ماۋجىراعان قوڭىر كۇز
تاقىرىبى: «ماۋجىراعان قوڭىر كۇز»
ماقساتى: 1) كۇز مەزگىلىنىڭ ادام ومىرىندەگى الاتىن ورىن بەلگىلەي وتىرىپ، تابيعات قۇبىلىستارىنىڭ وزگەرىستەرى، ادامداردىڭ ەڭبەگى تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ؛
2) وقۋشىلاردىڭ ىزدەنىمپازدىعىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، مانەرلەپ سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ؛
3) بالالاردى اسەمدىككە، شىعارماشىلىققا، ۇجىمشىلدىققا، جاڭانى اشۋعا تاربيەلەۋ.
ادىستەرى: اڭگىمەلەسۋ، ويىن، توپتىق جۇمىس، جارىس، تاپسىرما.
كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، جۇمباقتار، ويىندارعا قاجەت قۇرالدار، ءۇنتاسپا، تەلەديدار.
بارىسى:
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى كورەرمەندەر! بۇگىنگى ءبىزدىڭ «ماۋجىراعان قوڭىر كۇز» اتتى مەرەكەمىزدى سالتاناتتى تۇردە اشىق دەپ جاريالايمىز.
ماۋە ءپىسىپ بالبىراپ،
ماۋجىراعان قوڭىر كۇز.
الما ءپىسىپ البىراپ،
كوزدى تارتقان كورىڭىز، - دەگەندەي، كۇز مەزگىلى وتە اسەم دە تاماشا مەزگىل. ەندەشە بۇگىنگى ءبىزدىڭ قوڭىر كۇزگە ارنالعان ەرتەگىمىزدى قابىل الىڭىزدار.
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە،
ەشكى ءجۇنى بورتەدە
قىرعاۋىل ءجۇنى قىرعي ەكەن،
قۇيرىق ءجۇنى ۇزىن ەكەن.
جىل مەزگىلدەر پاتشالىعىندا
كۇز حانشايىمى بولعان ەكەن.
حانشايىم: ۋازىرلەر قايداسىڭدار؟ تەز كەلۋلەرىڭدى بۇيىرامىن!
مەڭدىبەك ءۋازىر: و. ۇلى حانشايىم، ايتقان بۇيرىعىڭدى ورىنداۋعا دايىنبىز.
حانشايىم: مەن ەستىپ جاتىرمىن مىناداي سىبىستى: باسقا پاتشالىقتاردا كۇز مەزگىلىن كوڭىلسىز، مۇڭدى ەتىپ سانايدى ەكەن.
ءۋازىر م: كىم ايتتى بۇندايدى؟
ءۋازىر ە: جالعان، ولاي ەمەس!
ءۋازىر ا: كۇز – ەڭ تاماشا مەزگىل دەپ سانايمىن.
حانشايىم: ەندەشە ۇلكەن توي جاساپ، كۇز مەزگىلىنىڭ قانداي تاماشا ەكەنىن كورسەتەيىك بارشاعا. ال كانەكەي، ۋازىرلەر، شاقىرىڭدار بالارىمدى.
ەكى ءۋازىر داڭعىرا ويناپ تۇرادى.
ەرمەك ءۋازىر: حابارلاندىرۋ! جىل مەزگىلدەرى پاتشالىعىندا ءومىر سۇرەتىن بارشا جۇرتتى حانشايىم سارايىنا «كۇزگى بالعا» شاقىرامىز!
قىركۇيەك: ارمىسىڭ، اناشىم! مىنەكەي ءسىزدىڭ حابارلاندىرۋىڭىزدى ەستىپ، ءوز اۋىلىمنىڭ تۇرعىندارىن ەرتىپ كەلدى. قارسى الىڭىزدار!
قازان: سالەمەتسىز بە، اناشىم! پاتشا سارايىندا «كۇزگى بال» مەرەكەسى بولاتىنىن ەستىپ، مەن دە ءوز اۋىلىمنىڭ تۇرعىندارىمەن كەلدىم.
قاراشا: سالەمەتسىڭبە، اناشىم جانە سۇيىكتى باۋىرلارىم. مىنەكەي سەندەر ءوز تۇرعىندارىڭمەن كەلىپسىڭدەر. ەندەشە مەنىڭ دە اۋىلىمنىڭ تۇرعىندارىن قارسى الىڭدار!
حانشايىم: بۇگىنگى ءبىزدىڭ وسى سارايدا جينالۋىمىزدىڭ سەبەبى – التىن كۇزدى كوڭىلدى، ءماز - مەيرام، شاتتىق كۇلكىمەن تويلاۋ. ەندەشە بۇگىنگى مەيرامىمىزدى باستايىق. ۋازىرلەر، سەندەرگە وسى مەرەكەنى ۇيىمداستىرۋدى تاپسىرامىن.
