InfoHub Logo

مەملەكەتتىك رامىزدەر - كەز كەلگەن ەلدىڭ ماڭىزدى اتريبۋتى، تاريح پەن مادەنيەتتىڭ، ەگەمەندىك پەن تاۋەلسىزدىكتىڭ، حالىق پەن بيلىك بىرلىگىنىڭ كورىنىسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆ ءوز سوزدەرىندە: "مەملەكەتتىك رامىزدەر - بارلىق ۋاقىتتا جانە بارلىق حالىقتاردا مەملەكەتتىلىك پەن تاۋەلسىزدىكتىڭ اۋقىمدى جانە شوعىرلانعان بەينەسى. بىزدە كەرەمەت، يدەيالىق باي ەلتاڭبا، تۋ جانە گيمن  بار" دەپ ايتقان ەدى.

ەلدىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن وزىندىك ەرەكشەلىگىنىڭ ءبىر كورىنىسى رەتىندە سانالاتىن مەملەكەتتىك رامىزدەر رۋحاني، ساياسي-ادامگەرشىلىك سالالارىنىڭ دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى جانە ءبىرتۇتاس مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق نىشانى، تىرەگى رەتىندە تانىلادى.

مەملەكەتتىك رامىزدەر ساياسي مادەنيەت پەن حالىقتىڭ ءمانى تۋرالى اقپاراتتى قامتيدى، قوعامنىڭ جانە ءوز وتانىنىڭ پاتريوت ازاماتىنىڭ ساياسي ساناسىنىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتەدى. وسى تۇستا تاعى دا ەلباسىمىزدىڭ سوزدەرىن ايتىپ كەتكىم كەلىپ تۇر: "ەلىمىزدىڭ قازىرگى زامانعى مەملەكەتتىك جانە ساياسي رامىزدەرى قازاق حالقى مەن رەسپۋبليكانى مەكەندەگەن ۇلت وكىلدەرى ءۇشىن تاپتىق، توتاليتارلىق قوعامنىڭ ەسكى، توزعان اتريبۋتتارىن الماستىرۋدى عانا بىلدىرمەيدى. بۇل رەسپۋبليكانىڭ دەموكراتيالىق جانە قۇقىقتىق مەملەكەت قۇرۋعا، تۇلعانىڭ ەگەمەندىگى قاعيداتتارىنا، ونىڭ ەتنوستىق ءار الۋان حالقىنىڭ بىرلىگىنە نەگىزدەلگەن جاڭا قوعام قۇرۋعا تۇبەگەيلى بەت بۇرۋىنىڭ ايعاعى"، – دەپ ن.ءا. نازاربايەۆ جاڭا مەملەكەتتىك رامىزدەردى قابىلداۋ راسىمىندە اتاپ وتكەن ەدى. مەملەكەتتىك رامىزدەردى رەسمي بەكىتۋدىڭ وزىندىك ساياسي تاريحى بار.

ەلتاڭبامىزدى، تۋىمىزدى جاساۋعا، ءانۇران مۋزىكاسى مەن ءماتىنىن جازۋعا ەلىمىزدىڭ ەڭ قۇرمەتتى ادامدارى قاتىستى. قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرىن شەتەلدىك ماماندار جوعارى باعالاعانى كەزدەيسوق ەمەس.

ءانۇران — سالتاناتتى ءان، مەملەكەتتىك نەگىزگى رامىزدەردىڭ ءبىرى. ءانۇرانداردىڭ ريەۆوليۋسيالىق، اسكەري، ءدىني تاعى باسقا تۇرلەرى بولادى. ونىڭ ءسوزى دە، مۋزىكاسى دا رۋح كوتەرەتىن سالتاناتتى، ۇلكەن مۇراتتارعا باستايتىنداي بولۋى كەرەك. ماماندار مەملەكەتتىك ءانۇران اۋەنىنىڭ مۋزىكالىق جاراسىمىن، جانعا جايلى اسەرلىلىگىن جانە وزگەشە وپتيميستىك رۋحتاعى ورشىلدىگىن بولە -جارا اتايدى. شايمەردەنوۆ.ە.ش. "ق ر مەملەكەتتىك رامىزدەرى" ەڭبەگىندە بەلگىلى مۋزىكا بىلگىرى ن.كەتەگەنوۆانىڭ پىكىرىن كورسەتەدى:“ول اسقاق تا ماعىنالى ءداستۇرلى حالىقتىڭ ليرو-ەپيكالىق ينتوناسيالارىن بويىنا جيعان تۋىندى، سونىمەن بىرگە وندا مۋزىكاعا قايرات پەن سالتاناتتىلىق سيپات بەرەتىن وسى زامانعى جاڭا اۋەندەر-ديناميكالىق كۆارتالىق سەرپىندەر دە بار”  دەگەن پىكىرىندەانۇراننىڭ ۇلت ءۇشىن، ۇلت بولاشاعى ءۇشىن جانە جاستار رۋحىن كوتەرۋدە قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن كورسەتىپ، جارقىن بولاشاققا دەگەن سەنىمدىلىك نىشانى بولا الاتىنىن دالەلدەيدى. "ءانۇران ءوزارا ىنتىماق پەن كەلىسىم ءتارىزدى اسا ماڭىزدى جالپىادامزاتتىق قۇندىلىقتارعا نەگىزدەلگەن. ونىڭ ءونبويىندا قازاق ەلىنىڭ مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى مەن تاۋەلسىزدىگى يدەيالارى انىق تا ايشىقتى كورىنىس تاپقان" دەپ "ەلتانىم" كىتابىندا ءانۇراننىڭ ابىرويىن اسقاقتاتادى.

وسىدان 76 جىل بۇرىن، ياعني 1943 جىلى قازاق كەڭەس سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانىن جازۋعا بايقاۋ جاريالانعان ەدى. ونىڭ ناتيجەسىندە سوڭعى نۇسقا رەتىندە مۇقان تولەبايەۆ، ەۆگەنيي برۋسيلوۆسكيي مەن لاتيف حاميديلەردىڭ اۋەنىنە جازىلعان ءابدىلدا تاجىبايەۆ، قايىم مۇقامەدحانوۆ، عابيت مۇسىرەپوۆتەردىڭ ءماتىنى قابىلداندى. ءبىراق بۇل اۆتورلىققا بايلانىستى بىرنەشە دەرەك بار. كەيبىر دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، العاشقى ءانۇران ءماتىنىنىڭ تولىققاندى اۆتورى قايىم مۇحامەدحانوۆ ەكەنى ايتىلعان. قالعان اۆتورلار بولسا ءماتىن باسىنداعى "ەر قازاق" ءسوزىن "ءبىز قازاق"-قا اۋىستىرعان.

1943 جىلى كەڭەس بيلىگى وداقتاس رەۋپۋبليكالاردىڭ ءارقايسى ءوز ءانۇرانى بولۋى كەرەك دەگەن قاۋلى شىعارعان. قايىم مۇحامەدحانوۆ ول كەزدە 27 جاستا بولعان. 1945 جىلى جوعارىداعى ءماتىندى كەڭەس بيىلىگى ماقۇلداعان.

تاريحي مالىمەتتەردە وسى ماتىنگە ءان جازعان مۇقان تولەبايەۆ ءانۇراننىڭ ءسوزىن جازعان قايىم مۇحامەدحانوۆپەن بىرگە وتىرىپ ۇزاق ۋاقىت بويى ءانۇراندى ءبىر ناقىشقا كەلتىرۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەگەنى ايتىلادى. ءسويتىپ بۇل ءانۇراننىڭ ءماتىنى 1943-1992 جىلدار ارالىعىندا قازاق كەڭەس سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىندا شىرقالدى.

1992 جىلى كەڭەس وداعى كۇيرەگەننەن كەيىن تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ ازاتتىعى مەن زايىرلىعىن بەينەلەيتىن جاڭا ءانۇرانىن ازىرلەۋ قاجەت بولدى. وسىعان وراي 1992 جىلى ەلىمىزدىڭ ءانۇرانىنىڭ ءماتىنى مەن انىنە كونكۋرس جاريالانعان ەدى. جالپى كونكۋرسقا 750 جوبا تۇسكەن ەكەن. ءسويتىپ بايقاۋدىڭ جەڭىمپازى دەپ مۇزافار الىمبايەۆ، قادىر مىرزا ءالى، تۇمانباي مولداعالييەۆ جانە جادىرا دارىبايەۆانىڭ بىرلەسىپ جازعان تۋىندىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءانۇرانىنىڭ ءماتىنى دەپ تاڭداپ الىنعان. ايتا كەتەيىك، 1992 جىلى ءانۇراننىڭ تەك ءماتىنى وزگەردى، ال ءانۇران ءانى العاشقى كۇيىندە قالدى.

