مەن جانە مەنىڭ پوليسيام
«مەن جانە مەنىڭ پوليسيام»
قۇقىقتىق تاربيە – كامەلەتكە تولماعاندار اراسىندا زاڭ ۇعىمدارىن ناسيحاتتاي وتىرىپ، جاسوسپىرىمدەردى قاجەتتى زاڭدىلىق بىلىممەن قامتاماسىز ەتۋدى ماقسات ەتەدى. جاستاردى زاڭنىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرىن ءبىلىپ قانا قويماي ونى مەڭگەرە بىلۋگە دە ۇيرەتۋ قاجەت. وسى ماقساتتا اتا - انالار، وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەر اراسىندا «مەن جانە مەنىڭ پوليسيام» اتتى اۋىلدىڭ ۋچاسكەلىك پوليسياسى ءسابيت سەيسەنوۆپەن كەزدەسۋ كەشى №162 ورتا مەكتەپتە ۇيىمداستىرىلىپ ءوتتى. كەزدەسۋ كەشىن 8 سىنىپتىڭ ۇزدىك وقۋشىسى مۇياتوۆ داۋلەتباق جۇرگىزدى. وقۋشىلاردىڭ قۇقىقتىق ءبىلىمىن تەكسەرۋدە سۇراق - جاۋاپ ويىنىندا: جەكە ادامنىڭ قۇقىعى دەگەنىمىز نە؟، قۇقىقتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭ؟ ادامنىڭ نەگىزگى قۇقىعى قانداي؟، بىزگە قۇقىقپەن بىرگە بوستاندىق بەرىلەدى. بوستاندىق دەگەن نە؟ ت. ب سۇراقتارعا وقۋشىلار جاۋاپ بەردى. وقۋشىلار جاۋاپتارىن پوليسيا ءسابيت سەيسەنوۆ تولىقتىرىپ وتىردى.
وقۋشىلارعا كامەلەتكە تولماعانداردىڭ قىلمىسى مەن پوليسيانىڭ قازىرگى كەزدەگى جۇمىسىنىڭ جايتتارىن، مىندەتتەرىن پوليسيا قىزمەتكەرى ءسابيت سەيسەنوۆ تانىستىرىپ، وقۋشىلارمەن سىر - سۇحبات جۇرگىزدى. وقۋشىلاردىڭ قويعان سۇراقتارىنا ناقتى بىلىمدىلىگىن كورسەتىپ سابيت اعايىنىڭ جاۋاپتارىنا وقۋشىلار ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى. مەكتەپتىڭ تاريح جانە قۇقىق ءپان ءمۇعالىمى: ساتەرشينوۆ ەلشىبەك «جاسوسپىرىمدەر اراسىندا قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ» تاقىرىبىندا بايانداما وقىدى. 10 سىنىپ وقۋشىسى مەكتەپتىڭ «ۇلانباسى»- نۇرلىبايەۆ دىنمۇحاممەد «جاسوسپىرىمدەردىڭ بۇزاقىلىعىنا كىم جاۋاپتى؟» تاقىرىبىندا پرەزەنتاسيالىق جۇمىسىن تانىستىردى. 9 سىنىپ وقۋشىسى مولداحمەتوۆ قۋانىش «بالالار قۇقىعى مەن كونۆەنسياسى» تۋرالى جۇمىسىن تالقىلادى.
«كونستيتۋسيانى بىلەسىڭ بە؟» اتتى وقۋشىلارمەن ق. ر كوستيتۋسياسىنىڭ 3 - باپ، 10 - باپ، 19 - باپ، 23 - باپ، 44 - باپ، 43 - باپ، 49 - باپ، 67 - باپ، 64 - باپ، 70 - باپ، 12 - باپتارىنان مازمۇنى نە تۋرالى ايتىلعان جونىندە دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرىلدى. 8 سىنىپ وقۋشىسى ابشەيەۆا اياگوز، 9 سىنىپ وقۋشىسى قابلانوۆ ساندىبەك، 11 سىنىپ وقۋشىسى تۇرماعانبەتوۆ قالكوز دەڭگەيلىك تاپسىرمالادى ۇزدىك ورىنداپ شىقتى.
