ءمولدىر سۋ. ەرمەكسازدى جۇمسارتايىق
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ قىزمەتى: جاراتىلىستانۋ مۇسىندەۋ
تاقىرىبى: «ءمولدىر سۋ» «ەرمەكسازدى جۇمسارتايىق»
ب: سۋ - تىرشىلىك كوزى ەكەنىن، پايداسى، ماڭىزى، قاسيەتى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
د: بالالاردىڭ ءسوز بايلىعىن، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، تاجىريبە جاساي ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتە ءبىلۋ، باقىلاعىشتىق، ءدام سەزۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ.
ت: قورشاعان ورتانى قورعاۋ، سۋدى لاستاماۋعا، ونى ۇنەمدەۋگە، قاستەرلەي بىلۋگە، ۇقىپتىلىققا، جيناقتىلىققا تاربيەلەۋ.
سوزدىك جۇمىسى: ءمولدىر. تازا. تىرس! تىرس!
ءادىس تاسىلدەر: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، تاجىريبە
كورنەكىلىكتەر: تاقىرىپقا بايلانىستى سۋرەتتەر، شىنى ىدىستار، قولشاتىر.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: سۋ – ۆودا، ەرمەكساز – پلاستالين
ارەكەت كەزەڭدەرى تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
بالالاردى ىزدەنۋشىلىككە قىزىقتىرۋ - قانە بالالار ءبارىمىز بىرگە شەڭبەرگە تۇرايىق:
شاتتىق شەڭبەرى:
تابيعات ءبىزدىڭ - انامىز،
تابيعاتقا بالامىز.
ءيىلىپ سالەم بەرەمىز،
ءبىز ادەپتى بالامىز.
جۇمباق:
شومىلاسىڭ جۇزەسىڭ،
شولدەگەندە ىشەسىڭ (سۋ)
- وتە جاقسى بالالار!
عاجايىپ ءسات
بالالار ءبىر دىبىس ەستىلەدى، نەنىڭ دىبىسى ەكەنىڭ تىڭدايىقشى.
- بىزگە قوناققا تامشى كەلىپتى.
- قانە، بالالار، قوناقپەن سالەمدەسەيىك.
- ءبىراق ءوزى نەگە سونداي كوڭىلسىز ەكەن؟
تامشى: سالەم، دوستار! بالالار، مەن سەندەرمەن دوستاسقىم كەلەدى. سەندەر سياقتى ءبىلىم الىپ، وقىعىم كەلەدى. مەن ءوزىم تۋرالى ەشتەمە بىلمەيدى ەكەنمىن. سوندىقتان مەنىڭ كوڭىل كۇيىم جوق.
- تامشى، كەل تورلەت، ءبىز بۇگىن سۋ الەمىنە تاجىريبە جاسايمىز.
- ءوزىڭنىڭ كىم ەكەنىڭدى بىلگىڭ كەلە مە؟
- تامشى: ارينە بىلگىم كەلەدى.
- ەندەشە سەن دە مۇقيات تىڭداپ وتىر.
- بالالار! - كوپ تامشىدان سۋ پايدا بولادى. سۋدى بەكەرگە توكپەي ۇنەمدەي ءبىلۋىمىز كەرەك. دانا حالقىمىز "سۋدىڭ دا سۇراۋى بار"دەپ ايتاتىنى سوندىقتان.
يا بالالار بىزگە سۋ ءارقاشاندا كەرەك ەكەن. سەندەر دۇرىس ايتاسىڭدار: وسىمدىكتەرگە دە سۋ قاجەت ەكەن. ال ادامدارعا سۋ تاماق ىستەۋگە، جۋىنۋعا، ىشۋگە كەرەك.
ولاي بولسا سۋدىڭ قاسيەتتەرىمەن تانىسايىق، سۋعا تاجىريبە جاسايىق
تاجىريبە جاساۋ.
1 تاجىريبە: «سۋ ءمولدىر
تاربيەشىنىڭ الدىندا ەكى شىنى ىدىس تۇرادى، بىرەۋىنە سۋ، ال ەكىنشىسىنە ءسۇت قۇيىلعان. ەكى ىدىستا دا قاسىق سالىپ، قايسىسىنان كورىنەتىنىن، قايسىسىنان كورىنبەيتىنىن باقىلايدى
2 تاجىريبە: «سۋدىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋ.»
تاربيەشى بوياۋ جاعىلعان قىلقالامدى سۋعا ارالاستىرادى.
- سۋدىڭ ءتۇسى قانداي بولدى بالالار؟
- سۋدىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋگە بولا ما؟
بيلينگۆالدى كومپونەنت:
سۋ - ۆودا.
سەرگىتۋ جاتتىعۋى
- ولاي بولسا بالالار، شارشاعان بولارسىڭدار، ورنىمىزدان تۇرىپ بوي سەرگىتىپ الايىق.
سىلدىرلايدى ءمولدىر سۋ،
ءمولدىر سۋعا قولىڭ جۋ.
