ءماتىن
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءماتىن.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. ءماتىننىڭ بولىكتەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دۇرىس قۇرىلماعان ءماتىندى قايتا قۇرۋ ارقىلى ونداعى سويلەمدەردىڭ بايلانىسىن كورسەتۋ. ءماتىننىڭ تاقىرىبى مەن ونداعى نەگىزگى ويدى انىقتاۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋ ارقىلى تەوريالىق ويلاۋىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
3. ۇيىمشىلدىققا، ادامگەرشىلىككە، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ەرتەگى ساباق
پرينسيپتەرى: ءبىرتۇتاستىق، جۇيەلىلىك، عىلىميلىق.
ادىستەرى: ءتۇسىندىرۋ، كورنەكىلىك، تالداۋ، جيناقتاۋ، وي قوزعاۋ، ماعىناسىن اشۋ، ويىن
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، سيۋجەتتى سۋرەتتەر، ۇلەستىرمە قاعازدار، «بالىقتار» شابلوندارى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. باعدارلاۋ – موتيۆاسيالىق كەزەڭ
ا) سالەمدەسۋ
ءا) وقۋشى قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
«تۇلكى مەن قاسقىر» ەرتەگىسىنىڭ كورىنىسىنىڭ ءۇزىندىسى.
ءمۇعالىم: - بالالار، بۇگىن ءبىزدىڭ ساباققا ەرتەگىلەر ەلىنەن قوناقتار كەلىپ قالىپتى.
تۇلكى؛ - بالالار، بۇگىن ءبىز سىزدەرگە قوناققا كەلدىك. ەرتەگىنى ءوز رەتىمەن ورنالاستىرىپ، بىزگە بالىق جيناۋعا كومەكتەسىڭدەر! ءار دۇرىس جاۋاپقا ءبىر بالىق. كىم كوبىرەك بالىق جينايدى، سوعان سىيلىعىمىز بار!
ءمۇعالىم: - بۇگىنگى ساباقتا بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ارقىلى، تۇلكى مەن قاسقىرعا بالىق جيناۋعا كومەكتەسەيىك. بۇگىنگى ساباق بالىقتار سانىنا بايلانىستى باعالانادى.
1 - تاپسىرما:
مايدا بار،
سايدا جوق. (م ءارپى)
№6 - 9 - سلايد. كوركەم جازۋ مينۋتى. مم
2 - تاپسىرما:
كورۋ ديكتانتى.
(ەرتەگىگە بايلانىستى سوزدەر)
ءماتىن، تۇلكى، سۋات، اۋىل، بالىق، بايعۇس، قۇيرىق، ويىق، قاسقىر.
(سلايد ارقىلى ءوزىن تەكسەرۋ، باعالاۋ)
ءىى. وپەراسيالىق – ورىنداۋشىلىق كەزەڭ
ەستەرىڭدە بولسىن!
ءماتىننىڭ قۇرامىنداعى سويلەمدەردىڭ ءوز ورنى بولادى.
ءبىر - بىرىمەن بايلانىستى سويلەمدەر عانا ءماتىندى قۇرايدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس. 59 - بەت.
159 - جاتتىعۋ جازباشا ورىندالادى. ولەڭ نە تۋرالى ەكەنى سۇرالىپ، ات قويىلادى.
- ورىندىقتى قالاي جاسادى؟
- ول ءۇشىن نە كەرەك؟
- ولەڭگە ات قوي؟
بۇل سۇراقتار ارقىلى ساباقتىڭ تاربيەلىك ءمانى دە اشىلادى.
160 - جاتتىعۋدا ورنى اۋىستىرىلىپ بەرىلگەن سويلەمدەردەن ءماتىن قۇراپ جازدىرۋ ىسكە اسىرىلادى. ماتىندەگى سويلەمدەردى ورىن - ورنىنا قويۋ. جاتتىعۋدى ورىنداتپاس ءۇشىن، دۇرىس قۇرىلماعان اققالا ماكەتى كورسەتىلەدى.
