ماسشتاب جانە ونىڭ تۇرلەرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ماسشتاب جانە ونىڭ تۇرلەرى
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ماسشتاب، ونىڭ تۇرلەرى، قاشىقتىقتى ولشەۋ، ونى قاعاز بەتىنە ءتۇسىرۋ ادىستەرى تۋرالى ءبىلىم بەرۋ. كارتاداعى كەز - كەلگەن گەوگرافيالىق وبەكتىنىڭ ماسشتابىنا قاراپ قاشىقتىعىن انىقتاۋعا جانە ونى دالمە - ءدال قاعازعا ءتۇسىرۋدى ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: ازيمۋت تۋرالى ءبىلىمدى ودان ءارى تەرەڭدەتۋ، وقۋشىلاردى باعدارلاۋعا، ولاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: جەرگىلىكتى جەردى باعدارلاۋ كەزىندە وقۋشىلاردىڭ گەوگرافيا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن تۋدىرۋ.
ءتيپى: ارالاس ساباق.
ءتۇرى: ءبىلىمدى جيناقتاۋ، بەكىتۋ ساباعى.
وقىتۋ ءادىسى: وقىتۋدىڭ ۇشولشەمدى جۇيەسى، بلۋم تاكسونومياسى.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، بايانداۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، سلايد، پوستەر، ستيكەر، كارتالار.
كۇتىلەتىن ناتيجە: تاقىرىپتى مەڭگەرىپ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزەدى. سوزدىك قورلارى مولايادى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى كەزەڭ. ۇيىمداستىرۋ.
توپقا ءبولۋ: وقۋشىلار قولدارىنداعى قاعاز قيىندىلارىن بىرىكتىرۋ ارقىلى، سۋرەتتى جيناستىرىپ توپقا بولىنەدى.
ءتورتبۇرىش، ءۇشبۇرىش پىشىندەرى شىعۋى كەرەك.
ءىى كەزەڭ 1 - قادام (جالپى سۇراقتار، جەكە جۇمىس). «ءبىلۋ» تاقىرىپ بويىنشا كىم؟ نە؟ قانداي؟ قالاي؟ قاشان؟ نە ىستەدى؟ سياقتى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى) ينتەربەلسەندى تاقتادان كارتانى كورسەتىپ تومەندەگى سۇراقتاردى قويامىز:
1. كارتادان نەنى كورىپ تۇرمىز؟
2. قاعاز بەتىندە ءبىز بۇكىل قازاقستان جەرىنىڭ اۋماعىن كورىپ تۇرمىز.
3. بۇل قالايشا؟
4. قانداي دارەجەدە كىشىرەيتىلگەن؟
5. ماسشتاب دەگەنىمىز نە؟
6. جەردەگى قاشىقتىقتى قالاي ولشەيدى؟
2 - قادام «ءتۇسىنۋ» (توپتىق جۇمىس ) نەگە؟ نەلىكتەن؟ سەبەبى؟ نە ءۇشىن؟ سۇراقتارى وقۋشىنىڭ جوعارىدا بەرگەن جاۋاپتارىنا ولاردى تەرەڭدەتۋ ءۇشىن قويىلادى)
ءى توپقا. ءى توپ. ماسشتاب.
ماسشتاب (نەمىس ءسوزى «ولشەۋىش تاياق» دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
(وقۋشىلار ءوز بەتىنشە تىرەك - سىزبالار ارقىلى تۇسىندىرەدى).
ءىى توپقا. ماسشتابتىڭ تۇرلەرى.
ماسشتابتىڭ تۇرلەرى.
↓
ساندىق، اتاۋلىق، سىزىقتىق
(توپ وزدەرى پوستەرلەرىن قورعايدى).
3- قادام «تالداۋ»
1. سالىستىر.
2. ايىرماشىلىعى نەدە؟
3. ۇقساستىعى نەدە؟
4. تاقىرىپتىڭ باستى يدەياسىن جاز نەمەسە ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى قامتۋعا بولادى
ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى ماسشتابتىڭ گەوگرافيا پانىمەن ماتەماتيكا پانىندە قولدانۋىن سالىستىرۋ؛
ماتەماتيكا ۇقساستىعى گەوگرافيا
4 - قادام «جيناقتاۋ» توپتىق جۇمىس قورىتىندى شىعار، انىقتاما بەر، مازمۇندى جۇيەلە، تىرەك سىزبانى نەمەسە ءسوزجۇمباقتى تولتىر.
ءى توپ. بەس جولدى ولەڭ جازدىرۋ ماسشتاب تاقىرىبىنا. (سينكۆەين)
ءىى توپ. ءسوزجۇمباق «ماسشتاب».
1. جول دەگەن ماعىنانى بەرەتىن اراپ ءسوزى.
2. جەر بەتىنىڭ شاعىن بولىگىنىڭ جازىقتىقتا قاعاز بەتىنە بەلگىلى ءبىر ماسشتابقا كىشىرەيتىلىپ، شارتتى بەلگىلەر مەن تۇسىرىلگەن بەينەسى.
3. 1: 10000 بۇل قانداي ماسشتاب.
4. «سىزىق» ءسوزىنىڭ نەمىسشە اۋدارماسى.
5. پلاندا جانە كارتادا ماسشتاب 1 سم - گە 10م دەپ سوزبەن كورسەتىلگەن ماسشتاب ءتۇرى.
6. «بەرگ» ءسوزى قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟
7. كوكجيەك تۇستارىن، باقىلاۋشىنىڭ تۇرعان جەرىن قوزعالىس باعىتىن ايتادى.
5 - قادام «قولدانۋ» جۇپتىق وقۋلىقپەن جۇمىس، قاراپايىم تاپسىرمالارمەن بەكىتۋ.
ءى توپ.
وقۋلىقتاعى §15 1 - تاپسىرما. كەستە تولتىرۋ.
1: 1000، 1: 25000، 1: 500000، 1: 1000000 ماسشتابتارىن ساندىق، اتاۋلىق جانە سىزىقتىق ماسشتاب تۇرىندە كورسەتىڭدەر.
ساندىق ماسشتاب
اتاۋلىق ماسشتاب
سىزىقتىق ماسشتاب
جەكە وقۋشىلارعا: وقۋلىق 198 - تاپسىرما.
ماسشتابى 1: 600000 كارتادا تەمىر جولدىڭ ۇزىندىعى 18سم. پوەزد تەمىر جولىنىڭ وسى بولىگىن 75كم/س ورتا جىلدامدىق پەن نەشە ساعات جۇرەدى؟
ا. 14، 4س؛ ۆ. 13، 5س؛ س. 12، 8س؛ د. 16س.
ءىى توپ.
وقۋلىقتاعى 181 - تاپسىرما.
مەكتەپتەگى ماتەماتيكا كابينەتىنىڭ 1: 200 ماسشتابى مەن ورنەكتەلگەن پلانىن سىزىڭدار.
جەكە وقۋشىلارعا تاپسىرما.
1: 25. 000 ماسشتابىن اتاۋلى جانە سىزىقتىق ماسشتابقا اينالدىرىڭدار؟
6 - قادام «باعا بەرۋ» توپپەن جۇمىس (سەن قالاي ويلايسىڭ؟، نە ىستەر ەدىڭ؟ دەگەن تاپسىرمالار وقۋشىعا جوعارىدا العان ءبىلىمىن تەوريا بويىنشا) جانە بىلىكتىلىگىن (پراكتيكاسى بويىنشا) ومىردەگى جاعداياتتاردى شەشۋگە باعىتتالىپ قويىلادى.
سۇراققا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ءتۇسىندىر.
1. جەر بەتىندەگى قاشىقتىقتىڭ كارتاعا تۇسكەندە كىشىرەيتىلۋ دارەجەسى - (ماسشتاب).