«قۇقىعىڭدى ساقتاپ ۇيرەن، ءبىراق باسقالاردىڭ قۇقىعى بار ەكەنىن ۇمىتپا» اتتى وقۋشىلارعا سەرگىتۋ ساتىندە جۇمباقتار شەشۋ تاپسىرماسى بەرىلەدى. وقۋشىلار تاۋكە حان جازعان جەتى جارعىنى، تاۋەلسىزدىك زاڭىنىڭ قابىلدانعان ۋاقىتىن، بالالار كونۆەنسياسى تۋرالى بەرىلگەن جۇمباقتاردىڭ جاۋاپتارىن تاۋىپ، 10 سىنىپ وقۋشىسى: امانگەلدييەۆ ب، 8 سىنىپ وقۋشىسى جانبولاتتەگى ىڭكار بىلىمدىلىكتەرىن كورسەتتى.
«كۇندەلىكتى كورىنىس» قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى سيتۋاسيالىق تاپسىرمالار بەرىلىپ، وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرى تىڭدالدى. ءاربىر وقۋشىنىڭ پىكىرىن اۋىلدىڭ ۋچاسكەلىك پوليسياسى ءسابيت سەيسەنوۆ تولىقتىرىپ وتىردى. « مەن زاڭدى قانشالىقتى جاقسى كورەم؟» تاقىرىپتا تۇسىنىكتەمە جۇمىستارىنا وقۋشىلار، مۇعالىمدەر قىزىعۋشىلىقپەن قاتىستى.
بۇگىنگى كۇنى قوعامدى الاڭداتىپ وتىرعان جاعدايلاردىڭ ءبىرى - مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردىڭ قىلمىس جاساۋى. قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ سەبەبى جونىندە ماعلۇماتتار مەن پىكىرلەر ايتىلدى. كەزدەسۋ كەشىن مەكتەپ ديرەكتورى: سەرىك دۇيسەبايەۆ قورىتىندىلادى. بالا ءبىر كۇندە قىلمىسكەر بولمايدى. بالا قىلمىسكەر بولۋى ءۇشىن بىرنەشە جاعدايلار اسەر ەتەدى. وعان اتا - انانىڭ بالانى باقىلاۋسىز جىبەرۋى، بالانىڭ ءتۇرلى توپقا كىرۋى، جاقسى جولداستارىنىڭ بولماۋى، مۇنىڭ بارلىعى دەر كەزىندە بايقاپ، بالاعا كومەككە ۇمتىلساق، ونى ساقتاپ قالۋعا بولاتىندىعىن ايتتى.
ج. ايماۋىتوۆ: «تاربيەگە اسەر ەتەتىن نارسە وسكەن ورتا، اتا - انانىڭ تاربيەسى. سوڭعىسى كۇشتى بولماسا، بارا - بارا ادامدى زامانداس، جولداستىڭ ازعىرىپ، ادام نەشە ءتۇرلى جامان مىنەزدى جۇقتىراتىنى بەلگىلى»،- دەگەن. سول سياقتى بالاڭىزدىڭ قىلمىس جولىنا تۇسپەۋىنە بىردەن — ءبىر جاۋاپتى اتا - انا. ءوسىرىپ وتىرعان بالالارىمىز بولاشاقتا شالىس باسپاي، ءوز ومىرلەرىنە جاۋاپ بەرەتىن اتا - اناسىنىڭ ەمەس بۇكىل الاشتىڭ ازاماتتارى بولادى دەگەن سەنىممەن كەزدەسۋ كەشىن وقۋشىلارعا تاربيەلىك ءمانى ۇلكەن شارا بولدى.
