وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك
اتىراۋ وبىلىسى، يساتاي اۋدانى،
سەلو تۇششىقۇدىق، چاپايەۆ باستاۋىش مەكتەبى
ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى ءمۇعالىمى: نۇرمۇحانوۆا گۇلشات راشيدەن قىزى
تاقىرىبى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك
قۇندىلىعى «سۇيىسپەنشىلىك» قۇندىلىقتارى ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ
قاسيەتتەرى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
ساباقتىڭ ماقساتى، مىندەتى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
سىيلاستىق، سۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرىن دامىتۋ؛
رەسۋرستار: (قۇرالدار مالىمەتتەر) داپتەر، ءتۇرلى ءتۇستى قارانداشتار، سۋرەتتەر ادەپتىلىك تۋرالى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
تىنىشتىق ءساتى: «نۇرعا بولەنۋ»
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق - قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك - قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى ءسوز بەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە - بىرتە قارقىن جانە شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان - جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان - جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر - تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز.
ويشا ايتىڭىز:
«مەن نۇرلىمىن...
نۇر مەنىڭ ىشىمدە...
مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
- جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى.
- راحمەت. كىم ءوزىنىڭ اسەرىمەن بولىسكىسى كەلەدى؟
جاقسىلىققا تىنىشتىققا تولى تىنىشتىق ءساتىن سەزىندى.
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ساباق بارىسىن تالقىلاۋ:
دايەكسوز " وتباسى – ول ۇلكەن قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، قامقورلىق، سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ورتاسى."
دايەك ءسوز ماعىناسىن اشا ءبىلدى بالالار.
اڭگىمەلەسۋ.
1) ۆ. سۋحوملينسكييدىڭ «ءبىر انانىڭ جەتى قىزى» اڭگىمەسىن وقىپ بەرىپ، سۇراقتار قويۋ.
- قىزدار اناسىنا ءوز سۇيىسپەنشىلىكتەرىن قالاي ءبىلدىردى؟
- سەندەر انالارىڭا سۇيىسپەنشىلىكتەرىڭدى قالاي بىلدىرەسىڭدەر؟
2) ا. باقتىگەرەيەۆا «مەنىڭ اپام»، ج. سماقوۆ «بوپەم» ولەڭدەرىن وقىپ بەرۋ.
حالىقتا «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەسىڭ» دەگەن ءسوز بار. بالا وتباسىندا جاقسى تاربيەلەنسە، وسكەندە ادەپتى، اقىلدى ازامات بولىپ شىعادى. وتباسى مۇشەلەرىنە قاشاندا كومەكتەسۋ، قامقور بولۋ، ۇلكەندەردىڭ ايتقاندارىن تىڭداۋ، ۇقىپتى بولۋ ءار بالانىڭ قولىنان كەلەدى.
ويىن: «شاڭىراق جاراستىعى» شاڭىراق پەن كەرەگەلەردى تۇتاستىرىپ، شاڭىراقتى شايقالماستاي ەتىپ تۇراتىن كيىز ءۇي بولىگى قالاي اتالادى؟ (ۋىق) شاڭىراعىمىز مىقتى بولۋ ءۇشىن ۋىقتاردى جاقسى سوزدەردەن قۇرايىق.
(كەسپە سوزدەردى بەكىتۋ)
سۇيىسپەنشىلىك
جاراستىق
مەيىرىمدىلىك
سىيلاستىق
ادامگەرشىلىك
ەڭبەكقورلىق
كىشىپەيىلدىلىك
بەيبىتشىلىك،
دوستىق،
كەشىرىمدىلىك،
ادەپسىزدىك.
سۇراققا جاۋاپ بەردى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ولەڭ مازمۇنىنا سايكەس قيمىل - قوزعالىستار جاسالادى
اتامنىڭ الىپ كۇرەگىن،
اۋلانىڭ قارىن كۇرەدىم.
اجەمە مەن قۇدىقتان
سۋ اكەلىپ بەرەمىن.
ەدەندە دە جۋامىن،
شاڭ - توزاڭدى قۋامىن.