2. بولشەك سانمەن جازىلعان ماسشتاب -
3. سوزبەن جازىلعان ماسشتاب -
4. ماسشتابتىڭ ماڭىزى بار ما؟
5. ماسشتابتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
ۇيگە تاپسىرما:
§15. 2، 3 - سۇراقتارعا اۋىزشا جاۋاپ بەرۋ، شىعارماشىلىق دەڭگەيدەگى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ماسشتاب، ونىڭ تۇرلەرى، قاشىقتىقتى ولشەۋ، ونى قاعاز بەتىنە ءتۇسىرۋ ادىستەرى تۋرالى ءبىلىم بەرۋ. كارتاداعى كەز - كەلگەن گەوگرافيالىق وبەكتىنىڭ ماسشتابىنا قاراپ قاشىقتىعىن انىقتاۋعا جانە ونى دالمە - ءدال قاعازعا ءتۇسىرۋدى ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: ازيمۋت تۋرالى ءبىلىمدى ودان ءارى تەرەڭدەتۋ، وقۋشىلاردى باعدارلاۋعا، ولاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: جەرگىلىكتى جەردى باعدارلاۋ كەزىندە وقۋشىلاردىڭ گەوگرافيا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن تۋدىرۋ.
ءتيپى: ارالاس ساباق.
ءتۇرى: ءبىلىمدى جيناقتاۋ، بەكىتۋ ساباعى.
وقىتۋ ءادىسى: وقىتۋدىڭ ۇشولشەمدى جۇيەسى، بلۋم تاكسونومياسى.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، بايانداۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، سلايد، پوستەر، ستيكەر، كارتالار.
كۇتىلەتىن ناتيجە: تاقىرىپتى مەڭگەرىپ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزەدى. سوزدىك قورلارى مولايادى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى كەزەڭ. ۇيىمداستىرۋ.
توپقا ءبولۋ: وقۋشىلار قولدارىنداعى قاعاز قيىندىلارىن بىرىكتىرۋ ارقىلى، سۋرەتتى جيناستىرىپ توپقا بولىنەدى.
ءتورتبۇرىش، ءۇشبۇرىش پىشىندەرى شىعۋى كەرەك.
ءىى كەزەڭ 1 - قادام (جالپى سۇراقتار، جەكە جۇمىس). «ءبىلۋ» تاقىرىپ بويىنشا كىم؟ نە؟ قانداي؟ قالاي؟ قاشان؟ نە ىستەدى؟ سياقتى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى) ينتەربەلسەندى تاقتادان كارتانى كورسەتىپ تومەندەگى سۇراقتاردى قويامىز:
1. كارتادان نەنى كورىپ تۇرمىز؟
2. قاعاز بەتىندە ءبىز بۇكىل قازاقستان جەرىنىڭ اۋماعىن كورىپ تۇرمىز.
3. بۇل قالايشا؟
4. قانداي دارەجەدە كىشىرەيتىلگەن؟
5. ماسشتاب دەگەنىمىز نە؟
6. جەردەگى قاشىقتىقتى قالاي ولشەيدى؟
2 - قادام «ءتۇسىنۋ» (توپتىق جۇمىس ) نەگە؟ نەلىكتەن؟ سەبەبى؟ نە ءۇشىن؟ سۇراقتارى وقۋشىنىڭ جوعارىدا بەرگەن جاۋاپتارىنا ولاردى تەرەڭدەتۋ ءۇشىن قويىلادى)
ءى توپقا. ءى توپ. ماسشتاب.
ماسشتاب (نەمىس ءسوزى «ولشەۋىش تاياق» دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
(وقۋشىلار ءوز بەتىنشە تىرەك - سىزبالار ارقىلى تۇسىندىرەدى).
ءىى توپقا. ماسشتابتىڭ تۇرلەرى.
ماسشتابتىڭ تۇرلەرى.
↓
ساندىق، اتاۋلىق، سىزىقتىق
(توپ وزدەرى پوستەرلەرىن قورعايدى).
3- قادام «تالداۋ»
1. سالىستىر.
2. ايىرماشىلىعى نەدە؟
3. ۇقساستىعى نەدە؟
4. تاقىرىپتىڭ باستى يدەياسىن جاز نەمەسە ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى قامتۋعا بولادى
ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى ماسشتابتىڭ گەوگرافيا پانىمەن ماتەماتيكا پانىندە قولدانۋىن سالىستىرۋ؛
ماتەماتيكا ۇقساستىعى گەوگرافيا
4 - قادام «جيناقتاۋ» توپتىق جۇمىس قورىتىندى شىعار، انىقتاما بەر، مازمۇندى جۇيەلە، تىرەك سىزبانى نەمەسە ءسوزجۇمباقتى تولتىر.