قۇقىقتىق تاربيە – كامەلەتكە تولماعاندار اراسىندا زاڭ ۇعىمدارىن ناسيحاتتاي وتىرىپ، جاسوسپىرىمدەردى قاجەتتى زاڭدىلىق بىلىممەن قامتاماسىز ەتۋدى ماقسات ەتەدى. جاستاردى زاڭنىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرىن ءبىلىپ قانا قويماي ونى مەڭگەرە بىلۋگە دە ۇيرەتۋ قاجەت. وسى ماقساتتا اتا - انالار، وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەر اراسىندا «مەن جانە مەنىڭ پوليسيام» اتتى اۋىلدىڭ ۋچاسكەلىك پوليسياسى ءسابيت سەيسەنوۆپەن كەزدەسۋ كەشى №162 ورتا مەكتەپتە ۇيىمداستىرىلىپ ءوتتى. كەزدەسۋ كەشىن 8 سىنىپتىڭ ۇزدىك وقۋشىسى مۇياتوۆ داۋلەتباق جۇرگىزدى. وقۋشىلاردىڭ قۇقىقتىق ءبىلىمىن تەكسەرۋدە سۇراق - جاۋاپ ويىنىندا: جەكە ادامنىڭ قۇقىعى دەگەنىمىز نە؟، قۇقىقتىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭ؟ ادامنىڭ نەگىزگى قۇقىعى قانداي؟، بىزگە قۇقىقپەن بىرگە بوستاندىق بەرىلەدى. بوستاندىق دەگەن نە؟ ت. ب سۇراقتارعا وقۋشىلار جاۋاپ بەردى. وقۋشىلار جاۋاپتارىن پوليسيا ءسابيت سەيسەنوۆ تولىقتىرىپ وتىردى.
وقۋشىلارعا كامەلەتكە تولماعانداردىڭ قىلمىسى مەن پوليسيانىڭ قازىرگى كەزدەگى جۇمىسىنىڭ جايتتارىن، مىندەتتەرىن پوليسيا قىزمەتكەرى ءسابيت سەيسەنوۆ تانىستىرىپ، وقۋشىلارمەن سىر - سۇحبات جۇرگىزدى. وقۋشىلاردىڭ قويعان سۇراقتارىنا ناقتى بىلىمدىلىگىن كورسەتىپ سابيت اعايىنىڭ جاۋاپتارىنا وقۋشىلار ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى. مەكتەپتىڭ تاريح جانە قۇقىق ءپان ءمۇعالىمى: ساتەرشينوۆ ەلشىبەك «جاسوسپىرىمدەر اراسىندا قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ» تاقىرىبىندا بايانداما وقىدى. 10 سىنىپ وقۋشىسى مەكتەپتىڭ «ۇلانباسى»- نۇرلىبايەۆ دىنمۇحاممەد «جاسوسپىرىمدەردىڭ بۇزاقىلىعىنا كىم جاۋاپتى؟» تاقىرىبىندا پرەزەنتاسيالىق جۇمىسىن تانىستىردى. 9 سىنىپ وقۋشىسى مولداحمەتوۆ قۋانىش «بالالار قۇقىعى مەن كونۆەنسياسى» تۋرالى جۇمىسىن تالقىلادى.
«كونستيتۋسيانى بىلەسىڭ بە؟» اتتى وقۋشىلارمەن ق. ر كوستيتۋسياسىنىڭ 3 - باپ، 10 - باپ، 19 - باپ، 23 - باپ، 44 - باپ، 43 - باپ، 49 - باپ، 67 - باپ، 64 - باپ، 70 - باپ، 12 - باپتارىنان مازمۇنى نە تۋرالى ايتىلعان جونىندە دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرىلدى. 8 سىنىپ وقۋشىسى ابشەيەۆا اياگوز، 9 سىنىپ وقۋشىسى قابلانوۆ ساندىبەك، 11 سىنىپ وقۋشىسى تۇرماعانبەتوۆ قالكوز دەڭگەيلىك تاپسىرمالادى ۇزدىك ورىنداپ شىقتى.
