- 26 قاڭ. 2019 00:00
- 331
ماتەماتيكا ساباعىندا ويىن ەلەمەنتتەرىن پايدالانۋ تيىمدىلىگى
قىزىلوردا قالاسى
ءۇش تىلدە مامانداندىرىلعان سىنىپتارى باردارىندى بالالارعا ارنالعان "مۇراگەر" مەكتەبىنىڭ
ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى سەرىك ارۋجان ءادىلحان قىزى
ن.ءا.نازاربايەۆ قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا «ۇلتتىق باسەكەلەستىك قابىلەتى ءبىرىنشى كەزەكتە ونىڭ بىلىمدىك دەڭگەيىمەن ايقىندالادى»-دەپ ايتىلعان.ەلباسىمىز ءبىلىم سالاسىن ەشقاشان تىسقارى قالدىرماعان.وسى جارلىقتى قاعيدا ەتە وتىرىپ،ءبىلىم سالاسىنىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋ بارىسىندا ءمۇعالىمنىڭ اتقاراتىن ءرولى زور.وقۋشىنىڭ ءبىلىمدى،جاڭا تەحنولوگيانى يگەرۋىنە، باسەكەلەستىك بولا الۋىنا سەبەپكەر بولا الاتىن باستى ءتۇلعا-مۇعالىم.وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن،وقىپ جاتقان پاندەرىنە قىزىعۋشىلىن ارتتىرۋ بارىسىندا،مۇعالىمدەر كوپتەگەن ادىس-تاسىلدەرمەن،جاڭا تەحنولوگيانى،ديداكتيكالىق ويىنداردى يگەرۋى قاجەت.وسى تۇرعىدان مەن «جاس مامان» رەتىندە ءوزىمنىڭ پانىمە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرا وتىرىپ،ءبىلىم دەڭگەيلەرىن كوتەرۋدى كوزدەيمىن.مەن ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى رەتىندە وقۋشىلاردى ءوز پانىمە قىزىقتىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانامىن.ويىن ەلەمەنتتەرىن قولدانۋ سەبەبىم:وقۋشىلار ويىن پروسەسىندە،وزدەرىن ەركىن جانە ويلارىن ناقتى جەتكىزە وتىرىپ،پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارى ارتادى.
ماتەماتيكا ساباعىمدا ءجيى قولداناتىن ويىن تۇرلەرى.
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭىندە:
پسيحولوگيالىق جاتتىعۋلار،ترەنينگتار ويناتامىن.
مىسالى:
●«جۇرەكتەن-جۇرەككە»
ءار وقۋشى ءوزىنىڭ پارتالاس دوسىنا قاراپ،سول دوسىنىڭ بويىنداعى ەڭ جاقسى قاسيەتىن باعالاپ ايتادى.
●«شاتتىق شەڭبەرى»
سىنىپ وقۋشىلارى ءبىر شەڭبەر بويىمەن تۇرىپ،بىر-بىرىنە ساتتىلىك تىلەيدى.
تيىمدىلىگى: وقۋشىلاردىڭ ءبىر-بىرىنىڭ جەكە قاسيەتتەرىن،وزدەرىن باعالاي ءبىلۋ.
2. ەسەپتەر شىعارۋ كەزەڭىندە:
ينتەربەلسەندى تاقتانىڭ كومەگى ارقىلى.
●«باعدارشام» كارتوچكالارى.
باعدارشام تۇسىنە بايلانىستى دەڭگەيلىك ەسەپتەر جازىلادى.قىزىل كارتوچكادا ا دەڭگەيىنە،سارى كارتوچكادا ۆ دەڭگەيىنە،جاسىل كارتوچكادا س دەڭگەيىنە سايكەس ەسەپتەردى شىعارا وتىرىپ كەز-كەلگەن وقۋشى جاسىل ءتۇستى كارتوچكامەن جۇمىس جاساۋعا تالپىنادى.
3. جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ كەزەڭىڭدە:
●«ماتەماتيكالىق دومينو»
دومينو كارتوچكاسىنا فورمۋلالاردى جازىپ،وقۋشىلار فورمۋلانىڭ ەكىنشى جارتىسى جازىلعان فورمۋلانى ىزدەي وتىرا،دومينونى قۇراستىرىپ شىعادى.
تيىمدىلىگى: فورمۋلانى تەز جاتتاۋ،ەستە ساقتاي ءبىلۋ،ويىنمەن ءبىلىمدى ۇشتاستىرۋ.
قورىتا ايتقاندا،ديداكتيكالىق ويىنداردىڭ ماتەماتيكا ساباعىندا الاتىن ورنى ەرەكشە.ول وقۋشىلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.سونىمەن قاتار وقۋشىلاردى تەز ويلانۋعا،اۋىزشا ەسەپتەۋلەرگە،لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋدا ەرەكشە ورىن الادى.سوندىقتان ماتەماتيكا ساباعىندا وينى ەلەمەنتتەرىن قولدانۋىمىز كەرەك.