جۋىنساڭ سەن ءاردايىم،
اپپاق بەتىڭ، ماڭدايىڭ.
تازالىقتىڭ دوسى،
سۋ دەگەنىڭ وسى.
- بالالار ءبىز بۇگىن ەرمەسازدى جۇمسارتۋ ارقىلى تامشىنى مۇسىندەيمىز.
كوك ءتۇستى ەرمەكسازدى الاقان اراسىندا دومالاقتاپ، الاقاننىڭ جوعارعى جاعىن اشىپ ىلگەرى – كەيىن ىسامىز.
- بالالار جۇمىس جاسار الدىندا ساۋساقپەن اۋادا جاتتىعىپ الايىق.
تامشى: مەنىڭ وزىمە جەتەرلىكتەي قاسيەتىم بار ەكەن. بالالار، ەندى مەنىڭ سەندەرمەن ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر.
قيمىلدى - قوزعالىس ويىنى:
"كۇن مەن جاڭبىر"دەگەن ويىندى وينايىق.
ويىن شارتى: بالالار «كۇن شىقتى!»- دەگەن سوزگە سەرۋەندەپ، «جاڭبىر جاۋدى! – دەگەن سوزگە قول شاتىر استىنا جينالۋى كەرەك.
ماقساتى: بالالاردىڭ كورىپ، ەستىپ قابىلداۋىن جەتىلدىرە وتىرىپ، جىلدامدىققا، جۇگىرۋگە جانە ەرەجە بويىنشا ويناۋعا ۇيرەتۋ. بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتكە ىنتاسىن ارتتىرۋ.
تامشى: - بالالار، سەندەرگە كوپ - كوپ راحمەت! مەن تۋرالى كوپ بىلەدى ەكەنسىڭدەر. مەنىڭ ءمۇسىنىمدى ەرمەكسازبەن دە مۇسىندەپ بەردىڭدەر. سەندەرگە ۇلكەن راحمەت. مەن سەندەرگە ارناپ سىيلىقتار اكەلدىم.. ساۋ بولىڭدار!
- تامشى، ساعان دا كوپ راحمەت!
ءبىزدىڭ بالالارمەن ويىن ويناپ كوڭىلدەرىن كوتەرىپ تاستادىڭ. كەلەسى كەزدەسكەنشە قوش ساۋ بول!
ءمولدىر سۋ. ەرمەكسازدى جۇمسارتايىق. جۇكتەۋ
تاقىرىبى: «ءمولدىر سۋ» «ەرمەكسازدى جۇمسارتايىق»
ب: سۋ - تىرشىلىك كوزى ەكەنىن، پايداسى، ماڭىزى، قاسيەتى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
د: بالالاردىڭ ءسوز بايلىعىن، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، تاجىريبە جاساي ءبىلۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتە ءبىلۋ، باقىلاعىشتىق، ءدام سەزۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ.
ت: قورشاعان ورتانى قورعاۋ، سۋدى لاستاماۋعا، ونى ۇنەمدەۋگە، قاستەرلەي بىلۋگە، ۇقىپتىلىققا، جيناقتىلىققا تاربيەلەۋ.
سوزدىك جۇمىسى: ءمولدىر. تازا. تىرس! تىرس!
ءادىس تاسىلدەر: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، تاجىريبە
كورنەكىلىكتەر: تاقىرىپقا بايلانىستى سۋرەتتەر، شىنى ىدىستار، قولشاتىر.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: سۋ – ۆودا، ەرمەكساز – پلاستالين
ارەكەت كەزەڭدەرى تاربيەشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
بالالاردى ىزدەنۋشىلىككە قىزىقتىرۋ - قانە بالالار ءبارىمىز بىرگە شەڭبەرگە تۇرايىق:
شاتتىق شەڭبەرى:
تابيعات ءبىزدىڭ - انامىز،
تابيعاتقا بالامىز.
ءيىلىپ سالەم بەرەمىز،
ءبىز ادەپتى بالامىز.
جۇمباق:
شومىلاسىڭ جۇزەسىڭ،
شولدەگەندە ىشەسىڭ (سۋ)
- وتە جاقسى بالالار!
عاجايىپ ءسات
بالالار ءبىر دىبىس ەستىلەدى، نەنىڭ دىبىسى ەكەنىڭ تىڭدايىقشى.
- بىزگە قوناققا تامشى كەلىپتى.
- قانە، بالالار، قوناقپەن سالەمدەسەيىك.
- ءبىراق ءوزى نەگە سونداي كوڭىلسىز ەكەن؟
تامشى: سالەم، دوستار! بالالار، مەن سەندەرمەن دوستاسقىم كەلەدى. سەندەر سياقتى ءبىلىم الىپ، وقىعىم كەلەدى. مەن ءوزىم تۋرالى ەشتەمە بىلمەيدى ەكەنمىن. سوندىقتان مەنىڭ كوڭىل كۇيىم جوق.
- تامشى، كەل تورلەت، ءبىز بۇگىن سۋ الەمىنە تاجىريبە جاسايمىز.
- ءوزىڭنىڭ كىم ەكەنىڭدى بىلگىڭ كەلە مە؟
- تامشى: ارينە بىلگىم كەلەدى.
- ەندەشە سەن دە مۇقيات تىڭداپ وتىر.
- بالالار! - كوپ تامشىدان سۋ پايدا بولادى. سۋدى بەكەرگە توكپەي ۇنەمدەي ءبىلۋىمىز كەرەك. دانا حالقىمىز "سۋدىڭ دا سۇراۋى بار"دەپ ايتاتىنى سوندىقتان.
يا بالالار بىزگە سۋ ءارقاشاندا كەرەك ەكەن. سەندەر دۇرىس ايتاسىڭدار: وسىمدىكتەرگە دە سۋ قاجەت ەكەن. ال ادامدارعا سۋ تاماق ىستەۋگە، جۋىنۋعا، ىشۋگە كەرەك.
ولاي بولسا سۋدىڭ قاسيەتتەرىمەن تانىسايىق، سۋعا تاجىريبە جاسايىق
تاجىريبە جاساۋ.
1 تاجىريبە: «سۋ ءمولدىر
تاربيەشىنىڭ الدىندا ەكى شىنى ىدىس تۇرادى، بىرەۋىنە سۋ، ال ەكىنشىسىنە ءسۇت قۇيىلعان. ەكى ىدىستا دا قاسىق سالىپ، قايسىسىنان كورىنەتىنىن، قايسىسىنان كورىنبەيتىنىن باقىلايدى
2 تاجىريبە: «سۋدىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋ.»
تاربيەشى بوياۋ جاعىلعان قىلقالامدى سۋعا ارالاستىرادى.
- سۋدىڭ ءتۇسى قانداي بولدى بالالار؟
- سۋدىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋگە بولا ما؟
بيلينگۆالدى كومپونەنت:
سۋ - ۆودا.
سەرگىتۋ جاتتىعۋى
- ولاي بولسا بالالار، شارشاعان بولارسىڭدار، ورنىمىزدان تۇرىپ بوي سەرگىتىپ الايىق.
سىلدىرلايدى ءمولدىر سۋ،
ءمولدىر سۋعا قولىڭ جۋ.
جۋىنساڭ سەن ءاردايىم،
اپپاق بەتىڭ، ماڭدايىڭ.
تازالىقتىڭ دوسى،
سۋ دەگەنىڭ وسى.
- بالالار ءبىز بۇگىن ەرمەسازدى جۇمسارتۋ ارقىلى تامشىنى مۇسىندەيمىز.
كوك ءتۇستى ەرمەكسازدى الاقان اراسىندا دومالاقتاپ، الاقاننىڭ جوعارعى جاعىن اشىپ ىلگەرى – كەيىن ىسامىز.
- بالالار جۇمىس جاسار الدىندا ساۋساقپەن اۋادا جاتتىعىپ الايىق.
تامشى: مەنىڭ وزىمە جەتەرلىكتەي قاسيەتىم بار ەكەن. بالالار، ەندى مەنىڭ سەندەرمەن ويىن ويناعىم كەلىپ تۇر.
قيمىلدى - قوزعالىس ويىنى:
"كۇن مەن جاڭبىر"دەگەن ويىندى وينايىق.
ويىن شارتى: بالالار «كۇن شىقتى!»- دەگەن سوزگە سەرۋەندەپ، «جاڭبىر جاۋدى! – دەگەن سوزگە قول شاتىر استىنا جينالۋى كەرەك.
ماقساتى: بالالاردىڭ كورىپ، ەستىپ قابىلداۋىن جەتىلدىرە وتىرىپ، جىلدامدىققا، جۇگىرۋگە جانە ەرەجە بويىنشا ويناۋعا ۇيرەتۋ. بالالاردىڭ ءىس - ارەكەتكە ىنتاسىن ارتتىرۋ.
تامشى: - بالالار، سەندەرگە كوپ - كوپ راحمەت! مەن تۋرالى كوپ بىلەدى ەكەنسىڭدەر. مەنىڭ ءمۇسىنىمدى ەرمەكسازبەن دە مۇسىندەپ بەردىڭدەر. سەندەرگە ۇلكەن راحمەت. مەن سەندەرگە ارناپ سىيلىقتار اكەلدىم.. ساۋ بولىڭدار!
- تامشى، ساعان دا كوپ راحمەت!
ءبىزدىڭ بالالارمەن ويىن ويناپ كوڭىلدەرىن كوتەرىپ تاستادىڭ. كەلەسى كەزدەسكەنشە قوش ساۋ بول!
ءمولدىر سۋ. ەرمەكسازدى جۇمسارتايىق. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «الپامىس باتىر» جىرى – ەرلىكتىڭ داستانى.
