سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 7 ساعات بۇرىن)
ماحابباتپەن جىلىتىلعان جۇرەك
قوستاناي وبلىسى، ارقالىق قالاسى،
ا. بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى تولىق ۇزارتىلعان كۇن توبىمەن جۇمىس جاسايتىن
باستاۋىش گيمنازياسى ا. ع. سۇلتانوۆا

تاقىرىبى: ماحابباتپەن جىلىتىلعان جۇرەك

اتا - انالار اراسىندا بالا تاربيەسىنە قاتىستى پىكىر تالاستىرا وتىرىپ، بالاعا دەگەن ماحابباتتىڭ كۇشىن سەزىندىرۋ. بالاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەن قوعامنىڭ دا وڭ وزگەرىسكە قادام باساتىندىعىنا نازار اۋدارتۋ. مەكتەپ پەن اتا - انا اراسىنداعى تىعىز بايلانىستى دامىتۋ ماقساتىندا دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزىلدى.

بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ.
جۇرگىزۋشى: - قوش كەلدىڭىزدەر، قۇرمەتتى اتا - انالار! بۇگىنگى «ماحابباتپەن
جىلىتىلعان جۇرەك» اتتى كەزدەسۋىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر! الدىمەن
بارلىعىڭىزدى شاتتىق شەڭبەرىنە شاقىرامىز.

شاتتىق شەڭبەرى.
جۇرگىزۋشى: - بۇل شاتتىق شەڭبەرىندە مىنا مەنىڭ قولىمداعى گۇلدى شەڭبەر بويىمەن اينالدىرا، ءوز ەسىمىمىزدى اتاپ، ءبىر - بىرىمىزگە تىلەك تىلەپ ۇسىنامىز.
مىسالى: - مەن - اسىلايمىن. سىزگە باقىت تىلەيمىن! گۇلدى ۇسىنۋ.
(وسىلايشا جالعاسادى)
جۇرگىزۋشى: - تاماشا! ەندى دوڭگەلەك ۇستەل باسىنا جايعاسىپ، وي وربىتسەك.
(ۇستەل باسىنا جايعاستىرۋ)

جۇرگىزۋشى: - «وتباسىندا، مەكتەپتە، قوعامدىق ورىنداردا ۇلكەندەر مەن بالا اراسىنداعى سىيلاستىق، ماحاببات پەن مەيىرىمدىلىك، شاپاعات شۋاعى مەن ىزگىلىك نۇرىنا بولەنۋى ءتيىس. ويتكەنى ءبىز بالانى ادال ەڭبەك ەتىپ، ەلىن، حالقىن سۇيۋگە تاربيەلەپ وتىرمىز. سوندىقتان ۇل - قىزىمىزعا كوزبە - كوز ايتقان ءسوزىمىز، بەرگەن تاربيەمىز جۇرەكتەن جۇرەككە جەتسە، قانداي عانيبەت!»- دەپ سارا نازاربايەۆا حانىم ايتقانداي بۇگىن سىزدەرمەن بۇل دوڭگەلەك ۇستەل باسىندا ءوز ماحابباتىمىزدى بالاعا دۇرىس بىلدىرە الىپ جاتىرمىز با، بالا جۇرەگىنە جول تابا بىلۋدە قانداي كەمشىلىكتەر كەتىپ جاتىر، قانداي جەتىستىكتەرگە جەتىپ وتىرعانىمىز جايلى وي ءبولىسىپ، تاجىريبە الماسقالى وتىرمىز.

جۇرگىزۋشى: - بۇل كەزدەسۋ بارىسىندا بىزدە مىناداي ايالدامالار بولادى. ءار ايالدامانىڭ سىزدەرگە ارنالعان تاپسىرمالارى مەن سۇراقتارى بولادى. سونىمەن:
1 - ايالداما: «بالا - ءومىر جالعاسى»
2 - ايالداما: «بالاپان قانات قاققاندا»
3 - ايالداما: «بالامەن سويلەسۋدىڭ 10 ەرەجەسى»
4 - ايالداما: «ادامگەرشىلىك - جىلى جۇرەكتەن»
5 - ايالداما: قورىتىندى.

1 - ايالداما: «بالا - ءومىر جالعاسى»
وزىممەن - ءوزىم.
جۇرگىزۋشى: - بالا - ءومىردىڭ جالعاسى. اتا مەن انانىڭ باۋىر ەتى.
بالالارىمىز ءبىزدى ومىرگە كەلگەن كۇنىنەن باستاپ قۋانىشقا كەنەپ كەلەدى. ءبىر ءسات بالالارىمىزدىڭ دۇنيەگە كەلگەن ءساتىن ەسكە الايىقشى!
(مۋزىكا قوسىلادى)
جۇرگىزۋشى: - ەسىمىزگە قانداي ءتاتتى ويلار كەلگەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. سول
ءتاتتى - ءتاتتى ويلارىمىزبەن ءبولىسىپ وتىرايىق.
(اتا - انالارعا ءسوز كەزەگىن بەرۋ)

2 - ايالداما: «بالاپان قانات قاققاندا»
1 - جۇرگىزۋشى: «بالاپان ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى ىلەدى» دەگەندەي، اتا -
انانىڭ كۇن سايىن اتقارىپ جۇرگەن جۇمىسى - بالاعا ۇلكەن ساباق. جاس بالالاردىڭ ۇلكەندەر نەنى ايتسا، سونى ايتاتىنىن، نە ىستەسە سونى ىستەگىسى كەلەتىنىن ءبارىمىز دە بىلەمىز. بالانىڭ ۇيدەن كورگەنى، ەتەنە جاقىندارىنان ەستىگەنى - ول ءۇشىن ادامگەرشىلىك تاربيەسىنىڭ ەڭ ۇلكەنى، دەمەك جاقسىلىققا ۇمتىلىپ، جاعىمدى ىستەرمەن اينالىساتىن ادامنىڭ اينالاسىنداعىلارعا كورسەتەرى مەن بەرەر ءتالىمى مول بولماق.
جۇرگىزۋشى: - ءجاسوسپىرىم ءتالىم - تاربيەنى، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى
ۇلكەندەردەن، تاربيەشىلەردەن ناسيحات جولىمەن ەمەس، تەك شىنايى كورۋ، سەزىم قاتىناسىندا عانا الادى. جاقسى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردىڭ ءتۇپ نەگىزى وتباسىندا قالىپتاساتىنى بەلگىلى. ادامگەرشىلىك قاسيەتتەر ىزگىلىكپەن ۇشتاستىرادى. اسىرەسە ەڭبەككە دەگەن تۇراقتى ىقىلاسى بار جانە ەڭبەكتەنە بىلۋدە ءوزىن كورسەتەتىن بالالاردى ەڭبەكسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ باستى مىندەت بولىپ تابىلادى.
شىعارماشىلىق ارەكەت.
جۇرگىزۋشى: - ەندىگى كەزەكتە سىزدەرگە تاپسىرما: «ءسىز بالام جاقسى بولسىن دەپ قانداي ارەكەت جاسايسىز؟» - توپتاستىرۋ.
(اتا - انالار ءتۇرلى پىشىندەر بەينەسىندە ۇسىنىلعان قاعازدارعا تاپسىرما ورىندايدى.)
جۇرگىزۋشى. – ءوز ويلارىمىزدى ورتاعا سالىپ وتىرايىق.
(ءوز ويلارىن ورتاعا سالۋ)

3 - ايالداما: «بالامەن سويلەسۋدىڭ 10 ەرەجەسى»
جۇرگىزۋشى: - ءسىزدىڭ تاجىريبەڭىزدە بالامەن سويلەسۋ بارىسىندا قيىندىق تۋىنداعان كەزدەر بولدى ما؟ قانداي قيىندىقتار ەسىڭىزدە قالدى؟ قيىندىق تۋدىرعان ساتتەردە جاعداياتتى قالاي شەشتىڭىز؟
(اتا - انالاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ)
جۇرگىزۋشى: - سىزدەرگە عالىمداردىڭ زەرتتەۋلەرى بويىنشا جيناقتالعان «بالامەن سويلەسۋدىڭ 10 ەرەجەسى» جايلى ماعلۇمات بەرە كەتسەم:
1. ۇيگە اشىعىپ كەلمەڭىز، اشىققان ادام سابىرسىز، اشۋشاڭ كەلەدى. مۇنداي ساتتە بالا جۇرەگىنە قاياۋ ءتۇسۋى مۇمكىن؛
2. وتە شارشاپ، قاجىماڭىز. شامادان تىس فيزيكالىق، اقىل - وي جۇكتەمەلەرى ءوزىڭىزدى جايسىز سەزىنۋگە اكەلەدى؛
3. قىزمەتىڭىز تۋرالى ايتقاندا بالانى ودان كەيىن قويىپ سويلەمەڭىز؛
4. بالامەن سويلەسۋ بارىنەن دە ماڭىزدى ەكەنىن ەستەن شىعارماڭىز؛
5. بالا - كومەكشى، وتباسىنىڭ تەڭ قۇقىلى مۇشەسى. ونى ۇنامسىز جۇمىستارمەن مازالاماڭىز؛
6. بالامەن ءبىلىمىڭىزدى سالىستىرىپ سويلەمەڭىز. ول دا ءوزىنىڭ ويىن تۇيە الاتىنىن ەستەن شىعارماڭىز؛
7. بالا تەك ءوزىنىڭ ەستىگەنىن ەمەس، كورگەنىن جاسايتىنىن ۇمىتپاڭىز. ءىسىڭىز بەن ءسوزىڭىز ءبىر جەردەن شىقسىن؛
8. تىڭداي ءبىلىڭىز. ءوزىن تىڭداماعان بالا قاپالانىپ وسەدى.
9. بالامەن كەڭەسىڭىز. قۋانىشىڭىز بەن ۋايىمىڭىزدى ءبولىسىڭىز. تەك بالا جۇرەگىن جارالاپ الماڭىز.
10. بالاڭىز سىزگە ماتەريالدى تاۋەلدى ەكەنىن ەشقاشان ايتپاڭىز. بۇل ونىڭ جۇرەگىندە سىزات بوپ قالادى. قارتتىق شاعىڭىزدا ءوز الدىڭىزعا كەلۋى مۇمكىن.