- اققالادان نە بايقادىڭدار؟
- ونىڭ بولىكتەرى دۇرىس ورنالاسقان با؟
- كانە، كىم دۇرىستاپ بەرەدى؟
160 - جاتتىعۋداعى سويلەمدەردى دە اققالانى ورنالاستىرعانداي دۇرىس ورنىن تاۋىپ قويايىق. (ينتەراكتيۆتىك تاقتادا ورىندالادى.)
تەكسەرۋ.
مىناۋ - مەنىڭ بولمەم. ونىڭ تەرەزەلەرى ۇلكەن. وڭ جاقتا مەنىڭ توسەگىم تۇر. سول جاقتا ۇستەل، ورىندىقتار قويىلعان. بولمەنىڭ اۋاسى تازا.
سەرگىتۋ ءساتى.
«ۇلپا قاردى ۇستاپ ال»
№21 سلايد. كەستە «ءماتىننىڭ قۇرىلىسى».
باسى، نەگىزگى ءبولىمى، سوڭى.
ۇجىمدىق جۇمىس.
“قاسقىر مەن تۇلكى” ەرتەگىسى بويىنشا سۋرەتتەردى رەتىمەن ورنالاستىرۋ.
تاپسىرمالار:
1 - توپ. ءماتىن دەگەن نە؟
2 - توپ. سويلەمدەگى سوزدەردىڭ بايلانىسىن قالاي تابادى؟
3 - توپ. سويلەم دەگەن نە؟
4 - توپ. سويلەمنىڭ تۇرلەرىن اتا؟
“تۇلكى مەن قاسقىر” ەرتەگىسىنىڭ بولىكتەرىن انىقتاۋ.
بالىق اۋلاپ كەلە جاتقان شالدىڭ بالىعىن جەگىسى كەلگەن ءبىر تۇلكى “ولگەن” بولىپ وتىرىك جاتا قالادى. (باسى)
شال كورە سالا كەمپىرىمە جاعا بولاتىن بولدى عوي دەپ، شاناعا سالىپ الادى. تۇلكى ءتىرىلىپ الىپ بالىقتاردى لاقتىرا بەرەدى. شانا بوساعان سوڭ ءوزى ءتۇسىپ قالادى. (نەگىزگى ءبولىمى)
- سونشا بالىقتى قايدان الدىڭ؟ – دەپ قاسقىر سۇرايدى.
- اۋىلدىڭ شەتىندەگى سۋاتتاعى ويىققا قۇيرىعىڭدى باتىرىپ وتىرساڭ، كوپ بالىق اۋلايسىڭ” – دەپ الدايدى.
ءسويتىپ قاسقىر وعان سەنىپ، ادامداردان تاياق جەپ، قۇيرىعىنان ايىرىلىپ قالعان ەكەن. (سوڭى)
3 - كەزەڭ. رەفلەكسيالىق – باعالاۋ كەزەڭ.
№26 سلايد. بەكىتۋ سۇراقتارى:
- ءماتىننىڭ بولىكتەرىن اتا؟
- ماتىندەگى سويلەمدەر قالاي ورنالاسادى؟
- بۇگىنگى ساباققا قانداي قوناقتار كەلدى؟
- ولار نە ماقساتپەن كەلدى؟
- ەرتەگى نەمەن اياقتالدى؟
- تۇلكى مەن قاسقىرعا قىستا قورەك تابۋ قيىن بولعاندىقتان، بالىق جيناۋعا كومەكتەسكەن بالالارعا راقمەت ايتامىز!
ۇپاي سانى بويىنشا باعالاۋ.
10 بالىق – “5”
9 - 7 بالىق – “4”
6 - 4 بالىق – “3”
№28 سلايد. تۇلكى: - ساۋ بولىڭدار، دوستار! جاقسىلىقتارىڭدى ۇمىتپاسپىز.
قاسقىر: - بالالار، راقمەت سىزدەرگە! ءارقاشان ساباقتارىڭدى جاقسى وقىڭدار!
