ماعجان جۇمابايەۆ «باتىر بايان» پوەماسى
اقتوبە وبلىسى،
ايتەكە بي اۋدانى، سيەۆەرنىي ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى يبرايەۆا ب.
ماعجان جۇمابايەۆ «باتىر بايان» پوەماسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «باتىر بايان» پوەماسى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: ماعجان جۇمابايەۆ تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. پوەمانى جان-جاقتى تالداۋ، تاريحي مالىمەتتەر بەرۋ. سيۋجەتتىك جەلىسى مەن يدەيالىق مازمۇنىن اشۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: پوەما مازمۇنىن تالداۋ ارقىلى ىسكەرلىك داعدىلارىن دامىتۋ. توپپەن جۇمىس جاساۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ، وزىندىك كوزقاراسىن دالەلدەۋگە، تالداپ تۇيىندەۋگە، ءوز پىكىرلەرىن قورعاي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ب) تاربيەلىك: ەلىنە، جەرىنە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمگە باۋلۋ، اقىل - وي، ادامگەرشىلىك، پاتريوتتىق سەزىمگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدىڭ «التى قالپاعى»، توپپەن جۇمىس، ۆەنن دياگرامماسى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: اكت، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، گەوگرافيا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
ا) سالەمدەسۋ؛
ءا) سىنىپتاعى وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
ب) وقۋشىلار زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ؛
ءىى. ءۇي جۇمىسىن سۇراۋ.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- م. جۇمابايەۆتىڭ ءومىرى مەن قىزمەتى، «باتىر بايان» پوەماسىن وقىپ كەلۋ.
- توپقا ءبولۋ. قالپاق ىشىنەن ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازداردى تاڭداپ الۋ ارقىلى توپقا ءبولۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىم: كانە، بالالار، ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى وقىپ كەلگەن بولساڭىزدار بۇگىنگى ەكىنشى ساعاتىندا پوەماعا جان - جاقتى تالداۋ جۇرگىزىپ كورەيىك. ول ءۇشىن تاقتاعا نازار اۋدارايىق.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. «باتىر بايان» فيلمىنەن ءۇزىندى كورسەتۋ
سۇراق - جاۋاپ:
م: بالالار، بۇل فيلمنەن قانداي اسەر الدىڭدار؟
و: تۋعان جەرىنە، ەلىنە دەگەن شىنايى سۇيىسپەنشىلىكتى اڭعاردىق.
م: ەندەشە، بۇل پوەمانى «ويلاۋدىڭ التى قالپاعى» ادىسىمەن جان - جاقتى تالداپ، ءارتۇرلى قىرىنان قاراپ كورەيىك.
م: الدىمەن ءار توپتىڭ ورىندايتىن تاپسىرمالارىن تانىستىرىپ وتەيىن.
ءى توپ اق قالپاق - سىزدەر پوەماداعى باياننىڭ جاعىمدى ءىسىن ءسوز ەتەسىزدەر.
ءىى توپ قارا قالپاق - پوەماداعى تەرىس، جاعىمسىز ءىس - ارەكەتتەردى باياندايسىزدار.
ءىىى توپ قىزىل قالپاق - پوەمادان العان اسەرلەرىڭىزدى، سەزىمدەرىڭىزدى جەتكىزەسىزدەر.
ءىV توپ جاسىل قالپاق - پوەمانىڭ باسقا پاندەرمەن بايلانىسى.
V توپ سارى قالپاق - پوەماعا كومپوزيسيالىق تالداۋ جاسايسىزدار.
VI توپ كوك قالپاق - پوەمادا ءبىر كەيىپكەرگە ولەڭ ارناۋ نەمەسە حات، ەسسە جازۋ.
م: فيلمنەن ءۇزىندى كورىپ، پوەما مازمۇنىمەن تانىس بولعاندىقتان تالداۋ جاسايىق.
ءى توپ «اق قالپاقتىلار»
ءبىز پوەماداعى وڭ ءىس - ارەكەتتەرگە باياننىڭ جاعىمدى ىسىنە ونىڭ ەلىنە، جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن جاتقىزدىق. سەبەبى: بايان ەتىگىمەن سۋ كەشكەن، ەڭكۋ - ەڭكۋ جەر شالعان ەلىنىڭ باتىرى، جەرىنىڭ ەركەسى. قازاقتا تالاي باتىرلار بولعانىمەن باياننىڭ ورنى ەرەكشە. ول تۋعان ەلى ءۇشىن ءوزىن دە قۇربان ەتەدى. ءوزىنىڭ وتانىنا دەگەن شىنايى سۇيىسپەنشىلىگىن تۋ ەتكەن باتىر، ءوز باۋىرىن ەلىنە جاساعان ساتقىندىعى ءۇشىن اشۋ ۇستىندە قۇربان ەتەدى. ءوز مۇددەسىنەن گورى ەل مۇددەسىن جوعارى قويعان باتىر ءىنىسىنىڭ ولىمىنەن كەيىن پسيحولوگيالىق كۇيزەلىسكە تۇسەدى.
