جۇڭگو ەلى گما سابيلەردىڭ دۇنيەگە كەلگەنىن راستادى
2018 جىلدىڭ قاراشا ايىندا قىتايلىق عالىم حە سزيانكۋي گەندىك موديفيكاسيالانعان ەگىز قىزدىڭ دۇنيەگە كەلگەنىن جاريالاعان بولاتىن. حە سزيانكۋي ءوزىنىڭ بۇل ارەكەتىن گما-لى سابيلەردى ۆيچ ينفەكسياسىنان ساقتاندىرۋ ماقساتىندا جاساعانىن مالىمدەدى. سابيلەردىڭ اتا-اناسى ۆيچ ينفەكسيالى بولعاندىقتان بالالارىنا بۇل كەسەل وتپەۋى ءۇشىن بۇل ىسكە تولىق كەلىسىمىن بەرگەندىگىن ايتتى.
تاجىربيەنى جاساعان حە سزيانكۋي.
عالىم 2017 جىلدىڭ ناۋرىزىنان 2018 جىلدىڭ قاراشا ايىنا دەيىن 8 جۇپقا جۇرگىزگەن تاجىريبەسىنىڭ ناتيجەسىندە 2 جۇپ بالا كوتەرىپ، ولاردىڭ ءبىرى ەگىز قىزدى ومىرگە اكەلسە، ال ەكىنشىسى ءالى نارسەتەنىڭ دۇنيەگە كەلۋىن كۇتۋدە. قىزداردىڭ ەسىمدەرى لۋلۋ جانە نانا. ولار دارىگەرلەردىڭ ءجىتى باقىلاۋىندا.
ايتا كەتەيىك، ادامعا گەندىك موديفيكاسيا جاساۋ عىلىمي جانە ادامگەرشىلىك تۇرعىدان العاندا ادەپكە جات بولعاندىقتان كوپ ەلدەردە بۇعان تىيىم سالىنعان.
جۇڭگو تاراپىنان حە سزيانكۋي مەن ونىڭ كومەكشىلەرى تۋراسىندا زاڭ اياسىندا قاتاڭ تەكسەرىس جۇرگىزىلىپ، شارا قولدانىلاتىنى مالىمدەنگەن بولاتىن.
گما دەگەنىمىز نە؟
گما (گەندىك موديفيكاسيالانعان اعزا) – گەندىك ينجەنەريا ادىستەرى ارقىلى جاساندى تۇردە گەنى وزگەرتىلگەن اعزا دەگەندى بىلدىرەدى. ياعني، تابيعي جولمەن مۇمكىن بولماعان دنق-داعى وزگەرىستەر. بۇل انىقتاما وسىمدىكتەر، جانۋارلار مەن ميكرواعزالارعا قاتىستى (ورىسشا اتاۋى: گەنەتي́چەسكي موديفيسييروۆاننىي ورگانييزم (گمو).
گما-دان كوزدەلەتىن ماقسات
گەنەتيكالىق وزگەرىستەر ادەتتە عىلىمي جانە شارۋاشىلىق ماقساتتا جاسالادى.
گەنەتيكالىق موديفيكاسيالاۋدىڭ نەگىزگى ءتۇرى ترانسگەندى اعزالار ءۇشىن ترانسگەندەردىڭ قولدانىلۋى بولىپ تابىلادى. اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ازىق-تۇلىك ونەركاسىبىندەگى گما رەتىندە گەنومىنا ءبىر نەمەسە بىرنەشە ترانسگەن ەنگىزۋ قۇبىلىسىن اتاۋعا بولادى. گەندىك وزگەرىس اعزاعا نەمەسە وسىمدىك پەن ونىمىنە جاڭا ەرەكشەلىكتەر قوسادى. ماسەلەن، گەندىك وزگەرىسكە ۇشىراعان وسىمدىكتەر زيانكەس جاندىكتەر مەن قۇرت قۇمىرسقالارعا نەمەسە گەربيسيدتەرگە قارسى ءتوزىمدى كەلەدى. ناتيجەسىندە: زيانكەس جاندىكتەردى جويۋعا كەتەتىن شىعىن ازايادى. سونداي-اق، گەندىك وزگەرىس ناتيجەسىندە ءونىمنىڭ ءپىسىپ جەتىلۋ ۋاقىتى قىسقارىپ، ءونىم قولايسىز جاعدايلارعا جانە ۆيرۋستارعا قارسى ءتوزىمدى كەلەدى. مىسالى، زيانكەس جاندىكتەرگە قارسى جۇگەرى، كارتوپ، ماقتا سەكىلدى ونىمدەرگە «Bacillus thuringiensis» باكتەرياسىنىڭ گەنى قولدانىلادى. وسى ارقىلى كارتوپ جاپىراعىن جەگەن كولوراد قوڭىزى وزدىگىنەن ولەتىن بولادى.
You Might Also Like
-
بايماعامبەتوۆ ەرلان رۋسلان ۇلى عىلىمي جەتەكشىسى، ت.ع.ك.، پروفەسسور مۇستافين ج.ج. قازاقستان رەسپۋبليكاسى، اتىراۋ قالاسى
-
«جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ №1 قازاق تىرەك مەكتەبى (ر.و) كمم 5 «ب» سىنىپ وقۋشىسى قايىرجانوۆ يسلام جەتەكشىسى: تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى جەتپيسبايەۆ ەركين راحىمبايەۆيچ سەيفۋللين س...