ساباقتى اياقتاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. ءماتىننىڭ بولىكتەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
دۇرىس قۇرىلماعان ءماتىندى قايتا قۇرۋ ارقىلى ونداعى سويلەمدەردىڭ بايلانىسىن كورسەتۋ. ءماتىننىڭ تاقىرىبى مەن ونداعى نەگىزگى ويدى انىقتاۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋ ارقىلى تەوريالىق ويلاۋىن، سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
3. ۇيىمشىلدىققا، ادامگەرشىلىككە، ەڭبەكقورلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ەرتەگى ساباق
پرينسيپتەرى: ءبىرتۇتاستىق، جۇيەلىلىك، عىلىميلىق.
ادىستەرى: ءتۇسىندىرۋ، كورنەكىلىك، تالداۋ، جيناقتاۋ، وي قوزعاۋ، ماعىناسىن اشۋ، ويىن
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار، سيۋجەتتى سۋرەتتەر، ۇلەستىرمە قاعازدار، «بالىقتار» شابلوندارى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. باعدارلاۋ – موتيۆاسيالىق كەزەڭ
ا) سالەمدەسۋ
ءا) وقۋشى قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
«تۇلكى مەن قاسقىر» ەرتەگىسىنىڭ كورىنىسىنىڭ ءۇزىندىسى.
ءمۇعالىم: - بالالار، بۇگىن ءبىزدىڭ ساباققا ەرتەگىلەر ەلىنەن قوناقتار كەلىپ قالىپتى.
تۇلكى؛ - بالالار، بۇگىن ءبىز سىزدەرگە قوناققا كەلدىك. ەرتەگىنى ءوز رەتىمەن ورنالاستىرىپ، بىزگە بالىق جيناۋعا كومەكتەسىڭدەر! ءار دۇرىس جاۋاپقا ءبىر بالىق. كىم كوبىرەك بالىق جينايدى، سوعان سىيلىعىمىز بار!
ءمۇعالىم: - بۇگىنگى ساباقتا بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ارقىلى، تۇلكى مەن قاسقىرعا بالىق جيناۋعا كومەكتەسەيىك. بۇگىنگى ساباق بالىقتار سانىنا بايلانىستى باعالانادى.
1 - تاپسىرما:
مايدا بار،
سايدا جوق. (م ءارپى)
№6 - 9 - سلايد. كوركەم جازۋ مينۋتى. مم
2 - تاپسىرما:
كورۋ ديكتانتى.
(ەرتەگىگە بايلانىستى سوزدەر)
ءماتىن، تۇلكى، سۋات، اۋىل، بالىق، بايعۇس، قۇيرىق، ويىق، قاسقىر.
(سلايد ارقىلى ءوزىن تەكسەرۋ، باعالاۋ)
ءىى. وپەراسيالىق – ورىنداۋشىلىق كەزەڭ
ەستەرىڭدە بولسىن!
ءماتىننىڭ قۇرامىنداعى سويلەمدەردىڭ ءوز ورنى بولادى.
ءبىر - بىرىمەن بايلانىستى سويلەمدەر عانا ءماتىندى قۇرايدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس. 59 - بەت.
159 - جاتتىعۋ جازباشا ورىندالادى. ولەڭ نە تۋرالى ەكەنى سۇرالىپ، ات قويىلادى.
- ورىندىقتى قالاي جاسادى؟
- ول ءۇشىن نە كەرەك؟
- ولەڭگە ات قوي؟
بۇل سۇراقتار ارقىلى ساباقتىڭ تاربيەلىك ءمانى دە اشىلادى.
160 - جاتتىعۋدا ورنى اۋىستىرىلىپ بەرىلگەن سويلەمدەردەن ءماتىن قۇراپ جازدىرۋ ىسكە اسىرىلادى. ماتىندەگى سويلەمدەردى ورىن - ورنىنا قويۋ. جاتتىعۋدى ورىنداتپاس ءۇشىن، دۇرىس قۇرىلماعان اققالا ماكەتى كورسەتىلەدى.
