ماقال - ماتەلدەر – حالىق دانالىعى
تيتوۆ اتىنداعى №20 مەكتەپ – گيمنازياسى ءمۇعالىمى: ساحوۆا اجار بايدوس قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ماقال - ماتەلدەر – حالىق دانالىعى»
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: العان بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، سوزدىك قورىن دامىتۋ، ءتىل مادەنيەتىنە توسەلدىرۋ، سۋرەتتەپ، سيپاتتاپ اڭگىمەلەۋدى مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: ەلەستەتۋ، قيالداۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق تاپسىرما بەرۋ ارقىلى دارىندىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، ماقال - ماتەلدەر ارقىلى شەشەندىك ونەرگە بەيىمدەۋ.
تاربيەلىك: جىلدامدىققا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ. ءاربىر ءىستى سانالى تۇردە ورىنداۋعا، ومىردە ورنى بار ەلەۋلى ازامات بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: جارىس ساباق
ساباق ءتيپى: ءبىلىمدى تەكسەرۋ، بەكىتۋ
ساباق كورنەكىلىگى: ديداكتيكالىق ماتەريال، پرەزەنتاسيا، ءسوزجۇمباق، قوسىمشا ماتەريالدار
ساباق ءادىسى: قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، جيناقتاۋ، وي تۋعىزۋ
بايلانىسى: قازاق تىلىمەن، ورىس تىلىمەن، اعىلشىن تىلىمەن، قورشاعان ورتامەن، كۇندەلىكتى ومىرمەن
ساباق بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، ءانۇراندى ورىنداۋ، وقۋشىلاردى 2 توپقا ءبولۋ. ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىمەن تانىستىرۋ، جارىس ساباق شارتتارىمەن تانىسۋ.
نەگىزگى ءبولىم:
ءمۇعالىم: بالالار، «ماقال - ماتەلدەر – حالىق دانالىعى» ساباعىن قايتالاۋ ماقساتىندا ءبىز بۇگىن جارىس ساباق ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز. سەندەردىڭ قانشالىقتى ماقال - ماتەلدەردى جاقسى بىلەتىندىكتەرىڭدى، ولاردىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنگەندىكتەرىڭدى باقىلايمىز.
بۇگىنگى جارىسىمىز بىرنەشە كەزەڭدەردەن تۇرادى:
1. ءسوزجۇمباق شەشۋ: «ماقال»، «ماتەل». ماقال - ماتەلدەردىڭ نەگىزگى تاقىرىپتارى بويىنشا
2. «كىم جىلدام؟» ويىنى (سۇراق - جاۋاپ)
3. «جالعاسىن تاپ»
4. «ويلان، تاپ!» سۋرەتتەرگە قاراپ، قانداي ماقال كورسەتىلگەنىن تابۋ.
5. «پوليگلوت» سايىسى ( ماقالدا استى سىزىلعان سوزدەردى 3 تىلدە ايتۋ)
6. «اۋدارماسىن تاپ» (ورىس تىلىندەگى اۋدارماسىن ايتۋ، سالىستىرۋ)
ءى كەزەڭ «ءسوزجۇمباقتى شەش»
ا د ا م گ ە ر ش ءى ل ءى ك
و ت ا ن
دو س ت ى ق
ت ۋ ع ا ن ج ە ر
ب ءى ر ل ءى ك
ى ن ت ى م ا ق
ءا د ە پ
ب ا ت ى ر ل ى ق
ە ڭ ب ە ك
ع ى ل ى م
ءىى كەزەڭ. «كىم جىلدام؟» ويىنى.
