مەن وقۋشى اتاندىم!
تاقىرىبى: مەن وقۋشى اتاندىم!
ماقساتى: مەكتەپ، ءبىلىم، العاشقى قوڭىراۋ ۇعىمدارىنىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ. ءبىلىم الۋدىڭ قاجەتتىلىگىن ۇعىنۋلارىنا جاعداي تۋعىزۋ. ءبىر - بىرىمەن، سىنىپپەن، مۇعالىممەن تانىستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ارىپتەر جازىلعان گۇلدەر، تاقتاعا ىلىنگەن سوزدەر:«وقۋ - ءبىلىم بۇلاعى، ءبىلىم - ءومىر - شىراعى»، «مەكتەپ - كەمە، ءبىلىم - تەڭىز»، «مەكتەبىڭ مىناۋ - كلاسىڭ، وسىندا ون جىل تۇراسىڭ، تارىداي بوپ كىرەسىڭ، تاۋداي بولىپ شىعاسىڭ!». سىنىپ ءىشى شارلارمەن، گۇلدەرمەن بەزەندىرىلگەن.
ءمۇعالىم:
- مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاعان كىشكەنتاي عانا بۇلدىرشىندەرىم. قادامدارىڭا گۇل ءبىتسىن.
ءبىلىم الەمىنە قوش كەلدىڭىزدەر.
ايقارا اشقان ەسىگىن
قاينارى ءبىلىم نۇرىنىڭ
مەكتەبىڭ التىن بەسىگىڭ
جىلى ۇياڭ، مىنە سىنىبىڭ.
مىنە وسى سىنىپتا سەندەر 4 جىل بويى ءبىلىم مەن تاربيە الاسىڭدار.
ال ەندى ءبىلىم كۇنىنە ارنالعان العاشقى ساباعىمىزدى باستايىق. بۇگىنگى ساباققا سەندەرگە ەرتەگىلەر ەلىنەن قوناقتار كەلىپ وتىر. ولار باتىر جىگىت ەرتوستىك پەن ايداي سۇلۋ ايسۇلۋ قىز. ەندەشە الدىمەن ءوزىمىزدى وسىندا كەلگەن قوناقتارىمىزعا تانىستىرايىق.
- تاقتادا ارىپتەر جازىلعان گۇلدەر ىلىنگەن جانە ۇستەلدە اقىلدى، اجارلى، ارمانشىل، ادال، ءبىلىمدى، كوڭىلدى، ادەپتى، ەڭبەكقور، ەڭبەكقۇمار، ەلگەزەك، ەلجاندى، نامىسشىل، جايدارى، ءتارتىپتى، تاربيەلى، راقىمشىل، دارىندى دەپ جازىلعان قاعازدار دايىندالعان.
- كىمنىڭ اتى ا ارپىنەن باستالادى؟
تاقتاعا ايدىنگۇل شىعىپ ءوزىنىڭ ءارپى جازىلعان گۇلدى جانە وسى ارىپتەن باستالعان ءسوزدى تاڭداپ الادى دا تاقتا الدىندا وسى ءارىپ پەن ءسوزدى الدىنا ۇستاپ تۇرادى. سوندا
ا ياعني ايدىنگۇل - اقىلدى
وسىلايشا بارلىق بالالار تاقتاعا شىعىپ تۇرعانشا جالعاسادى. ءمۇعالىم تاعى ءبىر رەت داۋىستاپ ءارقايسىسى جايلى وقىپ بەرەدى.
ايدىنگۇل - اقىلدى، اقجان - اجارلى، اميرجان - ارمانشىل، اياۋلىم - ادال، بەكزات - ءبىلىمدى، كۇلسىناي - كوڭىلدى، ءادىلجان - ادەپتى، ەرنار - ەڭبەكقور، ەلدار - ەڭبەكقۇمار، ەلىك - ەلگەزەك، ەركەجان - ەلجاندى، نازەركە - نامىسشىل، جانەركە - جايدارى، توميريس - ءتارتىپتى، تاحمينا - تاربيەلى، ريزا - راقىمشىل، دانيار - دارىندى.
- وتە تاماشا. بارلىعىمىز بۇگىنگى وقۋشى اتانعان بالالارمەن تانىس بولدىق. ەندى ورىندارىڭا وتىرۋلارىڭا بولادى.
