- 05 ناۋ. 2024 02:09
- 214
ماعجان جۇمابايەۆ «قاراعىم»
سقو، مامليۋت اۋدانى،
مامليۋت ساناتورلىق ورتا مەكتەپ – ينتەرناتىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى سامبايەۆا ءبيبىسارا ءشامىن قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ماعجان جۇمابايەۆ «قاراعىم»
ساباقتىڭ ۇرانى:
بىلگەن سايىن كەلەدى بىلە بەرگىم،
بىلە بەرۋ ەمەس پە تىلەگى ەلدىڭ...
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: اقىن تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ولەڭنىڭ تاقىرىبىن اشا وتىرىپ، بىلىمگە اپاراتىن جول وقۋ ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ، ولەڭدى مازمۇنىنا ساي ەتىپ مانەرلەپ وقۋعا باۋلۋ؛
2. تاربيەلىك: وقۋعا، بىلىمگە ۇندەۋ، وقۋ مەن ويىن اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى بىلۋگە، سالىستىرا بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
3. دامىتۋشىلىق: العان بىلىمدەرىن ءارى قاراي دامىتىپ، ويلارىن قورىتىپ جەتكىزە بىلۋگە ۇمتىلدىرۋ؛
ءۇي تاپسىرماسى:
سۇراقتار
ا) قازاقتىڭ باس اقىنى؟
ءا) ءبىر عاسىر ءومىر سۇرگەن اقىن؟
ب) «قىز جىبەك» وپەراسىنىڭ اۆتورى كىم؟
ۆ) دۇنيەدە نە ءتاتتى؟
گ) قازاقتىڭ گومەرى كىم؟
د) «شىعامىن ءتىرى بولسام ادام بولىپ»
ولەڭىن كىم جازعان؟
ە) “تولاعاي” ەرتەگىسىنىڭ اۆتورى؟
جاڭا ساباق
تەگى، اتى، اكەسىنىڭ اتى: ( ماعجان بەكەن ۇلى جۇمابايەۆ)
تۋعان جىلى: 1893 جىل
تۋعان جەرى: اقمولا گۋبەرنياسى، اقمولا ۋەزى، ساسىقكول جاعاسى
العان ءبىلىمى: اۋىل مەكتەبى، قىزىلجارداعى مەدرەسە، ۋفاداعى مەدرەسە
ماماندىعى: ءمۇعالىم، پۋبليسيست، پەداگوگ - عالىم
ىستەگەن قىزمەتى: ءمۇعالىم، گازەت جۋرنالدا ىستەيدى
كىتاپتارى: «شولپان»، «پەداگوگيكا»،
ارمانى: بوستاندىق، ەركىندىك
شىعارمالارىنىڭ تاقىرىبى: جاستارعا ارنالعان، وقۋ - ءبىلىم، حالىقتىڭ مۇددەسى
جاڭا سوزدەر:
جانى نازىك - چۋۆستۆيتەلنىي
سىرشىل اقىن – ليريك پوەت
كوزى جۇمىلعانشا – دو سمەرتي
بوستاندىق – سۆوبودا
اڭساۋمەن ءوتتى – مەچتال
ولەڭنىڭ مازمۇنى بويىنشا سۇراقتار:
ا) اقىن ءسوزىن كىمگە ارنايدى؟
ءا) ول قانداي اقىل ايتادى؟
ب) قارمانعان قاراپ قالماس – دەگەندى قالاي تۇسىنەمىز؟
ۆ) كوڭىلى جۇيرىك كەمەڭگەر دەپ قانداي ادامدى ايتامىز؟
گ) اقىن قانداي قىلىقتاردان اۋلاق بولۋعا شاقىرادى؟
شىعارماعا ساتىلاي كەشەندى تالداۋ
شىعارمانىڭ اتى: قاراعىم
اۆتورى: ماعجان جۇمابايەۆ (اقىن تۋرالى قىسقاشا ايتىپ وتەمىز)
جانر ءتۇرى: پوەزيا، ولەڭ
تاقىرىبى: بىلىمگە شاقىرۋ.
يدەياسى: ونەر، ءبىلىم قۋعان ادامعا جان جەتپەيدى، بىلىمسىزدىك - ولگەنمەن تەڭ.
شۋماق: ءۇش شۋماق
تارماق: ون ەكى تارماق
بۋناق: ءۇش بۋناقتى
بۋىن ءتۇرى: ون ءبىر بۋىندى قارا ولەڭ.
ۇيقاسى: 1 شۋماق – ا، ا، ب، ا،
2 - 3 شۋماق: ۆ، ا، ۆ، ا
تۇسىندىرمە سوزدىك: قارمانعان قاراپ قالماس – ۇمتىلعان، ارەكەت ەتكەن.
ولەڭنىڭ ءتۇيىنى: وقۋ وقىپ، ءبىلىم الۋ كەرەك، سەبەبى ءبىلىمسىز ءومىر – ولگەنمەن تەڭ، ءبىلىمدى ادامعا جان جەتپەيدى. ول ءۇشىن وقۋ وقى، بوسقا جۇرمە، ويىنعا كوڭىل بەرمە، ويىن قۋعان بالالارعا جولاما، قاسىنا ەرمە، كىدىرمە، اياڭداما، العا ۇمتىل، بيىككە قولىڭ سەرمە.