ءىى توپ «قارا قالپاقتىلار»
ءبىز بۇل پوەماداعى جاعىمسىز ءىس - ارەكەتكە باتىردىڭ جاۋگەرشىلىكتە الىپ كەلگەن قالماق قىزىنا باتىردىڭ قانداي سەزىمدە بولعانى ايتىلادى.
ەر بايان جاس سۇلۋدى الىپ كەلدى،
سۇڭقارداي بابىنداعى سۇقسىر كورگەن،
قان جاۋىپ ەكى كوزىن قاندىبالاق
ىلمەككە قوڭىر قازدى كوڭىل بولگەن.
مارال بار وققا ۇشپايتىن، تىم ساق ءبىراق،
كەزىندە كەز كەلسە دە قانداي مەرگەن.
بولماسىن جاس سۇلۋدىڭ بىلگەننەن سوڭ،
ەر بايان قارىنداس قىپ ەرىك بەرەگەن.
الايدا ار الىسقان جۇرەگىمەن
تەڭىزدە الىسقانداي كۇشتى سەڭمەن...
وسىلاي ىشتەن كۇيگەن باتىر بايان - دەپ، پوەمادا ايتىلادى. مىنە، وسى جولداردان - اق باتىردىڭ جات ارۋعا قانداي سەزىمدە بولعانىن اڭعارۋعا بولادى.
تارتقاندا سىنبادىڭ - اۋ، سۇم ساداعىم!
قايتەيىن، ارىمادىڭ اردا كۇشىم!
جوق الدە، جوق، جوق، الدە ءولتىردىم بە،
ءىنىمدى التى الاشتىڭ نامىسى ءۇشىن،- دەيدى، ءبىز بۇل جولداردان باتىردىڭ سەزىم بۇعاۋىنان بوسانىپ، ءوز ءىس - ارەكەتىنە سەبەپ ىزدەپ ءىنىمدى ەلدىڭ نامىسى ءۇشىن ءولتىردىم دەپ ايتقانىنان كورۋگە بولادى. باتىر اشۋعا بوي الدىرماعاندا ونداي قادامعا بارماس ەدى.
ايتەكە بي اۋدانى، سيەۆەرنىي ورتا مەكتەبىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى يبرايەۆا ب.
ماعجان جۇمابايەۆ «باتىر بايان» پوەماسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «باتىر بايان» پوەماسى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: ماعجان جۇمابايەۆ تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. پوەمانى جان-جاقتى تالداۋ، تاريحي مالىمەتتەر بەرۋ. سيۋجەتتىك جەلىسى مەن يدەيالىق مازمۇنىن اشۋ؛
ءا) دامىتۋشىلىق: پوەما مازمۇنىن تالداۋ ارقىلى ىسكەرلىك داعدىلارىن دامىتۋ. توپپەن جۇمىس جاساۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ، وزىندىك كوزقاراسىن دالەلدەۋگە، تالداپ تۇيىندەۋگە، ءوز پىكىرلەرىن قورعاي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
ب) تاربيەلىك: ەلىنە، جەرىنە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك سەزىمگە باۋلۋ، اقىل - وي، ادامگەرشىلىك، پاتريوتتىق سەزىمگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋدىڭ «التى قالپاعى»، توپپەن جۇمىس، ۆەنن دياگرامماسى.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: اكت، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، گەوگرافيا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
ا) سالەمدەسۋ؛
ءا) سىنىپتاعى وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
ب) وقۋشىلار زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ؛
ءىى. ءۇي جۇمىسىن سۇراۋ.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- م. جۇمابايەۆتىڭ ءومىرى مەن قىزمەتى، «باتىر بايان» پوەماسىن وقىپ كەلۋ.
- توپقا ءبولۋ. قالپاق ىشىنەن ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازداردى تاڭداپ الۋ ارقىلى توپقا ءبولۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءمۇعالىم: كانە، بالالار، ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى وقىپ كەلگەن بولساڭىزدار بۇگىنگى ەكىنشى ساعاتىندا پوەماعا جان - جاقتى تالداۋ جۇرگىزىپ كورەيىك. ول ءۇشىن تاقتاعا نازار اۋدارايىق.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. «باتىر بايان» فيلمىنەن ءۇزىندى كورسەتۋ
سۇراق - جاۋاپ:
م: بالالار، بۇل فيلمنەن قانداي اسەر الدىڭدار؟
و: تۋعان جەرىنە، ەلىنە دەگەن شىنايى سۇيىسپەنشىلىكتى اڭعاردىق.