«قۇقىعىڭدى ساقتاپ ۇيرەن، ءبىراق باسقالاردىڭ قۇقىعى بار ەكەنىن ۇمىتپا» اتتى وقۋشىلارعا سەرگىتۋ ساتىندە جۇمباقتار شەشۋ تاپسىرماسى بەرىلەدى. وقۋشىلار تاۋكە حان جازعان جەتى جارعىنى، تاۋەلسىزدىك زاڭىنىڭ قابىلدانعان ۋاقىتىن، بالالار كونۆەنسياسى تۋرالى بەرىلگەن جۇمباقتاردىڭ جاۋاپتارىن تاۋىپ، 10 سىنىپ وقۋشىسى: امانگەلدييەۆ ب، 8 سىنىپ وقۋشىسى جانبولاتتەگى ىڭكار بىلىمدىلىكتەرىن كورسەتتى.
«كۇندەلىكتى كورىنىس» قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى سيتۋاسيالىق تاپسىرمالار بەرىلىپ، وقۋشىلاردىڭ وي - پىكىرى تىڭدالدى. ءاربىر وقۋشىنىڭ پىكىرىن اۋىلدىڭ ۋچاسكەلىك پوليسياسى ءسابيت سەيسەنوۆ تولىقتىرىپ وتىردى. « مەن زاڭدى قانشالىقتى جاقسى كورەم؟» تاقىرىپتا تۇسىنىكتەمە جۇمىستارىنا وقۋشىلار، مۇعالىمدەر قىزىعۋشىلىقپەن قاتىستى.
بۇگىنگى كۇنى قوعامدى الاڭداتىپ وتىرعان جاعدايلاردىڭ ءبىرى - مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردىڭ قىلمىس جاساۋى. قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ سەبەبى جونىندە ماعلۇماتتار مەن پىكىرلەر ايتىلدى. كەزدەسۋ كەشىن مەكتەپ ديرەكتورى: سەرىك دۇيسەبايەۆ قورىتىندىلادى. بالا ءبىر كۇندە قىلمىسكەر بولمايدى. بالا قىلمىسكەر بولۋى ءۇشىن بىرنەشە جاعدايلار اسەر ەتەدى. وعان اتا - انانىڭ بالانى باقىلاۋسىز جىبەرۋى، بالانىڭ ءتۇرلى توپقا كىرۋى، جاقسى جولداستارىنىڭ بولماۋى، مۇنىڭ بارلىعى دەر كەزىندە بايقاپ، بالاعا كومەككە ۇمتىلساق، ونى ساقتاپ قالۋعا بولاتىندىعىن ايتتى.
ج. ايماۋىتوۆ: «تاربيەگە اسەر ەتەتىن نارسە وسكەن ورتا، اتا - انانىڭ تاربيەسى. سوڭعىسى كۇشتى بولماسا، بارا - بارا ادامدى زامانداس، جولداستىڭ ازعىرىپ، ادام نەشە ءتۇرلى جامان مىنەزدى جۇقتىراتىنى بەلگىلى»،- دەگەن. سول سياقتى بالاڭىزدىڭ قىلمىس جولىنا تۇسپەۋىنە بىردەن — ءبىر جاۋاپتى اتا - انا. ءوسىرىپ وتىرعان بالالارىمىز بولاشاقتا شالىس باسپاي، ءوز ومىرلەرىنە جاۋاپ بەرەتىن اتا - اناسىنىڭ ەمەس بۇكىل الاشتىڭ ازاماتتارى بولادى دەگەن سەنىممەن كەزدەسۋ كەشىن وقۋشىلارعا تاربيەلىك ءمانى ۇلكەن شارا بولدى.
You Might Also Like
-
اقپاراتتىق - كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى ساباقتىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ
