وتباسىم – باقىت مەكەنى
شىعىس قازاقستان وبلىسى،
اباي اۋدانى، قاراۋىل اۋىلى
«جبب قاراۋىل گيمنازياسى»كمم
يساين مەيرامگۇل سايلاۋحان قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «وتباسىم – باقىت مەكەنى»
ساباقتىڭ ماقساتى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك، سىيلاستىق قۇندىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ديداكتيكالىق ويىندار
كورنەكىلىكتەر: وتباسى مۇشەلەرىنىڭ سۋرەتتەرى، ماقال - ماتەلدەر، «ءبىزدىڭ وتباسى» تاقىرىبىنداعى مازمۇندى سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
تاربيەشى: بالالار، قانە بارلىعىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق. ءبىر - بىرىمىزگە جاقسى نيەتتەرىمىزدى بىلدىرەيىك. (بالالار ءبىر - بىرىنە جاقسى سوزدەر ايتىپ امانداسادى)
- سەن قايىرىمدىسىڭ.
- سەن اقىلدىسىڭ.
- سەن سۇيكىمدىسىڭ.
- سەن مەيىرىمدىسىڭ ت. ب
تاربيەشى: ەندى اتا - انالاردى دا شاتتىق شەڭبەرىنە شاقىرايىق.
- اسپانىمىز اشىق بولسىن.
- دەنىمىز ساۋ بولسىن.
- ءار تاڭىمىز ارايلى بولسىن ت. ب
تاربيەشى: بالالار، ءبىز بۇگىن وتباسى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. ءبىزدىڭ ءارقايسىمىزدىڭ ءوز وتباسىمىز بار.
- وتباسى مۇشەلەرىنە كىمدەر جاتادى؟ (بالالاردىڭ جاۋاپتارى)
- وتباسىمىزداعى باسشى كىم؟ (اكە)
- جەر بەتىندەگى ەڭ ادەمى، اقىلدى، سەندەرگە وتە قىمبات ادام؟ (انا)
- ال، اتا مەن اجەگە سەندەر كىم بولىپ كەلەسىڭدەر؟ (نەمەرە)
- وتباسىنداعى ادامدار ءبىر - بىرىمەن قانداي بولۋى كەرەك؟ (ادال، مەيىرىمدى، قايىرىمدى)
تاربيەشى: وتە جاقسى. ەندى «اجەسىن قايسىسى جاقسى كورەدى؟» اتتى كورىنىستى تاماشالايىق.
تاربيەشى:
بالالار، اتامىز، اجەمىز، اكەمىز، انامىز ءبىزدى ەركەلەتىپ ايتادى. ولار سەندەرى «ايىم»، «كۇنىم»، «جۇلدىزىم» ت. ب ادەمى سوزدەرمەن ەركەلەتىپ ايتادى. قانە، وتباسىندا سەندەردى كىمدەر جانە قالاي ەركەلەتەدى ەكەن؟ (اتا - انالار بالالارىن قالاي ەركەلەتەتىندەرىن ايتادى)
وتباسىلىق ءان: «ەرتەگىلەر ەلىندە»
تاربيەشى: بالالار، ءبىز اتا - انالارىمىزبەن بىرگە ءبىر ويىن وينايىق.
ويىننىڭ شارتى: ورتاعا7 - 8 بالا شىعادى. 1 - 2 اتا - انا كوزدەرى بايلاۋلى كۇيدە سولاردىڭ ىشىنەن ءوز بالاسىن تاۋىپ الادى دا، قانداي ەرەكشەلىكتەرىمەن تاپقاندىقتارىن اۋىزشا ايتىپ بەرەدى.
تاربيەشى: جاڭا ايتىپ وتكەنىمىزدەي، ءاربىر ادامنىڭ ءوز وتباسى بولادى. ولار ءبىر - ءبىرىن جاقسى كورەدى، سىيلايدى. ەندى ءوز وتباسىمىزداعى ەڭ جاقسى كورەتىن ادامىمىزعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىمىز تۋرالى ايتىپ بەرە الامىز با؟
«مەن وتباسىمدى جاقسى كورەمىن...» (ءار بالا ءسوزىن وسىلاي باستايدى)
تاربيەشى: «كۇننەن جىلۋ تارايدى، انادان مەيىرىم تارايدى» دەگەن قاسيەتتى ءسوز تەگىن ايتىلماعان. ياعني، ءقازىر ءبىز ءوز بالالارىمىزدىڭ بويىنداعى يگى جاقسى قاسيەتتەردى ءبىر اۋىز سوزبەن كۇن شۋاعىنا جازىپ شىعامىز.
(ءار اتا - انا جاقسى قاسيەتتەردى جازىپ، كۇنگە جاپسىرادى.)
وتباسىلىق ءان: «ايگولەك»
تاربيەشى: بالالار، مىنە، كۇن شۋاعىنان كەرەمەت قاسيەتتەر پايدا بولدى. سەندەردىڭ بويلارىڭداعى بار جاقسى قاسيەتتەرىڭدى اتا - انالارىڭ وسى كۇن شۋاعى ارقىلى جەتكىزىپ بەردى.
تاربيەشى:
ءبىز بۇگىن وزىمىزگە جاقىن، ەڭ قىمبات انامىز تۋرالى، قامقور اكەمىز تۋرالى، ەڭ قايىرىمدى اتا - اجەمىز تۋرالى، ەڭ سۇيكىمدى ءىنى - قارىنداس، اعا - اپكەمىز تۋرالى اڭگىمەلەستىك. ءبىز ولاردى جاقسى كورۋدى، سىيلاۋدى ۇيرەندىك. ولاردىڭ بىزگە تەك جاقسىلىق تىلەيتىنىن بىلدىك.
وتباسى - ول ۇلكەن قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، قامقورلىق، سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ورتاسى. اتا - انالارىڭ سەندەردىڭ ناعىز ادام بولىپ وسكەندەرىڭدى قالايدى. سەندەردى جاقسى كورەتىن ادامداردىڭ سەنىمى مەن ەڭبەگىن اقتاۋعا تىرىسايىق. ءارقاشان وتباسى مۇشەلەرىن سىيلاپ، قۇرمەتتەۋ كەرەك ەكەندىگىن ۇمىتپايىق.
بالالار، ءارقايسىمىز ءبىر - ءبىر سۋرەتتەن الىپ، اتا - انالارىمىزعا اپارىپ بەرەيىك. اتا - انالار سىزدەر سۋرەت ارقىلى بالالارىڭىزعا جىلى سوزدەرىڭىزدى ايتىڭىزدار.
- كۇندەي جىلى بول!
- الماداي ءتاتتى بول!
- ايداي جارىق بول!
- جۇزىك سياقتى ادەمى بول!
بالالار:
ورتاعا كەلىپ تۇرايىق،
شەڭبەردى ءبىز قۇرايىق.
كورىسكەنشە كۇن جاقسى،
ساۋ - سالامات بولايىق!
تاربيەشى: قۇرمەتتى اتا - انالار! بۇگىنگى ءبىزدىڭ «وتباسىم - باقىت مەكەنى» اتتى تاربيە ساعاتىمىز اياقتالدى. بەلسەندىلىكپەن قاتىسقان اتا - انالارىمىزدى ماراپاتتاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
اباي اۋدانى، قاراۋىل اۋىلى
«جبب قاراۋىل گيمنازياسى»كمم
يساين مەيرامگۇل سايلاۋحان قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «وتباسىم – باقىت مەكەنى»
ساباقتىڭ ماقساتى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك، سىيلاستىق قۇندىلىقتارى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، ديداكتيكالىق ويىندار
كورنەكىلىكتەر: وتباسى مۇشەلەرىنىڭ سۋرەتتەرى، ماقال - ماتەلدەر، «ءبىزدىڭ وتباسى» تاقىرىبىنداعى مازمۇندى سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
تاربيەشى: بالالار، قانە بارلىعىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق. ءبىر - بىرىمىزگە جاقسى نيەتتەرىمىزدى بىلدىرەيىك. (بالالار ءبىر - بىرىنە جاقسى سوزدەر ايتىپ امانداسادى)
- سەن قايىرىمدىسىڭ.
- سەن اقىلدىسىڭ.
- سەن سۇيكىمدىسىڭ.
- سەن مەيىرىمدىسىڭ ت. ب
تاربيەشى: ەندى اتا - انالاردى دا شاتتىق شەڭبەرىنە شاقىرايىق.
- اسپانىمىز اشىق بولسىن.
- دەنىمىز ساۋ بولسىن.
- ءار تاڭىمىز ارايلى بولسىن ت. ب
تاربيەشى: بالالار، ءبىز بۇگىن وتباسى تۋرالى اڭگىمەلەسەمىز. ءبىزدىڭ ءارقايسىمىزدىڭ ءوز وتباسىمىز بار.
- وتباسى مۇشەلەرىنە كىمدەر جاتادى؟ (بالالاردىڭ جاۋاپتارى)
- وتباسىمىزداعى باسشى كىم؟ (اكە)
- جەر بەتىندەگى ەڭ ادەمى، اقىلدى، سەندەرگە وتە قىمبات ادام؟ (انا)
- ال، اتا مەن اجەگە سەندەر كىم بولىپ كەلەسىڭدەر؟ (نەمەرە)
- وتباسىنداعى ادامدار ءبىر - بىرىمەن قانداي بولۋى كەرەك؟ (ادال، مەيىرىمدى، قايىرىمدى)
تاربيەشى: وتە جاقسى. ەندى «اجەسىن قايسىسى جاقسى كورەدى؟» اتتى كورىنىستى تاماشالايىق.
