مەن ساعان ەسىرتكى جايلى ايتىپ بەرەمىن
مەن ساعان ەسىرتكى جايلى ايتىپ بەرەمىن
قازىرگى كەزدەگى قوعامنىڭ باستى دەرتى - ناشاقورلىق. ناشاقورلىق بۇگىنگى كۇننىڭ وزەكتى ماسەلەسى بولىپ سانالادى. ناشاقورلىق دەگەن نە؟ جالپى ادامدى ناشاقورلىققا يتەرمەلەيتىن نە نارسە؟ ودان ايىعۋدىڭ جولدارى قانداي؟ مىنە، وسى سۇراقتار توڭىرەگىندە ءوز ويىمدى اشىپ ايتىپ كورەيىن.
قازىرگى قوعامدا كوزگە كورىنبەي ەنىپ، ىشتەي ۇلكەن الەككە سالىپ جاتقان ايىقپاس اۋرۋدىڭ، ادامزاتقا كەسىرى مىقتى كەسەلدىڭ ءبىرى - ول ورىمدەي ءجاسوسپىرىم بالالاردىڭ ەسىرتكىنىڭ قۇربانىنا اينالۋى. ەسىرتكىنىڭ ادام اعزاسىنا تيگىزەر زيانى مەن ومىرىنە اكەلەر زاردابى قانشا جازىلىپ تا، ايتىلىپ تا جۇرگەنمەن، ەسىرتكى تۇتىنۋشىلاردىڭ سانى كوبەيمەسە ازايار ەمەس.
ەسىرتكى دەگەن نە؟ تاريحقا كوز جۇگىرتەر بولساق، گرەك تاريحشىسى گەرودوتتىڭ ەڭبەكتەرىندە العاش ەگيپەتتە ءدىني عۇرىپتاردا جانە ەمدىك قاسيەتى ءۇشىن پايدالانعانى تۋرالى مالىمەتتەر بەرىلەدى. ەرتەرەكتە ەسىرتكىنى ەمدىك شارالار ءۇشىن پايدالانعان بولسا، قازىرگى ۋاقىتتا ەرىككەننىڭ ەرمەگى رەتىندە قولدانىلادى. ادامنىڭ ەسىرتكىنى شامادان تىس پايدالانعانى كەسىرىنەن ونىڭ جۇيكە جۇيەسىنە كەرى اسەرىن تيگىزۋمەن قاتار، فيزيولوگيالىق تەپە-تەڭدىكتى بۇزادى، وعان دەگەن تاۋەلدىلىككە جول اشىلادى. سونىڭ سالدارىنان ادام رۋحاني قۇلدىراۋعا ۇشىرايدى. وسىنشالىقتى ەسىرتكىنىڭ زيانىن بىلە تۇرا ونى قولدانۋشىلار سانى نەگە ازايماي وتىر؟ اسىرەسە، جاسوسپىرىمدەردىڭ وعان اۋەس بولۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟
ۇلكەندەردىڭ ايتۋىنشا ءجاسوسپىرىم شاقتاعى بالالار ارنارسەگە اۋەس، تەز بەيىمدەلگىش بولىپ كەلەدى. سونداي اۋەستىكپەن ەسىرتكىنىڭ ءدامىن ءبىر رەت تاتقان ءجاسوسپىرىم كەيىن ونىمەن قالاي "دوس" بولىپ كەتكەنىن ءوزى دە اڭعارماي قالادى دەسەدى. ال ونى تۇراقتى قولدانعان ادامنىڭ اقىر سوڭىندا ناشاقور اتالۋىنىڭ سەبەبى وسىندا جاتسا كەرەك.
ەسىرتكىگە تاۋەلدىلىكتىڭ سوڭى قىلمىسقا اپارىپ سوعادى. ويتكەنى العاشقىدا تەگىن بولعان دۇنيە، كەيىن اقشا تالاپ ەتەدى. ال وڭاي اقشا تابۋدىڭ جولى ول قىلمىس جاساۋعا اپارادى.
مەكتەپتەگى قۇقىق پانىنەن العان ءبىلىمىم بويىنشا مىنا مالىمەتتەردى مىسالعا كەلتىرە كەتەيىن. ەسىرتكى زاتتارىن زاڭسىز تاسىمالداۋ، ونىمەن ساۋدا - ساتتىق جاساۋ، قىلمىستىق جانە اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى دەلىنگەن. "قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنىڭ 420، 421، 422 جانە 423-باپتارى وسى ەسىرتكى زاتتارىنا ارنالعان.
مەنىڭ ويىمشا، ءجاسوسپىرىم بالالاردىڭ ناشاقورلىققا سالىنۋىنىڭ بىرنەشە سەبەبى بار. سونىڭ ءبىرى اباي اتامىز ايتقانداي: "تاماعى توقتىق، قايعىسى جوقتىقتان" ازادى. ويتكەنى كوپ اتا-انالار بالالارىنا ەرەكشە قامقورلىق جاسايدى. ولاردىڭ "تاماعىن توق، كويلەگىن كوك" ەتىپ وسىرسەم بولدى دەگەن كوزقاراستا. جاس بالالاردىڭ جات قىلىقتارمەن اۋەس بولۋىنىڭ ءبىر سەبەبى، ولاردىڭ وتباسىنداعى رۋحاني تاربيەنىڭ، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردىڭ كەمشىن بولۋىنان دەپ ويلايمىن.
مەنىڭ جاسىم ون بەستە. مەن ومىرگە عاشىقپىن. ماعان بەرىلگەن ءاربىر التىن ۋاقىتتىڭ ءقادىرىن ءبىلىپ، سۇيىسپەنشىلىكپەن راحات الامىن. جامان ادەت، جات قىلىقتارمەن اينالىسۋدى جانىم قالامايدى. وعان مەنىڭ ۋاقىتىم دا جوق. بوس ۋاقىتىم بولا قالسا، كوركەم ادەبي شىعارمالاردى وقىعاندى ۇناتامىن.
ەلباسىمىز ن.ءا.نازاربايەۆ: "سالاۋاتتى ومىرگە كەرى ىقپالىن تيگىزەتىن جاعىمسىز ارەكەت - ول ناشاقورلىق" دەگەن بولاتىن ءوز جولداۋلارىنىڭ بىرىندە. ءبىز، بۇگىنگى ۇرپاق، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن بەرىك ۇستانۋىمىز كەرەك. بىزدەر، جان دۇنيەمىز تازا، رۋحاني كەمەلدەنگەن، ادامگەرشىلىگى جوعارى، ءبىلىمدى ازامات بولىپ ءوسۋىمىز قاجەت. سەبەبى، ءبىز - تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ جاسامپاز، جالىنداعان جاستارىمىز. بولاشاق ءبىزدىڭ قولىمىزدا !
#ۋپندپكزو
ديحانبايەۆا فەرۋزا
10-سىنىپ وقۋشىسى
№177 ورتا مەكتەپ
سەكسەۋىل كەنتى ارال اۋدانى قىزىلوردا وبلىسى
You Might Also Like