توپتىق جۇمىس جۇرگىزىلدى.
عاجايىپ سوزدەر.
- بالالار بۇگىنگى ساباقتا ۇيرەنگەن عاجايىپ سوزدەرىمىزدى قايتالاپ شىعايىقشى
- وتباسى، قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، قامقورلىق، سۇيىسپەنشىلىك.
توپپەن ءان ايتۋ: ن. ءالىمقۇلوۆتىڭ «بالالى ءۇي – بازار» ولەڭىن قوسىلىپ ايتادى.
ءبىزدىڭ ۇيدەن ءان تاراپ
دۋمانداتار ءومىردى.
ءبىزدىڭ ۇيدە سالتانات،
ءبىزدىڭ ۇيدە كوڭىلدى.
«بالالى ءۇي – بازار» ولەڭىن توپپەن ايتتى
ءۇي تاپسىرماسى مىنا سۋرەتتەردەگى بەينەلەردىڭ قايىسىن ءوز وتباسىنىڭ مۇشەلەرىنە تەڭەر ەدىڭدەر؟ اڭگىمەلەپ بەرىڭدەر. سۋرەتتى بوياڭدار.
سوڭعى تىڭىشتىق:
بالالار دەنەلەرىڭدى ءتۇزۋ ۇستاڭدار باستارىڭدى جوعارى كوتەرىڭدەر، ىڭعايلانىپ وتىرىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمىڭدار. اۋانى تەرەڭ جۇتىپ، ەركىن تىنىس الىڭدار. وزدەرىڭنىڭ تىنىس الۋلارىڭدى باقىلاپ باقىتقا تولى، جاقسىلىق، تىنىشتىققا تولى تازا شيپالى اۋانىڭ تۇلا بويلارىنا تولعاندارىن سەزىنىڭدەر. ال، ەندى كوزدەرىڭدى اشىڭدار.
ماداقتاۋ
تىنىشتىق بار جەردە، تىنىشتىق بۇكىل الەمدە.
سەلو تۇششىقۇدىق، چاپايەۆ باستاۋىش مەكتەبى
ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى ءمۇعالىمى: نۇرمۇحانوۆا گۇلشات راشيدەن قىزى
تاقىرىبى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك
قۇندىلىعى «سۇيىسپەنشىلىك» قۇندىلىقتارى ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ
قاسيەتتەرى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
ساباقتىڭ ماقساتى، مىندەتى: وتباسىنداعى سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛
سىيلاستىق، سۇيىسپەنشىلىك سەزىمدەرىن دامىتۋ؛
رەسۋرستار: (قۇرالدار مالىمەتتەر) داپتەر، ءتۇرلى ءتۇستى قارانداشتار، سۋرەتتەر ادەپتىلىك تۋرالى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
تىنىشتىق ءساتى: «نۇرعا بولەنۋ»
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق - قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك - قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى ءسوز بەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە - بىرتە قارقىن جانە شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان - جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان - جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر - تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز.
ويشا ايتىڭىز:
«مەن نۇرلىمىن...
نۇر مەنىڭ ىشىمدە...
مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
- جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى.
- راحمەت. كىم ءوزىنىڭ اسەرىمەن بولىسكىسى كەلەدى؟
جاقسىلىققا تىنىشتىققا تولى تىنىشتىق ءساتىن سەزىندى.
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ساباق بارىسىن تالقىلاۋ:
دايەكسوز " وتباسى – ول ۇلكەن قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، قامقورلىق، سۇيىسپەنشىلىكتىڭ ورتاسى."
دايەك ءسوز ماعىناسىن اشا ءبىلدى بالالار.
اڭگىمەلەسۋ.
1) ۆ. سۋحوملينسكييدىڭ «ءبىر انانىڭ جەتى قىزى» اڭگىمەسىن وقىپ بەرىپ، سۇراقتار قويۋ.
- قىزدار اناسىنا ءوز سۇيىسپەنشىلىكتەرىن قالاي ءبىلدىردى؟
- سەندەر انالارىڭا سۇيىسپەنشىلىكتەرىڭدى قالاي بىلدىرەسىڭدەر؟
2) ا. باقتىگەرەيەۆا «مەنىڭ اپام»، ج. سماقوۆ «بوپەم» ولەڭدەرىن وقىپ بەرۋ.