4 - ايالداما: «ادامگەرشىلىك - جىلى جۇرەكتەن»
توپتىق جۇمىس.
جۇرگىزۋشى: - بالا - اتا - انانىڭ جاستىق شاعىنىڭ ايناسى. بالانىڭ ءار قيمىلىنان كەي كەزدەردى ءوزىمىزدىڭ دە بەينەمىزدى سەزەمىز. سەبەبى ول ءبىزدىڭ باۋىر ەتىمىز، ءون بويىنا ءوز جىلۋىمىز بەن قاتالدىعىمىزدى قۇيىپ، باپتاپ وتىرعان گۇلىمىز.
جۇرگىزۋشى: - ولاي بولسا، قۇرمەتتى اتا - انالار، ادامگەرشىلىك قاعيدالارىن بالا جۇرەگىنە قالاي سىڭىرەمىز. ءوز ويىمىزدى مىنا تىلشەلەرگە جازىپ، بالا جۇرەگىنە اپاراتىن جول جاسايىق.
(اتا - انالارعا تىلشە قاعازدار ۇلەستىرىلەدى. اتا - انالار ءوز ويلارىن جازىپ ورتاداعى ۇلكەن جۇرەكشەگە بەكىتەدى.)

5 - ايالداما: قورىتىندى.
جۇرەكتەن - جۇرەككە.
جۇرگىزۋشى: - مىنە، بالالارىمىزعا ارنالعان ءسات تە ءوز مارەسىنە كەلىپ جەتتى. بۇگىنگى كەزدەسۋىمىزدە بارلىق ايالدامالاردان وتتىك. سىزدەرگە كوپ - كوپ راحمەت. ەندىگى كەزەكتى وسى دوڭگەلەك ۇستەل باسىنداعى العان اسەرلەرىمىزبەن بولىسۋگە بەرسەك.
(اتا - انالاردىڭ پىكىرى)

جۇرگىزۋشى: - ءوز حالقىنىڭ مادەنيەتىن، تاريحىن، ونەرىن ءسۇيۋ ارقىلى
باسقا حالىقتاردىڭ دا ءتىلى مەن مادەنيەتىنە، سالت - داستۇرىنە قۇرمەتپەن قارايتىن ناعىز مادەنيەتتى ازامات قالىپتاسادى. قازاق حالقىنىڭ الەۋمەتتىك ومىرىندە ۇلكەندى سىيلاۋ ۇلتتىق داستۇرگە اينالعان. وتباسىندا، بالاباقشادا، قوعامدىق ورىنداردا ۇلكەندى سىيلاۋ ءداستۇرىن بۇزباۋ جانە ونى قاستەرلەۋ ءاربىر ادامنان تالاپ ەتىلەدى. حالقىمىزدىڭ ءتالىم - تاربيەلىك مۇراسىنا ۇڭىلسەك، ول ادامگەرشىلىكتى، قايرىمدىلىقتى، مەيىرباندىقتى دارىپتەيدى. ەگەر بالالارىمىزدان وسىنداي دارەجەگە جەتكىزگىمىز كەلسە بالالارىمىزدىڭ جۇرەگىن تەك ماحابباتپەن، سۇيىسپەنشىلىكپەن عانا جىلىتۋىمىز كەرەك. ويتكەنى جاقسىلىقتىڭ ءبارى جۇرەكتەگى مەيىرىم مەن جىلىلىقتان باستاۋ الادى.

جۇرگىزۋشى: - وسى ءبىر تاماشا ءساتتىڭ كۋاسى رەتىندە سىزدەرگە جۇرەكشەلەر بەرگىمىز
كەلەدى. بۇل جۇرەكشەلەردى بالا ءۇشىن باس قوسقان وسى ءبىر كەزدەسۋدەن العىس دەپ قابىلداڭىزدار.
(مۋزىكا قوسىلادى. اتا - انالارعا ىزگى تىلەكتەر جازىلعان جۇرەكشەلەر ۇلەستىرىلەدى. اتا - انالاردى شىعارىپ سالۋ).

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما