InfoHub Logo

ينفورماتيكا 5 كلاسس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پەرنەتاقتا. پەرنەلەر توبى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا پەرنەتاقتانىڭ قىزمەتىن، ءار پەرنەنىڭ قىزمەتىنىن كورسەتىپ، باعىت - باعدار بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: ءوز بەتىمەن قورىتىندى شىعارىپ، ويلارىن اشىق ايتۋ جانە ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ەستە ساقتاۋ، تاپقىرلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىق ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: جۇپتىق، توپتىق جۇمىس، «ميعا شابۋىل» ستراتەگياسى، سۇراق - جاۋاپ، كوشباسشىلىق،، «ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك»
كورنەكىلىك: دك، سلايدتار، توپتارعا ارنالعان تاپسىرما پاراقتارى،
پايدالانعان ادەبيەتتەر: ينفورماتيكا 5 - سىنىپ، ە. ا ۆيۋشكوۆا، ن. ۆ. پاراسكۋن، ب. ق. ابەنوۆ

ساباقتىق بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلار ءتىزىمى، كابينەت جاعدايى، ساباق بارىسىمەن تانىستىرۋ
ءا) وقۋشىلاردى 1، 2 دەپ ساناۋ ارقىلى توپقا ءبولۋ. توپ باسشىسىن سايلاۋ.
1 - توپ: پەرنەتاقتا.
2 - توپ: پەرنەلەر توبى.

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
«ميعا شابۋىل» ستراتەگياسى
1 - توپ: پەرنەتاقتا.
1. كومپيۋتەر دەگەن نە؟
2. كومپيۋتەر قانداي فۋنكسيالاردى ورىندايدى؟
3. كومپيۋتەر پروگرامماسىز امالدار ورىنداي الا ما؟
4. قانداي كومپيۋتەرلىك پروگراممالاردى بىلەسىڭ؟
2 - توپ: پەرنەلەر توبى.
1. كومپيۋتەر قايدا جانە قالاي قولدانىلادى؟
2. كومپيۋتەردىڭ قانداي تۇرلەرى بولادى؟
3. دەربەس كومپيۋتەردىڭ تۇرلەرىن اتاڭدار
4. كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارىن اتاڭدار.

جاڭا ساباق
- ال، ەندى بالالار بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن جۇمباق شەشۋ ارقىلى تابايىق.
1. ءبىر سارايدا تۇرادى ەكەن،
بەس اتانىڭ بالالارى
قىدىرماشى بىرەۋ،
ءبىر كۇن بار دا، ءبىر كۇن جوق
سونى ەسەپكە الساق،
ۇزىن سانى ءجۇز ءبىر.
(پەرنەتاقتا)
2. پەرنەتاقتا اۋىلىندا تۇراتىن،
پەرنەلىك دەگەن اتانىڭ
بار ەكەن 12 اعايىندى
نەمەرەلەرى العاشقى.
ەسىمدەرى دە وزدەرىنىڭ ءبىر قىزىق،
تەك قانا “F”(ەف) ارپىنەن باستالادى.
(فۋنكسيونالدىق پەرنەلەر)
بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى:. پەرنەتاقتا. پەرنەلەر توبى.