اسحات ءۋازىر: پاتشالىعىمىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنەن ءار ءتۇرلى اۋىلداردىڭ وكىلدەرى جينالىپ وتىر. ولاي بولسا، قاي اۋىل تۇرعىندارى ەڭ تاپقىر، ەڭ بەلسەندى، ەڭ كوڭىلدى جانە ەڭ كۇشتى ەكەنىن سايىستار ارقىلى كورەيىك. دايىنسىڭدار ما؟ ەندەشە سايىسىمىزدى باستايىمىز!
ءۋازىر م: ءبىرىنشى سايىسىمىز – «تانىستىرۋ». وسى سايىستا ءار اۋىل ءوزىن تانىستىرادى. بارلىق تۇرعىندار قاتىسادى.
ءۋازىر ە: ەكىنشى سايىسىمىز – «مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق». بۇل سايىستا ماقال - ماتەلدەر ايتىلىپ، جۇمباقتار جاسىرىلادى.
ەڭ الدىمەن ماقال - ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ قاجەت. بۇعان ءار اۋىلدان ءۇش ادامنان قاتىسادى.
● ماقال - ماتەلدەر
1. ەكسەڭ ەگىن،............
(ىشەرسىڭ تەگىن)
2. ەڭبەك ءتۇبى – بەرەكە،.......
(كوپتىڭ ءتۇبى – مەرەكە)
3. ارپا، بيداي، اس ەكەن،........
(التىن، كۇمىس تاس ەكەن)
4. جەردىڭ ءسانى – ەگىن،.......
(ەردىڭ ءسانى – ءبىلىم)
5. ەگىندىكتى كۇز سۋار،...........
(كۇز سۋارساڭ، ءجۇز سۋار)
6. ەكى قوشقاردىڭ باسى...........
(ءبىر قازانعا سىيماس)
7. ەگىننىڭ جايىن ەككەن بىلەر،.....
(اربانىڭ جايىن جەككەن بىلەر)
8. ەڭبەك ەتپەسەڭ، ەلگە وكپەلەمە،...........
(ەگىن ەكپەسەڭ، جەرگە وكپەلەمە)
قوستاناي وبلىسى، قارابالىق اۋدانى،
ورنەك نەگىزگى مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ەرجانوۆا باحىتكۇل تولەمىس قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ماقساتى: 1) كۇز مەزگىلىنىڭ ادام ومىرىندەگى الاتىن ورىن بەلگىلەي وتىرىپ، تابيعات قۇبىلىستارىنىڭ وزگەرىستەرى، ادامداردىڭ ەڭبەگى تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ؛
2) وقۋشىلاردىڭ ىزدەنىمپازدىعىن، ەستەتيكالىق تالعامىن، مانەرلەپ سويلەۋ داعدىلارىن دامىتۋ؛
3) بالالاردى اسەمدىككە، شىعارماشىلىققا، ۇجىمشىلدىققا، جاڭانى اشۋعا تاربيەلەۋ.
ادىستەرى: اڭگىمەلەسۋ، ويىن، توپتىق جۇمىس، جارىس، تاپسىرما.
كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، سۋرەتتەر، جۇمباقتار، ويىندارعا قاجەت قۇرالدار، ءۇنتاسپا، تەلەديدار.
بارىسى:
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى كورەرمەندەر! بۇگىنگى ءبىزدىڭ «ماۋجىراعان قوڭىر كۇز» اتتى مەرەكەمىزدى سالتاناتتى تۇردە اشىق دەپ جاريالايمىز.
ماۋە ءپىسىپ بالبىراپ،
ماۋجىراعان قوڭىر كۇز.
الما ءپىسىپ البىراپ،
كوزدى تارتقان كورىڭىز، - دەگەندەي، كۇز مەزگىلى وتە اسەم دە تاماشا مەزگىل. ەندەشە بۇگىنگى ءبىزدىڭ قوڭىر كۇزگە ارنالعان ەرتەگىمىزدى قابىل الىڭىزدار.
ەرتە، ەرتە، ەرتەدە،
ەشكى ءجۇنى بورتەدە
قىرعاۋىل ءجۇنى قىرعي ەكەن،
قۇيرىق ءجۇنى ۇزىن ەكەن.
جىل مەزگىلدەر پاتشالىعىندا
كۇز حانشايىمى بولعان ەكەن.
حانشايىم: ۋازىرلەر قايداسىڭدار؟ تەز كەلۋلەرىڭدى بۇيىرامىن!
مەڭدىبەك ءۋازىر: و. ۇلى حانشايىم، ايتقان بۇيرىعىڭدى ورىنداۋعا دايىنبىز.
حانشايىم: مەن ەستىپ جاتىرمىن مىناداي سىبىستى: باسقا پاتشالىقتاردا كۇز مەزگىلىن كوڭىلسىز، مۇڭدى ەتىپ سانايدى ەكەن.
ءۋازىر م: كىم ايتتى بۇندايدى؟
ءۋازىر ە: جالعان، ولاي ەمەس!
ءۋازىر ا: كۇز – ەڭ تاماشا مەزگىل دەپ سانايمىن.
