسياسى ءۇشىن قانداي فۋنكسيا پايدالانىلادى؟
37. قيىپ الۋ وپەراسياسى پاسكال تىلىندە قانداي فۋنكسيا كومەگىمەن ورىندالادى؟
67. سيمۆولداردى ءوشىرۋ پروسەدۋراسى قالاي اتالادى؟
14. سيمۆولداردى كىرىستىرۋ پروسەدۋراسىن اتا.
23. تىركەستىك ورنەكتىڭ ۇزىندىعى نەشەگە دەيىن بولادى؟
VI. وقۋشىلاردى باعالاۋ. وقۋشىلاردىڭ جيناعان كومپيۋتەر قۇرىلعىلارىنا قاراي باعالايمىن
VII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
1، 14 تاقىرىپتى وقۋ جانە 5، 7 تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ليتەرلىك شامالارعا قولدانىلاتىن وپەراسيالارمەن تانىستىرۋ جانە وقۋشىلارعا پروگراممالاردى قۇرۋ كەزىندە وسى وپەراسيالاردى پايدالانۋ تاسىلدەرىن ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: Pascal باعدارلاماسىندا ەسەپ شىعارا وتىرىپ تەز ويلاۋعا، شىعاراتىن ەسەپتەرىن تۇسىندىرە بىلۋگە ۇيرەتۋ.
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: تەست، ءتۇسىندىرۋ، پراكتيكالىق جۇمىستار، سۇراق - جاۋاپ.
ءپانارالىق بايلانىس: اعىلشىن تىلىمەن
پاسكال ءتىلىنىڭ فۋنكسيالارىن جانە پروسەدۋرالارىن وقىپ ءبىلۋ جانە اعىلشىن تىلىنەن اۋدارۋ.
كورنەكىلىگى: دك، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر، جۇمىس داپتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ
1. سالەمدەسۋ
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ
3. وقۋ - قۇرالدارىن تەكسەرۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1. ماتىندىك رەجيمدە جۇمىس ىستەۋ ءمودۋلىن اتا.
ك) Uses draph
ل) Uses crt
م) Uses
ن) Initgraph
2. ەكراندا تەرەزە سالۋ پروسەدۋراسىن اتا؟
ج) Textcolor
ز) تextbackground
ي) Window
ك) Textmode
3. SetTextStyle پروسەدۋراسىنىڭ قىزمەتى قانداي؟
پ) بويالعان تىكتورتبۇرىشتى سالادى
ر) تولتىرۋ ءستيلى
س) بويالعان شەڭبەر سالادى
ت) ماتىندىك ءستيلدىڭ شىعۋىن ورناتادى
4. كۋرسوردى ەكراننىڭ قاجەتتى جەرىنە كوشىرەتىن پروسەدۋرانى اتا.
ە) Gotoxy
ج) Textmode
ز) Textcolor
ي) تextbackground
5. Bar پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
پ) بويالعان شەڭبەر سالادى
ر) بويالعان تىكتورتبۇرىشتى سالادى
س) ەكرانعا سىزىق سالادى
ت) گرافيكالىق رەجيمدە جۇمىستى اياقتايدى
6. CloseGraph پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ي) شەڭبەر سالادى
ك) ەكرانعا سىزىق سالادى
ل) گرافيكالىق رەجيمدە جۇمىستى اياقتايدى
ن) فون ءتۇسىن بەرەدى
7. SetColor پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ى) شەڭبەر سالادى
ءى) سيمۆول مەن سىزىق ءتۇسىن انىقتايدى
ك) ەكرانعا سىزىق سالادى
ل) فون ءتۇسىن بەرەدى
8. Line پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ج) سيمۆول مەن سىزىق ءتۇسىن انىقتايدى
ز) شەڭبەر سالادى
ي) فون ءتۇسىن بەرەدى
ك) ەكرانعا سىزىق سالادى
9. Setbkcolor پروسەدۋراسى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
ش) فون ءتۇسىن بەرەدى
ز) شەڭبەر سىزادى
ي) تىكتورتبۇرىش سىزادى
ك) ەكراندى تازالايدى
10. ماتىندىك رەجيمدە سيمۆولدار نەشە تۇسكە بويالادى؟
ا) 16
ب) 19
ۆ) 11
گ) 17
11. Ellipse پروسەدۋراسىنىڭ قىزمەتى قانداي؟
ك) تىكتورتبۇرىش سىزادى
ل) شەڭبەر سىزادى
م) ەلليپس سىزادى
ن) فون ءتۇسىن بەرەدى
12. Rectangle پروسەدۋراسىنىڭ قىزمەتى قانداي؟
ا) تىكتورتبۇرىش سىزادى
ب) شەڭبەر سىزادى
ۆ) ەلليپس سىزادى
گ) فون ءتۇسىن بەرەدى
تەست جاۋاپتارى:
1 - ل،
2 - ي،
3 - ت،
4 - ە،
5 - ر،
6 - ل،
7 - ءى،
8 - ك،
9 - ش،
10 - ا،
11 - م،
12 - ا.
ءىىى. جاڭا ساباق
ماندەرى ءماتىن بولاتىن شامالار جانە تىرناقشاعا الىنعان ASCII كودىنداعى كەز كەلگەن سيمۆولدار تىزبەگى ليتەرلىك شامالار دەپ اتالادى. ليتەرلىك شاما ءبىر نەمەسە بىرنەشە سيمۆولدان تۇرا الادى، ليتەرلىك شامانىڭ ماكسيمال ۇزىندىعى 255 سيمۆول. ليتەرلىك اينىمالىلاردى سيپاتتاۋ ءۇشىن الگوريتمدىك تىلدە ليت قىزمەتشى ءسوزى پايدالانىلادى. پاسكال تىلىندە سيمۆولدار تىزبەگىنەن تۇراتىن تىركەستىك اينىمالىلار كەڭ قولدانىلادى جانە ولار اپوستروف ىشىندە جازىلادى، ولاردىڭ ءتيپىن كورسەتۋ ءۇشىن الدىمەن اينىمالى اتاۋى، ودان كەيىن تىك جاقشا ىشىندە جولدىڭ ەڭ ۇزىنى كورسەتىلگەن string ءتۇيىندى ءسوزى پايدالانىلادى.
جاڭا ساباق بويىنشا وي ءتۇيۋ ءۇشىن وقۋشىلارعا سايكەستەندىرۋ كەستەسىن ۇسىنامىن:
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ ماقساتىندا وقۋشىلارعا دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرىلەدى:
IV. پراكتيكالىق جۇمىستار.
1. مىندەتتى دەڭگەيدە ەكى تاپسىرما بار. (1 - تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىلارعا پەرنەتاقتانىڭ سۋرەتىن، 2 - تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىعا مونيتور سۋرەتىن بەرىپ وتىرامىن).
1. ا جولى «پەرنەتاقتا»- عا تەڭ.
ا) سopy(ا، 6، 5)؛
ب) سopy(ا، 1، 1)+ سopy(ا، 7، 1)+ سopy(ا، 3، 1)+ سopy(ا، 6، 1)+ سopy(ا، 10، 1)؛
ۆ) سopy(ا، 7، 1)+ سopy(ا، 9، 2) ماندەرىن تابۋ كەرەك.
2. «مونيتور» ءسوزى بەرىلگەن، سودان ورامال، الما، تور سوزدەرىن قۇراستىرۋ پروگرامماسىن جازۋ كەرەك.
2. لايىقتى دەڭگەيدىڭ تاپسىرماسى 2 - نۇسقادا بەرىلەدى. (بۇل تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىعا تىشقان سۋرەتىن بەرەمىن.)
1 - نۇسقا
1. «تىشقان» سوزىندەگى «تى» بۋىنىن «ۇ» ارىپىنە اۋىستىرىپ «ۇشقان» ءسوزىن شىعاراتىن پروگرامما قۇرۋ.
3. جوعارى دەڭگەيدە ءبىر عانا تاپسىرما بەرىلگەن، بۇل تاپسىرمانى ورىنداعان وقۋشىلارعا پرينتەر سۋرەتىن بەرەمىن.
«پرينتەر» ءسوزى بەرىلگەن فۋنكسيالاردى پايدالانىپ، تومەندەگى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ كەرەك.
1. ءسوزدىڭ ۇزىندىعىن تابۋ
2. سوزگە «لەر» جالعاۋىن جالعاۋ.
3. سوزدەن «پرينت» ءسوزىن كەسىپ الۋ
4. ءسوزدىڭ الدىنا «ءبىزدىڭ» تۇراقتىسىن كىرگىزۋ.
5. ءسوز ىشىندەگى «ن» ءارپىنىڭ ورنالاسۋ نومەرىن تابۋ.
V. ساباقتى بەكىتۋ. «لوتو» ويىنى جۇرىسىمەن وتكىزىلەدى.
63. ليتەرلىك شامالارمەن قانداي وپەراسيالار ورىندالادى؟
12. ليتەرلىك شامالار قانداي تيپتە بولۋى ءتيىس؟
82. ليتەرلىك شامالار ءۇشىن قانداي ستاندارتتى فۋنكسيالار قولدانىلادى؟
33. ءماتىن ۇزىندىعىن انىقتايتىن فۋنكسيا قالاي اتالادى؟
42. ماندەردى بىرىكتىرۋ وپەراسياسى ءۇشىن قانداي فۋنكسيا پايدالانىلادى؟
37. قيىپ الۋ وپەراسياسى پاسكال تىلىندە قانداي فۋنكسيا كومەگىمەن ورىندالادى؟
67. سيمۆولداردى ءوشىرۋ پروسەدۋراسى قالاي اتالادى؟
14. سيمۆولداردى كىرىستىرۋ پروسەدۋراسىن اتا.
23. تىركەستىك ورنەكتىڭ ۇزىندىعى نەشەگە دەيىن بولادى؟
VI. وقۋشىلاردى باعالاۋ. وقۋشىلاردىڭ جيناعان كومپيۋتەر قۇرىلعىلارىنا قاراي باعالايمىن
VII. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
1، 14 تاقىرىپتى وقۋ جانە 5، 7 تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.