1. تۋعان جەردىڭ نەسى دە ءتاتتى؟
2. نە تاسقا بىتەدى؟
3. شەشەننىڭ نەسى مەرگەن؟
4. نە ءسوزدىڭ ءدامىن كەلتىرەر؟
5. ءوز بىلمەگەنىڭدى كىمنەن سۇرا؟
6. نەدەن ۇيات كۇشتى؟
7. قاعازعا ءتىل بىتىرگەن نە؟
8. ادام دەگەن قانداي ات؟
9. اقىلى كوپتى نە المايدى؟
10. ءوزىن - ءوزى ماقتاعان نەمەن تەڭ؟
ءىىى كەزەڭ. «جالعاسىن تاپ»
1. ادەپتى بالا – ارلى بالا،
2. ادام قاتەسىز بولماس،
3. شىن ەر جەڭسە – تاسىماس،
4. وتان ءۇشىن كۇرەس –
5. ەر جولداسى –
6. وقۋ – ءبىلىم ازىعى،
7. ءبىلىمدى ولسە، قاعازدا اتى قالار،
8. وقۋسىز ءبىلىم جوق،
9. دۇشپاننان ءبىر ساقتان،
10. دوس سىرتىڭنان ماقتار،
ءىۇ كەزەڭ «ويلان، تاپ» پرەزەنتاسيا
ءۇ كەزەڭ. «پوليگلوت» سايىسى
1. وتان – ەلدىڭ اناسى، ەل – ەردىڭ اناسى
2. ەر ەلىندە، گۇل جەرىندە.
3. كوپ ءسوز – كومىر، از ءسوز – التىن.
4. جاقسى دوس ءۇشىن جان پيدا.
5. جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس.
6. دوسى كوپتىڭ جانى سەمىرەدى، اسى كوپتىڭ ءتانى سەمىرەدى.
7. ادام قاتەسىز بولماس، كول باقاسىز بولماس.
8. دوسىڭنىڭ كوزىندە بولعانشا، كوڭىلىندە بول.
9. ءوز بىلمەگەنىڭدى كىسىدەن سۇرا، ۇلكەن جوق بولسا، كىشىدەن سۇرا.
10. وتاندى ءسۇيۋ وتباسىنان باستالادى.
ءۇى كەزەڭ. «اۋدارماسىن تاپ»
ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت. ەرتە تۇرعان ايەلدىڭ ءبىر ءىسى ارتىق، ەرتە تۇرعان ەركەكتىڭ ىرىسى ارتىق
ەسلي جەنششينا رانو ۆستاەت، نا ودنو دەلو بولشە ۋسپەەت، دجيگيت، ەسلي رانو ۆستاەت، نا ودنو سچاستە بولشە نايدەت قۇسى جوق بولسا، كول جەتىم، ەلى جوق بولسا، جەر جەتىم.
ليۋبوۆ ك رودينە ۋ سەمەينوگو وچاگا روجداەتسيا. وتان وتتان دا ىستىق.
تەپلو رودينى سۆوەي، وگنيا نامنوگو گورياچەي. وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى.
بەز پتيس — وزەرو پۋستەەت،
بەز ليۋدەي — زەمليا سيروتەەت وتاندى ءسۇيۋ — وتباسىنان باستالادى
ءبىلىم ارزان، ءبىلۋ قىمبات. چەم درۋگومۋ سمەرتي جەلات، لۋچشە سەبە دولگيح لەت پوجەلات.
بىرەۋگە ءولىم تىلەگەنشە، وزىڭە ءومىر تىلە. ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت.
تۋعان جەردەي جەر بولماس، تۋعان ەلدەي ەل بولماس. ۋچەنە نيچەگو نە ستويت، دا ۆىۋچيتسيا ترۋدنو.
كوز قورقاق، كول باتىر. لۋچشە رودينى — نەت زەملي، لۋچشە رودنوگو نارودا نەت نارودا.
وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى. گلازا بوياتسيا، ا رۋكي نە زنايۋت ستراحا.
ساباقتى قورىتۋ. ءۇىى كەزەڭ «شىعارماشىلىق جۇمىس»
2 توپقا ەكى ماقال بەرىلەدى، قالاي تۇسىنگەندەرىن سيپاتتايدى، پوستەر قورعايدى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ. ساباققا بەلسەندى قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارعا باعا قويۋ، توپتىڭ جيناعان ۇپايلارىن ەسەپتەپ، ورىن بەرۋ.
ۇيگە تاپسىرما: انتونيمدەر قاتىسقان 10 ماقال - ماتەل جازىپ، جاتتاپ كەلۋ.