1. وقۋلىقپەن جۇمىس. ءار وقۋشى ءوز بەتىنشە تاقىرىپتى وقىپ تۇسىنەدى، جۇپتا تالدايدى، توپتا تالدايدى. پوستەرگە تۇسىرەدى.
سىني تۇرعىدان ويلاۋ ارقىلى بەرىلگەن تاپسىرمانى قورعايدى.
پەرنەتاقتا
پەرنەتاقتا – كومپيۋتەرگە اقپارات ەنگىزۋ قۇرىلعىسى. پەرنەتاقتادا پەرنەلەردەن باسقا ينديكاتورلار دا بار.
ينديكاتورلار – پەرنەتاقتانىڭ قانداي رەجيمدە جۇمىس ىستەپ تۇرعانىن كورسەتەتىن كىشكەنە شامدار
پەرنەلەر بىرنەشە بلوكقا بولىنەدى:
- سيمۆولدىق پەرنەلەر. ول پەرنەتاقتانىڭ نەگىزگى بلوگى. ونىڭ كومەگىمەن كەز كەلگەن ءالفاۆيتتى - سيفرلىق اقپاراتتى ەنگىزۋگە بولادى. بۇل بلوكتا لاتىن، ورىس، قازاق ارىپتەرى، سيفرلار، تىنىس بەلگىلەرى جانە باسقا دا سيمۆولدار ورنالاسقان.، (ءالفاۆيتتى - سيفرلىق جانە تاڭبالىق پەرنەلەر: بوس ورىن، 0 - 9 دەيىن سيفرلار، A - Z لاتىن ارىپتەرى، ا - يا كيريلليسا سيمۆولدارى، تىنىس بەلگىلەرى، «+»، «-»، «*»، «/»، ارنايى سيمۆولدار جانە ت. ب.)، پەرنەتاقتانىڭ ورتاسىندا ورنالاسقان.
- فۋنكسيونالدىق پەرنەلەر: ع1، ع2،...، ع12. ولار كومپيۋتەردىڭ كۇردەلى وپەراسيالارىن تەز ورىنداۋ ءۇشىن قولدانىلادى. ءار ءتۇرلى پروگراممادا ولار ءارتۇرلى قىزمەت اتقارادى.
- نۇسقاعىش پەرنەلەر - مەڭزەردى ەكران بەتىندە باسقارۋ
- سيفرلىق پەرنەلەر، ولار Num Lock پەرنەسى قوسىلىپ تۇرسا سانداردى ەنگىزۋدى، ايىرۋىل تۇرسا مەڭزەردى باسقارۋ وپەراسيالارىن ىسكە اسىرادى. وڭ جاقتا بولەك ورنالاسقان.
- ارنايى وپەراسيالار پەرنەلەرى، ولار:
Enter - ەڭ نەگىزگى پەرنە، وپەراسيانىڭ اياقتالعاندىعىن كورسەتەدى.
Esc – باعدارلامانى اياقتاۋ پەرنەسى، وپەراسيانى بولدىرماۋ نەمەسە وپەراسيالار تىزبەگىنە كەرى قايتۋدى ورىندايدى.
Tab – مەڭزەردى ءبىر باسقارۋ پوزيسياسىنان باسقاسىنا اۋىستىرادى.
Ctrl – ارنايى ارەكەتتەر ءۇشىن قولدانىلادى.
Alt – ارنايى ارەكەتتەر ءۇشىن قولدانىلادى.
Backspace – مەڭزەردىڭ سول جاعىنداعى قاتە سيمۆولدى وشىرەدى.
Caps Lock – باس ارىپتەر رەجيمىن ىسكە قوسادى جانە ايىرادى.
Shift – پەرنەنىڭ قوسالقى ءمانىن الۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
Windows – پۋسك مەنيۋىن اشۋ ءشىن قولدانىلادى.
- مەڭزەردى ەكران بەتىندە باسقارۋ جانە رەداكسيالاۋ پەرنەلەرى، ولار:
Insert – سيمۆولداردى اۋىستىرۋ جانە ەنگىزۋ رەجيمىن قوسادى.
End – مەڭزەردى جول سوڭىنا جىلجىتادى.
Home – مەڭزەردى جول باسىنا جىلجىتادى.
PageUp – مەڭزەردى ءبىر بەتكە جوعارى جىلجىتادى.
PageDown – مەڭزەردى ءبىر بەتكە تومەن جىلجىتادى.
Left – مەڭزەردى ءبىر ورىنعا سولعا جىلجىتادى.
Right – مەڭزەردى ءبىر ورىنعا وڭعا جىلجىتادى.
Up – مەڭزەردى ءبىر جولعا جوعارى جىلجىتادى.
Down – مەڭزەردى ءبىر جولعا تومەن جىلجىتادى.
Delete – مەڭزەردىڭ وڭ جاعىنداعى سيمۆولدى وشىرەدى.
مەڭزەر.
مەڭزەر – ەكراندا جىپىلىقتاپ تۇراتىن بەلگى. مەڭزەر ەكراندا ءالفاۆيتتى - سيفرلىق پەرنەنى باسقاندا سيمۆول قاي جولعا ەنگىزىلەتىنىن كورسەتەدى. سيمۆولدى ەنگىزگەننەن سوڭ، مەڭزەر وڭعا قاراي ءبىر قادام جىلجيدى. مەڭزەردىڭ ەكراندا پايدا بولۋىنىڭ ءمانى – ءالفاۆيتتى - سيفرلىق اقپاراتتى ەنگىزۋگە شاقىرۋ. Enter پەرنەسىن باسۋ ارقىلى اقپاراتتى ەنگىزۋ اياقتالادى.