مامليۋت ساناتورلىق ورتا مەكتەپ – ينتەرناتىنىڭ
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى ءمۇعالىمى سامبايەۆا ءبيبىسارا ءشامىن قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ماعجان جۇمابايەۆ «قاراعىم»
ساباقتىڭ ۇرانى:
بىلگەن سايىن كەلەدى بىلە بەرگىم،
بىلە بەرۋ ەمەس پە تىلەگى ەلدىڭ...
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: اقىن تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، ولەڭنىڭ تاقىرىبىن اشا وتىرىپ، بىلىمگە اپاراتىن جول وقۋ ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ، ولەڭدى مازمۇنىنا ساي ەتىپ مانەرلەپ وقۋعا باۋلۋ؛
2. تاربيەلىك: وقۋعا، بىلىمگە ۇندەۋ، وقۋ مەن ويىن اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى بىلۋگە، سالىستىرا بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
3. دامىتۋشىلىق: العان بىلىمدەرىن ءارى قاراي دامىتىپ، ويلارىن قورىتىپ جەتكىزە بىلۋگە ۇمتىلدىرۋ؛
ءۇي تاپسىرماسى:
سۇراقتار
ا) قازاقتىڭ باس اقىنى؟
ءا) ءبىر عاسىر ءومىر سۇرگەن اقىن؟
ب) «قىز جىبەك» وپەراسىنىڭ اۆتورى كىم؟
ۆ) دۇنيەدە نە ءتاتتى؟
گ) قازاقتىڭ گومەرى كىم؟
د) «شىعامىن ءتىرى بولسام ادام بولىپ»
ولەڭىن كىم جازعان؟
ە) “تولاعاي” ەرتەگىسىنىڭ اۆتورى؟
جاڭا ساباق
تەگى، اتى، اكەسىنىڭ اتى: ( ماعجان بەكەن ۇلى جۇمابايەۆ)
تۋعان جىلى: 1893 جىل
تۋعان جەرى: اقمولا گۋبەرنياسى، اقمولا ۋەزى، ساسىقكول جاعاسى
العان ءبىلىمى: اۋىل مەكتەبى، قىزىلجارداعى مەدرەسە، ۋفاداعى مەدرەسە
ماماندىعى: ءمۇعالىم، پۋبليسيست، پەداگوگ - عالىم
ىستەگەن قىزمەتى: ءمۇعالىم، گازەت جۋرنالدا ىستەيدى
كىتاپتارى: «شولپان»، «پەداگوگيكا»،
ارمانى: بوستاندىق، ەركىندىك
شىعارمالارىنىڭ تاقىرىبى: جاستارعا ارنالعان، وقۋ - ءبىلىم، حالىقتىڭ مۇددەسى
جاڭا سوزدەر:
جانى نازىك - چۋۆستۆيتەلنىي
سىرشىل اقىن – ليريك پوەت
كوزى جۇمىلعانشا – دو سمەرتي
بوستاندىق – سۆوبودا
اڭساۋمەن ءوتتى – مەچتال
ولەڭنىڭ مازمۇنى بويىنشا سۇراقتار:
ا) اقىن ءسوزىن كىمگە ارنايدى؟
ءا) ول قانداي اقىل ايتادى؟
ب) قارمانعان قاراپ قالماس – دەگەندى قالاي تۇسىنەمىز؟
ۆ) كوڭىلى جۇيرىك كەمەڭگەر دەپ قانداي ادامدى ايتامىز؟
گ) اقىن قانداي قىلىقتاردان اۋلاق بولۋعا شاقىرادى؟
شىعارماعا ساتىلاي كەشەندى تالداۋ
شىعارمانىڭ اتى: قاراعىم
اۆتورى: ماعجان جۇمابايەۆ (اقىن تۋرالى قىسقاشا ايتىپ وتەمىز)
جانر ءتۇرى: پوەزيا، ولەڭ
تاقىرىبى: بىلىمگە شاقىرۋ.
يدەياسى: ونەر، ءبىلىم قۋعان ادامعا جان جەتپەيدى، بىلىمسىزدىك - ولگەنمەن تەڭ.
شۋماق: ءۇش شۋماق
تارماق: ون ەكى تارماق
بۋناق: ءۇش بۋناقتى
بۋىن ءتۇرى: ون ءبىر بۋىندى قارا ولەڭ.
ۇيقاسى: 1 شۋماق – ا، ا، ب، ا،
2 - 3 شۋماق: ۆ، ا، ۆ، ا
تۇسىندىرمە سوزدىك: قارمانعان قاراپ قالماس – ۇمتىلعان، ارەكەت ەتكەن.
ولەڭنىڭ ءتۇيىنى: وقۋ وقىپ، ءبىلىم الۋ كەرەك، سەبەبى ءبىلىمسىز ءومىر – ولگەنمەن تەڭ، ءبىلىمدى ادامعا جان جەتپەيدى. ول ءۇشىن وقۋ وقى، بوسقا جۇرمە، ويىنعا كوڭىل بەرمە، ويىن قۋعان بالالارعا جولاما، قاسىنا ەرمە، كىدىرمە، اياڭداما، العا ۇمتىل، بيىككە قولىڭ سەرمە.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.