"حالىقتىڭ قۋاتى بىرلىكتە!" قازاقستان حالقىنىڭ تاۋەلسىزدىك العان العاشقى جىلدارى ءبىزدىڭ ءانۇرانىمىز وسىلاي شىرقايدى. ولەڭنىڭ ءبىرىنشى شۋماعى جاڭادان ەگەمەندىك العان قازاقستاننىڭ وسى كۇندى اڭساپ جەتكەندىگى، تاۋەلسىزدىككە جەتۋ جولىندا جالىنداپ جانعانىمىزدى سوزبەنەن، اۋەنمەنەن جۇرەككە جەتكىزەدى. ەكىنشى شۋماعىندا قازاقستاننىڭ كوپۇلتتى مەملەكەت ەكەندىگىن، بارشا ۇلتتىڭ تاتۋ ءتاتتى ەكەنىن ايتا وتىرىپ، باۋىرمال ەكەنىمىزدى جەتكىزەدى. بىرلىككە، تاتۋلىققا شاقىرادى. ءۇشىنشى شۋماقتا تالاي تاعدىردى باستان وتكەرگەن قازاقستاننىڭ بولاشاققا قاراي نىق قادام باسقانىن جىرلايدى.

Eل ءانۇرانىن وزگەرتۋ ماسەلەسى وقتىن-وقتىن باسپا ءسوز بەتتەرىنەن ايتىلىپ ءجۇردى جانە 2001 جىلى پارلامەنت وتىرىسىندا كوتىرىلە باستادى. سول كەزدەرى ءسوزىن ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆ جازعان، سازىن ب.تىلەۋحان شىعارعان "ەلىم مەنىڭ" ءانىن ق ر مەملەكەتتىك ءانۇرانى ەتىپ بەكىتۋ ماسەلەسى كوتەرەلىپ، تەك پرەزيدەنتتىڭ پارلامەنتكە جازعان حاتى ءاندى تالقىلاۋدى توقتاتقان ەدى.

1992-2006 جىلدارداعى ءانۇران قازاق ۇلتى باسىنان كەشكەن سۇم سوعىستىڭ، اشتىقتىڭ، حالىقتىڭ قيىن قىستاۋ كەزەڭدەرگە توتەپ بەرۋىنە اسەر ەتكەن وزىندىك تۋىندى بولعانىمەن، قازاق ەلى قازاقستان بولعالى حالىقتىڭ رۋحىن كوتەرەتىن، قيىن كۇندەردىڭ ارتتا ەكەندىگىن بىلدىرەتىن وزگەرىس قاجەت بولدى.

العاشقى ءانۇرانىنىڭ سالتانات قۇرىپ تۇرعانىنا قاراماستان، رەسپۋبليكانىڭ جەر-جەرلەرىندە كەز كەلگەن فورۋم اسقاق پاتريوتتىق سەزىممەن ءسوزىن اقيىق اقىن ج.ناجىمەدەنوۆ جازعان ش.قالداياقوۆتىڭ "مەنىڭ قازاقستانىم" ءانىن شابىتتانا شىرقاۋمەن اياقتالىپ، ول قازاقستاندا تۇراتىن بارلىق حالىقتاردىڭ جالپىۇلتتىق يگىلىگىنە ءارى بەيرەسمي ءانۇرانىنا اينالا باستادى. ەندەشە حالىقتىڭ جۇرەگىنەن ورىن العان وسى ءان بۇگىن دە رەسپۋبليكانىڭ ءانۇرانى بولىپ زاڭداستىرىلدى.

ەلدىڭ دىبىستىق ءرامىزىنىڭ تانىمالدىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن 2006 جىلى جاڭا مەملەكەتتىك ءانۇران قابىلداندى. ونىڭ نەگىزى رەتىندە حالىقتىڭ اراسىندا كەڭىنەن تانىمال "مەنىڭ قازاقستانىم" پاتريوتتىق ءانى تاڭداپ الىندى.