- الەندى ساباعىمىزعا كوشەلىك.
- بالالار ءبىزدىڭ ەلىمىز قالاي اتالادى؟
- قازاقستان.
- مىنا سۋرەتتەر بويىنشا كىم اڭگىمەلەپ بەرە الادى؟
( ەلتاڭبا، تۋ، ەلوردا تۋرالى بالالار بىلەتىندەرىن ايتادى، ءمۇعالىم تولىقتىرادى.)
- وتە جاقسى.
- كانە وتان، ەل، تۋعان جەر تۋرالى كىم ولەڭ وقىپ بەرە الادى؟
قازاقستان - وتانىم
تۋعان جەرىم كيەلىم
ارتتىرىپ داڭقىن، اتاعىن
تۋىنا باس يەمىن
قۇرمەتتەيمىن جەرىمدى
وزەن - كولىن، نۋىن دا.
قاستەرلەيمىن ەلىمدى
ءانۇرانىن تۋىن دا
وتاندى ءبىز اتامەكەن
دەپ ايالاپ اتايمىز
ويتكەنى ونى مەكەن ەتكەن
بابامىز بەن اتامىز.
التىن ءداندى دالاسى بار
اق كۇمىستەي قالاسى بار
نەتكەن سۇلۋ، نەتكەن كوركەم!
وسى مەنىڭ تۋعان ولكەم!
- بارەكەلدى! جارايسىڭدار!
- وسىنداي تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ سەندەر سياقتى تالاي بۇلدىرشىندەرى بۇگىن مەكتەپ پارتاسىنا وتىرىپ وقۋشى اتاندى.
- ال سەندەر مەكتەپكە نە ءۇشىن كەلدىڭدەر؟
- ءبىلىم الۋ ءۇشىن، جازۋ ءۇشىن، وقىپ ۇيرەنۋگە، سۋرەت سالۋدى ۇيرەنۋگە ت. ب.
- مەكتەپكە بارۋ ءۇشىن قانداي وقۋ قۇرالدارى قاجەت ەكەنىن بىلەسىڭدەر مە؟ ول تۋرالى سەندەرمەن ەرتوستىك ويىن وتكىزگىسى كەلەدى. ەرتوستىكتىڭ ساندىعىندا ءتۇرلى زاتتار بار. ءقازىر مەن ءبىر - بىرلەپ وسى زاتتاردى الامىن. ەگەر وسى زات وقۋ قۇرالى بولسا شاپالاقتايسىڭدار، ال باسقا زات بولسا ۇندەمەيسىڭدەر.
- بارەكەلدى بالالار. ەرتوستىك سەندەرگە وتە ريزا. وقۋ قۇرالدارىن تۇگەل تانيدى ەكەنسىڭدەر
- بۇگىن سەندەرگە كەلگەن ايسۇلۋ دا قۇر قول كەلمەگەن ەكەن. ايسۇلۋ سەندەرگە ءوزىنىڭ جۇمباقتارىن الا كەلىپتى. جۇمباقتى شەشۋ ءۇشىن الدىمەن مىنا ايسۇلۋدىڭ قورجىنان قاجەت تاپسىرمانى الامىز. سوسىن ونى شەشەمىز.
جۇمباقتار
بiلiمنەن مول سىي - اسى،
بالعىنداردىڭ ۇياسى. (مەكتەپ)
بiلiمنiڭ جول باسشىسى،
شاكiرتتiڭ قولباسشىسى. (مۇعالiم)
شاكiرتكە جاناشىر،
مەيiرمان كiم، جانى اسىل؟ (ۇستاز)
ۇشىمەن قازىق
تور كوزدi جازىق.
ءۇستiنە ءوتتiم،
اسىل ءسوز جازىپ. (داپتەر)
كiشكەنە قۇدىقتان،
نايزا ۇشتى شىبىعىم،
سۋ iشiپ قۇنىققان. (سياساۋىت)
قىسقا تاياق دiڭi بار،
شيىرلاعان iزiندە
سايراپ تۇرار تiلi بار. (قارىنداش)
تiل جوق ءوزiندە،
ءسوزi بار iزiندە. (قالامساپ)
اقمولا وبلىسى، ەرەيمەنتاۋ اۋدانى، نوۆوماركوۆكا اۋىلى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى قايىربەك قىزى دينارا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ماقساتى: مەكتەپ، ءبىلىم، العاشقى قوڭىراۋ ۇعىمدارىنىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىرۋ. ءبىلىم الۋدىڭ قاجەتتىلىگىن ۇعىنۋلارىنا جاعداي تۋعىزۋ. ءبىر - بىرىمەن، سىنىپپەن، مۇعالىممەن تانىستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ارىپتەر جازىلعان گۇلدەر، تاقتاعا ىلىنگەن سوزدەر:«وقۋ - ءبىلىم بۇلاعى، ءبىلىم - ءومىر - شىراعى»، «مەكتەپ - كەمە، ءبىلىم - تەڭىز»، «مەكتەبىڭ مىناۋ - كلاسىڭ، وسىندا ون جىل تۇراسىڭ، تارىداي بوپ كىرەسىڭ، تاۋداي بولىپ شىعاسىڭ!». سىنىپ ءىشى شارلارمەن، گۇلدەرمەن بەزەندىرىلگەن.
ءمۇعالىم:
- مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاعان كىشكەنتاي عانا بۇلدىرشىندەرىم. قادامدارىڭا گۇل ءبىتسىن.
ءبىلىم الەمىنە قوش كەلدىڭىزدەر.
ايقارا اشقان ەسىگىن
قاينارى ءبىلىم نۇرىنىڭ
مەكتەبىڭ التىن بەسىگىڭ
جىلى ۇياڭ، مىنە سىنىبىڭ.
مىنە وسى سىنىپتا سەندەر 4 جىل بويى ءبىلىم مەن تاربيە الاسىڭدار.
ال ەندى ءبىلىم كۇنىنە ارنالعان العاشقى ساباعىمىزدى باستايىق. بۇگىنگى ساباققا سەندەرگە ەرتەگىلەر ەلىنەن قوناقتار كەلىپ وتىر. ولار باتىر جىگىت ەرتوستىك پەن ايداي سۇلۋ ايسۇلۋ قىز. ەندەشە الدىمەن ءوزىمىزدى وسىندا كەلگەن قوناقتارىمىزعا تانىستىرايىق.
- تاقتادا ارىپتەر جازىلعان گۇلدەر ىلىنگەن جانە ۇستەلدە اقىلدى، اجارلى، ارمانشىل، ادال، ءبىلىمدى، كوڭىلدى، ادەپتى، ەڭبەكقور، ەڭبەكقۇمار، ەلگەزەك، ەلجاندى، نامىسشىل، جايدارى، ءتارتىپتى، تاربيەلى، راقىمشىل، دارىندى دەپ جازىلعان قاعازدار دايىندالعان.
- كىمنىڭ اتى ا ارپىنەن باستالادى؟
تاقتاعا ايدىنگۇل شىعىپ ءوزىنىڭ ءارپى جازىلعان گۇلدى جانە وسى ارىپتەن باستالعان ءسوزدى تاڭداپ الادى دا تاقتا الدىندا وسى ءارىپ پەن ءسوزدى الدىنا ۇستاپ تۇرادى. سوندا
ا ياعني ايدىنگۇل - اقىلدى
وسىلايشا بارلىق بالالار تاقتاعا شىعىپ تۇرعانشا جالعاسادى. ءمۇعالىم تاعى ءبىر رەت داۋىستاپ ءارقايسىسى جايلى وقىپ بەرەدى.
ايدىنگۇل - اقىلدى، اقجان - اجارلى، اميرجان - ارمانشىل، اياۋلىم - ادال، بەكزات - ءبىلىمدى، كۇلسىناي - كوڭىلدى، ءادىلجان - ادەپتى، ەرنار - ەڭبەكقور، ەلدار - ەڭبەكقۇمار، ەلىك - ەلگەزەك، ەركەجان - ەلجاندى، نازەركە - نامىسشىل، جانەركە - جايدارى، توميريس - ءتارتىپتى، تاحمينا - تاربيەلى، ريزا - راقىمشىل، دانيار - دارىندى.
- وتە تاماشا. بارلىعىمىز بۇگىنگى وقۋشى اتانعان بالالارمەن تانىس بولدىق. ەندى ورىندارىڭا وتىرۋلارىڭا بولادى.
- الەندى ساباعىمىزعا كوشەلىك.