م: ەندەشە، بۇل پوەمانى «ويلاۋدىڭ التى قالپاعى» ادىسىمەن جان - جاقتى تالداپ، ءارتۇرلى قىرىنان قاراپ كورەيىك.
م: الدىمەن ءار توپتىڭ ورىندايتىن تاپسىرمالارىن تانىستىرىپ وتەيىن.
ءى توپ اق قالپاق - سىزدەر پوەماداعى باياننىڭ جاعىمدى ءىسىن ءسوز ەتەسىزدەر.
ءىى توپ قارا قالپاق - پوەماداعى تەرىس، جاعىمسىز ءىس - ارەكەتتەردى باياندايسىزدار.
ءىىى توپ قىزىل قالپاق - پوەمادان العان اسەرلەرىڭىزدى، سەزىمدەرىڭىزدى جەتكىزەسىزدەر.
ءىV توپ جاسىل قالپاق - پوەمانىڭ باسقا پاندەرمەن بايلانىسى.
V توپ سارى قالپاق - پوەماعا كومپوزيسيالىق تالداۋ جاسايسىزدار.
VI توپ كوك قالپاق - پوەمادا ءبىر كەيىپكەرگە ولەڭ ارناۋ نەمەسە حات، ەسسە جازۋ.
م: فيلمنەن ءۇزىندى كورىپ، پوەما مازمۇنىمەن تانىس بولعاندىقتان تالداۋ جاسايىق.
ءى توپ «اق قالپاقتىلار»
ءبىز پوەماداعى وڭ ءىس - ارەكەتتەرگە باياننىڭ جاعىمدى ىسىنە ونىڭ ەلىنە، جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن جاتقىزدىق. سەبەبى: بايان ەتىگىمەن سۋ كەشكەن، ەڭكۋ - ەڭكۋ جەر شالعان ەلىنىڭ باتىرى، جەرىنىڭ ەركەسى. قازاقتا تالاي باتىرلار بولعانىمەن باياننىڭ ورنى ەرەكشە. ول تۋعان ەلى ءۇشىن ءوزىن دە قۇربان ەتەدى. ءوزىنىڭ وتانىنا دەگەن شىنايى سۇيىسپەنشىلىگىن تۋ ەتكەن باتىر، ءوز باۋىرىن ەلىنە جاساعان ساتقىندىعى ءۇشىن اشۋ ۇستىندە قۇربان ەتەدى. ءوز مۇددەسىنەن گورى ەل مۇددەسىن جوعارى قويعان باتىر ءىنىسىنىڭ ولىمىنەن كەيىن پسيحولوگيالىق كۇيزەلىسكە تۇسەدى.
ءىى توپ «قارا قالپاقتىلار»
ءبىز بۇل پوەماداعى جاعىمسىز ءىس - ارەكەتكە باتىردىڭ جاۋگەرشىلىكتە الىپ كەلگەن قالماق قىزىنا باتىردىڭ قانداي سەزىمدە بولعانى ايتىلادى.
ەر بايان جاس سۇلۋدى الىپ كەلدى،
سۇڭقارداي بابىنداعى سۇقسىر كورگەن،
قان جاۋىپ ەكى كوزىن قاندىبالاق
ىلمەككە قوڭىر قازدى كوڭىل بولگەن.
مارال بار وققا ۇشپايتىن، تىم ساق ءبىراق،
كەزىندە كەز كەلسە دە قانداي مەرگەن.
بولماسىن جاس سۇلۋدىڭ بىلگەننەن سوڭ،
ەر بايان قارىنداس قىپ ەرىك بەرەگەن.
الايدا ار الىسقان جۇرەگىمەن
تەڭىزدە الىسقانداي كۇشتى سەڭمەن...
وسىلاي ىشتەن كۇيگەن باتىر بايان - دەپ، پوەمادا ايتىلادى. مىنە، وسى جولداردان - اق باتىردىڭ جات ارۋعا قانداي سەزىمدە بولعانىن اڭعارۋعا بولادى.
تارتقاندا سىنبادىڭ - اۋ، سۇم ساداعىم!
قايتەيىن، ارىمادىڭ اردا كۇشىم!
جوق الدە، جوق، جوق، الدە ءولتىردىم بە،
ءىنىمدى التى الاشتىڭ نامىسى ءۇشىن،- دەيدى، ءبىز بۇل جولداردان باتىردىڭ سەزىم بۇعاۋىنان بوسانىپ، ءوز ءىس - ارەكەتىنە سەبەپ ىزدەپ ءىنىمدى ەلدىڭ نامىسى ءۇشىن ءولتىردىم دەپ ايتقانىنان كورۋگە بولادى. باتىر اشۋعا بوي الدىرماعاندا ونداي قادامعا بارماس ەدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