ءى توپ. بەس جولدى ولەڭ جازدىرۋ ماسشتاب تاقىرىبىنا. (سينكۆەين)
ءىى توپ. ءسوزجۇمباق «ماسشتاب».
1. جول دەگەن ماعىنانى بەرەتىن اراپ ءسوزى.
2. جەر بەتىنىڭ شاعىن بولىگىنىڭ جازىقتىقتا قاعاز بەتىنە بەلگىلى ءبىر ماسشتابقا كىشىرەيتىلىپ، شارتتى بەلگىلەر مەن تۇسىرىلگەن بەينەسى.
3. 1: 10000 بۇل قانداي ماسشتاب.
4. «سىزىق» ءسوزىنىڭ نەمىسشە اۋدارماسى.
5. پلاندا جانە كارتادا ماسشتاب 1 سم - گە 10م دەپ سوزبەن كورسەتىلگەن ماسشتاب ءتۇرى.
6. «بەرگ» ءسوزى قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟
7. كوكجيەك تۇستارىن، باقىلاۋشىنىڭ تۇرعان جەرىن قوزعالىس باعىتىن ايتادى.
5 - قادام «قولدانۋ» جۇپتىق وقۋلىقپەن جۇمىس، قاراپايىم تاپسىرمالارمەن بەكىتۋ.
ءى توپ.
وقۋلىقتاعى §15 1 - تاپسىرما. كەستە تولتىرۋ.
1: 1000، 1: 25000، 1: 500000، 1: 1000000 ماسشتابتارىن ساندىق، اتاۋلىق جانە سىزىقتىق ماسشتاب تۇرىندە كورسەتىڭدەر.
ساندىق ماسشتاب
اتاۋلىق ماسشتاب
سىزىقتىق ماسشتاب
جەكە وقۋشىلارعا: وقۋلىق 198 - تاپسىرما.
ماسشتابى 1: 600000 كارتادا تەمىر جولدىڭ ۇزىندىعى 18سم. پوەزد تەمىر جولىنىڭ وسى بولىگىن 75كم/س ورتا جىلدامدىق پەن نەشە ساعات جۇرەدى؟
ا. 14، 4س؛ ۆ. 13، 5س؛ س. 12، 8س؛ د. 16س.
ءىى توپ.
وقۋلىقتاعى 181 - تاپسىرما.
مەكتەپتەگى ماتەماتيكا كابينەتىنىڭ 1: 200 ماسشتابى مەن ورنەكتەلگەن پلانىن سىزىڭدار.
جەكە وقۋشىلارعا تاپسىرما.
1: 25. 000 ماسشتابىن اتاۋلى جانە سىزىقتىق ماسشتابقا اينالدىرىڭدار؟
6 - قادام «باعا بەرۋ» توپپەن جۇمىس (سەن قالاي ويلايسىڭ؟، نە ىستەر ەدىڭ؟ دەگەن تاپسىرمالار وقۋشىعا جوعارىدا العان ءبىلىمىن تەوريا بويىنشا) جانە بىلىكتىلىگىن (پراكتيكاسى بويىنشا) ومىردەگى جاعداياتتاردى شەشۋگە باعىتتالىپ قويىلادى.
سۇراققا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ءتۇسىندىر.
1. جەر بەتىندەگى قاشىقتىقتىڭ كارتاعا تۇسكەندە كىشىرەيتىلۋ دارەجەسى - (ماسشتاب).
2. بولشەك سانمەن جازىلعان ماسشتاب -
3. سوزبەن جازىلعان ماسشتاب -
4. ماسشتابتىڭ ماڭىزى بار ما؟
5. ماسشتابتىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
ۇيگە تاپسىرما:
§15. 2، 3 - سۇراقتارعا اۋىزشا جاۋاپ بەرۋ، شىعارماشىلىق دەڭگەيدەگى تاپسىرمالاردى ورىنداۋ.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