- بالالار ءبىزدىڭ ەلىمىز قالاي اتالادى؟
- قازاقستان.
- مىنا سۋرەتتەر بويىنشا كىم اڭگىمەلەپ بەرە الادى؟
( ەلتاڭبا، تۋ، ەلوردا تۋرالى بالالار بىلەتىندەرىن ايتادى، ءمۇعالىم تولىقتىرادى.)
- وتە جاقسى.
- كانە وتان، ەل، تۋعان جەر تۋرالى كىم ولەڭ وقىپ بەرە الادى؟
قازاقستان - وتانىم
تۋعان جەرىم كيەلىم
ارتتىرىپ داڭقىن، اتاعىن
تۋىنا باس يەمىن
قۇرمەتتەيمىن جەرىمدى
وزەن - كولىن، نۋىن دا.
قاستەرلەيمىن ەلىمدى
ءانۇرانىن تۋىن دا
وتاندى ءبىز اتامەكەن
دەپ ايالاپ اتايمىز
ويتكەنى ونى مەكەن ەتكەن
بابامىز بەن اتامىز.
التىن ءداندى دالاسى بار
اق كۇمىستەي قالاسى بار
نەتكەن سۇلۋ، نەتكەن كوركەم!
وسى مەنىڭ تۋعان ولكەم!
- بارەكەلدى! جارايسىڭدار!
- وسىنداي تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ سەندەر سياقتى تالاي بۇلدىرشىندەرى بۇگىن مەكتەپ پارتاسىنا وتىرىپ وقۋشى اتاندى.
- ال سەندەر مەكتەپكە نە ءۇشىن كەلدىڭدەر؟
- ءبىلىم الۋ ءۇشىن، جازۋ ءۇشىن، وقىپ ۇيرەنۋگە، سۋرەت سالۋدى ۇيرەنۋگە ت. ب.
- مەكتەپكە بارۋ ءۇشىن قانداي وقۋ قۇرالدارى قاجەت ەكەنىن بىلەسىڭدەر مە؟ ول تۋرالى سەندەرمەن ەرتوستىك ويىن وتكىزگىسى كەلەدى. ەرتوستىكتىڭ ساندىعىندا ءتۇرلى زاتتار بار. ءقازىر مەن ءبىر - بىرلەپ وسى زاتتاردى الامىن. ەگەر وسى زات وقۋ قۇرالى بولسا شاپالاقتايسىڭدار، ال باسقا زات بولسا ۇندەمەيسىڭدەر.
- بارەكەلدى بالالار. ەرتوستىك سەندەرگە وتە ريزا. وقۋ قۇرالدارىن تۇگەل تانيدى ەكەنسىڭدەر
- بۇگىن سەندەرگە كەلگەن ايسۇلۋ دا قۇر قول كەلمەگەن ەكەن. ايسۇلۋ سەندەرگە ءوزىنىڭ جۇمباقتارىن الا كەلىپتى. جۇمباقتى شەشۋ ءۇشىن الدىمەن مىنا ايسۇلۋدىڭ قورجىنان قاجەت تاپسىرمانى الامىز. سوسىن ونى شەشەمىز.
جۇمباقتار
بiلiمنەن مول سىي - اسى،
بالعىنداردىڭ ۇياسى. (مەكتەپ)
بiلiمنiڭ جول باسشىسى،
شاكiرتتiڭ قولباسشىسى. (مۇعالiم)
شاكiرتكە جاناشىر،
مەيiرمان كiم، جانى اسىل؟ (ۇستاز)
ۇشىمەن قازىق
تور كوزدi جازىق.
ءۇستiنە ءوتتiم،
اسىل ءسوز جازىپ. (داپتەر)
كiشكەنە قۇدىقتان،
نايزا ۇشتى شىبىعىم،
سۋ iشiپ قۇنىققان. (سياساۋىت)
قىسقا تاياق دiڭi بار،
شيىرلاعان iزiندە
سايراپ تۇرار تiلi بار. (قارىنداش)
تiل جوق ءوزiندە،
ءسوزi بار iزiندە. (قالامساپ)
اقمولا وبلىسى، ەرەيمەنتاۋ اۋدانى، نوۆوماركوۆكا اۋىلى
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى قايىربەك قىزى دينارا
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