بۇل ءان 1956 جىلى 25 قازاندا جازىلعان. ءاننىڭ ءماتىنىن اقىن جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ الماتىدا، بەلگىلى قوبىزشى گۇلسارا ءبىرمانوۆانىڭ ۇيىندە جازعان. ولەڭ قازاقستاننىڭ ميلليارد پۇت استىق جيناۋ قۋانىشىنا ارنالعان سەكىلدى كورىنگەنىمەن، نەگىزىنەن «ەل، جەر مەنىكى» دەگەن وتارشىلدىققا، ۇستەمدىك بيلىككە قارسى تۋعان شىعارما. قازاقستاندى بولشەكتەۋگە، رەسپۋبليكانىڭ التى وبلىسىن رەسەيگە، وزبەكستانعا بەرۋ تۋرالى شەشىمگە قارسىلىق رەتىندە، ەل بىرلىگىن، جەر تۇتاستىعىن ساقتاۋعا شاقىرعان ءان. «حرۋششيەۆتىڭ ۇلتارالىق ساياساتىن» تۇسىنگەن قازاق حالقىنىڭ پاتريوتتارى اتا-بابالارىنىڭ جەرىنىڭ بىرلىگى مەن تۇتاستىعىن ساقتاۋعا تىرىستى. سوندىقتان «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى جازىلدى — بۇل قازاق حالقىنىڭ حرۋششيەۆتىڭ ۇلتتىق ساياساتىنا نارازىلىق بولدى. ونى شىعارعان كەزدە كومپوزيتور ءشامشى قالداياقوۆ 25 جاستا، اقىن جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ 21 جاستا ەكەن.

الايدا بۇل ءان كوپكە دەيىن جارىققا شىعىپ، ورىندالمايدى. سەبەبى، "مەنىڭ قازاقستانىم" دەپ ەرەكشەلەنىپ، وداقتان "ءبولىنىپ تۇرعانىندا" ساياسي ءمان بار دەپ اندە جارىققا شىعارۋعا رۇقسات بەرمەگەن. سوعان قاراماستان، قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى جامال وماروۆا جوعارىداعىلاردىڭ رۇقساتىنا قاراماي، قازاق راديوسى ارقىلى ءاندى ورىنداپ، حالىق اراسىنا كەڭىنەن تاراتىپ جىبەردى. مىنە، "مەنىڭ قازاقستانىم" ءانىنىڭ شىعۋ تاريحى مەن حالىق اراسىنا تارالۋى وسىلاي باستالعان ەدى.  بۇل ءاننىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءانۇرانى بولۋىن پارلامەنتكە ۇسىنعان ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ انگە مەملەكەتتىك ءانۇران جوعارى مارتەبەسىن بەرۋ ماقساتىندا جانە ونىڭ سالتاناتتى شىرقالۋى ءۇشىن مۋزىكالىق تۋىندىنىڭ باستاپقى ءماتىنىن وڭدەگەن. جاستايىنان ولەڭ-سوزدىڭ ءمانىن ۇعىپ وسكەن نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى ءان ءماتىنىنىڭ كەيبىر تۇستارىن زامانعا ساي تۇلەتىپ، ءوز ۇلەسىن قوستى. ياعني ءاننىڭ ءتۇپنۇسقاسى وزگەردى. وسىلايشا قازاقستان پارلامەنتى 2006 جىلدىڭ 6 قاڭتارىندا پالاتالاردىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا "مەملەكەتتىك رامىزدەر تۋرالى" جارلىققا ءتيىستى تۇزەتۋ ەنگىزىپ، ەلىمىزدىڭ جاڭا مەملەكەتتىك ءانۇرانى بەكىتىلدى.

تاۋەلسىز قازاقستان ءانۇرانى كەشەگى مەن بۇگىنگىنى ساباقتاستىرىپ، ەرتەڭگە جول اشاتىنداي. “قانمەن قول جەتكىزگەن ەگەمەندىكتىڭ قۇنىن ءتۇسىنىپ، كەڭ-بايتاق جەر يەسى “قازاق” دەگەن ۇلتتىق رۋحتى جوعالتپاي، بىرلىگىڭە بەرىك بول!” دەگەن اتا-بابا وسيەتىنەن سىر شەرتەتىندەي. ونىڭ سىرىن تەرەڭىنەن ءتۇسىنۋ ءۇشىن تاريحىمەن تانىس بولۋ، مازمۇنىنا ءۇڭىلۋ مىندەتتى.

ەگەمەندى قازاقستاننىڭ ەلتاڭباسى 1992 جىلى رەسمي تۇردە قابىلداندى. ونىڭ اۆتورلارى – بەلگىلى ساۋلەتشىلەر جانداربەك مالىبەكوۆ پەن شوتامان ءۋاليحانوۆ.