سەرگىتۋ ءساتى: «مايمىل» وي سەرگەك. مايمىل رولىندەگى وقۋشى ءوز سىنىپتاسىنىڭ جاساعانىڭ ءدال سول قالپىندا قايتالايدى.
دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋ:
ا دەڭگەيى: پەرنەتاقتا قانداي قۇرىلعى ەكەنىن ايتۋ.
ۆ دەڭگەيى: ءار پەرنەنىڭ قىزمەتىن ءبىلۋ
س دەڭگەيى: "پەرنەتاقتا" سوزىنە ءسوزجۇمباق قۇراستىرۋ

پراكتيكالىق جۇمىس.
1. كومپيۋتەردە بلوكنوت پروگرامماسىندا ءماتىن تەرۋ.
ۇزىنتۇرا جالقاۋبەك،
تۇرماي ىلعي جاتادى.
قوزعالا قالسا ارتىنان،
ەشبىر بەلگى قالمايدى.
(بوس ورىن)
2. ەكراننىڭ بەتىندە ونىڭ تۇراعى،
قاشان بولسىن جىپىلىقتاپ تۇرادى
(مەڭزەر)
3. كەمىرۋشىگە ۇقسايدى سىرت بەينەسى،
ءتۇسى ونىڭ سۇر، قۇيرىعى ۇزىن.
ويلانىپ، بىلگىش بولساڭ جاۋاپ بەرشى،
قالاي دەپ اتالادى اتى ونىڭ
(تىشقان)

ءىۇ. جاڭا ساباقتى قورىتۋ
پەرنەلەردىڭ قىزمەتىن قايتالاپ شىعۋ: Esc، Tab، Caps Lock، Sfift، Enter، Delete، Backspace، Num Lock. وقۋشىلار كەزەكتەسىپ ايتىپ شىعادى.
1. كومپيۋتەرگە اقپاراتتاردى نەمەن ەنگىزەمىز؟
2. پەرنەتاقتا دەگەنىمىز نە؟
3. پەرنەتاقتانىڭ بولىكتەرىن اتا.

Y. باعالاۋ. "ەكى جۇلدىز ءبىر تىلەك" ستراتەگياسى بويىنشا توپتار ءبىرىن - ءبىرى باعالايدى. (ەكى ۇناعان نارسە، ءبىر ۇسىنىس)

Yءى. ۇيگە تاپسىرما. § 6، باقىلاۋ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋ
رەفلەكسيا: «باعدارشام»
• قىزىل ءتۇس: «ساباق وتە قىزىقتى بولدى، مەن ساباقتا بەلسەندى قاتىسىپ وتىردىم. بەرگەن تاپسىرمالاردىڭ ءبارىن ورىندادىم»
• سارى ءتۇس: «ساباق ۇنادى. مەن ورىندا وتىرىپ جاۋاپ بەردىم. تاپسىرمالاردا قيىن بولعان جوق. ساباقتا ءوزىمدى ەركىن سەزىندىم».
• جاسىل ءتۇس: « ساباقتىڭ ەش ءبىر پايداسى بولمادى. ءمۇعالىمنىڭ ايتقانىن تۇسىنبەي وتىردىم. ۇيگە بەرگەن تاپسىرما تۇسىنىكسىز»