InfoHub Logo

№16 كوللەدج مكقك
ساپا مەنەدجمەنتى جۇيەسى
ورىنداعان: ا-41 توپ ستۋدەنتى يسكاندير ەراسىل ساپارعالي ۇلى
جەتەكشىسى: يبراەموۆ امانوللا مەيرامحانوۆيچ

ماشينا جاساۋ كەشەنىنىڭ ورنالاسۋىنا ءبىرقاتار ەرەكشەلىكتەر اسەر ەتەدى. ەڭ الدىمەن بۇل — شىعارىلاتىن ونىمدەردىڭ كۇردەلىلىگى. ول ونىڭ سالالارى مەن سالا ىشىلىك كاسىپورىندارىنىڭ ماماندانۋ قاجەتتىلىگىن تۋعىزادى.

ماماندانۋدىڭ ءۇش ءتۇرى – بۇيىمدىق، تەتىكتەر شىعارۋ جانە تەحنولوگيالىق تۇرلەرى بار.

ماشينا جاساۋدىڭ ءار سالاسى بەلگىلى ءبىر ءونىم تۇرلەرىن: تراك­تور جاساۋ – تراكتورلار، ستانوك جاساۋ – ستانوكتار، اسپاپتار جا­ساۋ – اسپاپتار شىعارادى. ءبىر سالاعا جاتاتىن زاۋىتتار دا ءوز ماماندانۋى بار. مىسالى، قىزىلورداداعى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن شىعاراتىن زاۋىت – كۇرىش جينايتىن ماشينا، استاناداعى – تراكتور تۇقىم سەپكىشتەرىن، پاۆلودارداعى زاۋىت – تراكتورلار شىعارادى. ونىمدەر بويىنشا ونداي ماماندانۋدى – بۇيىمدىق ماماندانۋ دەپ اتايدى.

ماشينا جاساۋ زاۋىتتارى، كوپ جاعدايدا، دايىن ءونىم ەمەس (ستا­نوك، اۆتوموبيل)، ونىڭ تەتىكتەرىن شىعارۋمەن اينالىسادى. ونداي ماماندانۋدى تەتىك بويىنشا ماماندانۋ دەپ اتايدى. مىسالى، ستەپنوگورداعى زاۋىت تەمىر جول پودشيپنيكتەرىن، قوستانايداعى – اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى ءۇشىن ديزەل دۆيگاتەلدەرىن، ال تالدىقورعانداعى – اۆتوكولىك ءۇشىن اككۋمۋلياتورلار شىعارادى.

ماشينا جاساۋ زاۋىتتارىنىڭ ءۇشىنشى ءبىر ماماندانۋ ءتۇرى -تەحنولوگيالىق ماماندانۋ. ماشينا جاساۋ ءۇش نەگىزگى تەحنولوگيالىق ساتىدان ءتۇرادى. ءبىرىنشى ساتى – قۇيۋ، سوعۋ، نەمەسە باستىرمالاۋ ارقىلى تەتىكتەر دايارلاۋ. ەكىنشىسى – تەتىكتەردى ستانوكتاردا مەحانيكالىق وڭدەۋدەن وتكىزۋ، ال ءۇشىنشىسى – تەتىكتەردەن دايىن ونىمدەر قۇراستىرۋ.ەگەر زاۋىت ءوندىرىستىڭ بارلىق ءۇش ساتىسىن جۇزەگە اسىرماي، تەك بىرەۋىمەن عانا اينالىسسا، ول تەحنولوگيالىق ما­ماندانۋ، ياعني تەحنولوگيالىق پروسەستەر ساتىسى بويىنشا مامان­دانۋ بولىپ تابىلادى.

مىسالى، وسكەمەندەگى «ازيا-اۆتو» اۆتوموبيل قۇراستىرۋ زاۋىتى اۆتوموبيلدەردى تەك دايىن تەتىكتەر جيىنتىعىنان قۇراستىرادى. ياعني بۇل تەحنولوگيالىق ماماندانۋى بولىپ سانالادى.

ماشينا جاساۋدا كەز كەلگەن ماماندانۋ (تەحنولوگيالىق، تەتىكتىك، بۇيىمدىق) كاسىپورىندار اراسىنداعى كووپەراتيۆتەندىرۋسىز (ىن-تىماقتاسۋسىز) مۇمكىن ەمەس. ول كەز كەلگەن ماشينانىڭ (اۆتوموبيل، ستانوك، تەلەديدار) كوپتەگەن ءار ءتۇرلى بولشەكتەردەن (مىسالى، ەلەكتروۆوزداردا ولاردىڭ سانى 200 مىڭنان استام) تۇراتىنىنا بايلانىستى. ءبىر زاۋىتتا ولاردىڭ بارلىق تۇرلەرىن شىعارۋ مۇمكىن ەمەس جانە ءتيىمسىز. سوندىقتان ءبىر زاۋىت ەكىنشى بىرەۋمەن كووپەراتيۆتەندىرىلەدى. مىسالى، «ازيا-اۆتو» زاۋىتى اۆتوموبيل اككۋمۋلياتورلارىن تالدىقورعاننان اكەلەدى. قازاقستاندىق «پورشەن» (الماتى)، پاۆلودار تراكتور زاۋىتتارى رەسەيلىك «التايسكيي دي­زەل» (بارناۋل) زاۋىتىمەن تىكەلەي قارىم-قاتىناستا جۇمىس ىستەيدى. الماتىلىق زاۋىت بارناۋلعا تەتىكتەر جىبەرسە، وندا تراكتور دۆيگاتەلدەرىن قۇراستىرىپ، ولاردى پاۆلودارعا جەتكىزەدى.

سونىمەن، ماشينا جاساۋ كەشەنى سالاارالىق ەمەس، سالا ىشىلىك اۋماقتى دامۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.

 پايدالانعان ادەبيەتتەر:

- ماشينا_جاساۋ_كەشەنى 2-باسىلىمى، - الماتى: اتامۇرا، 2009. 

- https://baribar.kz/student/7348/mashina-zhasau-keshenininh-mamandanulary-men-koeliktik-faktorlary/

---