«اۋدارماسىن تاپ»
ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت. ەرتە تۇرعان ايەلدىڭ ءبىر ءىسى ارتىق، ەرتە تۇرعان ەركەكتىڭ ىرىسى ارتىق
ەسلي جەنششينا رانو ۆستاەت، نا ودنو دەلو بولشە ۋسپەەت، دجيگيت، ەسلي رانو ۆستاەت، نا ودنو سچاستە بولشە نايدەت قۇسى جوق بولسا، كول جەتىم، ەلى جوق بولسا، جەر جەتىم.
ليۋبوۆ ك رودينە ۋ سەمەينوگو وچاگا روجداەتسيا.
وتان وتتان دا ىستىق.
تەپلو رودينى سۆوەي، وگنيا نامنوگو گورياچەي. وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى.
بەز پتيس — وزەرو پۋستەەت،
بەز ليۋدەي — زەمليا سيروتەەت
وتاندى ءسۇيۋ — وتباسىنان باستالادى
«اۋدارماسىن تاپ»
ءبىلىم ارزان، ءبىلۋ قىمبات. چەم درۋگومۋ سمەرتي جەلات، لۋچشە سەبە دولگيح لەت پوجەلات.
بىرەۋگە ءولىم تىلەگەنشە، وزىڭە ءومىر تىلە. ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت.
تۋعان جەردەي جەر بولماس، تۋعان ەلدەي ەل بولماس. ۋچەنە نيچەگو نە ستويت، دا ۆىۋچيتسيا ترۋدنو.
كوز قورقاق، كول باتىر. لۋچشە رودينى — نەت زەملي، لۋچشە رودنوگو نارودا نەت نارودا.
وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى.
گلازا بوياتسيا، ا رۋكي نە زنايۋت ستراحا.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ماقال - ماتەلدەر – حالىق دانالىعى»
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: العان بىلىمدەرىن كەڭەيتىپ، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، سوزدىك قورىن دامىتۋ، ءتىل مادەنيەتىنە توسەلدىرۋ، سۋرەتتەپ، سيپاتتاپ اڭگىمەلەۋدى مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: ەلەستەتۋ، قيالداۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق تاپسىرما بەرۋ ارقىلى دارىندىلىق قابىلەتىن ارتتىرۋ، ماقال - ماتەلدەر ارقىلى شەشەندىك ونەرگە بەيىمدەۋ.
تاربيەلىك: جىلدامدىققا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ. ءاربىر ءىستى سانالى تۇردە ورىنداۋعا، ومىردە ورنى بار ەلەۋلى ازامات بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: جارىس ساباق
ساباق ءتيپى: ءبىلىمدى تەكسەرۋ، بەكىتۋ
ساباق كورنەكىلىگى: ديداكتيكالىق ماتەريال، پرەزەنتاسيا، ءسوزجۇمباق، قوسىمشا ماتەريالدار
ساباق ءادىسى: قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، جيناقتاۋ، وي تۋعىزۋ
بايلانىسى: قازاق تىلىمەن، ورىس تىلىمەن، اعىلشىن تىلىمەن، قورشاعان ورتامەن، كۇندەلىكتى ومىرمەن
ساباق بارىسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، ءانۇراندى ورىنداۋ، وقۋشىلاردى 2 توپقا ءبولۋ. ساباقتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىمەن تانىستىرۋ، جارىس ساباق شارتتارىمەن تانىسۋ.
نەگىزگى ءبولىم:
ءمۇعالىم: بالالار، «ماقال - ماتەلدەر – حالىق دانالىعى» ساباعىن قايتالاۋ ماقساتىندا ءبىز بۇگىن جارىس ساباق ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز. سەندەردىڭ قانشالىقتى ماقال - ماتەلدەردى جاقسى بىلەتىندىكتەرىڭدى، ولاردىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنگەندىكتەرىڭدى باقىلايمىز.
بۇگىنگى جارىسىمىز بىرنەشە كەزەڭدەردەن تۇرادى:
1. ءسوزجۇمباق شەشۋ: «ماقال»، «ماتەل». ماقال - ماتەلدەردىڭ نەگىزگى تاقىرىپتارى بويىنشا
2. «كىم جىلدام؟» ويىنى (سۇراق - جاۋاپ)
3. «جالعاسىن تاپ»
4. «ويلان، تاپ!» سۋرەتتەرگە قاراپ، قانداي ماقال كورسەتىلگەنىن تابۋ.
5. «پوليگلوت» سايىسى ( ماقالدا استى سىزىلعان سوزدەردى 3 تىلدە ايتۋ)
6. «اۋدارماسىن تاپ» (ورىس تىلىندەگى اۋدارماسىن ايتۋ، سالىستىرۋ)
ءى كەزەڭ «ءسوزجۇمباقتى شەش»
ا د ا م گ ە ر ش ءى ل ءى ك
و ت ا ن
دو س ت ى ق
ت ۋ ع ا ن ج ە ر
ب ءى ر ل ءى ك
ى ن ت ى م ا ق
ءا د ە پ
ب ا ت ى ر ل ى ق
ە ڭ ب ە ك
ع ى ل ى م
ءىى كەزەڭ. «كىم جىلدام؟» ويىنى.
1. تۋعان جەردىڭ نەسى دە ءتاتتى؟
2. نە تاسقا بىتەدى؟
3. شەشەننىڭ نەسى مەرگەن؟
4. نە ءسوزدىڭ ءدامىن كەلتىرەر؟
5. ءوز بىلمەگەنىڭدى كىمنەن سۇرا؟
6. نەدەن ۇيات كۇشتى؟
7. قاعازعا ءتىل بىتىرگەن نە؟
8. ادام دەگەن قانداي ات؟
9. اقىلى كوپتى نە المايدى؟
10. ءوزىن - ءوزى ماقتاعان نەمەن تەڭ؟
ءىىى كەزەڭ. «جالعاسىن تاپ»
1. ادەپتى بالا – ارلى بالا،
2. ادام قاتەسىز بولماس،
3. شىن ەر جەڭسە – تاسىماس،
4. وتان ءۇشىن كۇرەس –
5. ەر جولداسى –
6. وقۋ – ءبىلىم ازىعى،
7. ءبىلىمدى ولسە، قاعازدا اتى قالار،
8. وقۋسىز ءبىلىم جوق،
9. دۇشپاننان ءبىر ساقتان،
10. دوس سىرتىڭنان ماقتار،
ءىۇ كەزەڭ «ويلان، تاپ» پرەزەنتاسيا
ءۇ كەزەڭ. «پوليگلوت» سايىسى
1. وتان – ەلدىڭ اناسى، ەل – ەردىڭ اناسى
2. ەر ەلىندە، گۇل جەرىندە.
3. كوپ ءسوز – كومىر، از ءسوز – التىن.
4. جاقسى دوس ءۇشىن جان پيدا.
5. جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس.
6. دوسى كوپتىڭ جانى سەمىرەدى، اسى كوپتىڭ ءتانى سەمىرەدى.
7. ادام قاتەسىز بولماس، كول باقاسىز بولماس.
8. دوسىڭنىڭ كوزىندە بولعانشا، كوڭىلىندە بول.
9. ءوز بىلمەگەنىڭدى كىسىدەن سۇرا، ۇلكەن جوق بولسا، كىشىدەن سۇرا.
10. وتاندى ءسۇيۋ وتباسىنان باستالادى.
ءۇى كەزەڭ. «اۋدارماسىن تاپ»
ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت. ەرتە تۇرعان ايەلدىڭ ءبىر ءىسى ارتىق، ەرتە تۇرعان ەركەكتىڭ ىرىسى ارتىق
ەسلي جەنششينا رانو ۆستاەت، نا ودنو دەلو بولشە ۋسپەەت، دجيگيت، ەسلي رانو ۆستاەت، نا ودنو سچاستە بولشە نايدەت قۇسى جوق بولسا، كول جەتىم، ەلى جوق بولسا، جەر جەتىم.