حانشايىم: ەندەشە ۇلكەن توي جاساپ، كۇز مەزگىلىنىڭ قانداي تاماشا ەكەنىن كورسەتەيىك بارشاعا. ال كانەكەي، ۋازىرلەر، شاقىرىڭدار بالارىمدى.
ەكى ءۋازىر داڭعىرا ويناپ تۇرادى.
ەرمەك ءۋازىر: حابارلاندىرۋ! جىل مەزگىلدەرى پاتشالىعىندا ءومىر سۇرەتىن بارشا جۇرتتى حانشايىم سارايىنا «كۇزگى بالعا» شاقىرامىز!
قىركۇيەك: ارمىسىڭ، اناشىم! مىنەكەي ءسىزدىڭ حابارلاندىرۋىڭىزدى ەستىپ، ءوز اۋىلىمنىڭ تۇرعىندارىن ەرتىپ كەلدى. قارسى الىڭىزدار!
قازان: سالەمەتسىز بە، اناشىم! پاتشا سارايىندا «كۇزگى بال» مەرەكەسى بولاتىنىن ەستىپ، مەن دە ءوز اۋىلىمنىڭ تۇرعىندارىمەن كەلدىم.
قاراشا: سالەمەتسىڭبە، اناشىم جانە سۇيىكتى باۋىرلارىم. مىنەكەي سەندەر ءوز تۇرعىندارىڭمەن كەلىپسىڭدەر. ەندەشە مەنىڭ دە اۋىلىمنىڭ تۇرعىندارىن قارسى الىڭدار!
حانشايىم: بۇگىنگى ءبىزدىڭ وسى سارايدا جينالۋىمىزدىڭ سەبەبى – التىن كۇزدى كوڭىلدى، ءماز - مەيرام، شاتتىق كۇلكىمەن تويلاۋ. ەندەشە بۇگىنگى مەيرامىمىزدى باستايىق. ۋازىرلەر، سەندەرگە وسى مەرەكەنى ۇيىمداستىرۋدى تاپسىرامىن.
اسحات ءۋازىر: پاتشالىعىمىزدىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنەن ءار ءتۇرلى اۋىلداردىڭ وكىلدەرى جينالىپ وتىر. ولاي بولسا، قاي اۋىل تۇرعىندارى ەڭ تاپقىر، ەڭ بەلسەندى، ەڭ كوڭىلدى جانە ەڭ كۇشتى ەكەنىن سايىستار ارقىلى كورەيىك. دايىنسىڭدار ما؟ ەندەشە سايىسىمىزدى باستايىمىز!
ءۋازىر م: ءبىرىنشى سايىسىمىز – «تانىستىرۋ». وسى سايىستا ءار اۋىل ءوزىن تانىستىرادى. بارلىق تۇرعىندار قاتىسادى.
ءۋازىر ە: ەكىنشى سايىسىمىز – «مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق». بۇل سايىستا ماقال - ماتەلدەر ايتىلىپ، جۇمباقتار جاسىرىلادى.
ەڭ الدىمەن ماقال - ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ قاجەت. بۇعان ءار اۋىلدان ءۇش ادامنان قاتىسادى.
● ماقال - ماتەلدەر
1. ەكسەڭ ەگىن،............
(ىشەرسىڭ تەگىن)
2. ەڭبەك ءتۇبى – بەرەكە،.......
(كوپتىڭ ءتۇبى – مەرەكە)
3. ارپا، بيداي، اس ەكەن،........
(التىن، كۇمىس تاس ەكەن)
4. جەردىڭ ءسانى – ەگىن،.......
(ەردىڭ ءسانى – ءبىلىم)
5. ەگىندىكتى كۇز سۋار،...........
(كۇز سۋارساڭ، ءجۇز سۋار)
6. ەكى قوشقاردىڭ باسى...........
(ءبىر قازانعا سىيماس)
7. ەگىننىڭ جايىن ەككەن بىلەر،.....
(اربانىڭ جايىن جەككەن بىلەر)
8. ەڭبەك ەتپەسەڭ، ەلگە وكپەلەمە،...........
(ەگىن ەكپەسەڭ، جەرگە وكپەلەمە)
قوستاناي وبلىسى، قارابالىق اۋدانى،
ورنەك نەگىزگى مەكتەبىنىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ەرجانوۆا باحىتكۇل تولەمىس قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
قاراعاندى وبلىسى، بالقاش قالاسى، ساكەن سەيفۋللين اتىنداعى №7 مەكتەپ - گيمنازياسىنىڭ باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ «التىن كۇز» تاقىرىبىندا جازعان شىعارمالارى.
-
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا تابيعاتتىڭ اسەم كورىنىسىن باقىلاتا وتىرىپ، اسەمدىككە، سۇلۋلىققا باۋلىپ، ەستەتيكالىق تالعامىن ارتتىرۋ، ءارى وقي بىلۋگە، جۇيەلەپ سويلەۋگە جاتتىقتىرۋ.