حالىقتا «ۇيادا نە كورسەڭ، ۇشقاندا سونى ىلەسىڭ» دەگەن ءسوز بار. بالا وتباسىندا جاقسى تاربيەلەنسە، وسكەندە ادەپتى، اقىلدى ازامات بولىپ شىعادى. وتباسى مۇشەلەرىنە قاشاندا كومەكتەسۋ، قامقور بولۋ، ۇلكەندەردىڭ ايتقاندارىن تىڭداۋ، ۇقىپتى بولۋ ءار بالانىڭ قولىنان كەلەدى.
ويىن: «شاڭىراق جاراستىعى» شاڭىراق پەن كەرەگەلەردى تۇتاستىرىپ، شاڭىراقتى شايقالماستاي ەتىپ تۇراتىن كيىز ءۇي بولىگى قالاي اتالادى؟ (ۋىق) شاڭىراعىمىز مىقتى بولۋ ءۇشىن ۋىقتاردى جاقسى سوزدەردەن قۇرايىق.
(كەسپە سوزدەردى بەكىتۋ)
سۇيىسپەنشىلىك
جاراستىق
مەيىرىمدىلىك
سىيلاستىق
ادامگەرشىلىك
ەڭبەكقورلىق
كىشىپەيىلدىلىك
بەيبىتشىلىك،
دوستىق،
كەشىرىمدىلىك،
ادەپسىزدىك.
سۇراققا جاۋاپ بەردى.
سەرگىتۋ ءساتى:
ولەڭ مازمۇنىنا سايكەس قيمىل - قوزعالىستار جاسالادى
اتامنىڭ الىپ كۇرەگىن،
اۋلانىڭ قارىن كۇرەدىم.
اجەمە مەن قۇدىقتان
سۋ اكەلىپ بەرەمىن.
ەدەندە دە جۋامىن،
شاڭ - توزاڭدى قۋامىن.
توپتىق جۇمىس جۇرگىزىلدى.
عاجايىپ سوزدەر.
- بالالار بۇگىنگى ساباقتا ۇيرەنگەن عاجايىپ سوزدەرىمىزدى قايتالاپ شىعايىقشى
- وتباسى، قۋانىش، شاتتىق، مەيىرىمدىلىك، قامقورلىق، سۇيىسپەنشىلىك.
توپپەن ءان ايتۋ: ن. ءالىمقۇلوۆتىڭ «بالالى ءۇي – بازار» ولەڭىن قوسىلىپ ايتادى.
ءبىزدىڭ ۇيدەن ءان تاراپ
دۋمانداتار ءومىردى.
ءبىزدىڭ ۇيدە سالتانات،
ءبىزدىڭ ۇيدە كوڭىلدى.
«بالالى ءۇي – بازار» ولەڭىن توپپەن ايتتى
ءۇي تاپسىرماسى مىنا سۋرەتتەردەگى بەينەلەردىڭ قايىسىن ءوز وتباسىنىڭ مۇشەلەرىنە تەڭەر ەدىڭدەر؟ اڭگىمەلەپ بەرىڭدەر. سۋرەتتى بوياڭدار.
سوڭعى تىڭىشتىق:
بالالار دەنەلەرىڭدى ءتۇزۋ ۇستاڭدار باستارىڭدى جوعارى كوتەرىڭدەر، ىڭعايلانىپ وتىرىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمىڭدار. اۋانى تەرەڭ جۇتىپ، ەركىن تىنىس الىڭدار. وزدەرىڭنىڭ تىنىس الۋلارىڭدى باقىلاپ باقىتقا تولى، جاقسىلىق، تىنىشتىققا تولى تازا شيپالى اۋانىڭ تۇلا بويلارىنا تولعاندارىن سەزىنىڭدەر. ال، ەندى كوزدەرىڭدى اشىڭدار.
ماداقتاۋ
تىنىشتىق بار جەردە، تىنىشتىق بۇكىل الەمدە.
You Might Also Like