ليۋبوۆ ك رودينە ۋ سەمەينوگو وچاگا روجداەتسيا. وتان وتتان دا ىستىق.
تەپلو رودينى سۆوەي، وگنيا نامنوگو گورياچەي. وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى.
بەز پتيس — وزەرو پۋستەەت،
بەز ليۋدەي — زەمليا سيروتەەت وتاندى ءسۇيۋ — وتباسىنان باستالادى
ءبىلىم ارزان، ءبىلۋ قىمبات. چەم درۋگومۋ سمەرتي جەلات، لۋچشە سەبە دولگيح لەت پوجەلات.
بىرەۋگە ءولىم تىلەگەنشە، وزىڭە ءومىر تىلە. ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت.
تۋعان جەردەي جەر بولماس، تۋعان ەلدەي ەل بولماس. ۋچەنە نيچەگو نە ستويت، دا ۆىۋچيتسيا ترۋدنو.
كوز قورقاق، كول باتىر. لۋچشە رودينى — نەت زەملي، لۋچشە رودنوگو نارودا نەت نارودا.
وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى. گلازا بوياتسيا، ا رۋكي نە زنايۋت ستراحا.
ساباقتى قورىتۋ. ءۇىى كەزەڭ «شىعارماشىلىق جۇمىس»
2 توپقا ەكى ماقال بەرىلەدى، قالاي تۇسىنگەندەرىن سيپاتتايدى، پوستەر قورعايدى.
وقۋشىلاردى باعالاۋ. ساباققا بەلسەندى قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلارعا باعا قويۋ، توپتىڭ جيناعان ۇپايلارىن ەسەپتەپ، ورىن بەرۋ.
ۇيگە تاپسىرما: انتونيمدەر قاتىسقان 10 ماقال - ماتەل جازىپ، جاتتاپ كەلۋ.
«اۋدارماسىن تاپ»
ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت. ەرتە تۇرعان ايەلدىڭ ءبىر ءىسى ارتىق، ەرتە تۇرعان ەركەكتىڭ ىرىسى ارتىق
ەسلي جەنششينا رانو ۆستاەت، نا ودنو دەلو بولشە ۋسپەەت، دجيگيت، ەسلي رانو ۆستاەت، نا ودنو سچاستە بولشە نايدەت قۇسى جوق بولسا، كول جەتىم، ەلى جوق بولسا، جەر جەتىم.
ليۋبوۆ ك رودينە ۋ سەمەينوگو وچاگا روجداەتسيا.
وتان وتتان دا ىستىق.
تەپلو رودينى سۆوەي، وگنيا نامنوگو گورياچەي. وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى.
بەز پتيس — وزەرو پۋستەەت،
بەز ليۋدەي — زەمليا سيروتەەت
وتاندى ءسۇيۋ — وتباسىنان باستالادى
«اۋدارماسىن تاپ»
ءبىلىم ارزان، ءبىلۋ قىمبات. چەم درۋگومۋ سمەرتي جەلات، لۋچشە سەبە دولگيح لەت پوجەلات.
بىرەۋگە ءولىم تىلەگەنشە، وزىڭە ءومىر تىلە. ەسلي بۋدەت وسترىم سەرپ، رۋكا نە ۋستانەت، ەسلي رودينا بۋدەت سيلنا، ۆراگ نە ودولەەت.
تۋعان جەردەي جەر بولماس، تۋعان ەلدەي ەل بولماس. ۋچەنە نيچەگو نە ستويت، دا ۆىۋچيتسيا ترۋدنو.
كوز قورقاق، كول باتىر. لۋچشە رودينى — نەت زەملي، لۋچشە رودنوگو نارودا نەت نارودا.
وراعىن وتكىر بولسا، كارىڭ تالمايدى، وتانىڭ بەرىك بولسا، جاۋىڭ المايدى.
گلازا بوياتسيا، ا رۋكي نە زنايۋت ستراحا.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
قىزىلوردا اگرارلىق تەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ
-
قاروي ورتا مەكتەبى ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