ەلتاڭبانى جاساۋداعى باستى ماعىناسى ەلدىڭ ءداستۇرى مەن تاريحىنان سىر شەرتەدى، ول الەمنىڭ تۇتاستىعى تۋرالى، بەيبىتشىلىك جايلى جانە رەسپۋبليكادا تۇرىپ جاتقان حالىقتاردىڭ ىنتىماقتاستىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرەدى. «قارا شاڭىراق سيمۆولى» - ەلدىڭ ەلتاڭباسىنىڭ يدەياسى مەن ماعىناسىن وسى سوزدەر ءدال سيپاتتاي الار ەدى.

ەلتاڭبا ءپىشىنىنىڭ دوڭگەلەك بولۋى كەزدەيسوق ەمەس، سەبەبى بۇل ءپىشىندى كوشپەندىلەر ەرەكشە باعالاعان. بۇل ءومىردىڭ، ماڭگىلىكتىڭ بەلگىسى. كەڭىستىگىندە كوپتەگەن سيمۆولدار بىرىككەن دوڭگەلەك ءبىرۋاقىتتا عارىش پەن ەلىمىزدىڭ بىرلىگىن بەينەلەيدى.

ەلتاڭبادا قولدانىلعان نەگىزگى ءتۇس – التىننىڭ ءتۇسى. بۇل – بايلىقتىڭ، ادىلدىكتىڭ جانە كەڭپەيىلدىلىكتىڭ سيمۆولى. سونىمەن قاتار، كوگىلدىر اسپان تۇستەس تۋدىڭ ءتۇسى التىننىڭ تۇسىمەن ۇيلەسىم تاۋىپ، اشىق اسپان، بەيبىتشىلىك جانە باقۋات تىرشىلىك ۇعىمدارىن تانىتىپ تۇر.

مەملەكەتتىك تۋ – ەگەمەندىك پەن ءبىرتۇتاستىعىمىزدى بىلدىرەتىن نەگىزگى ۇلتتىق رامىزدەرىمىزدىڭ ءبىرى. 1992 جىلعى 6 ماۋسىمدا مەملەكەتتىك رامىزدەردى رەسمي تۇردە پايدالانۋ سالتاناتى وتكىزىلدى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى رەزيدەنسياسى مەن جوعارعى كەڭەستىڭ عيماراتى ۇستىنە مەملەكەتتىك تۋ تىگىلىپ، ەلتاڭبا ورناتىلدى. ال 1996 جىلعى 24 قاڭتاردا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كونستيتۋسيالىق زاڭ كۇشى بار جارلىعى قابىلداندى. مەملەكەتتىك تۋدىڭ اسپان تەكتەس زەڭگىر كوك ءتۇستى بولۋى كەزدەيسوق ەمەس. ايگىلى انسەلم كەستەسى بويىنشا ول – ادالدىقتىڭ، كىرشىكسىز تازالىق پەن پاكتىكتىڭ نىشانى. كوك ءتۇس ىنتىماق پەن بىرلىك يدەياسىن اڭعارتادى، بەيبىتشىلىك، تۇراقتىلىق پەن بەرەكە-بايلىق بەلگىسى بولىپ سانالاتىن اشىق اسپانعا مەڭزەيدى. اسپانكوك ءتۇس – قازاقتىڭ ۇلتتىق بوياۋىنىڭ رەڭى. ۇلتتىڭ مەنتاليتەتى، تانىمى، مادەنيەتى مەن بۇل تۇسكە دەگەن ايىرىقشا ءىلتيپاتى وسى ويعا جەتەلەيدى.قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك تۋىنىڭ اۆتورى – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى شاكەن نيازبەكوۆ.

1992 جىلدىڭ باسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا مەملەكەتتىك نىشاندارىن دايىنداۋ جونىندەگى جۇمىس توبىن قۇرۋ تۋرالى جوعارعى كەڭەس پرەزيديۋمىنىڭ قاۋلىسى شىقتى. سوعان سايكەس ارنايى كوميسسيا قۇرىلىپ، ونىڭ قۇرامىندا س.ءابدىلدين، س.زيمانوۆ، س.ءابدىراحمانوۆ، ە.شايمەردەنوۆ جانە ت.ب. لاۋازىم يەلەرى بولدى. سونداي-اق، تۋ جوباسىنا كونكۋرس جاريالانادى. وعان كوپتەگەن شىعارماشىلىق وكىلدەرى، تالانتتى قىل قالام شەبەرلەرى، سازگەرلەر مەن، اقىندار قاتىسقان. مىسالى، مەملەكەتتىك تۋدىڭ كونكۋرسىنا 600 ادام قاتىسىپ، 1200 جوبا ۇسىنىلدى.

قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرىن شەتەلدىك ماماندار جوعارى باعالاعانى كەزدەيسوق ەمەس. بوننا قالاسىنداعى ۆەكسيكولوگيا حالىقارالىق عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ر. كليمەش بىلاي دەپ جازدى: "ءسىزدىڭ مەملەكەتتىك تۋىڭىز وتە جاقسى. مەن ونى العاش رەت تەلەديداردان بارسەلوناداعى وليمپيادا ويىندارىنىڭ اشىلۋىندا كوردىم". باسقا دا تانىمال زاڭ ماماندارىنىڭ پىكىرلەرى وسى وڭ باعالاۋمەن سايكەس كەلەدى.

قورىتىندىلاي كەلە ايتارىم، بۇل تاقىرىپتىڭ وزەكتىلىگى مەملەكەتتىك رامىزدەردىڭ ازاماتتاردىڭ ءپاتريوتيزمىن دامىتۋداعى جانە مادەني-تاريحي جادىنى ساقتاۋداعى ماڭىزدىلىعىمەن انىقتالادى. شىن مانىندە، رامىزدەر - ءار ەلدىڭ مەملەكەتتىلىگى مەن تاۋەلسىزدىگىنىڭ كورىنىسى. مەملەكەتتىك رامىزدەر بىرەگەي قۇبىلىس رەتىندە تەرەڭ تاريحي تامىرلارعا يە جانە وركەنيەتتىڭ دامۋىمەن تىعىز بايلانىستى. ونىڭ پايدا بولۋى، قالىپتاسۋى جانە ساقتالۋى ماڭىزدى الەۋمەتتىك، اقپاراتتىق جانە مادەني فۋنكسيالارعا بايلانىستى.

مەملەكەت باسشىسى جاستار الدىندا سويلەگەن سوزىندە: "جارلىقپەن مەن 4 ماۋسىمدى قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى كۇنى دەپ بەكىتتىم. مەملەكەتتىك رامىزدەر كۇنى ءاربىر قازاقستاندىق وتباسىندا اتاپ وتىلەتىن بۇكىلحالىقتىق سۇيىكتى مەرەكەلەردىڭ بىرىنە اينالاتىنىنا سەنىمدىمىن" دەپ بەكەردەن ايتپاعان. سەبەبى مەملەكەتتىك رامىزدەر جەكە تۇلعانىڭ پاتريوتتىق جانە ازاماتتىق قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋدىڭ قۋاتتى فاكتورى بولىپ تابىلادى. بۇل پروسەسس وسى ەلدىڭ ازاماتىنىڭ بالا كەزىنەن باستالادى- الدىمەن وتباسىندا، سودان كەيىن بالا-باقشالاردا، مەكتەپتە، وقۋ ورىندارىندا، ەڭبەك ۇجىمدارىندا، قوعامدا جالعاسادى، ياعني ول ۇزدىكسىز. ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋ كەز كەلگەن ۋاقىتتا جانە كەز كەلگەن مەملەكەت ءۇشىن وزەكتى جانە ءبىرىنشى كەزەكتەگى مىندەت بولىپ تابىلادى. قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك رامىزدەرى-بۇل ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن وزىندىك ەرەكشەلىگى يدەيالارىنىڭ ىسكە اسۋى، ولار ازاماتتارعا مەملەكەت نەگىزدەرىنە قۇرمەتپەن قاراۋدى، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى تاربيەلەۋگە ىقپال ەتەدى جانە قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋدىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى. ويىمدى ەلباسىمىز ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ سوزىمەن قورىتىندىلايمىن: "مەملەكەتتىك رامىزدەر - ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ، ەگەمەندىگىمىزدىڭ مىزعىماس نەگىزدەرىنىڭ ءبىرى. ولار تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىرتۇتاس قاسيەتتى بەينەسىن بىلدىرەدى. ويتكەنى ءبىز تاۋەلسىزدىك پەن مەملەكەتتىلىكتى ۇلتتى ساقتاۋدىڭ العاشقى نەگىزى، ەڭ زور قۇندىلىق رەتىندە قابىلدايمىز."

باقىتوۆا نازەركە، ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى مەحانيكا-ماتەماتيكا فاكۋلتەتىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى.

ف.قوزىباقوۆا، عىلىمي جوبا جەتەكشىسى، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى تاريح جانە ارحەولوگيا، ەتنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى

---