تاربيەشى:
بالالار، اتامىز، اجەمىز، اكەمىز، انامىز ءبىزدى ەركەلەتىپ ايتادى. ولار سەندەرى «ايىم»، «كۇنىم»، «جۇلدىزىم» ت. ب ادەمى سوزدەرمەن ەركەلەتىپ ايتادى. قانە، وتباسىندا سەندەردى كىمدەر جانە قالاي ەركەلەتەدى ەكەن؟ (اتا - انالار بالالارىن قالاي ەركەلەتەتىندەرىن ايتادى)
وتباسىلىق ءان: «ەرتەگىلەر ەلىندە»
تاربيەشى: بالالار، ءبىز اتا - انالارىمىزبەن بىرگە ءبىر ويىن وينايىق.
ويىننىڭ شارتى: ورتاعا7 - 8 بالا شىعادى. 1 - 2 اتا - انا كوزدەرى بايلاۋلى كۇيدە سولاردىڭ ىشىنەن ءوز بالاسىن تاۋىپ الادى دا، قانداي ەرەكشەلىكتەرىمەن تاپقاندىقتارىن اۋىزشا ايتىپ بەرەدى.
تاربيەشى: جاڭا ايتىپ وتكەنىمىزدەي، ءاربىر ادامنىڭ ءوز وتباسى بولادى. ولار ءبىر - ءبىرىن جاقسى كورەدى، سىيلايدى. ەندى ءوز وتباسىمىزداعى ەڭ جاقسى كورەتىن ادامىمىزعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىمىز تۋرالى ايتىپ بەرە الامىز با؟
«مەن وتباسىمدى جاقسى كورەمىن...» (ءار بالا ءسوزىن وسىلاي باستايدى)
تاربيەشى: «كۇننەن جىلۋ تارايدى، انادان مەيىرىم تارايدى» دەگەن قاسيەتتى ءسوز تەگىن ايتىلماعان. ياعني، ءقازىر ءبىز ءوز بالالارىمىزدىڭ بويىنداعى يگى جاقسى قاسيەتتەردى ءبىر اۋىز سوزبەن كۇن شۋاعىنا جازىپ شىعامىز.
(ءار اتا - انا جاقسى قاسيەتتەردى جازىپ، كۇنگە جاپسىرادى.)
وتباسىلىق ءان: «ايگولەك»
تاربيەشى: بالالار، مىنە، كۇن شۋاعىنان كەرەمەت قاسيەتتەر پايدا بولدى. سەندەردىڭ بويلارىڭداعى بار جاقسى قاسيەتتەرىڭدى اتا - انالارىڭ وسى كۇن شۋاعى ارقىلى جەتكىزىپ بەردى.
تاربيەشى:
ءبىز بۇگىن وزىمىزگە جاقىن، ەڭ قىمبات انامىز تۋرالى، قامقور اكەمىز تۋرالى، ەڭ قايىرىمدى اتا - اجەمىز تۋرالى، ەڭ سۇيكىمدى ءىنى - قارىنداس، اعا - اپكەمىز تۋرالى اڭگىمەلەستىك. ءبىز ولاردى جاقسى كورۋدى، سىيلاۋدى ۇيرەندىك. ولاردىڭ بىزگە تەك جاقسىلىق تىلەيتىنىن بىلدىك.
وتباسى - ول ۇلكەن قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، قامقورلىق، سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ورتاسى. اتا - انالارىڭ سەندەردىڭ ناعىز ادام بولىپ وسكەندەرىڭدى قالايدى. سەندەردى جاقسى كورەتىن ادامداردىڭ سەنىمى مەن ەڭبەگىن اقتاۋعا تىرىسايىق. ءارقاشان وتباسى مۇشەلەرىن سىيلاپ، قۇرمەتتەۋ كەرەك ەكەندىگىن ۇمىتپايىق.
بالالار، ءارقايسىمىز ءبىر - ءبىر سۋرەتتەن الىپ، اتا - انالارىمىزعا اپارىپ بەرەيىك. اتا - انالار سىزدەر سۋرەت ارقىلى بالالارىڭىزعا جىلى سوزدەرىڭىزدى ايتىڭىزدار.
- كۇندەي جىلى بول!
- الماداي ءتاتتى بول!
- ايداي جارىق بول!
- جۇزىك سياقتى ادەمى بول!
بالالار:
ورتاعا كەلىپ تۇرايىق،
شەڭبەردى ءبىز قۇرايىق.
كورىسكەنشە كۇن جاقسى،
ساۋ - سالامات بولايىق!
تاربيەشى: قۇرمەتتى اتا - انالار! بۇگىنگى ءبىزدىڭ «وتباسىم - باقىت مەكەنى» اتتى تاربيە ساعاتىمىز اياقتالدى. بەلسەندىلىكپەن قاتىسقان اتا - انالارىمىزدى ماراپاتتاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