- اققالادان نە بايقادىڭدار؟
- ونىڭ بولىكتەرى دۇرىس ورنالاسقان با؟
- كانە، كىم دۇرىستاپ بەرەدى؟
160 - جاتتىعۋداعى سويلەمدەردى دە اققالانى ورنالاستىرعانداي دۇرىس ورنىن تاۋىپ قويايىق. (ينتەراكتيۆتىك تاقتادا ورىندالادى.)
تەكسەرۋ.
مىناۋ - مەنىڭ بولمەم. ونىڭ تەرەزەلەرى ۇلكەن. وڭ جاقتا مەنىڭ توسەگىم تۇر. سول جاقتا ۇستەل، ورىندىقتار قويىلعان. بولمەنىڭ اۋاسى تازا.
سەرگىتۋ ءساتى.
«ۇلپا قاردى ۇستاپ ال»
№21 سلايد. كەستە «ءماتىننىڭ قۇرىلىسى».
باسى، نەگىزگى ءبولىمى، سوڭى.
ۇجىمدىق جۇمىس.
“قاسقىر مەن تۇلكى” ەرتەگىسى بويىنشا سۋرەتتەردى رەتىمەن ورنالاستىرۋ.
تاپسىرمالار:
1 - توپ. ءماتىن دەگەن نە؟
2 - توپ. سويلەمدەگى سوزدەردىڭ بايلانىسىن قالاي تابادى؟
3 - توپ. سويلەم دەگەن نە؟
4 - توپ. سويلەمنىڭ تۇرلەرىن اتا؟
“تۇلكى مەن قاسقىر” ەرتەگىسىنىڭ بولىكتەرىن انىقتاۋ.
بالىق اۋلاپ كەلە جاتقان شالدىڭ بالىعىن جەگىسى كەلگەن ءبىر تۇلكى “ولگەن” بولىپ وتىرىك جاتا قالادى. (باسى)
شال كورە سالا كەمپىرىمە جاعا بولاتىن بولدى عوي دەپ، شاناعا سالىپ الادى. تۇلكى ءتىرىلىپ الىپ بالىقتاردى لاقتىرا بەرەدى. شانا بوساعان سوڭ ءوزى ءتۇسىپ قالادى. (نەگىزگى ءبولىمى)
- سونشا بالىقتى قايدان الدىڭ؟ – دەپ قاسقىر سۇرايدى.
- اۋىلدىڭ شەتىندەگى سۋاتتاعى ويىققا قۇيرىعىڭدى باتىرىپ وتىرساڭ، كوپ بالىق اۋلايسىڭ” – دەپ الدايدى.
ءسويتىپ قاسقىر وعان سەنىپ، ادامداردان تاياق جەپ، قۇيرىعىنان ايىرىلىپ قالعان ەكەن. (سوڭى)
3 - كەزەڭ. رەفلەكسيالىق – باعالاۋ كەزەڭ.
№26 سلايد. بەكىتۋ سۇراقتارى:
- ءماتىننىڭ بولىكتەرىن اتا؟
- ماتىندەگى سويلەمدەر قالاي ورنالاسادى؟
- بۇگىنگى ساباققا قانداي قوناقتار كەلدى؟
- ولار نە ماقساتپەن كەلدى؟
- ەرتەگى نەمەن اياقتالدى؟
- تۇلكى مەن قاسقىرعا قىستا قورەك تابۋ قيىن بولعاندىقتان، بالىق جيناۋعا كومەكتەسكەن بالالارعا راقمەت ايتامىز!
ۇپاي سانى بويىنشا باعالاۋ.
10 بالىق – “5”
9 - 7 بالىق – “4”
6 - 4 بالىق – “3”
№28 سلايد. تۇلكى: - ساۋ بولىڭدار، دوستار! جاقسىلىقتارىڭدى ۇمىتپاسپىز.
قاسقىر: - بالالار، راقمەت سىزدەرگە! ءارقاشان ساباقتارىڭدى جاقسى وقىڭدار!
ساباقتى اياقتاۋ.